Þjóðviljinn - 20.02.1953, Síða 5

Föstudagur 20. febrúar 1953 — ÞJÓÐVILJINX — (5
Bððst má ¥i lifl víia6 f j
m sv
Sköpunarsaga nútimamanns
,.Lífjö’ er ekki kraftaverk11, segir bandaríski efnafræ'ö'-
mgurinn og NóbelsyerÖlaunamað’urinn Harold C. Urey.
„Lífið er náttúrufyrirbæri og þaö má búast við því aö líf
myndist á hverri þeirri reikistjörnu, sem býður svipuö
skiiyroi og jóröin".
Urey fórust orð á þessa leið
í fyrirlestri á fundi Læknis-
fræðiakademíu New York.
Nokkur af þeim rökum, sem
hann studdi staðhæfingu sína,
fara hér á ef-tir.
100 mijljónir sólkerfa.
Reikistjörnur, sem bjóða svip-
uð skilyrði og jörðin, geta ekki
verið mjög fátíðar. Eftir því
sem stjörnufræðingar hafa
komizt næst eru 100 miljarðar
stjarna í Vetrarbrautinni,
stjörnuþyrpingu þeirri, sem sóh
kerfi okkar tilheyrir. Talið er
að reikistjörnur gangi í kring-
um þúsundustu hverja stjörnu.
Samkvæmt útreikningum þess-
um eru því T00 milljónir sól-
kerfa í Vetrarbrautinni einni
saman.
Andrúmsloftið á reikistjömu,
þar sem líf hefur ekki mynd-
azt, er ólíkt því sem er á Jörð-
inni. Þar er mikið um methan,
ammoniak, vatnsgufu og slíkar
lofttegundir en ekkert óbundið
súrefni. Þannig er talið að and-
rúmsloftinu á Júpiter og Sat-
úrnusi sé háttað.
Sólarljósið veldur efna-
breytingum.
Á milljónum ára verður sól-
arljósið þes’s valdandi að gas-
teguodirnar í andrúmsloftinu
taka éfnáb'reytingum. Stærri
sameindir, svo sem aldéhíð,
amín og lífrænar sýrur, mynd-
ast og rignir niður í höfin. Þar
ganga þær í sambönd hver við
aðra og við uppleyst sölt. Öll
hugsanleg efnasambönd mynd-
ast smátt og smátt og höfin
verða upplausn þeirra.
Urey telur að eftir að slík
ólífræn framþróun hefur staðlð-
um milljarð ára myndi blind öfl
samdráttar efnanna af tilviljun
eina sameind, sem megnar að
saiplaga sér aðrar sameindir og
skapa eftirmyndir af sjálfri sér.
Þessi sameind er lifandi, tímgr
unm er það sem skilur á milli
lifandi og. dauðs.
Súrefnið bætist í andrúmsloftið.
Þessi sameind á eqga óvini.
Him eykst og margfaldast og
nærist á efnasamböndunum,
sem sjórinp er fullur af. Sjórinn
er brátt fullur af gráðugum
sameindum, sem aðgreinast
fljótt í mörg afbrigði.
Loks kemst einhver þeirra upp
á lag með að vinna orku úr
sólarljósinu, gefur frá sér súr-
efni út í loftið en tekur til sín
kolefmissambönd. Þegar þessar
lífverur, fyrstu jurtirnar, hafa
aukizt og margfaldazt í nokkrar
milJjónir ára, hafa þær mynd-
að það súrefnisauðuga andrúms-
loft, sem við þekkjum. Jurtaæt-
ur, sem anda að sér súrefni,
koma fram á sjónarsviðið, taka
að nærast á plöntunum og fram-
þróun lífveranna hefst fyrir al-
vöru.
Sannanir.
Urey játar að liann geti ekki,
bent á neinar áþreifanlegar
sannanir til að styðja kenningu
sína. En hann vonast eftir þeim
úr tveim áttum.
Einn nemeada hans við há-
skólann í Chicago lætur útf jólu-
bláa geisla skína á blöndu meth-
ans, ammoníaks og vatnsguíu.
Ef þarna taka að myndast líf-
ræn efni er það sönnun þess
að þau hefðu getað myndazí
á reikistjörnu, sem væri örauf
af lífi.
Hinni sönnuninni býst Urey
við frá Títan, einu af tunglum
Satórnusar. Þar er áreiðanlega
of kalt til að líf geti þrifizt
en í andrúmsloftinu er mikið
af methan og Urey vonast ti)
að það komi í ljós að sólar-
geislarnir séu smátt og smátt
að bre.yta þessu gasi í lífræn
efni. Ef Tífan væri stærri og
hlýrri kynni þegar að liafa
myndazt þar súrefnisandrúms-
loft og líf.

