Þjóðviljinn - 02.11.1952, Blaðsíða 6

6) _ ÞJÓÐVILJINN — Simnudagu?' 2. nóvember 1952
iÍheimilisþáttur|
Tizkan og Parisarstúlkan
Allir, og þá sérstakleg'a allar,
reyna að tolla í tízkunni. Það er
sama hve fast spyrnt er á móti,
fyrr eða siðar neyðist fólk til
að gangast undir ok tízkuhöfund-
anna. Það voru áreiðanlega
margar konur, sem hétu þvi að
síkka aldrei pilsin sin, þó þau boð
kæmu frá París. Reyndin vai'ð
önnur og nú þykir það jaðra við
ósiðlæti og lausung að sýna hnén,
það sem þótti sjálfsagður hlutur
fyrir nokkrum árum.
Það er engin ástæða til að fjö'-
yrða meira um þetta .ógnarvald,
sem nokkrir skraddarar í heims-
borgunum, og þó einkanlega í
París, hafa yfir klæðaburði nær
allra kvenna í hinum vestræna
heimi og víðai'. En þó er eitt sem
gaman er að minnast á i
þessu sambandi.
Þeir sem komið hafa til
tízkuborgarinnar Parísar,
munu sjálfsagt flestir hafa
veitt því eftirtekt hve ó-
háð Parísarstúlkan virð-
ist vera tízkunni. Ekki svo
að skilja að slíkum höfuð-
. kröfum, eins og sídd pilsa,
sé ekki fylgt þar. En hins-
vegar langt frá því að hún
fylgi skilyrðis’aust öllum boð-
orðum tízkukónganna á árs-
fjórðungsfresti.
Henlugur stóll
a bviþjod
Nýlega birtum við hér í þrott-
inum myndir af sænsku borði,
hér eru myndir af þægilegum
og hentugum sænskum stól.
Hann hefur ýmsa kosti fram-
yfir þá hægindastóla sem við
eigum að venjast. Hann er á-
kaflega léttur, hann styður •
bæði bak og fótleggf, hægt er
að breyta stillingunni á ýms
an hátt, eins og sést á teikn-
ingunum. Komi næturgestur á
heimilið, sem ekki var búizt.
viú, má' breyta stólnum í
legubekk, og hafi maður enga
þörf fyrir hann, má leggja
hann saman, svo að lítið sém
ckkert íer -fyrir honum.-,-
Þegar boð berast frá París um
að nú eigi stúlkur að hafa rengja-
koll, þjóta tízkudrósirnar útum
allan heim til hárskerans og láta
klippa af sér hárið. En i Paris
láta m.a.s. þær stúlkur sem hafa
efni og ástæöu til að tolla í tízk-
unni, hárið i friði, ef þeim finnst
þær hafa valið sér hárgreiðslu,
sem á við andlitsfall þeirra. All-
ar þessar smátilfærslur á sniði
kjólsins eða kápunnar, sem tízku-
ltóngarnir boða við hver árstiða-
skipti, lætur Parísarstúlkan sig
litlu skipta: hún ve'ur það sem
henni geðjast að, það sem henni
finnst fara sér vel. Hún lætur
sem sagt skynsemina og sinn eig-
in smekk ráða. Og það er sann-
arlega til fyrirmyndar.
Maturinn
á ^
morgun
Vellingur og slátur.
Hvítkálskai'töflubúðingur.
Búðingurinn: % kg af soðnum
kartöflum (afg.) 1 laukur og
Vá-% kg af hráu káli er skorið
í sneiðar og hitað í 150 g af
smjörlíki, þangáð til það-byrj-
ar að brúnast (látið á pönn-
una í sömu röð og talið er
upp). Hellt í eldtraust mót og
blandað saman. Ealti og pipar
stráð yfir. 2 msk. hveiti eru
hrærðar út með 2% dl af
mjólk, 1-2 egg hrærð út í og
jafningnum hellt yfir gi-séhmet-
ið. Bakað neðan til i ofninum
við meðalhita í 30-40 mín. þar
til það er brúnað að ofan og
hálf hlaupið saman. Borðað
með sósu: 150 g smiörlíki er
brúnað og 1-2 dl af mjólk eða
rjóma hellt út í, hitað.
1 staðinn fyrir soðnar lcart-
öflur má nota hráar.
SKAK
Ritstjóri: Guðmundur Arnlauesson
Suiptinegar í Saltspbbaden
Hér kemur önnur skakin frá
inter-zonaimótinu í Saltsjöbad-
en í sumar. I þessari eru fjör-
ugar sviptingar milli Stáhlbergs
og Gellers. Hörku mótsins má
marka af því, að Stáhlberg sem
vann 78% af skákum sínum í
Helsinki fær hér ekki nema
58%.
