Þjóðviljinn - 11.01.1953, Side 4

4) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 11. janúar 1953
Sunnudagur 11. janúar 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
lllÓfiHflLJINN
Otgefandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn,
Hitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfl ólaísson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglý3ingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 19
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans b.f.
Ekki björguiegt
Stjórnarbyltingin 1 AB-flokknum í haust stafaði af
uppreisn óbreyttra liðsmanna. Þeir voru orðnir lang-
þreyttir á þjónustu gömlu klíkunnar við innlent og er-
Jent afturhald og töldu hana í engu samrýmast stefnu-
skrá flokksins og upphaflegum starfsháttum. Þessi upp-
reisn óbreyttra fylgismanna hafði staðið lengi en nú var
hún orðin svo víðtæk að fulltrúarnir á flokksþinginu
treystust ekki til aö leiða hana hjá sér; hún hafði meiri
áhrif en allar hótanir og blíðmæli Stefáns Jóhanns og
félaga hans. Klíka Stefáns neitaði hins vegar algerlega
að taka tillit til almennra flokksmanna, pg þá fór svo
sem alkunnugt er: klíkan valt öll út úr stjórn flokksins.
Nú valt á miklu að hin nýja forusta gæti markað stefn-
una af fqstu og skörungsskap. Óbrayttir fylgismenn
höföu sýnt ótvírætt hvað þeir vildu. Þeir mótmæltu eiin-
dregið allri fylgisspekt viö stjórnarflokkana, íhald og
Framsókn, allri samvinnu við þá í verkalýðshreyfingunni,
o,g kröfðust þess í staðinn að barizt yröi fyrir samfylk-
ingu alþýöunnar gegn vaxandi örbirgð og afsali lands-
réttinda. Stefnan var þannig mörkuð hinum nýju ráða-
mönnum flokksins, og þeir hefðu getað náð miklum ár-
angri meö því að ganga hinar nýju brautir af fullri
mannlund og hefðu þá getað haft mikil áhrif á íslenzk
stjórnmál.
Hin nýja forusta hefur aö vísu ekki haft mikið tóm til
að sýna vilja sinn og getu, en það sem sézt hefur er ekki
björgulegt. Það var Ijóst þegar í upphafi áð klíkan sem
hrapaði héldi áfrarn mjög víðtæku valdakerfi I flokkn-
um með yfirráðum sínum yfir eignum og skuldum.
Hinni nýju forustu var jafn nauösynlegt að tryggja sér
yfirráð yfir því valdakerfi og sjálfri hinni pólitísku for-
ustu. En ekkert slíkt hefur gerzt svo vitað sé; hin rændu
hlutabréf eru enn í fórum Stefáns Jóhanns, Emils og
annarra.
Og það er ekki annáð sýnt en að gamla kiíkan sé
í reynd að hremma aftur þá pólitísku forustu sem hún
var svipt á flokksþinginu. Þegar kosið var í mikilvægustu
nefndir flokksins, virtust hinir föllnu forsprakkar — og
sérstaklega Emil Jónsson — bókstaflega hafa valið meiri-
hluta nefndarmanna. Helzta breytingin er sú, áð nú eru
tveir launaöir embættismenn Framsóknarflokksins
komnir inn í innsta hring, þannig að sá stjórnarflokkur-
inn virðist eiga þar öllu sterkari ítök en íhal'dð, sem
mestu réði áður.
Og ekki er efnilegri svipurinn á AB-blaðinu. Fyrir
nokkru skrifaöi hinn nýi ritstjóri langa grein og lagði
þar á það þunga áherzlu áð sósíalistar væru hræddir
við Stefán Jóhann! Og í gær birtir blaðið mjög athyglis-
verða forustugrein þar sem það er brýnt fyrir íhaldinu
að það sé Ijótt „að brigzla Alþýðuflokknum, sem einn
allra flokka hér á landi hefur háð stöðuga og markvissa
baráttu gegn Moskvukommúnismanum, um kapphlaup
eða samspil við hann“. Og blaöið segir að þessi markvissa
barátta verði háð áfram sleitulaust vio hlið stjórnar-
flokkanna því „það féll í Mut Stefáns Jóhamis Stefáns-
sonar, Haralds Guðmundssonar og annarra traustustu
forvígismanna jafnaðarstefnunnar hér á landi um ára-
tuga skeið að tryggja framtíð og forustu sósíaldemókrat-
ísks flokks, sömu tegundar og annars staðar á Norður-
löndum, í íslenzkri verkalýðs- og alþýðuhreyfingu“.
