Þjóðviljinn - 12.11.1952, Blaðsíða 8

Fyrir skömma
birti Þjóðviljinn
mynd af hópi
kveniia, sem
voru önnum
kafnar
sauma handa
Iástmunabazari
Þjóðviljans. Hér
Sjást aðrar
ur að vefa
mottur úr
um renningum,
sterkar
snotrar. Verkið
er bæði seinlegt
og erfitt, en kon-
urnar sitja við
kvöid eftir ltvöld, óþreytandi að starfa í þágu Þjóðviljans, blaðsins sem þær vilja með engu
móti missa. — Nú fer óðum að líða að því að bazarinn verði haídinn. Sósíalistar og aðrir sem
sstla að gefa muni eru vinsamlega beðnir að afhenda þá í skrifstofu Sósíalistaflokksins
Þórsgötu 1, í síðasta la-gi n.k. þriðjudag.
EIGA ÍBÚÐARHÚS ALÞÝÐU OG MlLLLl-
STÉTTA AÐ VERÐA AUÐBRÖSKURUM
AÐ BRAÐ?
Eirtas Olgeirsson leggus þunga áherzlu á nasðsyn
veðlána út á húseignir
í umræðum á Alþingi í gær benti Einar Olgeirsson á að bruna-
bótamat allra húsa á íslandi muni nú nálægt 3000 milljónum
ikróna Hins vegar taldi hann óliklegt að öll veðlán út á hús-
eignir næmu meira en 300 milljónum, eða 10% verðmætanna.
Þess stefna í lánsfjármálum stefni að því að alþýðumenn og
millistétta missi þau hús sem þeir hafa komið sér upp undan-
farandi áratug og húseignir þeirra safnist á hendur auðbrask-
ara. Af þessari braut verður að snúa með því að veita aðgengi-
leg veðlán út á húseignir.
Einar minnti á að flest hús slóðir borgi upp þau óhemju-
á íslandi eru byggð í tíð okk-
ar kynslóðar og feðra okkar.
Óvíða muni byggð eins vönduð
hús og á íslandi á seinni árum,
hús sem geta staðið öldum
saman. <Það nái því ekki nokk-
urri átt að ein eða tvær 'kyn-
Á GnftalieiM
Það eitt er mikill viðburður
að þrjú af fremstu ljóðskáld-
um Isíendinga, Snorri, Jóhann-
es og Guðmundur Böðvarsson
gefa út nýjar ljóðabækur í
kiörbókaflokki Máls og menn-
ingar.
verðmæti.
Til umræðu var frumvarp
fimm íhaldsþingmanna um
heimild handa ríkisstjórninni
til öflunar 30 milljóna króna
lánsfjár til íbúðabygginga og
um endurvakningu á veðdeild
Landsbankans.
í langri og þvælulegri fram-
sögu var Jóhann Hafstein svo
óheppinn að minnast á tillögu
íhaldsins i fyrra um rannsókn
á lánaþörf til íbúðabygginga,
Framhald á 6. síðu.
StofnEánadeitilar-
frumvarp
ista tiE 1.
sósíal-
I gær var til 1. umr. í neðri
deild frumvarp Áka Jakobsson-
ar og Einars Olgeirssonar um
gagngera breytingu á lögunum
um stofnlánadeild sjávarút-
vegsins. Var frumvarpið og
greinargerð þess birt hér i
blaðiau í gær.
Flutti Áki Jakobsson fram-
söguræðu og lagði áherzlu á
nauðsyn þess að stofnlána-
deildin yrði varanleg lánastofn-
un er annaðist stofnlán sjávar-
útvegsins.
Var frumvarpinu vísað til 2.
umr. og nefndar.
Frú Pandit, formaður ind-
versku sendinefndarinnar hjá
SÞ, hélt ræðu á þingi þeirra í
gær og ítrekaði þar þá kröfu
Indlands, að kínverska alþýðu-
veldið fengi að gerast aðili að
SÞ.
