Þjóðviljinn - 16.01.1953, Blaðsíða 1

Föstudagur 16. janúar 1953 — 18. árgangur — 12. tölublað
Blrgðamálai'áðuneytl Tékkósl6<
vakíu tilkynnti í gær að leifum
auðstéttarinnar, svo sem banka-
stjórum, heildsölum, verksmiðju-
eigendum, forstjórum, fyrrverandi
embættismönnum " og stórbændum
ásamt fjölskyldum þeirra yrði
ekki lengur úthlutað skömmtunar-
seðlum fyrir matvælum og fatnaði
og yrðu þeir héreftir að kaupa all-
ar þarfir sínar á frjálsum mark-
aði.
TíIIaga GuSmunddr Viglússonsr:
•
ormna a<
milli sjémanna og utvegsmanna, — nteð því a5
hraða samnmgum um íiskverSio
,..Með tilliíi til atvinnuástandsins í bænum telur
bæjarstjórn brýna nauðsyn til bera að vetrarvertíð
vélbátaílotans og staríræksla frystihúsanna geti haf-
izt án frekari tafar. Fyrir því skorar bæjarstjórnin á
ríkisstjórnina að hraða sem mest má verða samn-
ingum við samtök útvegsmanna um fiskverð og
stuðla jafnframt á allan hátt að lausn yfirstandandi
vinnudeilu milli sjómanna og útvegsmanna".
Framanskráðri tillögu fylgdi
Guðmundur Vigfússon úr hlaði
á bæjarstjórnarfundi í gær með
því að skýra hve verulegur
hluti af vetraratvinnu fjölda
bæjarbúa væri bundinn við út-
gerð vélbátanna og því brýn
nauðsyn að þeir gætu hafið
veiðar. Að vísu hefði verið
kjaradeila milli sjómanna og
útvegsmanna um kjörin á bát-
unum, en meginorsökin til þess
að sú kjaradeila væri ekki þeg-
ar leyst myndi vera sú að ekki
hefði enn náðst samkomulag
um fiskverðið.
Með tilliti til þess hve at-
vinna margra bæjarbúa væri
Dulles kveSst
áhyggjufuilur
John Foster Dulles, tilvon-
andi utanríkisráðherra Eisen-
howers, flutti utanríkismála-
nefnd öldungadeildar Banda-
úkjaþings í gær
skýrslu um á-
standið í utan-
ríkismálum. —
Evað hann
nauðsynlegt að
endurskoða
stefnu fráfar-
andi stjórnar 'á
öllum sviðum.
Ekki þyrfti það
þó að þýða að
nein gerbreyt-
ing yrði gerð á henni. Dulles
kvað það ískvggilegt. hve von-
ir um sameiningu Vestur-Evr-
ópu rénuðu stöðugt og upp-
lausn ykist jafnframt í sam-
félagi Marshalllandanna. Ekki
var ástandið betra að hans
dómi í Mið-Austuriöndum, þar
sagði hann sífellda ókyrrð
valda vaxandi andúð í garð
Bandaríkjanna.
Fotter Dulle*
komin undir vélbátaútgerðinni
á vetrarvertíðinni væri ekki
aðeins eðlilegt heldur skylt að
bæjarstjóm skoraði á ríkis-
stjórnina að hraða ráðstöfun-
um til þess að bátarnir færu
á veiðar.
Jóhann Hafstein kvað slíka
tillögu óþarfa, deilan væri hjá
sáttasemjara og daglega færu
fram viðræður milli útgerð-
armanna og frystihúsaeigenda
— þar sem ríkisstjómin væri
milligöngumaður. „tel skaðlaust
að tillagan fari til bæjarráðs“
(!) sagði hann.
íhaldið hefur ekki meiri á-
huga fyrir lausn sjómannadeil-
unnar en lausn annarra vinnu-
deilna og samþykkti því með 8
atkv. gegn 6 að visa tillögunni
til bæjarráðs.
Yfirmaður brezku lögregl-
unnar í Afríkunýlendunni Ken-
ya skýrði frá því í gær að lög-
regla og herlið hefðu smal-
að skógarhéruð í norðurhluta
landsins undanfarið. Hefðu
hundruð manna herið handtekn-
ir og sendir í fangabúðir og
þrjú þúsund væru í haldi og
yrðu yfirheyrðir á næstunni.
