Þjóðviljinn - 21.01.1953, Blaðsíða 1

Flokksskóliim
er í bvöld M. 8.
á pórsgöíu 1
— cn ekki klnkkan 8,30
eins og venjulega.
Miðvikudaguj- 21. janáar 1953 — 18. Argangur — 16. tölublað
Bandarikin ætla að nota mótvirðissjððinn sem á-
tytlu til frambúðarihlutunar um efnahagslíf Islands
Eysteinn, Bjarni Ben. og Björn Ólafsson játa meS þögninni
að Framkvœmdabankinn sé stofnaSur til að verða verk-
fœri þeirrar ihlutunar
Við íramhaldsumræður um Framkvæmdahank*
ann í efri deild Alþingis í gær varð enn ljósara en
áður hve ríkisstjórnin er aðþrengd í því máli.
í svarræðu við ræðum Eysteins og annarra sem
töluðu í fyrradag sýndi Brynjólfur Bjarnason fram á
að ekki yrði lagður cinnar skilningur í ummæli
Eysteins en
að Bandaríkin krefðcst íhlutunar unt með-
2erð mótvirðissjcðsins til fzambúðar, það er að
segja einnig eftir að fyrstu lánin era endur-
greidd,
að Framkvæmdabankanum. sem ætlað er að
hala þetta fé til ráðstöfunar og ráðstafa því
ásamt öðru fé til stórfjárfestingar í landinu,
væri þar með fengið það hlutverk, að verða
verkfæri Bandaríkjanna til þeirrar íhlutunar,
sem næði til alls efnahagslífs landsins.
Fór Brynjólfur þess á lcit aó
Eysteinn skýrð! meiningu nm-
mæla sinmi ef kér víeri ekki
rétt skilið.
Eysteinn kliistaði af athygli
á ræðu Brynjólfs og krotaði
niður sér til minnis. Þegar
ræðu Brynjólfs laók gerði for-
seti sýnilega ráð fyrir að Ey-
ateinn tæki til máTs, en hann
grúfði sig niður í blöð sín. Loks
sleit forseti umræðum með
unidrunarhreim í röddinni.
Tveir aðrir ráðherrar, Bjarni
Ben. og Björn Ólafsson hlust-
uðu einnig á ræðn Brynjólfs,
en hvorugur þeirra taldi ráð-
Iegt að taka til máls.
Brynjólfi veittist auðvelt að
hrekja þau fáu atriði sem Ey-
steinn og Bernharð Stefánsson,
er var framsögumaður meiri-
Bidsted slasast
á sviði Þjóðleikhússins
Það slys varð í Þjóðleikhús-
inu í gær, rneðan sýning stóð
á Grand Pas de Deux atriðinu
úr Þymirósu, að Erik Bidsted,
ballctmeistari, meiddist svo að
flytja varð hann á spítala.
Hann kom illa niður úr einu
stökkinu og var helzt haldið,
að hásin hefði slitnáð. Kona
hans Lise Kæregaard hélt á-
fram dansinum og stjómaði
sýningunni það sem eftir var
kvöldsins. Hina vegar féll að
sjálfsögðu niður eindans Bid-
Bteda í ballettinum Ég bið að
heilsa og samdans þeirra hjón-
anna. Sýningunni sem átti að
verða í kvöld er aflýst og ekki
að búast vi'ð að fleiri sýningar
verði.
hluta , fjárhagsnefndar, höfðu
tínt sér til afsökunar.
Hann ítrekaði að tilætlunin
væri að fela þessum banka,
1 gær höfðu 100 þingmenn
stjómarandstöðunnar flutt ræð
ur gegn kosningalagafmmvarpi
stjómarinnar síðan fimdur
hófst á sunnudagsmorgun.
Fréttamenn lýstu fimdinum
svo í gær, a'ð allir í þingsaln-
um svæfu, nema sá eipi sem
héldi ræðu og þingskrifarar.
Ræðumenn gættu þess að vekja
einhvem félaga sinn, áður en
þeir sofnuðu að lokinni ræðu,
og tæki hanh svo við og þrum-
aði yfir sofandi þingheimi.
í sjálfum þingsalnum eru
ekki aðrir en fulitrúar stjóm-
arandstöðunnar, stjómai'þing-
mennirnir sita i hliðarherbergj-
um, en stjómin er viðbúin að
láta vekja þá alia á auga-
bragði, ef stjómarandstaðan
skyldi bera fram tillögu um
frávísun frumvarpstns.
Til verkfalla kom tun alla
Italiu í gær og voru þau boð-
uð af ítalska Alþýðusamband-
inu í mótmælaskyni við kosn-
ingalagafrumvarpið.
Togliatti, formáður Italska
kommúnistaflokksins, hefur
boðið de Gasperi-stjóminni að
stjómarandstaðan skuli draga
til baka allar breytingartillög-
ur sinar við frumvarpið, en
Framkvæmdabankanum, geysi-
mikið vald, drottnunarvaid í
efnahagslífi þjóðarinnar.
Afsíkipti Bandaríkjamanna af
þessu frumvarpi , væru mikiu
meiri en svo að leitað hefði
verið ráða hjá þeim, eins og
Bemharð vildi vera láta. 1
grektargerð frumvarpsins stæði
að það sé í meginatriðum samið
af gjaidkera Álþjóðabankans
bandaríska, síðan þýtt á ís-
lcnzku (og þó ekki gleyrnt að
taka fram í 1. gr. hvað bankinn
héti á ensku! — Gísli Jónsson
taldi þetta óviðkunnanlegt I ís-
lenzkum lögttm, betra hefði ver-
ið að láta þama standa nafn
bankans á latínu sem væri
virðulegra tungumál en enska).
