Þjóðviljinn - 28.01.1953, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 28. janúar 1953 ÞJÓÐVILJINN — (3
A ÍÞRÓniR nrrsTJöRi frimann iielcason
_ 1:
SAS fær ekki að
fljúga um Græn-
Flugfélag Norðurlanda, SAS,
hefur þrátt fyrir ítrekaðar til-
raunir ekki fengið leyfi til að
hefja flugferðir ínilli Evrópu
og Norður-Ameríku með við-
komu á Grænlandi. 1 fyrirlestri
í Kaupmannahöfn í síðustu
viku skýrði Viggo F. Rasmus-
sen, forstjóri SAS, frá því að
enda þótt öllum undirbúningi
væri lokið væru hernaðarsjón-
armið þess valdandi að flug
þess myndi ekki geta hafizt
fyrst um sinn. Ætlunin var að
fljúga um flugvöllinn sem
bandaríski flugherinn hefur
gert við Thule í Norðvestur-
Grænlandi.
Cetraunaiírslit
B.ezti áj'ang'ur í geti'aun siðustu
viku reyndist 10 réttir, og náðist
hann í 4 röðum. Af þeim voru
2 á sama seðli og koma 752 kr. í
vinning á hann. Vinningur á hina
verður 376 kr. fyrir hvorn. Vinn-
ingar skiptast þannig: 1. vinningur
202 kr. fyrir 10 rétta (4). 2.
vinningur 35 kr. fyrir 9 rétta (46).
Allt er þegar þrennÉ er
l
Læknar í Tékkóslóvakíu vinna að því að rannsaka með athug-
nirnm á íþróttafólld, hvernig líffæri mamia starfa strax eftir
mikla áreynslu. Hér sjást þeir gera athuganir á Zatopek að
hlaupi nýafstöðnú. Vera má að niðurstöðurnar af þeirri rann-
sókn verði athyglisverðar, því að hlauparinn mikli skýrði blaða-
möiimim irá því á OL í fyrrasumar, að lijarta haus starfi eklti
fyllilega eðlilega. Gerir sú vitneskja afrek hans á lilaupabraut-
inni cnn ótrúlegri.
13 jijéðlr feafa filkynnt þáftföka sfisa
i 111 keppsi kiialtspyrRUERauna
Um næstu mánaðamót er út- rikumönnum muni torsótt að
‘lHBMll’flÍM
runninn frestur til að tilkynna
þátttöku í heimsmeistaramóti
knattspyrnumanna. Um miðjan
múnuðinn höfðu aðeins 13 lönd
tilkynnt þátttöku sína, en það
voru: Sviss, Svíþjóð, Finnland,
Bandaríkin, Haiti, England, Aust-
ufi’íki, Frakkland, Uruguay,
Portúgál, Ítalía, Brasilía, Þýzka-
land.
Sennilegt er talið að Argentína
verði með, en mikil óvissa hvílir
yfir þátttöku Ungverjalands og
Júgóslávíu, en þess mun sérstak-
lega óskað að þau komi til keppn-
innar.
Flest þessara landa sem nefnd
hafa verið, hafa að öllu eða ein-
hverju leyti atvinnumannalið til
sigra gamla England.
í ráði er að England og Ung-
verjaland keppi í nóv. n. k. og
getur sá leikur gefið nokklcra
bendingu um úrslitaleiki H.M.
keppninnar.
Þó Sviss sé landið sem undir-
býr og sér um keppnina er ekki
þar með sagt að úrslitaleikirnir
fari þar fram. F.I.F.A. hefur gert
ráð fyrir að úrslitaleikimir fari
fram á völlum sem taka 60 þús.
eða fleiri áhorfendur.
Af þeim 13 löndum sem nefnd
hafa verið eru 7 með hrein at-
vinnumannálið: Frakkland,
Þýzkaland Austurríki, Brasilía,
England, Uruguay og Bandaríkin.
Framh. á 6. síðu
í
ll'sku !
\ ovð'uv
JSSLI civ.)