Stjórnskipaðir fulltr. Afríku-
manna á ráðgjafarþingi Kenya,
sem eru fjórir talsins enda þótt
Afríkumenn séu áttatíu sinnum
fjölmennari en Evrópumenn í
landinu, mótmæltu í gær þeim
aðförum Breta að senda íbúa
heilla þorpa og sveita i fanga-
búðir og taka af þeim kvik-
fénað þeirra.
Frá íundi Sósíalisíafélags Fivíkur í gærkvöid:
Jians
«? ö
SósíalistaféJag Reykjavíkur hélt fund í gærkvöíd
og ræddi stækkun Þjóðviljans. Framsögu fluttu
Eggert Þorbjarnarson, Björn Svanbergsson og Sig-
urður Guðmundsson, en á eftir urðu almennar um-
ræður og kont fram einbeiittur áhugi á stækkun
blaösins. Var samþykkt einróma ályktun um málið,
og verður nánar skýrt frá henni og fundinum síðar
hér í blaðinu.
Þinglieimup
lierst I Iran
Til handalögmáls iom á Ir-
ansþingi í gær og var herlið
kallað á vettvang til að skakka
leikinn og ryðja þinghúsið.
Verið var að ræða kröfu Mossa-
j degh forsætis-
ráðherra um
alræðisvald í
eitt ár enn og
hafði þing-
maður talað i
tvo klukkur
tíma á móti
kröfunni er
upp úr sauð.
Ekki aðeins
þiagmenn
Mossadeq sjálfir ruku
saman heldur
áheyrendur á þingpöllum og
blaðamenn í stúku sinni.
Gluggar og húsgögn brotnuðu
í átökunum en ekki fara, sögur
af meiðslum á mönnum.
Vazistasamsæri um vaída-
íöku í Vestur-Þýzkalandi
Sjö fyrrverandi íorystumenn nazista voru handteknir í
Vestur-Þýzkalandi í gær fyrir aö stjórna samsæri um aö
koma á nazistastjórn á ný í íandinu.
Allir hinir handteknu bjuggu
í Hamborg og Diisseldorf k-
brezka hernámssvæðinu og
voru teknir fastir að fyrirskip-
un Sir Ivcu Kirkpatrics her-
námsstjóra. Kvað hann brezku
leyniþjónustuna hafa fylgzt
með starfsemi þeirra um tíma.
Handteknir voru: Naumann,
sem Hitler útnefndi útbreiðslu-
málaráðherra í stað Göbbels í
erfðaskrá sinni og var áður einn
nánasti samstarfsmaður Göbb-
els, Scheel, sem Hitler útnefndi
meuntamálaráðherra, Karl
Schaling, útvarpsfyrirlesari á
stríðsárunum, Zimmermann,
sem tók þátt í stjórn fangabúða
nazista, Hasselmeier, einn af
fólög.um Hitlers frá bjórkjall-
arauppreisninni í Miinchen,
Siepen iðjuhöldur í Ruhr og
Kaufmann, gauleiter eða héraðs
stjóri nazista í Hamborg.
Störfuðu innan hægri floklt-
anna.
Kirkpatric sagði blaðamönn-
um í: gær, að nazistarnir hefðu
ætlað að starfa innan borgara-
flokkanna í Vestur-Þýzkalandi,
e
i
AEmennar þingkosningor
Kína í ár í fyrsta skipti
Stjórnarnefnd Kína ákvað á fundi í Peking í gær aö al-
mennar kosningar til þings skyldu fara fram í landinu á
þessu ári.
Mao Tse-tun^
Þetta verða fyrstu, almennu
þingkosningarnar, sem fram
hafa farið í sögu Kína. Stjórn-
arnefndia, sem farið hefur með
æðsta vald í landinu síðan borg-
arastyrjöldinni lauk 1949 var
kosin á ráð-
.stefnu, sem
sikipuð var full-
trúum stjórn-
málaflokka og
fjöldasamtaka.
Au‘k þings fyrir
allt Kína verða
kjörin fylkis-
þing. Maó Tse-
túng, forseti
Kína, sagði í
ræðu á fundi
stjórnarnefndarinQar, að skil-
yrði væru nú fyrir hendi til að
láta fara fram almennar kosn-
ingar.
Fyrsta fimm ára áæthmin.