Hanníbal Valdimarsson, ritstjóri AB-blaðsins, er sem sé
önnum kafinn við að láta blað sitt hylla hina föllnu klíku
og fullvissa stjórnarflokkana um að hvergi verði hvikað
frá stefnu AB-flokkíins á undanförnum árum, eins og
StefáA Jóhann komst að orði í áramótahugvekju sinni.
Þaö er engu líkara en að hann hafi innbyrt í persónu-
leika- sinn bæði Stefán Jóhann og Stefán Pétursson, og
er ekki von að vel fari.
Horfurnar eru þannig ekki sérlega álitlegar fyrir áfram-
hald byltingar þeirrar sem framkvæmd var 1 AB-flokkn-
um í haust. Hitt mun hin nýja forusta fljótt fá að
finna að óbreyttir fylgismenn munu ekki láta sér falla
'auðmjúka þjónustu við hina brottreknu klíku heldur
dæma hina nýju menn þeim mun þyngra sem þeir
þregðast gersamlegar.
Svar til Henry — Eldspýtur — Mc Carran
ÚR því Henrý gerir sér ómak
til að segja ranglega frá stað-
reyndum í sambandi við rak-
ettuna á gamlárskvöld, vil ég
segja þetta: Það eru mörg
vitni að því að maðurinn, sem
stillti rakettunni á götuna,
var í hópnum sem Henrý var
með þarna inni í Laugarnes-
hverfi á gamlárskvöld. Henrý
vissi ekkert um, og gáði held-
ur ekki að, hvort nokkur hefði
meiðzt, sem auðveldlega hefði
getað orðið, svo að þetta var
honum „sem slysavarnamanni“
og manni ekki óviðkomandi.
— Henry segir að hvað dreng-
inn snerti sé „öllu snúiö öf-
ugt“. Ég nenni ekki að eltast
við þessi rangindi hans, en
tel þó alveg víst að dreng-
urinn hafi fundið bezt hvor
steig á hinn. Svo vil ég spyrja
Henrý, hvort það hafi verið
meinlaust frussljós, þetta sem
þaut þarna um götuna og
hafnaði í fötum fólksins á
götunni — og var ekki Hen-
rý að þakka að það lenti ekki
í andiiti þess. -— Eftir þetta
svar Henrýs er mér betur
ljóst en áður, hvern mann
hann hefur að geyma, og elti
ég ekki ólar við slíka. Til
þess er minn tími of dýrmæt-
ur — og sendi ég því honum
mína hinztu kveðju í þessu
máli. — Jón.
MAÐUR einn hefur fært í tal
við Bæjarpóstinn eldspýtna-
sölu til styrktar lömuðum og
fötluðum. Er ætlunin að selja
þær eldspýtur 10 aurum dýr-
ari en aðrar. ÍEn hann gerir
það að tillögu sinni, að allar
eldspýtur verði hækkaðar um
5 aura og renni þeir 5 aurar
í sjóð lamaðra og fatlaðra. Á-
lítur hann að enginn muni
telja það eftir sén að greiða
þennan aukaskilding, þegar
svo gott mál er annars vegar.
SKÖRIN færist nú uppá bekk-
inn þegar Ameríkanar eru.
farnir að ráða því hverjir
mega sigla á íslenzkum skip-
um og hverjir ekki. Þeir sem
hafa haft svo n'áin kynni af
,,herrunum“ hndanfarin ár, að
þeir eru búnir að gleyma
merkingu orðsins nei, vita
ekki almennilega hvaða orð
þeir eiga að nota í staðinn.
