Þjóðviljinn - 01.04.1953, Side 11

Miðvikudagur 1. apríl 1953 -— ÞJÓÐVILJINN — (11
Varnarstnð á friðartxmum
Framhald af 7. síðu.
sem numið hafa þá iðn, að
flytjia f’slendingum ræður og
máíl þeirra mianna, sem bezt
hafa íbalað og ritað íslenzka
tung-u, lauðnast bað nú eitt
starfia að sóp,a undan herra-
þjóðinni eða flysja ofan í hama
fcartöflur. Á stundum fundu
áslenzkár bókagerðarmenn til
þeirrar nautnar í starfi sínu,
að þeir væru mikilsverður
itengiliður milli liins bezta í
menningu heims og þjóðar og
fólksins í. Jandinu. Einn félaga
minna á Keflavíkurfiugvelli er
þangað kominn eftir 45 ára
starf lað íslenzkri bókagerð,
lannar eftir 15 ára starf, og
þanniig mætti lengur þylja. Og
nú spyr ég: Hvernig .mun
starfagleði þessara manna var-
ið nú?
En vei þeim sem ekkd heyrir
rödd landsfeðranna. Vei þeim,
sem. ekki skilur hið fullkomna
samræmi: Þjóð Eddu og Sögu,
sú sem iritaði og kvað í þús-
und ár, heimtar nú handrát sin
af Dönum, en sen.dAr bókagerð-
;armenn sína suður á Kefla-
víkurflugvöll til þjónu&tu við
illa Iæs.a stríðsdátá.
En, það er fjarri því að ís-
lenzkir bókagerðarmenn eigi
óskilið mál við lannian, verkalýð
um þá miannlegu niðurlægiingu,
sem í því felst ,að þurfa að
hafa það sér -til lífsframfæris,
tað binda vinnustéttum íslands,
núlifandi og óbornum, hrís arð-
ráns og ófarnaðar. Það er
vissulega þyngri ra.u,n en tár-
um italti, hverjum íslenzkum
verkamanni, iðnaðairmanni, sjó-
manni o.g bónda að þurfa að
igerast malvinnungur hjá ame-
rísku helsprengjuvaldi, saotia
taxtabrotum og óhæfum iað-
búmaði, sæta bjálfalegri hnýsni
um einkamál, í stiað þess iað
mega virrna iað íslenzkum friði,
byggja ísleuzka vegi og hús,
afla fiskjiar og heyja, sbráfia og
prenta bækur; vinn,a í þágu
íslenzkrar lífsbamingju.
En þannig er farið að því í
diag að svipta íslendinga mann-
réftindum.
íslenzlti herinn, sem nú hef-
ur verið boðaður til viðbótiar
við þann ameríska, á iað þjóna
tvennum tilgaingi, anmars veg-
ar iað verða einskonar færi-
band fyrir betligull það, sem
áður var kallað Marshallhjálp,
en fæst ekki lengu.r igegn auð-
mýktinni einni, og hinsvegar
að vsrða íslenzka auðmanna-
valdinu sá styrkur gegn verka-
Jýðnum, sem ameríski herinn
hefur elcki getað orðið til þessa.
Óstjóm sú oig ránskiapur, sem
núverandi valdamenn haf.a
beitt íslenzku þjóðina á und-
anförnum árum er slíkur, ,að
þeir telj,a s'ig þess ekki xun-
komna að verj,ast falli, án þess
,að treysta laðstöðu sína með
vopnum. Þeir vita sem er, ,að
hver dagur ber í skauti sínu
nýja reynslu ,af samsekt þeirra
við hin,a erlendu landræn,ingj,a.
Og nú daglega e,ru barðar
bumbur í blöðum hernámsflokk
anna um nauðsyn þess aS
flytjia inn erlent. f jármagn í
stórum stíl, þegar stríðsgullið
þrýtur itil stærstai hervirkj-
ianna. Stefnan er augljós. Þeir
ætla að halda áfram að solja
áandið. Nú er það ekki iaðeins
Reykjanesið og Hvalfjörður.
Nú eru það fossarnir. Þeim,
sem orðnir eru dúsbræður ame-
'i'ískra dollarakónga, finnst að
vonum sjávarútvegur og land-
búnaður íslendinga lágkúruleg-
iar atvinniugreinar, enda þótt
þar sé flest óunnið og niðut'-
nýtt.
