Þjóðviljinn - 06.02.1953, Blaðsíða 5

Föstudagur 6. febrúar 1953 — ÞJÓÐVILJINN —(5
Þríðja sjálfvirka málmverksmiðjan
*
i
Þriðja sjálfvirka verksmiðjan í
Sovétríkjunum og þar með heim-
inum öllum tók til starfa í borg-
inni Kúbisjeff í síðasta mánuði.
Moskvablaðið Pravda skýrir
frá því að fyrsta sjálfvirka verk-
smiðjan hafi tekið til starfa 1951
og hefur hún síðan framleitt
stimpla í bílvélar með góðum á-
rangri. Önnur sjálfvirka verk-
smiðjan, sem framleiðir plógjárn
í dráttarvélaplóga, tók til starfa
í Moskvu rétt fyrir síðustu ára-
mót.
10 menn vinna verk 1500
í sjálfvirku verksmiðjunni í
Kúbisjeff eru framleidd 2000 tonn
af vélahlutum á dag. Allt starfs
liðið eru tíu eftirlitsmenn og við-
gerðamenn. Samsvarandi verk
smiðja, búin nýjustu vélum en
ekki sjálfvirkum, þurfti 1500
manna starfslið. Af þeim hafa
1490 nú getað tekið við störfum
annarsstaðar og bætt þannig
nokkuð úr skortinum á verka-
fólki.
í sjálfvirku stimplaverksmiðj-
upni vinna fimm eftírlitsmenn á
móti hverjum 25 verkamönnum
í eldri verksmiðju, sem ekki var
sjálfvix-k. Afköst sjálfvirku verk-
smiðjunnar eru hins vegar níu
sinnum meiri en þeirrar gömlu.
Fjöldi sjálfvirkra verksmiðja í
smiðum.
Víðsvegar um Sovétríkin er
fjöldi sjálfvirkra verksmiðja í
smíðum og auk þess er unnið
kappsamlega að því að gera
meiri eða minni hluta eldri verk-
smiðja sjálfvirka. Er þetta eitt
Skyldu þeir líka íara í brennivínsstríð?
Áfengislaganefndir í Svíþjóð
og Finnlandi skila ólitum
Það er víðar en hér á Islandi, sem áfengislöggjöf er nú í
deiglunni. Á tveim öðrum Norðurlanda, Svíþjóð og Finn-
landi, er verið að breyta lagasetningu urn áfengissölu og
áfengisneyzlu.
í'yrirhugaðar breytingar á skip-
an áfengismála í Svíþjóð eru
mjög róttækar. Þar hefur um ára-
tuga skeið verið skömmtun á sölu
áfengis í flöskutali og mjög
strangar reglur um neyzlu á veit-
ingahúsum.
Skömmtun afnumin
í síðasta mánuði skilaði tólf
Pær hvergí að
land
Úr fyrstu sjálfvirku málmverksmiðjunni í heimi, sem tók til
starfa í Moskvu 1951. Vélamar, sem sjást á myndinni, mæla
bíívélastimplana, sem framleiddir era í verksmiðjunni.
af megin markmiðum nýju fimm
ára áætlunai’innar.
Verkfræðingurinn Vladimir
Dikusjin fékk Stalínverðlaunin
fyi'ir teikningu sína að fyrstu
sjálfvirku verksmiðjunni. Þar
tekur fyrsta vélin við bútum af
hrástáli, þeir ganga sjálfvirkt frá
einni vél til annarrar, sem allar
eiga sinn þátt í vinnslunni, og sú
seinasta skilar sex fullgerðum
Nýra fliilt eár móður i- s©u —
Éreimli lif lians fi niánuð
I síðustu tdku dó 16 ára gamall franskur piltur eftir að
hafa lifað 33 daga með nýra úr móður sinni.
Marius Renard datt úr stiga
þ>rjár húshæðir 18. desember. Við
fallið spi'akk in'ýra í honum og
var það skorið burt til áð stöðva
blæðingu. En eftir þá aðgerð varð
læknunuin ljóst að Maríus hafði
fæðzt með aðeins eitt nýra og
eina vonin um að bjarga lífi'hans
var að græða í hann nýra úr ann-
arri manneskju. Ætluðu þeir að
taka nýra úr dauðvona manni á
sama sjúkrahúsi strax og hann
létist en hann andaðist áður en
Maríus hafði verið búinn undir
aðgerðina.
bílvélastimplum í umbúðum og
kemur þeim fyrir í birgðageymsl-
sf'sga d
Mað’.'r rð nafni Patrick O’Brien
heíur undanfarna fjóra mánuði
hafzt við um borð í skipi, sem
siglir áætlunarferðir milli portú
gölsku eyjaripnar Macao og
brezku eyjarinnar Hongkong við
strönd Kína. Plögg O’Brien eru
ekki fullnægjandi svo að yfir-
völdin á hvorugum staðnum vilja
taka við honum. Er ekki annað
sýnna en að hann verði að hírast
um borð í skipiuu það sem
hann á eftir ólifað.