Alþýðublaðið kemst að þeirri
niðurstöðu, að flestir þing-
menn í Washington hafi ekki
haft hugmynd um hvað þeir
voru að gera er þeir sam-
þykktu McCarran-lögin, og
hljómar það sem huggun
b'aðsins. Þegar > niðuriæging
íslendinga var hvað mest 1
xmdir erlendu oki sendu leið-
togarnir bænarskrá tii kóngs-
ins, því að þeir hö|ðu engan
kjark til að mótmæla. Það
virðist að nú sé svo komið,
að þeim henti bezt að taka
upp aitur þennan sið: „Elsku
hjartans Eisenhower. þú allra
náðarsamlegasti boðberi frið-
ar og réttlætis, verndari smæl-
ingjanna — osfrv.“
Sigurður í Hrafnadal
'rl
* Um BÆKUR og onnoð *
Ævisaga Ljósvíkingsins. — Rússnesk söng- og dans-
mynd. — Ný gerð hljómplatna.
I jólablaði ísfirzka blaðs-
ins Baldurs birtist kafli úr bók,
sem Gunnar M. Magnúss rithöf-
undur hefur í smíðum. Nefnist
hún Ævisaga Ljósvíkingsins og
fjallar um Magnús Hj. Magnússon,
alþýðuskáld og fræðimann á Vest-
fjörðum. Það hefur löngum verið
vitað, að Halldór Laxness studd-
ist við dagbækur þessa manns
þegar'hann skrifaði bækur sínar
um Ljósvíkinginn, dagbækurnar
eru hér á Þjóðskjalasafninu ásamt
öðrum handritum Magnúsar. 1
bók Gunnars verður æviferill hans
rakinn og mun marga fýsa að
kynnast manninum nánar. Bókin
kemur út á þessu ári, en nú eru
80 ár liðin frá fæðingu Magnúsar.
Galina Úlanova í ieikdansinum
Svanavatnið eftir Tjækovskí
M;
IAKGIB muna yíst eft-
ir sovétkvikmyndinni, sem Tjarn-
arbíó sýndi fyrir um tíu árum,
þegar kvikmyndahúsið hóf starf-
semi sína. Þar gafst mönnum
kostur á að sjá atriöi úr sýning-
um leikhúsanna í Moskvu; söng-
leikjum og leikdönsum og vakti
þessi mynd verðskuldaða hrifn-
ingu. Myndin var stutt og atriði
fá, en hún nægði til áð fsara
mönnum heim . sanninn um, að
PBINS Igor (A. Plrogoff) hittirKontjak kan (Maxim Mikhæloff)
óvíða væri sviðlist á jafnháu
stigi og í Sové.tríkjunum. Nú fyrir
jólin hafði það kvikmyndahús
Kaupmannahafnar, sem í mestu
áliti er végna vandaðra sýninga,
frumsýningu á nýrri sovétkvik-
mynd, sem gerist að miklu leyti á
leiksviðum Moskvuborgar; en
þessi mynd hefur þegar verið
sýnd víða á Vesturlöndum, t.d. í
Bandarík j unum, og hvarvetna
hlotið hina beztu dóma.
náttúrlega sá, að þær eru mikl-
um mun dýrari en þær gömlu.
Nr
FlYNDIN segir frá sam-
yrkjubændum sem koma í heim-
sókn til Moskvu og setja sig nátt-
úrlega ekki úr færi að njóta ails
þess bezta sem stórborgin hefur
að bjóða. Myndin sýnir atriði úr
þrem rússneskum söngleikjum:
Prins Igor Borodins, Eugen Oneg-
in Tjækovskis og Ivan Sússanín
Glinkas, og tveimur rússneskum
dönsum: Syanavatni Tjækovsk's
og Rómeó og Júliu Proköfféffs,
— sungnum og dönsuðum af
beztu listamönnum Sovétríkjanna'
Þáð yrði áreiðanlega vel þegið af
ö'lum listunnendum, að eitthvert
kvikmyndahúsanna hér í bæ
sýndi framtak til að útvega sér
þessa raynd.
ir -----------
Grainmófóneigeudur og
h'jórr.piötu'eikarar i munu flestir
kannast við hinar svonefnclu „long
playing" plötur, setn komu á
markaðtnn fyrir nokkrum árum.
