Þjóðviljinn - 27.02.1953, Qupperneq 11

I'östudagur 27. febrúar 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (H
Framhald af 4. síðu.
'byggð, þá kom vígsmálið til
þin'gs. Frá því segir svo í
Grænl endingaþætti:
„Kaupmeinn ,gengu at dómi ok
hafði Ketill mál frammi á hönd
Einari. í>á mæilti Einarr: „Þat
mun víða spyrjast, ef þeir bera
oss hér mál'um-“ — ok gekk
at dóminum ok nleypir upp, ok
fengu þeir ekki haldit.“
Eins og .allir sjá, þá er hér
einnig verið að hindra að rétt
lög nái fram að ganga.
Þegar maður svo les niður-
stöðu þá sem höfundur álitsins
dregur :af þessum atburðum og
málaferlunium út af þeim, þá
hlýtur hver maður að verða
orðiaui af undrun.
Og igef ég nú höfundi álitsins
orðið:
„í Grænlendingaþætti virðist
samkvsemt því, er nú hefur
verið rakið, hafa verið gert
xáð fyrir sérstakri grænlen2kri
lögskipan. Meðferðin á dánar-
fé því, sem fannst með líkum
þeirra Arnbjarnar, er önnur en
ge.rt er ráð fyrir í íslenzkum
lögum “
Hverniig er hægt a,ð draga
svona ályktanir? Eg sé ekki
að til þess sé önnur leið en sú,
að höfundiur tekur meira mark
á orðum Arnaldar biskups og
Sigurðar Njálssonar, þar sem
þeir .segjast fara að grænlenzk-
um lögum við upptöku fjárins,
heldur en lýsingu höfundar
Grænlendingaþáttar ,af sjálfum
'atb'urðunium á dómþinginu í
Görðum. Laat ég svo útrætt um
þetta. atriði.
Höfundur álitsins vill gera
úr ' SkáldMfeliga, lögsögumann
á Grænlandi, og sækir þaiu
fræ.ði í forna rímu, þar sem
segir:
Lýðurinn gaf honum lögmanns
stét't,
landsins skipar hann öllum rétt.
Ýtum þótti engi nær
jafnvel, ver-a til þess fær.
f Skáld-iHelga sögu segir svo
um þetta mál: „Tóku þá Græn
lendingar Skáld-Hel'ga fyrir lög-
mann sinn.“ En orðið lögmað-
ur þýddi í fonnri merkingu
s-ama og lögfróður, sá sem
kunni ilögin. og var fær um ,að
skýra þau.
Dæmið af Skáld-Helga, ein-
mitt þetta, -að hann var gerður
að lögmanni, þ. e. lögskýrainda
á Grænlandi, ekki mjög löngu
eftir -að hann fluttist þangað
frá íslandi, rennir einni stoð-
Framhald af 5. síðu
Fellur Petersen?
Foringi iróittæka flokksins,
Bertel Dahigaard, hefur einnig
gagnrýnt landvamarráðherrann
veign-a þessa máls. — Það sýnir
bez-t hve lalmenn óánægja ríkir
í Danmörku vagna .lengingu her-
skyldunnar, ,að sósíaldemókrat-
■ar, sem mestan þátt eiga í sam-
þykkt ihennar, skuli nota tæki-
færið nú, þegar fcosningar eru
skammit undan í landinu, til að
koma fram sem andstæðingar
istjórnarinniar í þessu' máli. Ekki
er ósennilegt, að þeii' hamri svb
á þessu máli, að landvamarráð-
herrann, ®em aldrei hefur verið
öruggur í sæti sínu, neyðist til
að-segja af sér.
inni ennþá undir þá skoðun, að
íslenzk lög hafi gilt á Græn-
landi. Þegar honum er sýnd
þessi virðing, þá eru þar marg-
ir heimafæddir höfðin'gjar, sem
áttu <að vita betri skil á græn-
lenzkum lögum, ef þau voru
önnur en hér á landi. En Skáld-
Helgi átti að vita góð skil á
íslenzkum lögum, uppfóstrað-
ur í Borgarfirði hjá lögfróðu
fólki, þess vegna er hann kos-
inn.