í greinargerð er ríkisstjómin
einnig hreinskilin um hvers
vegna bankinn er stofnaður.
Þar segir: „Kýs hann (þ. e. Al-
þjóðabaníkinn) því heldur að
lána slíkt fé fyrir milligöngu
stofnunar, sem getur rækt það
hlutverk, sem Alþjóðabankinn
annars telur sig eiga að rækja
gagnvart lántakanda".
Það fer 'þvi ekki milli mála
þær skipta þúsundum og hætta
málþófinu, ef stjómin fellst á
að leggja frumvarpið undir
•þjóðaratkvæðagreiðslu.
ii5 í Washington
1 innsetningarræðu Eisen-
howera kom ekkert nýtt fram.
Mikil] f jöldi manna var kominn
til Washington til að taka þátt
í hátíðarhöldunum og vera við-
staddir hina sögulegu at.höfn.
Þótt fögnuðurinn væri mikill
í gær, þá komu samt þær frétt-
ir frá Washington sem bám
með sér að erfiðleikar mundu
mæta Eisenhower þegar á
fyrsta starfsdegl hans í em*
bættinu. Öldungadeildin stað-
festi i gær útnefningu Eisen-
hotvers á átta mönnum í há
stjómarembætti. A listann
ivantaði nafn Charies E. Wil-
sons framkvæmdastjóra
mesta auðhrings veraldarinnar,
General Motors, en hann hefur
að hér er beinlínis orðið við
kröfu iiins bandaríska Alþjóða-
banka, skapað verkfæri sem
fjármálaöfl Bandarfkjamta geta
tre>-st til að fraiukvæma íhlut-
un sína í efnahagslif íaletidinga.
Eysteinn sagði að bannað
væri að selja hlutabréf Áburð-
arverksmiðjtmnar. En í frum-
varpinu segir að ekki megi
selja 'þau nema samþykki Al-
Framhald á 6. siðu.
Eisenltower skipað lándvama-
ráðherra. Útnefning hans var
til athugunar í deildinni þegar
í síðustu viku, en ákvörðun um
hana var Jtá frestað vegna þess
áð raddir vont um að útnefn-
ing Wilsons bryti i bága við
stjómarskrána.
Stjórnarskrárákvæði það sem
hér um ræðir segir, að enginn
sem hagsmuni á í fyrirtæki
sem ríkið hefur viðskipti við
megi gegna stjóraarembætti.
Wi’son er einn höfuðhluthafinn
í General Motors. á þar hluta-
,bréf að nafnveröi 2.5 millj.
dollara, og hann hefur hing-
aðtil neitað að losa sig við
þessi hlutabréf. Hann hefur
Kvenfélag
sósíalísta ;
(heldnr aðalfund n. k.1
( ilmmttulag kl. 20.30 að Þórs-' i
j götn 1.
j Dagskrá: j
) 1. Venjuleg aðalinndar- f
( störf. (
\ 2. Næstu verkefni. \
j 3. Sameiginleg kaffi- j
j drykkja. j
Stjórnin. )
Dómar í Sofia
Dómstóll i Sofia kvað í gær
upp dóm yfir 10 njósnurum
Bandarik jauna.
Höfuðpaurinn var dæmdur til
dauða, en hinir fengu 18 mán.
til 20 ára fangelsi.
um landvarnamál og einnig
verður að staðfesta útnefningu
hans, á, að fyrirtækið hafi lof-
áð honum 600.000 dollara arði
af þessum hlutabréfum I næstu
4 ár, auk þass sem félagið
borgar honum rífleg eftirlaun.
Um leið lýsti hann yfir:
„Hagur General Motors er hag-
ur landsins og hagur lands-
ins er hagur General Motors".
Ætlunin er, að má] Wilsona
verði afgreitt í öldungadeild-
inni i dag. RepubUkanar hafa
meirihluta í deildinni og ættu
þannig að vera vissir um að
geta fengið útnefninguna stað-
festa, en óstaðfestar fregnir
i gær hermdu, a'ð einstakir
þingmenn repúbliJtana mundu
snúast. á móti flokksstjóminni
og greiða atkvæði gegn út-
néfningu Wilsons, ef hann
þrjóskast við að hlita ákvæð-
Fulltrúaráðsfundur
í Sósiailstafélsgi Reykjavfkur verður haldinn að Þórsgötu
1 kl. 0 í kvöld. — Aríðandi mál á dagskrá.
Stjómln.
bent þingnefndinni sem f jallar
um stjömarskrarinnar.
Allur þmgheimur sef ur
eftir sextíu stunda fund
Fundur stóð emi í gærkvöld í neðri deild ítalska þings-
ins, og hafði þá staöiö samfleytt í tvo og hálfan sólar-
hring. Búizt var við að hann mundi standa í alla nótt.
Ilinr. nýi forseti Bandaríkjanna Dwight D. Eisenliower og vara-
forsetinn Richard Nixon.
Hafnar öldungadeild Bandaríkjaþlngs
utnefningu Wilsonssem ráðherra?
Eisenhower sór embœttiseiS sinn i gœr
Klukkan hálf fjögur í gær samkvæmt íslenzkum tíma
sór hinn nýi forseti Bandaríkjanna Dwight D. Eisen-
hower embættiseið sinn á tröppum fyrir framan þinghús-