Geller
1. e2—c4
2. ö2—d4
8. Rbl—d2
4. e4—e5
5. Bfl—d3
(5. c2—c3
7. Rgl—e2
8. Rd2—f3
9. c3xd4
Svartur leikur
Stáh’íberg
e7—e6
d7—d5
Rg8—f6
Rf6—d7
c7—c5
Rb8—cG
Dd8—b6
c5xil4
f7—:f6
ekki Bb4f, því
DAGSKRÁ
Alhingis á morgun
Neðrideild.
1. Gengisskráning o. fl.
2. Ábúðarlög.
EfrideiIdL
1. Vöruhappdrætti S.Í.B.S.
2. Vegabréf.
3. Vélfræðikenns’a.
4. Verðlag.
að þá leiðir bæði Bd2 og Kfl til
betra tafls fyrir hvít.
10. e5xf6! Rd7xf6
11. 0—0 Bf8—dö
12. Re2—f4!
Geller hugsaði sig lengi um áð-
ur en hann lók þessum leik.
Peðið á dl er óbeint valdað
bæði fyrir og eftir hrókun
svarts.
12. 0—0
13. Hfl—el Brl6xf4
14. Bclxfl Bc8—d7
15. BÍ4—d6
Þessum leik hafði St. liugsað
sér að svara með skiptamunar-
fórninni 15.—Rxd4 16. ÍBxfS
Rxf3f 17,Dxf3 Hxf8, en sá nú
að 18. De3! mundi negla míð-
borðspeðin föst og hætti því
við, en viðurkenndi þá jafn-
framt að áætlun hans hefði
verið vanhugsuð.
15. Hf8—e8
16. Bd6—c5 Db6—c7
17. Hal—cl Dc7—14
18. RfS—e5 IIa8—c8
19. Hcl—c.3! Rc6xe5
20. d4xeð Hc8xc5! ?
Stefnir að Hxc5, Rg4 með
ýmsum glettingum. Bn Gellcr
finnur aðra lcið.
21. g2—g3! Df4—b4
22. a2—a3! Db4—b6
23. e5xf6 Kg8—f7
Ef Hxc3, þá 24. Dg4! g6 25.
Bxg6 o.s.frv.
24. F6xg7
25. Ddl—h5f
26. Dh5xh7f
27. b2xc3
28. Bd3—g6
29. Bg6—h5!
Svartur í lei'kþröng.
29. d5—tl4
30. c3xd4 Ðd8—að
31. Dh7—li6f Gefst
upp.
Hc5xc3
Kf7xg7
Kg7—fG
Db8—(18
Iíe8—f8
32. SKÁKÞRAIJT
Lutgen

m%m m
WM:
ww ‘wwb
w4 ffe W'
m m
ABCDIFGH
Mát í öðrum leik.
Lausn á 4. síðu.
{ THEODORE DREISER:
i
)
/
( 295. DAGUR
)
unum og siiúast á sveif með Mason og hinum kviðdómendunum.
Svo heyrðust fjógur þung högg slegin í hurðina á milli
ímidarsalar kviðdcmenda og réttarsalarins. Það var forseti
I viðdómsins, Fostcr Lund, sem verzlaði með sement, kalk
og sand. Það var þungur hnefi hans sem sló þessi högg. Og
hundruð áheyrenda sem höfðu safnazt saman í hinum loft-
l>;usa réttarsal eftir hádegi — margir höfðu setið þar alian
daginn — vöknuðu eins og úr dvala. „Hvað er þetta. Hvað
hefur komið fyrir? Er kviðdómurinn búinn að kveða upp
úy*skurð ? Hvemig hljóðar úrskurðurinn ?“ Og karlmenn, kon-
ur og böm spruttu á fætur og tróðust nær grindunum. Og
lögreglubjónamir iveir sem stóðu á verði við dymar að
frndarsal kviðdómenda hrópuðu: „Andartak! Andartak!
Strax og dómarinn komur“. Og aðrir lögregluþjónar hlupu
,il fangelsisins til þess að koma boðum til fangavarðarins,
svo að hægt yrði að ná í Clyde í fangelsið — og enn aðrir
fóru til Central gistihússins með skilaboð til Obenvaltzers og
allra hinna. Og Clyde, sem var orðinr. sljór af þreytu og
kvcljandi eftifvæntmgu var leiddur I járnum úr fangelsinu.