Framhald.
Frámhald af 3. siðu.
lýsingudeild Sameinuðu þjóð-
anna í Neiw York, en þar verð-
ur endanlega um það dæmt,
hverjir verðlaunin skuli hljót.a.
Dómnefndin.a skipa þeir Ólafiur
Jóhannesson prófessor, Hans G.
And'ersen þjóðréttarfræðingu'r
oig Jón Magnússon fréttastjóri
útvarpsins, og skiulu þátttaken.d-
ur í keppninni senda einhverj-
um þeirra 'ritgerðir sín.ar fyrir
15. ia,p.ril n. k. Ritgerð skal ekki
vera lengri en 2500 orð.
Skautamótið
Framhald af 8. síðu.
skrift. Harm byrjaði varlega og
hann vissi hvað hann mátti
bjóða sér, Hann var hrein og
bein opinberun. Er hann fyrir
alvöru tók að vinna vissi mað-
ur hver meistarinn var. Það
var ekki um að ræða stífni eða
þreytu. Hér var það aðeins
spurning um hve langt hann
yrði á undan næsta manni.“
Á þessu móti og raunar á
fleiri. mó.tum í vetur hefur kom-
ið fram finnskur skautahlaup-
ari, sem nú er einn með fljót-
ustu mönnum í heiminum á 500
m. Hann er aðeins 19 ára og
heitir Toivo Salonen.
Hollendingarnir voru ekki
eins góðir og gert hafði verið
ráð fyrir. Þeir hafa keppt mjög
mikið undanfarið og farnir að
'þreytast og mun það vera á-
stæðan.
Um mótið í heild segir eihn
blaðamaðurinn: ,,Eg held, að
þetta heimsmeistarámót muni
hafa óendanlega mikla þýðingu
fyrir vöxt og viðgang alþjóð-
legra skautamála og skilning
milli þjóðanna".
,(SSSSSSSS»SSS.SSSSSSS3»?£?íS3SgSSSSSSS2SS5SSiSSS

jS Nökvavog 21, sími 80118 •§
o*o»o»o*o«o*o«o«o»o*o*o*o»o»o»o«c»o*o*o*o»o»o*g
•c»o«o*c>«».o«'p»o«o»o«o*p»o»Goo**o»ooo®9»o«o®o»o*p«
ooooo»o®ooo«o«o*ooo*ooo*oocoooooooooooo*ooo»o(*f
•ooo©oooooooooooeo»o#o*'joo«oooooe-: v-o«o»o»o«ooí »
vantar cinn sópro.n og
einn tenór
Upplýsingar gefur
TfölCAN
II
88
«8
IjTek að mér að útvera, kvco-g
S§ kjóla frá Ameríku (eftir .í;
ilmáli) — FjöKirb’ytít'■-efnis- ogg
myndasýnishomasafn. s|
Sóiveig SveÍEisdéltk
Mjóuhlíð 2, sími 4800.
(Gengið inn að austan)
Eiseiihower
Framhald af 1. siðu.
Eisenhower ræddi um. Hann
kvað tal um slíkan fund vera
út í loftið. En@ar ákvarðanir
hefðu verið teknar.
Almennmgur vill
stórveldafund
Blöð í Vestur-Evröpu gerðu
sér í igær tíðrætt um orð Eisen-
howers. Brezku blöðin er-u ugg-
andi um að efnt verði til fundar
hinna tveg'gj.a stóru í S'tað hinna
þriggja stóru, Churchill yrði
sleppt. News Chronicle minnir á
að skoðanakönnun arstofnun
Gallups í Bretlandi hafi nýiega
komizt -að þeirri niðurstöðu að
þrír af hverjum fjórum Bretum
myndu fa,gna fundi forystu-
manna' stórve.ldanna.