Nei, verksmiðiur itil fram-
leiðslu á hreinum stríðsvam-
ingi væru ólíkt æskilegri lat-
vinnugrein. En til þeirrar fram-
leiðslu, — með virkjun íslenzku
fossanna, — er vissulega „ekki
stoð að stafkarlsauð, nei stór-
fé, hér dugar ei minna“, og
þetíia stórfé fæst frá Ameríku
eftir kosningar o,g öll verðmæt-
in í igulli og vélum, lágiun
launum, háum sköttum og háu
vöruverði, þessi verðmæti
sbulu varðveitast með erlend-
um og innlendum her.
Á sam,a hátt og þessi her,
sem nú á að stofna eftir kosn-
ingar skal vera til verndar
iauði og vöidum íslenzkra og
amerískra auðdrot,tn,a gegn ís-
lenzkri starfandi þjóð og verk-
lýðshreyfingu hennar, á sama
hátt kemur í ljós við stækkun
þessarar myndar áð ,allur her-
búnaður auðvaldsheimsins með
B'andaríkin í broddi fylkingar,
þjónar því hlutverki að vernda
lauðinn og vald hans fyrir al-
þýðu heimsins og -ræn.a þau
lalþýðusamtök, sem stærst hafa
orðið, sjóðum þairra, húsum og
ilöndum, ræna cg brjóta niður
hina sósíalistiskú heimshreyf-
ingu lalþýðunnar og rilci henn-
lar, lalþýðulýðveldin. Vamar-
strið vinnandi fójkg, er alls
stiaðar í eðli sínu hið aamia,
það er stríð fyrir friði gegn
þéim s|ettúm heims, sém ekki
v'ínna, ,en lifa á ránskap, sem
ekki verður riem'a að tákmörk-'
uðu leyti framkvæmdur ón
stríðs.
iSú hætta, sem vofir yfir lit-
illi þjóð með innflutningi er-
lends auðmagns lumfram það,
sem hún er borgunarmaður fyr-
ir, hefur fyrr verið til um-
iræðu á fslandi. Og sú stefna
hefur ævinlagia verið dæmd hil
dauða. Og varfærni manna í
þeim efmfrn var jafnan mæli-
kvarðinn á þjóðhohustiu þeiri'a.
Nú er iað hirtast okkur veru-
leiki þess tima, sem aldamó.ta-
skáldin sáu í draumsýn. Virkj-
un íslenzku fossanna, áleitni
heimsvaldasinnanna til að sölsa
undir sig auðlindir þjóðarinnar
og arðræna vinnufólk henn.ar.
Þorsteinn Eriingsson sagði svo
í kvæði sínu, við Fossinn, um
lauðstétt sinna daiga: „Nú þykir
þeim sælas.t að dreyma, ,að þú
værir iasni, sem uppi er hnýtt,
og íslenzkai' þrælshendur
teymia“. Og Stefán G. lætur
fossinn segja í Fossaföllum
Ég kann að smiða harða
þrælahlekki
á heilan lýð, ef mér er til
þess beitt.
Ég orðið gæti löstur mesti
í landi
oig ilækkun þjóðar •— öðrum
þannig fer —
sé igamla Þóris gulli
trylltur andi,
sem gekk í fossinn, v,akinn
upp.í mér.
Það eru þessi áfonn, sem ís-
lenzkir valdhafar eru nú með
,á prjónunum. Það eru þessir
hlekkir sem ekki er þorandi ,að
smíða á íslenzkan verkalýð án
þess ,að hafa her. Það er löst-
,ur ránshygigjunnar og ófriðar-
ins, sem ekki er þorandi ,að
þróa hér á landi án þess að
hafa he,r.
Þannig á að dæma mann-
rétfindin af íslendingum.
Því slungnari, sem áform
amerísku auðstéttarinnar e,ru
gegn íslendingum, því auð-
mjúkari, sem hlýðni valdhaf-
anna er, gagnvart Bandarikja-
mönnum, því fjölþæitari og
traustari 'verðiir baráitta -tíis-
lenzkrar vinnuþjóðar að vera
gegn þeim ófarnaði, sem viðj
stöndum andspænis. Þótt vá sé!
fyrir dy-mm íslendinga í dag
og stefnt sé beint í sortanai
af íslenzkúm valdhöfum, er
ekki ástæða til þess iað ör-
vænta fyrir þjóðina. Þ,að hef-
ur áður syrt í álinn fyrir henni
og átti hún þá færri vopn til
varnar en nú.
Við stöndum ekki ein í þess-
ari baráttu. Hin alþjóðlega
verklýðshreyfirug stendur við
hlið okkar.