•• i
Einbýlishús í Krasnoármejsk, útborg Stalingrad. Stjórn fljóta-
sklpaúígerðarinnar í Suður-Rússlandi hefur látið býggja þau
yfir starfsfólk sitt.
um timkurmenn
Tveir Bretar hafa tekiö sig til og safnaö' saman í bók
Tæmrm slatta af þeirri hjátrú, sem um aldarað'ir og allan
hí im h rur spunnizt um þaö alkunna og hvimleiöa
fjrivbaáii sem nefnt er timburmenn.
Vísmdamenn eru loks að
sigrast á inflúensunni
Rannsóknir heilbrigðisstofnunar SÞ þyk-
ja gefa góðar vonir um nóg bóluefni
Allt bsndir til aö vísjndamönnum hafi nú tekizt aö
vinna bug á inflúensunni. Læknar og efnafræ'ðmgar hafa
undaniarin ár unniö á vegum Alþjóöa-heilbrigöisstofnun-
ar Sameinuöu þjóöanna að rannst^num á sýkinni og
stofnunm getur nú tilkynnt aö góður árangur hafi náð'st.
Dayíðar tveir, Cleyton og
Langdon að ættarnöfnum, eru
höfundar bókarinnar, sem á
móðurmáli þeirra nefnist Wake
Up and Die eða Vaknaðu til að
deyja lauslega útlagt á vora
tungu.
Svölunef og myrra.
Pliníus eldri, náttúruskoðar-
inn mikli, sem fórst við að rann-
saka gos Vesúvíusar árið 79,
getur í bókum sínum meðals við
timburmönnum, sem Assiríu-
maður nokkur hafði reynt með
góðum árangri. Það var svölu-
nef, malað með myrru. Síðan
hefhr tala húsráða við timbur-
mönnum slagað mjög upp í tölu
kynbóiahest
írar sjá eftir 11.500.000
krónum fyrir Tulyar
Á þingi írska lýðveldisins er
risin höi’ð. deila út af kaupum
á veðreiðahesti. Hrossakynbóta-
bú írska ríkisiqs hefur keypt
stólpagripinn Tulyar af Aga
Khan fyrir 250.000 sterlings-
pund eða hálfa tólftu milljón
króna. Tulyar er undan Tehran,
sem vann allar sjö helztu verð-
reiðar á sléttum velli í Bret-
landi í fyrrasumar. Hros3a-
ræktarráðunautar írskra stjórn
arvalda hafa ekki látið það
uppi enn hvort, þeir ætla að
senda Tulyar til veðreiða eða
láta hann strax taka að fylja
glæsilegustu merar Irlands.
Nú stendur svo ^á að írska
þingið er í fjárkröggum og
þótt írar muni .vera allra þjóða
hrifnastir af veðreiðum gætir
mótspyrnu gegn kaupum Tuly
ar. Verkamannaflokksþingmað-
urinn Sean Duníze hefur gert
fyrirspurn á þingi til de Valera
forsætisráðherra, þar sem haon
spyr hvort lzann ætli ekki að
koma í veg fyrir sóun þessa til
hrossakaupa með tilliti til geig-
vænlegs atvinnideysis, vaxandi
dýrtíðar og óbærilegra skatta.
Sérfræðingar, sem setið hafa
fund Framkvæmdaráís Heil-
brigðisstofnunarinnar í Genf
telja fullvíst að á næsta fundi,
að ári, ver'ði hægt að tilkynna
fullan sigur vísindanna á inflú-
ensunni. — Þessi góði árangur
hefur unnizt með samvinnu sér-
fræðinga Heilbrigðisstofnunar-
innar (WHO), sem staz’fað hafa
að inflúensit-rannsóknum í 55
rannsóknarstofum í 44 lönd-
um á undanförnum árum. Hef-
ur nú loks tekizt að finna
bólusetningarefni, sem gerir
menn ónæma fyrir sóttinni.
Inflúensa hefur, sem kunn-
ugt er, valdið miklu tjóni og
óþægindum á hverjum vetri,
svo áð segja um allan heim.
Á vetri þeim, sem nú er að
líða hefur slæmur inflúensufar-
aldur geisað víða um lönd og
breiðzt ört út ,á skörnmum
tíma.
Vírusinn, sem veikinni
yeldur
,,Með góðri samvinnu og skjót-
um upplýsingum um eðli þess
inflúensufaraldurs, sem hei’jað
hefur löndin í vetur“, segir í
skýrslu, sem lögð var fram á
fundi sérfræíinga WHO í Genf,
,,er unnt að segja með vissu,
að það er svokallaður ,,A-
prime'- virus, sem sýkinni veld-
ur að þessu sinni“. Sú stað-
reynd varð aftur til þess, áð
hægt hefur verið að koma við
sérstöku bólusetningarefni, sem
áður hafði verið framleitt til
að viniza bug á þessari sérstöku
vírustegund. Á þennan hátt
hefur reynzt kleift að hefta
til stórra muna útgrei'ðslu veik-
innar.