Skilyrðin óaðgengileg
^Ekki hefur verið minnzt á
svör Eisenhowers í blöðum og
útvarpi í A'ustur-Evrópu.
í FrakkJandi segir borgana-
blaðið Ce Matin de Pays að ekki
’sé líklegt að af fundi verði með
)>eim skilyrðum. sem Eisenhow-
er setti. Helzt sé á honum -að
skilja að Stalín verði að seljia
honum sjálfdæmi ef þei-r 'eigi
iað hitt-ast.
Ríkisþinghöllin
brennur
Framhald af 7. síðu.
um við saman ráð okkar um
það, hvernig baráttunni skuli
hagað gegn hinum rauðu ógn-
um. Um stund ætlum við ekki
að láta skríða til skarar.
Byltingartilraun bolsanna
verður fyrst að blossa upp.
Þegar stundin er komin mun-
um við reiða til höggs.“
Hinn 27. febrúar 1933 léku
logar við himin Berlínar yfir
iijálmhvolfi Ríkisþinghallar
Þýzkalands.
Eden og Ghurchill
Framliald af 1. síðu.
Ómengað afturliald
íhaldsþin-gmennirnir eru óá-
næ.gðir með stefnuna bæði inn-
an lands og utan. Þeir vilja-reka
ómengað-a afturhaldsstefnu
heimafy-rir, þeir vilja skera nið-
ur almannatry-gigingarnar til
þess að hægt sé -að lækka. skatta.
X utanríkismálum er Eden
fundið -allt til foráttu. Hann er
sakaður um að egna Ba,ndarikj,a-
menn að óþörfu upp á móti
B-retum með því -að reyn.a að
ha-ld-a í hemi-linn á þeim -í Aust-
ur-Asíu og þá -einkum Kóreu.
Hinsvegar er hann gagnrýndur
fyrir að láta un-dan Bandaríkjá-
mönnum í stefnunni 'gaignvart
Miðaust-urlöndum.
Sannimgamir við Naguib
Flest íha-ldsblöð Bretlands hafa
verið afuJidin yfir samningunum
við, Naguib, einræðisherria
Egyptalands, um Súdan, og
heimsyeld'issinnarnir er-u á nál-
um um >a.ð Eden muni fallast á
brottflutning brezka setuliðsins
af Súeseið'i.
Þá er honum gefið -að sök að
hafa látið það lafskiptalaust að
Ástralía og Nýja Sjáland gengu
í hernaðarbandalag við Banda-
ríkin á Kyrnahiaf i en Bretlandi,
var meinuð þátttaka.
Sprengjuflutn-
Framhald af 3. siðu.
in í Sogsvirkj uninni. Sero betur
fer hafa ekki orðið mörg slys
við þá vinn-u, en Dagsbrúniar-
menn hafa. þó fengið að reyn-a.
'hvers virði sá samning-ur er.
Hvers qjga vörubílstjórar
að gjalda?
Við -hliðina á Dagsbrúnar-
mönnum hér við höfnina vinna
-aðrir menn, vörubílstjórnarn.ir,
sem taka við sprengiefninu og
-aka því suður á flugvöll.
Þess hefur ekki heyrzt -getið
að þrífylkingiarriddarinn, Frið-
leifur hinn ú-rskurðaði, hafi
mikið 'til þess ge-rt að fá hærra
kaup -eða tryggi-ngu fyrir félags-
menn Þróttar við flutninga
þessa. Hvernig heldur F-riðleif-
-ur að fær.i fyrir vörubílstjória
við sprengjuflutninga, ef óbapp
k.æmi fyrir?. Eða finnst 'honum
Þ-róttarme-nn einskis v.irði? Er
Friðleifi kannski Kaninn alLt?
Sjálfsagðar kröfur
-H-ærra kaup og hærri tryg-g-
ing fyrir þá sjómenn o-g vöru-
bíls'tjór-a sem flytja sprengjur og
sprengiefni fyrir herinn er svo
sjálfs-agt mál að ekki lætti að
taka -langan tíma' -áð fá slíku
fr-amgengt, — aðeins ef þeir ó-
lánsinenn sem skipa stjórnir
þessara félaga sofa ekki eftir-
leiðis þunigum svefni sinnuleys-
is og svika, eins og þeir hafa
gert hingað til.