Venjulegar hljómp'ötur fara 7'
snúninga á mínútu. en þossar nýju
p Qtur snúast aðeins 3?!-:, snún-
ing, og m.a. af þeirri ástæðu er
leiktími þeirra 3-4 sinnum lengri
en þeirra sem við áttum að venj-
ast. Þessar plötur hafa einnig þá
kosti að þær endast lengur og
hljóðið - er hreinna. En gaiiinn
lú fyrir skömmu eru
komnar á markaðinn erlendis ný
tegund hljómplatna og er snún-
ingshraði þeirra 45, en leiktími
þeirra e.r sá sarni pg þeirra gömlu
af stærri gerðinni. Hins yegar
hafa þær ýmsa aðra kosti. Þær
eru endingarbetri, miklu minni,
vega aðeins 35 grömm á móti 300
og þær geta ekki brotnað. Og
þá er það höfuðkostur að þær
eru ekki dýrari' en stærri gerðin
af þeim gömlu. ás.
Það þótti á sínum tima nokCt-
ur bókmenntalegur viðburður,
er tímaritið Helgafell birti
hinzta kvæði Stefáns frá Hvíta-
dal, Fornar dyggðir.
í ljóði þessu, sem er alllangt,
rekur höfunaur á einfaldan en
listfengan liátt hetjusögu ein-
yrkjahjónanna í dalnum, sem
eftir langan og erfiðan starfs-
dag leggjast til síðustu hvíld-
ar í eitini og sömu gröf í kirkju-
garðinum á Bakka.
Ýmsir ókunnugir hafa ætlað,
að með ljóði þessu hafi skáldið
viljað draga upp sígilda mynd
af lífi íslenzkra einyrkja allra
alda.
Þeir, sem til iþekkja, vita þó,
að svo er ekki, heldur er þetta
minningarljóð, sem skáldið
orti um systur sína, Helgu Sig-
urðardóttur, og mann hennar
Þorstein Helgason. Þau bjuggu
í Hrafnadal í Hrútafirði lang-
an aldur, önduðust þar haustið
1931 og fóru bæði í sömu gröf,
sem í kvæðinu segir, eada er
öll frásögn þess svo sönn og
trúverðug sem verða má.
En saga hinna fomu dyggða
heldur áfram, þótt ljóðinu
Ijúiki. — Saga sem aldrei verð-
ur skráð, vegna þess að í henni
em engir þeir atburðir, að þeir
verði hrópaðir út á stræti og
gatnamót. Það er aðeins saga
um hversdagsleg störf, sem
hnnin eru í kyrrþey. og hugsan-
ir, sem litt eru í hámælum.
Fjögur af börnum þeirra
Hrafnadalshjóua, tvær systur
og bræður tveir, tóku við jörð-
inni að þeim látnum og hafa
búið þar síðan.
Nú er Sigurður, sem var þó
þ.eirra yngstur, fallinn í valinn,
en systurnar tvær mjög farnar
að heilsu, svo óráðin em nú ör-
lög Hrafnadals.
Sigurður Þorsteinsson fædd-
ist að Hrafnadal á aðfangdag
jóla 1894 og var þar heimiUs-
fastur æfi alla.
Á s'ðastliðnu sumri keondi
hann meinsemdar þeirrár er dró
hann til dauða. Hann andaðist
í Landakotsspítala aðfaranótt
hins 28. des. síðastliðinn og var
hví aðeins betur en 58 ára, er
hann lézt.
Sigurður var í mörgu enginn
hversdagsmaður.
Þótt haan rækti búskap sinn
af frábærri natni og hirðusemi,
er iþað ætlan mín, áð betur
hefði hann notið sín við önnur
störf. Honum fór, sem flestum
'þe.im, er ekki eru steYptir í
sama mót og sem fjöldinn, að
hann 'kaus sér bann kost ,sem
heztur var, að binda ekki bagga
sína sömu hnútum og samferða-
íuenn og fara sínar eigin götur,
fremur en að feta ,þær slóðir,
sem honum voru pskapfelldar,
þótt fjölfarnari væru.
Svo mörgum góðum gáfum
var hann búinn, að manni
rennur kalt vatn milii skinns
og hörunds við tilhugsunina
úm þa,ð, að honum skyldi ekki
auðnast að nýta þær í ríkara
mæli e« raun varð á.