Oberwa f7er, Masor., Bolknap, Jephson og mergð blaðamanna,
teikrara, Ijósmyndara og annarra komu nú inn í salinn og
sí'-ttust enn í sömu sætin og þeir höfðu setið í undanfamar
vikur. Og Clyde dtplaði augunum í sífellu, þegar bann var
látinn setjast bakvið Belknap og Jephson — en ékki hjá
þrém, þvl að bann var hlekkjaður við Kraut og varð að sitja
hjá honum. Og síðan settist Obei’waltzer, því næst réttar-
þjónninn og dyraa- að fundarsal kviðdómenda vora opnaðar
o>r mennimir tólf gengu inn, hátíðlegir i fasi — undarlegir að
sjá, ólíkir í útliti og fasi, en allir voru þeir klæddir gömlum,
slitnum fötum. Þeir settust í kviðdómendastúkuna, en risu
strax á fætur aftur samkvæmt bendingu réttarþjónsins
og hann hóf mál sitt: „Herrar mínir — hefur ^amkomulag
náðst?“ — en enginn kviðdómenda leit í áttina til Belknaps,
. Jephsons eða Clydes, og Belknap fannst það boða illt.
„Það er úti um allt“, hvíslaði hann að Jephson. ,,Þeir
eru á móti okkur. Ég finn það á mér“. Og' um leið sagði
Lund: „Já, við höfum orðið sammála. Við lítum svo á, að
ákærði sé sekur um morð að yfirlögðu ráði“. Og Clyde var
eins og lpmaður, en hann reyndi að sýna ró og stillingu og
starði beint fram fyrir sig í áttina til kviðdómsins og gegn-
um hann án þe^g að depla,, ,iuga. Jephson hafði einmitt sagt
honum í klefanum kvöldið áður, þegar hann var svo niður-
beygður, að yrði úrskurðurinn honum í óhag, þá skipti það
engu máii. Hann hefði verið órétti beittur frá upphafi. Hlut-
drægni og hleypidómar hefðu ráðið gangi málsins. Ofsi
• Masons, reiði hans og ósvífni ætti engan rétt á sér og gæti
> ekki -hlotið viðurkenningu hjá æðri dómstóli.. Þeir gætu sjálf-
sagt áfrýjað málinu.
Nú minntist Clyde l>essa, og sagði við sjálfan sig, að ef
til vill hefði þessi úrskurður ekki úrslitaþýðingu. Það gat
ek5ki verið —: eða hvað? En hvaða merking bjó í þessum
orðum, ef hairn fengi málinu ekki áfrýjað? Dauðinn! Það
var merking þeirra, ef málinu var nú lokið -— og ef til vill
var þ\á lokið. Og þá átti hann að setjast í stólinn, sem
hann hafði svo lengi séð fyrir hugskotsjónum sínum daga
og nætur, þegar hann megnaði ekki að reka þá sýn á flótta.
Og nú birtist þessi sýn honum á ný — þessi hræðilegi ör-
lagastóll — og stærri og nálægari en nokkru sinni fyrr —
hann var þama í miðjum salnum, milli hans og Oberwaltzer
dcmara. Hann sá hann greinilega — stóran, ferliyrndan, með
digra arma og breitt bak, og ólar að ofan og til hliðanna.
Ó, guð almáttugur! Ef enginn vildi hjálpa honum! Ef
Griffithsfjölskyldan vildi ekki greiða meira fó! Hamingjan
góða! Náðunardómstóllinn, sem Jephson og Belknap höfðu
minnzt á, gæti ef til vill ekki hjálpað honum heldur. Og
þá bundu þessi orð endi á málið. Já, svo sannarlega! Sannar-
lega! Guð almáttugur! Kjálkar hans fóru á hreyfingu, en
um leið beit hann fast saman tönnum — því að hann varð
var við þessa hreyfingu. Um leið reis Belknap á fætur og
krafðist þess að kviðdómendur greiddu atkvæði í allra á-
heym, en Jeplison hallaði sér að homim og livíslaði: „Verið
rólegur. Þessu er ekki lokið ennþá. Málið verður tekið upp
að nýju, það er áreiðanlegt". Á meðan sagði hver einasti
kviðdómandi „Já“ — og Clyde hlustaði á þá en ekki á
Jephson. Hvers vegna sögðu þeir þetta allir með svo mikl-
um þunga? Lagði enginn þeirra trúnað á, að hann hefði
slegið háha óviljandi? Lagði enginn þeirra trúnað á hug-
arfarsbreytinguna, sem Belknap og Jephson höfðu lagt á-
herzlu á að hann hefði orðið fyrir? Hann horfði á þá alla
— háa sem lága. Þeir voru eing og hópur af -brúnleitum
trébrúðum með andlit og hendur úr gömlu fílabeini. Svó
varð honum hugsað til móður sinnar. Nú myndi hún frétta
þetta, því að þama var hópur blaðamanna, teiknara og Ijós-