Sjú Enlæ, forsætisráðherra
Kína, hefur skýrt frá þvi að í
ár muni hefiast fyrsta fimm
ára áætlunin um stórstíga át-
vinnuþróun í Kína. Með bygg-
ingu flóðgarða, greftri áveitu-
skurða og skipulagningu full-
komins dreifingarkerfis mat-
Gerir bónda sinn aðimrál
og tvöfaldan marskáik
Elísabet Bretlandsdrottning
skipaði 1 gær Filippus bónda
sinn aðmírál í flotanum, mar-
skálk í landhemum og marskálk
í flughemum.
væla hefur hættunni á hungurs-
neyð, sem fylgt hefur Kína frá
örófi alda, verið bægt frá. Þar
með hafa skapazt forsendur
fyrir s'kipulagðri framþróun at-
vinnulífsins.
Frjálsra lýðræðissinna og Þýzka
flokksirís, sem standa að núver-
andi stjórn, og Flóttamanna-
flokksins, og ná þannig völdum
í landinu. Þeir yrðu nú yfir-
heyrðir til að ganga úr skugga
um það, livort þeir hefðu með
samböndum sínum utan og inn-
an Vestur-Þýzkalandg stofnað
öryggi hernámsliðsins í voða.
Ef ákveðið yrði að höfða mál
gegn þeim yrði haft um það
samráð við vesturþýzku stjórn-
ina.
Eysteinshefnd
Þegar bæjarstjórnin hafði
samþykkt í gær að óska at-
kvæðagreiðslu um héraðabönn
flutti Þórður Björnsson tillögu
um að hætta áfengisveitingum
í veizlum bæjarstjórnar, það
væri rökrétt afleiðing af sam-
þy'kkt liinnar tillögunnar, og
skyldi risnufé borgarstjóra
lækka sem því næmi. Var auð-
heyrt á ræðu hans að nú vildi
hann hefna fyrir hve Bjarni
Ben. hefur leikið Eystein grátt
í áfengismálunum.
Nafnakall var um tillöguna.
Já sögðu: Sigurður Guðgeirs-
son, Þórður Bjömss., Guðm.
Vigfúss,, Einar Ögm., Ben.
Grönd., Katrín Thóroddsen,
Magnúa Ástmarsson, sá síðast-
nefndi kvaðst segja já ,,í sparn-
aðarsi'.tyni“. Nei sögðu: Svein-
björn Hann., Auðnr Auðuns,
Birgir Kjaran, Guðm. H. Guð-
mundsson, Gunnar Thoroddsen,
Jóh. Hafstein, Hallgr. Benedikts
son. Er því auðséð af atkvæða-
greiðslunni að íhaldið er enn
fylgjandi brennivíninu gegnum
þykkt og þunnt.
&
hvort bann skuli ríkja hér
„Bæjarstjórn telur rétt að úr því verði skorið með atkvæða-
greiðslu samkv. lögum nr. 26,118. febr. 1943, smbr. auglýsingu
dómsmálaráðuneytisiiks 17. des. 1952, Iivort hafa skuli fram-
vegis opnar áfengisútsölur í Reykjavík“.
Flutningsmenn framanskráðr-
ar tillögu á bæjarstjórnarfundi
í gær' voru Auður Auðuns,
Sveinbjörn Hannesson, Sigurð-
ur Guðgeirsson og Magnús Ást-
marsson. Hafði Auður Auðuns
framsögu og kvað fyrir flutn-
ingsmönnum tillögunnar ein-
ungig vaka það að atkvæða-
grciðsla yrði látin fara fram.
Um tþlöguna urðu ótrúlegá
langar umræður. Guðmundur
H. Gu&mundsson talaði einn á
móti henni í fullri hreinskilni
og kvaðst þeirrar skoðunar að
bann myndi einungis auka
drykkjuskap og allskonar vand-
ræði. Sigurður Guðgeirsson and-
mælti því kröftuglega og minnti
á hve drykkjuskapur þvarr
meðan áfengisútsalan var lok-
uð í verkfallinu.
Sigurður Guðgeirsson óskaði
nafnakalls um tillöguna.
Já sögðu: Einar Ögmundsson,
Benedikt Gröndal, Ka,trín Thór-
oddsen, Magnús Ástmarsson,
Pétur Sigurðsson, Sig. Guð-
geirsson, Sveinbjörn Hannesson,
Auður Auðuns, Guðmundur
Vigfússon, Gunnar Thóroddsen
og Hallgrímr Benediktsson. —
Nei sagði Guðmundur II. Guð-
mundsson.
Hjá sat Jóhann Hafstein
og gerði þá grein^vrir hjásetu
sinni að hann teldi h'rnðahönn
mestu fásinnu, en vildi hinsveg-
ar ekki standa gegn atkvæða-
greiðslu um málið, og ennfrem-
ur sátu hjá þeir Þórður Björns-
son og Birgir Kjaran.