Þó er úkki fyrir það synjandi,
að ýmsir honum óvitrari hafi
talið gáfur þær er hann hafði
umfram þá eitthvað í ætt við
sérvizku.
Minni hans var svo mikið og
óskeikult, að ég hef engan
mann fyrir hitt á minni lífsleið,
er þar komist í nokkum sam-
jöfnuð. Hann vissi t. d. deili á
fólki hvar sem var á landinu,
svo glögg að furðu gegadi. Tii
marks um iþað sfeal þessi saga
sögð;
Eitt sinn bar fundum þeirra
Sigurðar og Gunnars Benedikts-
sonar saman heima hjá mér.
Barst tal þeirra meðal annars
að heimkynnum Gunnar í Anst-
ur- Skaptafellssýsiu.
Þegar Sigurður var farinn,
sagði Gunnar við mig: Það er
eins og þessi maður þekki hvert
mannsbam í Áustur-Skapta-
fellssýslu.
Mikið yndi hafði Sigurður af
fögrum bókmenntum, og lærði
hann þá oft utan að það er
honum þótti mikið til koma og
jafnt laust mál sem bundið.
Seint mun mér úr minni líða,
þá er hann las mc<r utanbókar
ýmsa fleyga kafia Islandsklukk-
unnar.
Ekki kunni Sigurður (því að
feta þá pólitísku slóð er fjöl-
förnust er I hans byggðarlagi.
Sigurður talaði e&kert tæpi-
tungumál og kaus jafnan að
nefna hlutina sínum réttu nöfn-
um. Eins og aðdáun hans var
einlæg og sönn á því er hann
taldi vel gert eða af heilindum
mælt, svo var og fyrirlitning
hans. án takmarkana á . því er
hann taldi rangt, tortryggilegt
eða villandi.
Eitt sinn var ég stadd.ur hjú’
honum er hádegisfréttir út-
varpsins áttu að hefjast. í
þann mund var Yestrið venju
fremur athafnasamt í áróðri
sínum gegn Austrinu og út-
varpið hafði endursagt áróður-
inn, svo sem efni stóðu til. Um
leið og Sigurður opnaðj viðtæk-
ið varð honum að orði:
Það er líklega bezt að hlusta
á lygina.
Hjá Sigurði samekiaoist
tvennt, sem er ærið sjaldgæft
að fyrirfinnist hjá einni og
sömu persónu. 1 vitund hans
var horfin menning liðinnar
aldar ekki iþjóðlegur arfur, eins
og sagt er nú á dögum, heldur
lifandi yeruleiki. En jafnframt
Framh. á 7. síðu
Islenzkur evrópuher
Það hafa verið óefnilegar
horfur í vestaaverðri Evrópu
undanfarin átta ár að sögn
frægra heimsblaða, útvarps-
stöðva og stjórnmálamanna.
Allan 'þann tíma hefur óvíg-
ur rússneskur her beðið þess
í ofvæni að laggja undir sig
þennan skaga, en sérfræðing-
ar hafa jafnlengi sanaað að
þjóðir þær sem skagann
byggja væru algerfega var- ,
búnar slíkri árás og fengju
enga rönd við reist er til
hennar kæmi. Hafa sumir
þjiizt við stórtíðindum þess-
um hvern dag í átta ár, og
ýmsir hafa séð árásarherinn
nálga3t á hinum ólíklegustu
stöðmn. Hefur Ikveðið svo
rammt að honum á íslenzkum
fiskimiðum að síld hefur ekki
þorað að vaða öll þessi ár,
hatas hefur orðið vart í furðu
flugvélum út um nes og
skaga, og síðasta tiltekt hans
er sú að geysast ofar þökum
á ílátum iþeim sem aðrir nota
sér tid handargagns við snæð-
ing. Samt hefur ekki orðið
af frekari framkvæmdum
enn, og hefur verið fátt um
skýringar á því hvers vegna
austanmenn fresti vþví að
fullnægja ílöngun sinni þar
til hinar margræddu varnir
Vesturevrópu eru orðaar
nægilega sterkar. Neroa þeir
hugsi eins og Þorgeir Hávars
son og vilji ekki vopnum
leggja þá er til skortir karl-
mennsku að verja eigur sín-
ar og er þó ólíklegt að nor-
rænar hetjuhugsjónir eigi
mikið friðland í austrænum
hjörtum.