Eftirkösí atvinnuofsóknanna hjá S. R.:
ÞJÓÐVILIINN
Miðvikudagur 12. nóv. 1952 — 17. árgangur — 256. tölublað
Lánsfjárkreppan á ísEandi fyrirskip-
uð af bandarískum stjórnarvöEdum
Iðnaðinum hrýn nauðsyn ódýis fjái-
magns
I neðrideild kom I gær til 1. unir. frumvarp Guiinars Thor-
oddscn og tveggja annarra íhaldsmanna um heimild handa rík-
isstjórninni til 15 milljón króna lántöku til að endurlána Iðn-
aðarbanka íslands með sömu kjörum og lánið er t.ekið.
Einar Olgeirsson benti á að áður en horfið væri að því ráði
að taka slíkt lán erlendis yrði að þrautreyna livort möguleikarnir
innanlands væru hagnýttir til fulls.
Erlendu lánin væru þungur
baggi, og síþyngdur með geng-
islækkunum, baggi sem einnig
væri lagður á herðar komandi
kynslóðum. Þó væri sízt frá-
gangssök að taka erlend lán
til nýsköpunarframkvæmda ef
Biynjólfui Bjainason
tekui sæti sitt á ný
Brynjólfur Bjarnason hefur
nú tekið sæti sitt á Alþingi og
varamaður hans það sem af er
þingi Magnús Kjartansson lát-
ið af þingstörfum.
ekki fengist fjármagn með
öðru móti. Það sem iðnaðurinn
þarfnast fyrst og fremst sé ó-
dýrt fjármagn, erlend lán með
ekki minna en 5% vöxtum
þýddi að skattleggja innlénda
iðnaðinn til erlends auðvalds
svo erfitt sé undir að rísa.
Þrautreyna yrði aðrar leiðir.
Benti Einar í því sambaadi á
stofnlánadeild sjávarútvegs-
ins, er Landsbankinn var skyld-
aður til að lcggja fram ódýrt
lánsfó.
Einar sýndi frarn á með
Framliald á 7. síðu .
Sölusýning íslenzkra iðnaðarvara
ákveðin vikuna 17. til 22. nóvembei n k.
Smásöluverzlanir í Keykjavík ætla að helga íslenzkum iðnað-
aðarvörum hillur sínar og sýningargllugga vikuna 17.—22. nóv.
n.k. Ilefur verið unnið að undirbúningi |>essa máls að undan-
förnu aí' hálfu Félags íslenzkra iðnrekenda og Sambands smá-
söluverzlana. Er ákveðið að veifct verði verðlaun fyrir smekk-
íegustu útstillingar verzlana þessa fyrirhuguðu söluviku ís-
lenzkra iðnaðarvara.
Frumkvæði að þessu átti F.
1. I. en málið hlaut þegar góð-
ar undirte'ktir smásöíuverzlana.
Á þessum tima er til þess ætl-
ast að verzlanir í Reykjavík og
Hafnarfirði sýoi íslenzkar iðn-
aðarvörur í gluggum sínum og
hillum og áherzla á það lögð
að kynna íslenzkar iðnaðarvör-
ur sem bezt fyrir almenningi.
Er hér um að ræða einskonar
framhald af Iðnsýningunni, en
þá var nokkuð að því fundið
að þær vörur sem þar voru
sýndar væru ekki allar fáan-
legar í verzlunum. En Iðnsýn-
ingin átti fyrst og fremst að
kynna almenningi hvers iðnað-
urinn væri megnugur.
Þrenn verðlaun.
Verðlaunum sem veitt verða
verður s'kipt niður í þrjá
flckka:
1. Fatnaður, vefriaðarvara
Framhald á 7. siðu .
Máishöfðun gegn forstfóra
sfrœfisvagnanna fyrir at-
vinnuróg ©g meiðyrði
Kristjáu Jóhannosson bifreiðasíjóri, er var einn þeirra sjö
stræíisvagnstjóra er hraktir voru úr vinnu hjá Strætisvögnum
Reykjavík í fyrra, hefur nú höfðað má! gegn Eiríki Asgeirssyui
forstjóra strætisvagnanna fyrir atvinnuróg og meiðyrði og jafn-
framt gegn' borgarstjóra f.h. bæjarsjóðs til greiðslu skaðabúta.
