Þjóðviljinn - 02.09.1953, Blaðsíða 12

'ga í
Orraií? sem ekki heíss áðas íondlzt kcr á landi _
Nýrrar plágu í kartöflum hefur orðið vart í garði einam liér í
Reykjavík. Er það orniur sem ekk'i hefur áður fundizt hér á
Janöi.
Erlendis hefur ormur þessi
unnið mikið tjón víða, en hingað
til lands er ekki vitað að hann
hafi borizt fyrr en nú. Plágu
þessarar varð fyrst vart í garði
einum hér í sumar er grösin tóku
að gulna og falla á miðju sumri.
Uppskera varð sáralítil, en sams-
konar hafði orðið vart í garði
þessum í fyrra.
Við rannsókn í Atvinnudeild
Háskólans hefur komið í Ijós að
um orm er að ræða sem lifir á
rótum kartöflujurtarinnar. Getur
hann flutzt með kartöflum, verk-
færum, mold og mun sennilega
Kórear á leiS
til Moskva
Sex háttsettir emtoættis-
menn Norður-Kóreu, þeirra á
rneðal forsætisráðherrann og
utanríkisráðherrann ,eru á leið
til Moskva að sögn útvarps-
ins í Pyongyang. Bauð sovét-
stjómin þeim til Moskva til
viðræðna.
hafa flutzt hingað með kartöfl-
um. Ormur þessi er lítill, ekki
nema % millírhetri, en séu kart
öflurnar stungnar upp og ræt-
urnar þvegnar vel má sjá orm
ana í sæmilega góðu stækkunar-
gleri.
Enn er ekki vitað um frekari
Ponomarenko, menntamálaráð-
herra Sovétríkjanna, hélt ræðu
í gær við vígslu nýju háskóla-
byggingarinnar í Moskvu. Skýrði
hann frá því að nú væru í Sov-
étríkjunum 890 háskólar og við
þá stundaði nám hálf önni
milljón stúdenta.
Nýi háskólinn er mesta há-
skólabygging í heimi og stærsta
hús í Moskvu. Aðalbyggingin
útbreiðslu plág'u þessarar hér á nefnist Vísindahöllin og nær yfir
landi nema í þessum eina garðiJ 320 hektara lands.
Viðsklpíasaitiningur við Tékka
Samið um 29 millj. kr. viðskipti
Hinn 31. ágúst sl. var undirritaður í Prag nýr viðskipta- og
greiðslusamningur milli Islands og Tékkóslóvakíu. Samningurinn
gildir í eitt ár.
HióÐviiimN
Miðvikudagur 2. september 1953 — 18. árgangur — 196. tölublað
Er ntiEegBinannakofinn viðTungnaá
snjög gantail?
Þar íannst svefnhálkur, eidstæði og —
10,5 cm þykk gólfskán
Leiðangurinn sem fór til að grafa upp fornminjar við Tungnaá
og í Eyvindarveri kom til bæjarins í fyrrakvöld. Virðist upp-
gröfturinn hafa leitt í ljós að búið hafi verið í Tungnárkofanum
árum saman, og ennfremur að hann sé frá því löngu fyrir daga
Fjalla-Eyvindar.
Til Tékkóslóvakiíu er gert ráð
fyrir sölu á frystum fiskflökum,
frystri síld, saltsíld, gærum og
ull, en á móti er gert ráð fyrir
kaupum þar á svipuðum vöru-
tegundum og undanfarin ár, svo
sem vefnaðarvörum, gúmmískó-
fatnaði, gleri og glervörum, síld-
arbunnum, sykri, asbesti, bygg-
ingarvörum og papplírsvörum.
Fiskaflimi í juní sl. var 7 þtís. smálest-
um minni en á sama tíma í fyrra
Fiskaflinn í júní 1953 varð alls 17.860 smál. þar af síld 362
smál. Til samanburðar má geta þess að í júní 1952 varð fisk-
aflinn 23.278 smál.
Fiskaflinn frá 1. janúar til
30. júní 1953 varð alls
202.967 smál. þar af síld 362
smál. en á sama tíma 1952
var fiskaflinn 197.810 smiál.
(engin síld) og 1951 var afl-
inn 187.078 smál. þar af síld
707 smál.
Hagnýting þessa- afla var
sem hér segir (t:l samanburð-
ar eru settar í sviga tölur
frá sama tíma 1952).