.\dinn ;
•)kks i’*.
íkviar í
Framhald af 1. síðu
skiljanlegur hluti danskrar
menningar og því til rök-
stuönings eru 'sýndar útgáfur
íslenzkra fornrita, unnar í
Kaupmannahöfn, danskar þýð
ingar og dönsk skáldverk um
efni úr fornritunum.
„Oldnordisk litteratur“.
Sýningin hefur hleypt nýju
fjöri í blaðaskrif um handrita-
málið, eru þau yfirleitt á sömu
lund og' áður, haldið áfram að
tala um „oldnordisk litteratur“
og „norræn handrit“. Háskóla-
prófessor nökkur kallar liand-
ritin „mesta þjóðargersemi
okkar“ og leggur handritasafn-
ið að jöfnu við þrjú stærstu
og merkustu lista- og forn-
gripasöfn Danmerkur (Glyptot-
eket, Statens Musepip for
Kunst, Natiosialmusseet), og
segir að lokum um handritin:
„Þar er fortíð okkar gejond;
þau eru dýrmætasta eign okk-
ar“.
Veiganiikil rök og mikil
viusemd.
Birzt hafa tvær greinar eftir
Brun, fyrv. sendiherra í
Reykjavík, þar sem mælt er með
afhendingu handrita með
veigamiklum rökum og mikilli
vinsemd í garð íslendinga.
Fyrir mér liggur útglennt
Alþýðubl. Forystugreinin heit-
ir „Flokkavald og verkalýðs-
hreyfing". Eg byrja að lesa
undir það búinn að gæða mér
á gömlum kleinum um vonsku
kommúnista og Rússa, en fæ
smám saman áhuga fyrir mái-
inu þegar á seinni hlutann síg-
ur. Er sem mér sýnist? Hafa
nú A.B.-menn loksins eftir
langa mæðu komið augá á
réttmæti kenninga okkar sós-
íalista og sameiningarmanna
um starf í verkalýðssamtök-
um og.tekið sinnaskiptum? Jú,
þarna stendur það: „Það er í
miklð ócfni komið í verkalýðs-
ú'ögumtm, ef stjórnendur
eirra líta fyrst og fremst á sig
• ? n þjóna póllliskra flökka
. Aij ýöusamband íslands
i gérast ambátt póli -
kkanna. Stjórn þess
:ð vera óháð’ öllum
! um'ojóðendum sín-
■atvrbl'. hér). Eft.ir
dæma ekyldi endi
bandalag Aiþýöu -
lösflokkks og Fram-
.erkalýðssaintökun-
um gegn iramsseknasta hluta
þeirra, sósíalistunum, banda-
lag til að draga sem mest úr
viðnámi verkalýðshreyfingar-
innar í hagsmunabaráttunni
gegn áhrifum gengislaga, vísi-
tölustýfinga, Marshall-kreppu
og annarra sameiginlegra ást-
fóstra þrífylkingarinnar, en í
þess stað upp tekin stefna
stéttarlcgrar einingar til að
þjóna hagsmunum umbjóð-
endanna, alþýðunnar.
Glaður yfir sinnaskiptum
Alþýðublaðsins legg ég blaðið
saman og fyrir mér blasir á
öftustu siðu grein með nafn-
inu „Verkfæri atvinnurekemla
ófær í trúnaðarstarf í verka-
Iýðsfélagi“. Greinin skýrir frá
því að stillt hafi verið upp til
stjórnarkjörs í Vörubílstjóra-
félaginu Þrótti þremur Al-
þýðuflokksmönnum í fimrn
manna stjórn en hins vegar
einum ,,Kommúnista“ og ein-
um utanflokka manni. Þessum
lista skyldi stillt gegn verk-
færum atvinnurekenda, þeim
Friðleifi og Co.