Fyrsta sjálfvirka samstæðan 1939
Áður en þessar sjálfvirku verk-
smiðjur komu til sögunnar höfðu
verið reist' í Sovétríkjunum al-
gerlega sjálfvirk raforkuver og
sjálfvirkar matvælaverksmiðjur.
Verkamaðurinn Inotsjkin
drátarvélaverksmiðju í Stalín
grad setti upp fyrstu sjálfvii-ku
vélasamstæðuna í heimi árið 1939.
I. Jxenni voru fimm vélar, sem
unnu sjálfvirkt tí'ú‘"störf.
Fílaplógur
Landbúnaðarverkfræðingar, er
Matvæla- og landbúnaðai-stofnun
SÞ*sendi til Indlands, ráðgei'ir að
beita fílum fyrir plóga. Ástral-
íumaðurinn M. P. Thomas hefur
beðið dráttarvélaverkstæði í Bar-
eilly í fylkinu Uttar Pi-adesh að
gera aktygi á fíla og risaplóga við
þeirra hæfi. Villtir fílar gera
mikið tjón á akurlendi á þessum
slóðum en nú verður reynt að
temja þá til ræktunarstarfa.
Indverskur kommúnisti
vinnur aukakosningu
í aukakosningum til fylkis-
þingsins í Austur-Punjab á Ind-
landi náði frambjóðandi Komm-
únistaflokks Indlands kosningu.
Harkishen Singh Surdshit, en svo
nefnist nýi þingmaðurinn, sigraði
frambjóðanda Þjóðþingsflokks-
ins sem áður hafði þingsætið.
Jólagjöf frá móðurinni
Þá krafðist Gilberte, móðir
Mariusar, þess að annað nýrað
yrði tekið úr sér og grætt í son
sinn. Á jólanóttina framkvæmdu
læknar Neckar sjúkrahússins í
París þessa vandasömu aðgerð.
Mæðginin voru á skurðarborðinu
sitt í hvorri skurðstofu frá kl. 9
á jólakvöld til kl. 2 um nóttina.
Líffæraflutningur sem þessi er á-
kaflega vandasamur. Hann verð-
ur að ganga hratt því að líffærið
tekur að skemmast ef blóð leik-
ur ekki um það en hinsvögar er
ekkert flýtisverk að tengja á ný
örmjóar, sundurskornar æðar.
Farinn að stíga í fæíurna
Fyrst í stað virtist nýraflutn-
ingurinn ætla að takast vel. Mari-
us hresstist og móoir hans, sem er
45 ára gömul, þoldi nýramissinn
vel. Læknarnir töldu fyrstu þrjár
vikurnar vera hættulegasta tima-
bilið og þegar Marius var farinn
að stíga í fæturna 22 dögum eft
ir aðgerðina, voru þeir orðnir
vongóðir um að alt ætlaði að
ganga að óskum. Töldu þeir að
skyldleiki nýragjafans og viðtak-
andans myndi hjálpa til að vef-
irnir greru saman. Kunnugt var
um tvær eldri nýraflutningsað-
gerðir en þær höfðu báðar mis-
tekizt.
En á 23. degi eftir aðgerðina
hætti nýrað að starfa. Ný skurð-
aðgerð var gerð á Mariusi og allt
annað gert til að bjarga lífi hans
en það kom fyrir ekki, hann lézt
27. janúar úr þvageitvun.
Snaraði forsetann
í skrúðgöngunni til heiðurs
Eisenhower á innsetningardegi
hans í forsetaembætti Bandaríkj
anna kenndi margra grasa: Þar
voru hersveitir, fílar, berlæraðar
blómarósir (sjö urðu innkulsa)
og kjarnorkufallbyssa.
Einna mesta lukku gerði þó
kúreki á hestbaki, sem sveiflaði
snöru sinni óspart. Þegar hann
reið framhjá heiðurspallinum
gerði hanij sér lítið fyrir og
renndi snörunni yfir kollinn á for-
setanum og niður á herðarnar.
Messaliylirtém-
am bekkjum
í tuttugu ár
Fyrir rúmri viku dó í Bretlandi
prestur, sem hafði í tutugu ár
prédikaði á hverjum sunnudegi
yfir tómri kirkju. Þegar séra
Frederick W. Densham tók við
brauðinu Warleggon í Cornwall
1931 reis brátt fullur fjandskapur
mill hans og safnaðarins. Fólkið
hætti að sækja kirkju en prest
ur messaði yfir tómum bekkjum
þvi að eftir enskum- 'k-irkjulögum
var ekki hægt að setja hann af
meðan hann messaði reglulega.
Séra Densham var allt annað
en hnugginn yfir óvild sóknar-
barna sinna. „Þau koma öll til
mín á endanum,“ sagði hann eitt
sinn. „Það er enginn annar til að
jarða. Þau koma að vísu ekki
gangandi, þau koma einn góðan
veðurdag í svörtum vagni.“
manna nefnd, serrt starfað hefur
síðan 1944 að endurskoðun áfeng-
ismálanna, áliti sínu. Ellefu
nefndarmanna leggja til að áfeng-
isskömmtunin verði afnumin,
hverjum fulltíða Svía af báðum
kynjum verði frjálst að kaupa á-
fengi. Skammtúrinn, sem gilt hef-
ur, er misjafn eftir kynferði og
stöðu .manna í þjóðfélaginu.