Frá Eystirasalti til Ky.rrahafs
teygja iriki alþýðunnar lendur
sínar. Þaðan kemur Ijós ný-
lendubúans, svo hann megi
berjast til 'lífs. Það Ijós sem
lýsir skærar en leiftur hel-
■sprengj unnar. Og þegar við
berum saman baráttuskilyrði
okkar og nýlenduþjóðanna, þar
sem dauða'refsing er við hverju
andstæðu viðbr.agði, þá finnum
yið .það betur hversu það er
með öllu vansæmandi að þola
gorthönum vítissprengjunnar
. að traðka á íslenzku fólki.
Og við megum gjarnan nainn-
,ast þess sem Jón forseti sagði
á sinni tíð, 'þegar tala skyldi
við kónginn, iað menn mættu
„ekki hafa þá reglu að varast
að isty.ggja fjandmenn sína, og
bezt væri að sem-.flestu-. legð-
iust á eitt.“
Með nógu einbeittum athöfin-
um lallra þeirra, sem fylgja ís-
lenzka málstaðnum, er hægt að
hrekja landránsöflin á flótta.
Gegn áformum valdhafanna
um áfi'amhaldandi sölu á ís-
lenzku landi og skipulögðu
arðráni á íslenzkum verkalýð,
verða samtök alþýðunnar að
snúast, því á forystu þeirra
veltur sigiurinn.
Vei'kalýðssamtökin verða að
tak.a upp þráðinn frá döigum
Kef la viku i'samn ings i ns, þau
verða ,að færa baráttuna inn í
verklýðsfélöigin og heyja hana
ó sti'æfunum. Við verðum að
xnuna iað þjóðfrelsisbarátta ís-
•lendinga verður ekki aðskilin
frá baróttu alþýðunnar fyrir
íslenzteri atvininu, hækkuðum
launum og fullkomnu skoðana-
fi'elsi. Sú bai'átta er sterkasta
vöi'nin. Og það er líka einasfa
'SÓknarleiðin. Á hennj byggist
mannimg fólksins í landinu og
á menningu þess byggist sjálf-
stæði og friamtíð fslands.
Verkefnið, sem bíður okkar
nú er því að 'samstilla alla
þjóðholla krafta *til ótaka gegn
landránsöf lunum, gegn sam-
særi auðdrottnanna. Og okkur
ber að nota isérstaldega það
tækifæri, sem gefst í sumar til
ProköíéH - Russe! - Wright
FRÉTT frá Moskva hermir, að
tónskáldið Prokoféff, sem lézt ný-
lega, hafi Játið eftir sig mikið xif
‘ónsmíðum, sem
Idrei hafa verið
uttar og sumar
ullgeiðar. Með-
,í þeirra verka,
■m tónskáldinu
uðnaðist að
úka við, þó að
au yrðu ekki
utt að honum
fandi, er ballett
/ítan ÆJvintýr-
íð um steinblóm-
Prokoféff ið og ný útgáfa
af óperunni Stríð og friður. Með-
al þeirra verka, sem hann lauk
ekki við, eru konsert fyrir tvö,
píanó, og konsert og sónata fyr-
ir selló. Síðasta verlc hans sem
flutt var eftir hann, rneðan hann
var á lífi, var sjöunda sinfónían.
Diir
Framhald af 10. síðu.
af Mkskólum um allt landið.
Fyrii’ októþerbyltinguna voru
slíkar stofnanir alls ekki til
í Rússiandi. Nú eru meira en
fjórar milljónir barna í Ráð-
stjói'narríkjunum í leikskólum
að staðaldri.
Á árunum eftir stríðið hefur
Ráðstjórnin staðið fyrir ýms-
um framkvæmdum til aukning-
ar og endurbóta á barnastofn-
unum. Stjórnin liefur þannig
ákveðið áð þegar byggð eru ný
iiðnfyriytækií, skuli 'iim Ifeið
byggja sérstakar vöggustofur,
þannig að rúm sé fyrir tólf
ungbörn á hverjar hundrað
konur , sem vinna í verksmiðj-
unnif Á'sáma hátt eiga í leik-
skólunum að rúmast fimmtán
börn á hverjar hundrað kon-
ur.
í nýjum ibúðarbyggingum
skal ætla að minnsta kosti
5% af 'góiffletinum til barna-
stofnana.- * - rr
BERTRAND RUSSEL, sem fékk
bókmenntaverðlaun Nóbels fyrir
nokkrum árum, lrefur sent frá
sér litla bók með fimm smásög-
urn. Bókarinnar virðist því aðeins
vei'a getið í erlendum biöðum,
að ritdómendum þykir það frá-
sagnarvert, að nóbelsverð'aunahaf-:
inn liafi fyrst revnt að fást við.
skáldskap, þegar hann var kom-:.
inn á níræðisaldur.