Isaður fiskur 0 smál. (20.536
smál.
Til frystingar 63.410 smál.
(89.542) smál.
Til herzlu 71.232 smál.
(14.037) smál.
Til söltunar 65.639 smál.
(71.709 smál.
I fiskimjölsvinnslu 299 smál.
(515) smál.
Annað 2.025 smál. (1.471)
smál.
Þungi fisksins er miðaður
við slægðan fisk með haus a'ð
undanskildum fiski ,sem fór til
fiskimjölsvinnslu ,en hann er
óslægður.
Skipting aflans milli. veiði-
skipa til júníloka varð:
Bátafiskur 116.396 smál. þar
af síld 362 smál.
Togarafiskur 86.571 smál.
(Frá Fiskifélagi íslands)
Sýður uppúr í
Nyasalandi
Nálægt Chitera í Nyasalandi
í Mið-Afríku skaut brezkur lög-
regluflokkur í gær Afríkumann
til bana og særði nokkra félaga
hans. Foringi lögregluflokksins
segir að menn þessir hafi gert
lögregluþjónunum fyrirsát.
Áætlað er, að viðskiptin geti
numið allt að kr. 29 millj. á
hvora hlið.
Samningaviðræður hófust í
Prag 21. ágúst s.l., og önnuðust
'þær fyrir íslands hönd þeir
Bjami Ásgeirsson sendiherra,
sem var formaður íslenzku
samninganefndarinnar, dr. Odd-
ur Guðjónsson og dr. Magnús Z.
Sigurðsson.
(Frá utanrikisráðuneytinu).
Þjóðviljinn fékk í gær þær
upplýsingar hjá Haraldi Sigurðs-
syni bókaverði og Birni Þorsteins
syni sagnfræðingi, en þeir voru
báðir í leiðangri þessum, að við
uppgröftinn á Tungnaárkofanum
er hófst sunnudaginn 23. f. m.,
hafi komið í ljós tvö hús í hell
inum, í stað eins er áður var vit-
að um.
Svefnskáli
Annað er 4x3,5 metrar að inn-
anmáli og höfðu veggir verið
hlaðnir upp að hellisþakinu. Á
gólfinu fannst laálkur, 1,80 m. á
hvern veg. Gólfskánin í kofanum
var 10,5 cm þykk og bendir það
til þess að lengi hafi verið búið
Knalíspyrniiflolkur Fram kominn
í;Glæsilegasta íör, sem íslenzkir knatt-
spyrnumenn hafa farið til Þýzkalands”
Þýzkalandsfarar Knattspyrnufélagsins Fram komu heim á
sunnudagsnóttina með flugvélinni Heklu. Tóku þeir þátt í fjórum
kappleikjum í Þýzkalandi, unnu tvo og töpuðu tveimur. Keppt
var bæði við úrval atvinnumanna og áhugamanna. Eru íslenzku
knattspyrnumennirnir mjög ánægðir með förina og árangur
hennar og róma mjög viðtökumar í Þýzkalandi.
Fararstjórar Fram skýrðu
blaðamönnum í gær frá ferða-
laginu. Hafði Ragnar Lárusson
orð fyrir þeim og komst hann
Afríkumenn í Nyasalandi em m.a. þannig að orði að hann
ævareiðir Bretum fyrir að ætla
að sameina land þeirra Rho-
desíu að þeim forspurðum.
Ferðir frá Ferðaskrifstofu
ríkisins um helgina
Páll Arason mun fara til
Þórsmerkur á laugardag kl.
14.00. Komið verður aftur á
sunnudagskvöld.
Farið verður til Gullfoss og
Geysis á sunnudag kl. 9.00 og
sápa látin í hverinn.
Farið verður í hringferðina
Krísuvík — Hveragerði —
Sogsfossar — Þingvellir kl.
13.30 á sunnudag.
Jöklarannsóknaf élagið:
Dr. Sigurður Þórarinsson talar um
Grímsvötn
Jöklarannsóknarfé’aír ísland
heldur félagsfund í Tjamarkaff
annai kvöid kl. 8,30.
Dr. Sigurður Þórairinsson seg-
ir írá Grímsvatnaferðum er fam-
ar voru bæði g snjóbíl og fliug-
vél. Sýnir hann jafnframt lit-
-kuggamyndir frá Grímsvötnmn,
Kverkfjöilum og e. t. v. vúðar af
Vatnajökli.