I Hollandi hefur skrifstofu-
Framhald á 11. síðu
K§arn>orha
gegn flugum
1 Suður-Afríku ez- tekið að
beita kjarnorkuvopnum gegn
flugum. Flugurnar hafa þar
eins og annarsstaðar orðið ó-
/næmar fyi’ir hverju skordýra-
eitrinu á fætur öðru. Nú er
farið að gera blóm það mikið
geislavirk að það ríður skor-
dýrum að fullu að snerta þau
en stærri dýrum verður ekki
meint af.
Ein deild bandaríska skólafélagasambandúns Phi Delta
Theta hefur veriö rekin úr sambandinu fyrir að veita
námsmanni af gyöingaættum inngöngu.
New Yorlí Times skýrir svo
frá 10. febrúar, að stjórn sam-
bands Plii Delta Theta félag-
anna hafi vikið úr samband'.nu
deild þess í Williams College,
einum elzta og kunnasta
menntaskóla Bandarikjanna.
„Hreint, arískt blóð“.
Sambaadsstjórn'n vísar til
26. greinar stofnskrár Phi Delta
Theta, þar sem það er tekið
skýrt fram að engir geti orðið
meðlimir nema „hvítir karl-
menn með hreint, arískt blóð í
æðum“.
Deildinni í Williams College
var formlega vikið úr lands-
sambandi Phi Delta Theta eftir
að 57 deildarmeðlimir höfðu
samþykkt einróma að viðhafðr;
leynilegri atlcvæðagrelðslu að
standa fast við ákvörðunina um
inntöku gyðingapilts frá New
York í deildina.
Lokaðar klíkur.
Skólafélögin í bandarískum
menntaskólum og háskólum
bera flest nöfn grískra bók-
stafa, starfa með leynifélags-
sniði og aðgangur í þau er ekki
frjáls heldur velja meðiimiiuir
þá af hverjum árga,ngi, sem
boðið er að ganga í féiagið.
Brautskráðir nemendur halda
sambandi við skólafélög sín og
styrkja þau með ríflegum fjár-
framlögum. Eiga þau venjulega
fólagsheimiii, þar sem meðlim-
irnir hafa heimavist, samkomu-
sal og ýmis þægindi.
Þcir nemendur, sem ekki
finna náð fyrir augum neins fé-
lags, eru hornr&kur í félags-
þeirra, seni einhverntíma liafa
sopið ótæpilegar en þeim var
hoílt. Beizkar möndlur voru
mjög í tízku á miðöldum en
síðar komu hráir álar, sem
drekkt hafði verið í víni.
Súrkálsssafi.
Nú á dögum reyna menn
að rétta sig af með pressugeri,
sítrónusafa, B, vítamíni, hvít-
kálssoði og fleiru og fleiru.
Hinir brezku sérfræðngar í
timburmönnum mæla sjálfir
með súrkálssafa, salmíaksspírit-
us og mergð afréttingaiblanda.
En þrátt fyrir allar rar.asóknir
vita þeir ekkert öruggt ráð
nema þetta gámla; að hætta að
drekka áður en það er oröið of
seint.
Málmsmíði með raf-
neista í stað eggjárna
Farið er að nota rafmagns-
neista í stað demantseggjaðra
smíðatóla til að telgja til liarð-
ar málmblöndur. Brezka fyrir-
tækið Impregnated Diamond
Products Ltd. selur tæki jietta
og kallar það Sparcatron. Það
vinnur af svo mikilli ná-
kvæmni að ekki skeikar meiru
en tuttugu og fimm miljón-
asta hluta úr þumlungi og er
það því að þakka að hvorki
efni né tól hitnar. Á því er
ekki heldur nein egg pem get-
ur sljófgazt. Söluverð Sparca-
tron er 44.500 krónur.
Svínfð ái
Framhald á 11. síðu, leysa seðlaaa upp.
Danski bóndinn A. Albrekt-
sen á bænum Dybvadbro nærri
Kolding hengdi um dagima
jakkann af sór upp í svínastí-
unni en þegar hann ætlaði að
taka til hans sá hann að eitt
svínið hafði náð veski hans upp
úr jakkavasanum og vai að
tyggja síðasta. fimmhundruð
'króna seðilinn af andvirði kálf-
fullrar kvígu, sem Albrektsen
ætlaði að kaupa þennan dag.
Bóndi náði í slitur af seðlinum
og fór i skyndi með svíníð í
sláturhúsið þar sem hafin var
leit að afganginum af pening-
unnm í inriyflum þess, en maga-
sýrumar voru þá búnar, að