Nefndin leggst gegn því að verð
á áfengi sé hækkað.
Sterkt öl.leyft
Nefndin staðhæfir að 40 ára
skömmtun hafi ekki haft í för
með sér þá rýrnun á áfehgis-
neyzlu, sem vonazt var til.
Lagt er til í nefndarálitinu að
leyfð verði bruggun öls með allt
að 4,5%, vínandainnihaldi en
hingað til hefur lögleyfður há-
marksstyrkleikur öls í Svíþjóð
verið 2,8%. Einnig vill nefndin að
linað verði á lagaákvæðum, sem
skylda menn til að kaupa ákveðið
magn af mat ef þeir vilja fá af-
grejtt áfengi í veitingahúsum.
Lagt er til að bannað verði að
veita áfengi fyrir kl. 3 e. h.
ÍJtsölustaðir í dreifbýlinu
í Finnlandi er einnig áfengis-
laganefnd að ljúka störfum. Álit
hennar hefur ekki enn verið birt
í heild en upplýsingar um ýmis
atriði í því hafa komið í finnskura
blöðum.
Nefndin leggur ekki til að nein-
ar stórvægilegar breytingar verði
gerðar á áfengislöggjöfinni. Þær
eru helztar að hún vill að komið
verði á fót útsölustöðum á lands-
byggðinni svo að sveitafólk og
borgarbúar hafi svipuð skilyrði til
að afla sér löglegs áfengis. Einnig
vill hún auðvelda sölu öls í sveit-
unum. Loks er lagt til að gjaldið
af gróða ríkiseinkasölunnar með
áfengi til finnskra ^veitasjóða
verði hækkað úr 1000 mörkum á
mann í sveitarfélaginu í 1400
mörk. Finnska áfengislaganefnd-
in hefur starfað síðan 1949.
Finnland varð bannland árið
1919 en bannlögin voru afnumin
þar með 85% atkvæða við þjóðar-
kvæðagreiðslu árið 1931.
Heimsmynd utanríkisráðherra Bandaríkjanna:
Kommúnistar í sékn í Suður-Amsríku
—UppEausn í Vestur-Evrépu—Þjéiir
Miðausturlanda hata Vesturveidin
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna telur að kommúnista-
hreyfingin í Suður-Ameríku sé nú á svipuðu stigi og Komm-
únistaflokkur Kína var á miðjum fjórða áratug þessarar
aldar, þegar hann var að hef ja sigurgöngu sina til valda.
John Foster Dulles skýrði ut-
anríkismálanefnd öldungadeild-
ar Bandaríkj aþings frá skoðunum
sínum á alþjóðamálum áður en
hann tók við embætti og úrdrátt-
ur úr vitnisburði hans hefur nú
verið birtur.
Boðar bandarískar aðgerðir
Dulles komst svo að orði, að
Bandaríkastjórn yrði tafarlaust
að gera ráðstafanir til að bægja
„vaxandi kommúnistahættu, írá
Suður-Ameríku“. Hann gagn-
rýndi fráfarandi stjórn í Banda-
ríkjunum fyrir að hún hefði ekki
verið nógu árvökul til að snúast
ötullega gegn hinni „afar öfl
ugu og vel skipulögðu kommún-
istahreyfingu“ sem sé að þróast
í flestum ríkjum Suður-Ameríku
Dulles líkti ástandinu í Suður-
Ameríku við ástandið í Kína um
1935, þegar kommúnistaflokkur
inn þar var að komast á traustan
skipulagsgrundvöll. Fjórtán árum
Framhald á 11. siðu
McCarranlög gegn
kvikmyndum
Bretar hafa undanfarið ár lagt
mikið kapp á að fá kvikmyndir
sínar sýndar í Bandaríkjunum.
Nú hefur steinn verið lagður í
götu þeirra. Hér eftir verða full-
trúar hvers þess kvikmyndafé-
lags, sem hyggst selja mynd-til
Bandaríkjanna, að undirrita svo-
hljóðandi yfirlýsingu:
„í kvikmyndinni, sem lýst er
hér á undan, eru engin kiámfeng-
in né ósiðleg atriði, söguþráður
hennar hvprki ver né livetur til
landráða né óeirða gegn Banda-
ríkjunum né andsteðu við nokkur
bandarísk lög.“
Segjast brezkir kvikmynda-
menn hafa verið settir undir sér-
stök MacCarranlög, en eins og
kunnugt er skylda þau lög alla
sem komast vilja inn í Bandarík-
in, til að sverja að þeir séu hvorki
f j öllrvænismenn, eiturlyf janevt-
endur, fábjánar né komnir þeirra
erinda að kollvarpa Bandaríkjá-
stjórn.