Þótt það gleddi mig að AB-
menn skyldu nú loksins stíga
skref stéttarlegrar samvinnu
gegn agentum atvinnurekenda
í verkalýðssamtökunúm iannst
mér þeir gera sig furðu kost-
bæra til samstarfsins, því nú
fyrir nokkrum vikum sýndi
það sig við fulltrúakjör á sam-
bandsþing að svo nefndir
kommúnistar höfðu 81 at-
kvæði á móti 111 atkv. allrar
þrífylkingarinnar, — og kunn-
ugir vissu, að AB-menn höfðu
ekki i félaginu nerna 20—30
atkvæði í mesta lagi. — Eitt-
livað fannst mér ekki koma
heim og saman í þessum tveim
greinum í sama blaði.
Og nú sneri ég blaðinu við og
sá þá á forsíðunni feitletraða
fyrirsögn svolátandi: „Alþýðu-
l'Iokksmenn haína samstarii
við kommúnista um stjórnar-
kjör í fulltrúaráði verkalýðs-
félaganna.“ Hér var frá því
skýrt að AB-menn heíðu ,,vís-
að algerlega á bug“ tilboði
sameiningarmanna um sam-
starf við stjórnarkjör í Full-
trúaráði verkalýðsfélaganna í
Reykjavík og að „engin stefnu-
breyting hefði átt sér stað'
varðandi afstöðu AB-liðsins til
samstarís og stéttareiningar í
verkalýðshreyfingunni.
Allt er þegar þrennt er,
hugsaði ég þegar ég hafði lesið
greinin sem hæst bar og
fremst af þessum þremur
greinum. Nú vissi ég að leið-
arinn með fallegu orðin um
stéttarlegt sjónarmið og ein-
ingu var ekki alvarlega meint-
ur. Nú vissi ég að samstill-
ingin í Vöruhílstiórafélaginu
Þrótti gesn verkfærum at-
vinnurekenda átti heldur ekki
að takast alvarlega af þeim
AB-mönnum! Samstarfið í Al-
þýðusamhandsstjórn við Frið-
leif og önnur atvinnurekenda-
þý átti einnig að gilda í verka-
lýðsfélögunum. Útkoman yið
kosninguna í Þrótti er líka hfn
athyglisverðasta. Listi sam-
starfsins fær aðeins 4 atkvæð-
um meira en sósíalistar íengu
einir fyrir nokkrum vikuni.
Og vaknar þá spurningin: Er
þá viðbótin hir.ir þrír AB-
menn og hinn eini utanflokka-
maður á B-Íistanum sem gi'eitt
hafa sjálfum sér atkvæði, það
sem eftir er af fylgi þeirra AB-
manna í Þrótti, eða hafa þau
öffáu AB-atkvæði sem éftir
kunna að vera hrokkið á at-
vinnurekendáverkfærið, Frið-
leif, í krafti flokksskipunar-
innar í forsíðugreininni?
Hvort heldur sem er segir
átákanlega sögu um þung ör-
lög flokks, sem enn kennir sig
við alþýðu. xx.
„!ngólfiir“ geftir Slysavarnafél. Is-
lands 48.989 kr, í hósbyggÍRgarsjóð
Aðalfundur slysavamadeildarinnar Ingólfs í Reykjavík var
haldinn s. 1. suunudag. Formaður deildarinnar, sr. Jakob Jóns-
son, flutti skýrslu um starfsemina á liðnu ári, og hafði hún
kLaðið með hlóma. Einkum voru gcrðar tilraunir um eflingu
. Nýyrðasafn komið úf
Út er komið nýyrðasafn eftir dr. Svein Bergsveinsson. Nefn-
ist það Nýyrði I, og er ætlunin að úr verði stærra rit með
tímanum.
að scnda, svo þarna verður um
að ræða uppgjör atvinnumanna
x knattspyrnu. Gera má ráð fyrir
að þar geti oltið á ýmsu. Er þess
skemmst að minnast, er sjálft
England tapaði fyrir Bandaríkj-
unum á heimsmeistaramótinu
1943.