En því miður hafa þeir
ekki haft erindi sem erfiði í
þessi átta ár. Að vísu hafa
verið samin mikil bandalög
og mikil ghótt vcpna og
landvamartækja hefur verið
skráð á pappir, en raunhæf-
ar framkvæmdir hafa orðið
mi’klu minnþ þótt þær hafi
ekki tafizt jafn gersamlega
og árás sú sem yfir hefur
vofað í átta ár. Það hefur
sem sé 'konaið í ljós að þjóðir
Evrópu hafa verið næsta ó-
fúsar að skipta á gæðum
þessa heims og tækjum þeim
sem afkastamest eru við að
afla öðrum heimi íbúa. T. d.
var svo að sjá um skeið að
útséð væri urn að stofnaður
yrði evrópuher sá sem átti
að standast hina ókomnu á-
rás, þar sem engin þjóða
iþeirra sem herinn átti að
vernda yildi neitt til hans
leggja. Mælti Ridgway, yfir-
maður hins óstofnaða hers,
þung þykflcjuorð af þessu til-
efai nýlega, enda má hann
muna timana tvenna síðan
hann stjórnaði sýklum og
öðrum bandarískum her-
mönnum í Kóreu cg hafði
það sér að daglegu yndi að
brenna kornbörn og gamal-
menni tii ösku.
Þrátt fyrir þessa dular-
fullu töf hafa óbyrgir menn
orðið seinþreyttir á varnað-
arorðum sínum, sem betur
fer. og hafa þá einnig fengið
alliangt tóm til starfa. Hafa
þeir mælt fast með þ.ví að al-
meaningur hugsaði sem
minnst um gæði þessa heims,
mat og klæði og hús og
menningu, en legði í staðinn
arðinn af striti sínu í morð-
tól og vígvélar. Fórafúsir
peningamenn hafa þá einnig
boðizt til að iáta tæki þessi
af hendi við hóflegu vei'ði
og enduraýja- þau jafnharð-
an og iþau gengju úr sér, en
framþróunin er nú svo ör á
þessu sviði að heita má að
flugvél só úrelt þegar hún
er fullsmiðuð. Hafa þessir
ágætu menn lagt áherzlu á
hugsjónir sínar með því að
beina hvers kyns iðjuverum
að þessari framieiðslu.
Þannig stóðu sakir um
síðustu áramót og ábyrgir
mena litu fáan glaðan dag.
En svo pegir í gömlu orð-
taki að hjálpin felist undir
pilsfaldi neyðarinnar. Þegar
örvænt þótti að Englending-
ar, Frakkar, Þjóðverjar og
aðrar nafntogaðar þjóðir
Vesturevrópu fengjust til að
stofna her handa Ridgway
sýklaforingja og fokið virt-
ist í flest skjól hljómuðu allt
í einu dængilegar raddir frá
tvaimur afkomendiun víkinga
á Islaadi. Annar hafði með
síversnandi árangri reynt að
selja fisk þann sem lands-
menn drógu úr sjó og kvaðs.t'
nú í staðinn vilja berja
Rússa, hinn hafði komið
störfum sínum svo vísdóms-
lega fyrir að bæjarbúar áttu
æ erfiðará með að kaupa af-
urðir sveitafólks, og. kvaðst
hann yilja berja bæði ís-
lendinga cg Rússa. Sögðu
báðir þessir leiðtogar sjálf-
sagt að stofna í snatri her
þann sem Ridgway þráði og
lofuðu að heita sér fyrir því,
enda hefðu þeir að balki sér
í því skjmi mikinn meirihluta
þjóðarinnar, fenginn í frjáls-
um kosningum.