! lefli af RETH bmi nt
Kornið er út nýtt hefti af tímaritinu Rétti og hefur það að
venju að flytja margvíslegan fróðleik um þjóðfélagsmál og
önnur efni. Þetta er 3. h. 36. árgangs. Ritstjórar Réttar eru
eins og kunnugt er Einar Olgeirsson og Ásgeir Blöndal Magn-
ússon.
Ljóðabók Snorra Hjartarson-
ar nefnist Á Gnitaheiði. Þetta
er önnur ijóðabók hans; sú
fyrri, Kvæði, kom út 1944. Með
henni hiaut hana þegar sess
með beztu listaskáldum þjóðar-
innar, og öllum ljóðunnendum
mun það mikið fagnaðarefni að
eiga nú kost á nýrri bók frá
hans hendi. Á Gnitaheiði er
gefin út í sama formi og fyrri
'bókin, og fylgir henni fagurt
kápumálverk eftir Ásgrim Jóns
son.
Ljóðabækumar þrjár í kjör-
bókaflokki Máls og menningar
koma út í litlu upplagi, og er
'þ\ú öruggast að tryggja sér
þær sem fyrst.
Forsaga málsins.
Saga þessa máls mun flest-
um í fersku minni. I fyrra
sumar var öllum vagnstjórum
strætisvagnaana sagt upp
starfi frá 1. okt. Áður en til
ráðningar kom að nýju lét for-
stjórinn fara fram svonefnt
hæfnismat á vagnstjórunum.
En úrslit hæfnismatsins urðu
þau, að sögn forstjórans, að
allir vagastjórarnir voru tald-
ir í úrvalsflokki eða fyrsta
flokki nema sjö, sem taidir
voru annars flokks starfsmenn.
Gerði forstjórinn þá tillögu til
bæjarráðs að enginn ,,annars
flokks“ vagnstjóranna yrði
endurráðinn en sér veitt heim-
ild til endurráðningar annarra
og nýrra manna í stað hinna
sjö. Meiri hluti bæjarráðs (I-
haldið og Jón Axel) féllst á
sjónarmið forstjórans og sam-
þykkti að fela honum ráðniag-
arnar á þessum grundvelli.
Framhald á 7. siðu.
Þetta Réttar-hefti hefst á
Sonnettum til frelsisins í þýð-
ingu Helga Hálfdánarsonar.
Þá er frásögn frá Kóreu er
nefnist Nej, ég finn ekki til,
mamma, eftir Ungverskan blaða
mann. Eggert Þorbjarnarson
skrifar grein um undirslcrifta-
söfnunina út af 30. marz dóm-
unum. Gísli Ásmundsson skrif-
ar mjög fróðlega grein er nefn-
ist Nýsköpun í Ungverjalandi,
en Gísli dvaldi þar í landi um
tima í fyrra sumar. Birt er
kvæðið Sagnamyndir eftir
Gunnar M. Magnúss. Snorri
Jónsson skrifar um Brottrekstr
ana i Héðni. Guonar Benedikts-
son á grein í ritinu er nefnist
Sturla Þórðarson gegn Noregs-
konungi, og er þa'ð síðari hluti
ritgerðar úr óprentuðu ritgerða
safni um Sturlungaöld: ,,ís-
land hefur jarl“- Ennfremur er
grein í heftinu um Jón Jónsson
frá Sleðbrjót (aldarminning).
Áð lokum eru BóKafréttir eftir
Asgeir Blöndal Magnússon.
Rétt ætti hver einasti sósíal-
isti og raunar hver sá sem
fylgjast vill með í stjórnmála-
baráttu samtímans að kaupa og
lesa.
Aðalfundur Verzlunarmannc-
félags Reykjavíkur er í kvöíd
í kvöld kl. 8.30 verður haldinn aðalfundur
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur í Sjálfstæðis-
húsinu.
Á fundinum verður auk venjulegra aðalfunda-
starfa rætt um lágabreytingar.
Það er nauðsynlegt að allir launþegar í verzl-
unarstétt mæti á fundinum og tryggi það að lög-
um félagsins verði breytt í þá átt að félagið verði
gert að hreinu stéttarfélagji launþega í verzlun-
arstétt.