~k
RICHARD WRIGHT, höfundur'
Svertingjadrengs, hefur sent frá
sér nýja skáldsögu, The Outsidcr.
Söguhetjan er svertingi, eins og;
í fvrri bókum hans, en að sögn.
ritdópaara New Yovk Times eru
það eklri örlög svertingjans í,
landi kynþáttahatursins, sein að'
þessu sinni er efniviður bókarinn-
ar, heldur er söguhetjan „ráðviUt-.
ur, leltandi maður tuttugustu Á'd-
aiinnar", það er sem sggt aðéins
tilviljun að hann er af sama liergi
brotinn og lxöfundurinn. Bókiá
er ekki þjóðfélagsádeila, he’dur'
heimspekilegar bollaleggingar. Hin
„ráðvillta, leitandi" söguhetja
fremur fjögur morð, áður en bók-
inni lýkur, og heinispekihugleið-
ingar hans eru óþvegið kommún-
istanrð. Wright er sem sagt sjálf-
ui' ekki i’áðvilltari en svo, að
hann veit hvernig rithöfund-
ur af svertingjaættum á að
fara að, ef hann á að gera sér
vonir um að koma út bókum sín-
um. Sjálfur hefur hann f’úið
kynþáttaofsóknirnar í guðs eigin
landi og‘ setzt að í Paris.
★
FYRIR 35 árum gaf norskt út-
geröarfélag Osióbæ 50.000 lrr., sem
verja átti til að koma upp gos-
brunni á torgi einu í borginni. Fé-
lagið átti (auðvitaö) skrifstofu-
hús við torgið. Bærinn tók við
gjöfinni og þeim skilmálum sem
henni fylgdu, en enn er gosbrunn-
urinn clrki kominn upp. Árið 1032
var efnt til samkeppni um gos-
brunninn og veitt verðlaun, en
ekkei’t hefur qnn orðið úr fram-
kvæmdum, þó að talið sé að
það verði á næstunni. Það er víð-
ar seinagangur en hér á larrdi,
þegar um skreytingu bæja er að
ræða.
* ás.
þess að eflú styrk Sósíalista-
flokksips ó Alþingi. Við eigum
að efla eina flokkinn, sem fær
ei* um lað liafa forystu fyrir
þjóðfrelsLsbaráttu íslendinga í strQngt ;almenni,ngSáUt mypdi
daig. \,ið eigum að samhæfa og^ brerinimerkja þær ævilangt ef
ÐómsmorS?
styrkja kraftana Innan Alþing-
is og úti fyrir dyrum þess og
leysa l>á ,,konungkjöimi“ frá
þingsetu.
Við eigum að samhæfa kraft-
,ana í félögum fólksims og á
viinnustöðvunum. Alstaðar þar
sem íslenzk vinnuþjóð kemur
saman, þarf hún ,að muna ,að
hún istend’Ur ' á baráttu íyrir
’sjálfs'tæði íslands. Við verðum
ævinlega að vera þess minnug
að standa vörð um réttindi
okkar og fylkja liði til b,ar-
áttu fyrir kjörorðum pkkar:
1. Bur,t með ameríska herinn
af ísiandi.
2. Atvinnu handa öllum við
íslenzk framleiðslustörf.
3. Lífskjör eins o,g þau hafa
bezt oi-ðið á íslandi.
4. Fullkomið skoðanafrelsi
og óskert Iýði'éttindi.
Að berjast til sigurs fyrir
þessum kröfum, er að halda
mannréttindum, það er að vera
íslendingur í dag.
•Og íslend'ingar viljum við
allir vera.
þær eignuðust bam utan hjóna-
bands.
Fjáraálahneyksli
Framhald af 5. síðu
síðam formenn beggja stóru
flokkanna, demókrata og repú-
blikana, opðti að segia af sér
næstum samtímis vegna þess að
þeir voru flæjktir í fjámála-
hneyksli. William Boyie, for-
maður miðstjómar demókrata-
flokksins og einkavinur Tru-
mans fyrrverandi forseta, reynd-
ist hafa bei'tt áhrifum sínum til
að útvega kunn'ingjum sínum íé
Úr opinberum sjóðum og þegið
gjafir fyrir. Þegar forystumenn
í'epúblikana vom að því konmir
að rifna af hneykslun og hoi-
lagri vandlætingu yfir spillinga
demókrata, kom á daginn að
Guy Gabrielson, formaður þeirpa
eigin flokksstjórmar, hafði farið
nákvæmlega eins að pg Boyle.
Lauk syo að báðir .spgða af sér
flokksformennsku.