Hýrnaði nú heldur betur
há ráðamanna fyrir vestan
haf, þegar fréttist að loks
væri fundin þjóðin til að
stofna herinn. Og ekki spillti
það þegar rifjað var upp að
af íslandi var einmitt kom-
inn rakarinn frá Borgarnesi,
sá sem úrslitum réði í Kóreu-
styrjöldinni þegar verst
gegndi þar, eins og alkunn-
ugt varð af frásögnum
blaða. Þessi meinhægi maður
sem árum saman hafði
stundað þá iðju að beita fóllk
eggvopnum án þess að
blóðga það, gerðist í Kóreu
slíkur garpur að frá honum
runau allar ár blóðiitaðar til
sjávar, og þegar aðrir her-
menn skriðu í skjól stóð
hann á víðavangi berskjald--
aður og stuggaði fjanda-
hernum burt. Síðan hefur
hann gerzt ágætur afreks-
maður í því liði sem hefst
við á Keflavíkurflugvelli og
getið hefur sér orð fyrir
nauðganir og saurlifnað.
Þegar einn kurteis rakari frá
Borgarnesi gerist slíkur
garpur með vopn í hönd,
hvers má þá eflcki vænta af
glímukappa þeim sem mest-
ur hefur verið á Islandi,
þegar undan er skilinn Jón
sá sem um getur í Skugga-
sveini og nú er minnzt að
verðleikum á sviði Þjóðleik-
hússins. Og þótt stallbróðir
hans skartaði ekki beinlínis
hermennskuein'kennum þegar
hann skreið út úr björgunar-
fiugvélinni fyrir vestan haf
um árið, gat hann vel búið
yfir öðrum eiginleikum sem
til kosta mega teljast í mann-
skæðum átökum. Boðskapur
ráðherranna hafði því að
geyma mikil og góð tíðindi:
nú vænkaðist hagur evrópu-
hers.
Og senn verður eflaust
tekið til óspilltra mála. í
haust lagði stjórnin fyrir
þing frumvarp um fullgild-
ingu viðbótarsamnings yið
Atlantshafsbandalagssátt-
málann, en samniagi þessum
er ætiað að greiða götu ev-
rópuhers. Hafa hinar tregðu-
fuliu þjóðir Vesturevrópu
ekki feeigizt til að fallast á
hann, en hér á landi er ekki
kunnugt að nein fyrirstaða
sé meðal hinna þriggja á-
byrgu flo'kka. Er þess því
að vænta að alþingismenn
gangi krótkalaust að verki
er þing kemur saman á
morgun og íslendingar verði
þannig fyrstir þjóða aðilar
[ að samningi þessum. Síðan
verði stofnaður hcr á landi
sá evrópuher sem mikil-
menni vestræns heims hafa
árangurslaust sveitzt við að
koma saman undangengin
átta ár og þannig aflétt énd-
aníega þeim ugg sem þjakað
hefur þjóðirnar. Verður þá
gieymdur langstaöinn freð-
fiskur og þránað smjör, þeg-
ar varðmenn vestrænnar
menningar, Hermann Jónas-
son og Bjarni Beaedi.ktsson,
halda um verndarriki sm,
hylltir af Qttalausum þjóð-
um; annar með stjórn-i;' -
una reidda -í hnyúluðvm
þ.'öðvum cn hinn c-ino cg
Ólafur konungur Harrlcls-
son endui’holdgaður, cmn
mestur verndari og dýr-
Hallarhliðiö opnaöist, og að venju komu
ka’lararnir fyrstir, síðan varðliðið, hljóm-
listarmennirnir, fílarnir og hirðliðið; og
allra síðast kom burðarstóll émírsina
vaggandi út um hliðið.
Honum var lytt upp á dómpamnn, og sett-
ist emírinn þar í hásæti sitt. Nú voru hinir
dæmdu leiddir fram, og lágur kiiður fór
um mannfjöldann. Ættingjar hinna dæmdu
stóðu fremstir.
Böoiarnir voru onnum iv«uuu' av» ui.uuuuu,
tól sín. Erfiður dagur beið þeirra, það
voru einir 20 menn sem biðu lííláts. Þeir
voru verndaðir margfaldri röð vopnaðra
varða.
lingur
----—.— .. > - - )sösru nc>r
lNijas gamli var fyrstur hmna dæmdu. Bööl- [
i r’cgrrio
arnir héldu undir handleggi hans, gálginn ( ., .
stóð til hægri, höggstokkurinn th vinstri, (I'3°da.
beint .fríttnw?d$n stóð -oddhvass fleinn -upg
úr . jörðinm.
■A