Þeir einu sem ekki urðu undr-
andi voru Bandaríkjamenn sjálf-
ir, sem töldu sig hafa byggt knatt-
spyrnu sína á sömu forsendum og
áðrar atvinnumannaþjóðir, og
þeir hafa áform um að senda sveit
sína aftur, þeir töldu sigurinn
þá enga tilviljun, og því ekki að
•endurtaka þetta ef tækifæri
•gæfist
Bent hefur verið á að þrjú síð-
ustu árin hgfi knattspyrnu í Eng-
landi farið mjög fram og öðrum
en Ungverjum og Suður-Ame-
I safni þessu munu vera um
6000 orð, og eru þau flokkuð
eftir efni í þessa flokka: Eðlis-
fræði, kjarneðlisfræoi, raf-
tækni og skyldar greinar, bif-
vélatækni, sálarfræði, rökfræði,
almenn fræðiheiti, líffræði,
efnafræði og ýmis heiti. Að
öðru lej?ti segir svo í íormála
um tilhögun verksins: „Þetta
safn nýyrða er í tveim hlutum,
svo að menn geti fundið það
orð, sem þeir leita að, ef þeir
vita annaðhvort hið ísienzka
eða erlenda heiti. Nýyrði 5 þess-
ari bók miðast yfirleitt við það,
að þau eru síðar fram 'komin
en þau orð, sem prentiið eru í
Orðabók Sigfúsar Blöndals.
Fjölda orða í þessu safni hafa
menn. því heyrt. áður, en hlut-
verk orðasafnsins er fyrst og
fremst að safna fræðilieitum á
einstökum sviðum og hinni
réttu tæknilegu þýðingu þeirra
á þekktu Evrópumáli frá bæj-
ardyrum okkar Islendinga séð.
Síðari hluti bókarinnar er skrá
yfir erlend orð með tilvísuu til
blaðsíðu, þar sem orðið eða
jafngildi þess stendur sem þýð-
ing samsvaramdi orðs á ís-
lenzku.
Bókin er 110 síður, prentuð
í Leiftri og gefin út af Mennta-
málaráðuneytjnu. Aðalútsölu
annast Bókaútgáfa Menningar-
sjóðs.
félagslífs innan deildarmnar, og
leg fræðslunámskeið um ýms efni.
Tekjur deildarinnar á árinu
námu 69.364 krónum, og er
það mesta fé sem deildisi hef-
ur haft úr að spila á einu ári
liingað til.
Á fundinum var samþykkt
svohljóðandi tillaga:
„Aðalfundur Ingólfs endur-
tekur ályktun sína frá aðal-
fundi 1950 þess efnis, að Slysa-
varnafélagi íslands sé nauð-
synlegt að eignast sjálft :hús-
næði fyrir sína marghrotnu
starfsemi, og í tilefni af 25 ára
afmæli Slysavamafélags Is-
landg samþy.kkir slysavarna-
deildin Ingólfur að afhenda fér'
lagsstjórninhi nú þegar 40,000
kr. úr sérisjóði deildarinnar íil
stofnunar á húsbyggingar- cða
húsakaupssjóði félagsins“.
Þá samþykkti fundurmn
einnig að afhenda Slysavama-
voru meðal annars haldin viku-
félaginu „áðurlofað framlag til
kaupa á björgunarflugvél.
Framlag þetta, sem ákveðið
var kr. 20.000, samþykkir
deildin að greiða nú með kr.
25.000 — svo að lofað fram-
lag verði greitt með vöxtum“.
Margar fleiri ályktanir voní
gerðar á fundinum, svo sem
uni örvggisútbúnað smærri
báta, radiómiðunarstöðvar, og
vinnst ef til vill síðar rúm til
að greina frá þeim.
Sr. Jakoto Jónssori, sem verið
hefur formaður deildarinnar s.
. 1. 8 ár, baðst undan cndurkosn-
ingu, og var sr. Óskar J. Þor-
láksson kjörinn formaður í
hans stað. Aðrir í stjórniUni
eru: Þorgrímur Sigurðsson,
skipstjóri, Jón Loft.sson, kaup-
maður, Henry Hálfdánarson,
skrifstofustjóri og Á-rsæll Jón-
asson, kafari.