Stríðsglæpamaður
Framhald af 1. síðu.
-arið 1944. Franska stjórnin hef-
ur farið þess á leit við Bret-a
að Lammerding verði framseld-
ur. Hann fór í felur ium siama
leyti og, málið gegn þedm SS-
mönnum, sem Fr-akkar höfðu
haft upp a, var tekið fyrir.
liggur leiðin
ar
Framhald af 1. síðu.
Iögbrot, Mortenscn um 10 og
Hansen fjögur.
Áuk þessara manna eru ennl
fleiri flæjktir í málið, Þeirra á
meðal er málaflutningsmaöur,
sem sat í bankastjórninni, end-
urskoðendur hankans og alls
eru það tólf menn, sem ver'ða
'ákærðir.
Hver einasta lagagrein
brotin
Segja má að menn þessir
hafi brotið hverja einustu grein,
í bankalögunum auk þess sem
þeir hafa þverbrotið hegning-
arlögin og lögin um hlutafélög.
Þeir hafa tekið lán fyrir
sjálfa sig í bankanum á ólög-
legan hátt, falsað bankaþæk-
urnar, brugizt skyldum sinum.
o. s. frv.
Útgerðarbraskið undirrótm.
í fyrsta kafla skýrslu nefnd-
arinnar er gerð grein fyrir til-
drögum lögbrotanna og banka-
gjaldþrotsins. Lögð er á það á-
herzla að mikið fé hafi verið
lagt í útgerð í Færeyjmn á
stríðsárunum og eftir stríðið,
en þegar fiskverð lækkaði báru
fyrirtækin sig ekki lengur. Ut-
gerðarfyrirtæki stjórnenda
bankans komust í kröggur: og
þeir notuðu sér aðstoðu sína
til að koma í veg fyrir það
í lengstu lög að fyrirtækin færu
á hausinn. Tap bankans varð
meira og meira eftir því sem
að kreppti á fiskmarkaðinum
og loks hrundi spilaborgin.
Tvisvar varð að endurskipu-
leggja bankann með aðstoð frá
danska riídnu.
Búizt við hörðum dómum,
Búizt er við hörðum dómum
yfir bröskurunum, sem stjórn-
uðu Sjóvinnu-bankanum.
Hinsvegar lætur rannsóknar-
nefndin undir höfuð leggjast
að rannsaka til 'hlítar hvern-
ig á því stóð að þeim héldust
löghrotin og braskið eins lengi
uppi og raun varð a. Það er
upplýst að þegar 1935 var
bankaeftirlitið farið að benda á
ólöglegan rekstur banikans,
einkum óhófleg lán til banka-
stjórnendanna. Sama var saga
1939 og á hverju einasta ári
eftir stríðið. En verzlunarmála-
ráðherrarnir í Danmörku, sem
skýrslur bankaeftirlitsins fóru
til, létu sér nægja að áminna
bankastjórnina um að hætta.
slíku atferli, áminningunum var
aldrei fylgt eftir.
frá Iðnfræðsluráði
Að gefnu tilefni skal eftirfarandi tekið fram, til
skýringar á tilkynningu vorri um kaup og kjör iðn-
nema, er birtist í Lögbirtingablaðinu 22. nóv. s.l.:
1. Með orðunum „samkvæmt vísitölu kauplags-
nefndar“ er átt við framfærsluvísitölu, sem
nú er 158 stig.
2. Nemendur, sem hófu nám fyrir 1. jan. 1950,
eiga aðeins kröfu til að fá einnar stundar
styttingu á daglegum vinnutíma meðan. þeir
•stunda, skólanám, en þeir, sem síðar hafa byrj-
að nám, tvær stimdir daglega.
Reykjavík, 18. janúar 1953.
Iðníræðsluráð