Dr. Sigurður Þórarinsson fer
héðan til Sviþjóðar 5. þ. m. til
að taka við forstöðu landfræði-
deildar háskólans í Stokkhólmi.
teldi þessa för þá glæsilegustu
sem islenzkir knattspyrnumenn
hefðu farið til Þýzkalands.
Þeir voru 20 Framararnir
sem þátt tóku í förinni. Ilé'ðan
var farið 12. ágúst og komið
að kvöldi sam^ dags til Ham-
borgar. 13. ágúst var farið til
Koblenz og haldið þar kyrru
fyrir dag'nn eftir. En 15.
ágúst komu 6 íslenzku landsliðs
mannanna frá Noregí en ákveð-
ið var að þeir tækju þátt í
keppninni við Þjó'ðverja.
Þann 16. ágúst var keppt
í Zimmern við úrva’slið áhuga-
manna þar. Fóru leikar þann-
ig að Þjóðverjar unnu með 6:2
(3:1 i hvorum hálfleik. Mörk
Islendinganna settu þeir Þórð-
ur og Bjarni.
Enginn kappleikur var háð-
ur næstu þrjá daga, hvíldust
þá leikmenn, æfðu sig og fóru
í stutt ferðalög. 20. ágúst var
svo keppt í Neuwid víð úrval
atiannumanna úr Efri-Rín.
Unnu Þjóðverjar eun með 2:1.
Mark Islendinganna gerði Rík-
arður.
Næstu tvo daga tók liðið
sér hvíld og fór í smíáferða-
lög. Sunnudaginn 23. ágúst
var svo keppt í Briin við úr-
val álhugamanna frá Efri-Rín.
Unnu nú íslendingar me'ð 3:2
(2:0 í fyrri hálfleik). Að lokn-
um fyrri hálfleik skiptu Þjóð-
verjar um 6 leikmenn eti ls-
lendingar héldu óbreyttu liði.
Í þessum leik gerði Þórður 2
mörk og Ríkarður 1.
Móttökurnar í Briin voru
sérstaklega hlýlegar og á-
nægjulegar. Þetta er lítill bær,
með álíka íbúafjölda og Ak-
ureyri, en fagur og viðkunn-
anlegur. Fögnuðu bæjarbúar
komu íslenzku knattspyrnu-
mannanna me'ð því að draga
fána að hún á flestum húsum
og um tveir þriðju allra í-
búanna tóku á móti Islending-
unum með lúðrasveit, kórsöng
o. s. frv.
Næsta dag var farið í langt
ferðalag með skemmtisnekkju
upp Rín og daginn eftir tóku
leikmennirnir sér hvíld. M!ð-
vikudaginn 26. ágúst fóru þeir
til Kölnar í járnbraut og
kepptu þar kl. 6 um kvöldið
við úrval áhugamanna frá
M:ð-'R5n. Fóru leikar þannig að
Islendingar báru sigur úr být-
um með 4:2 (2:1 í hvorum
hálfleik) Mörkin gerðu Ríkharð
ur og Þórður, 2 hvor. Völlur-
inn sem keppt var á er þriðji
stærsti knattspyrnuvöllur
landsins. Áhorfendur vor þar
Fi-amhald á 4. síðu.
í kofanum. Fyrir ofan gólfskán-
ina var 10 cm þykkt foksandslag.
Ofan á foksandslaginu var þykkt
vikurlag (líklega úr Lakagíg) og
ofan á vikrinum foksandslag. Hið
þykka foksandslag undir vi.krin-
um gæti e. t- v. hjálpað til að á-
kvarða aldur kofans. Sem kunn-
ugt er telur dr. Sigurður Þórar-
insson að uppblástur landsins
hafi ekki byrjað fyrr en um 1700.
Þá fannst ennfremur eldstæði
og mikið af hrossleggjum er hafa
verið sagaðir niður og notaðir
sem sökkur á ádráttarnet. Enn-
fremur fannst skaft af hníf.
. 1
Geymsla
Fremri kofinn er 3x3 m að
innanmáli. Hefur sá hluti verið
notaður sem geymsla. í þeim kofa
eru berghöldin 20—30 er fundust
við uppgröftinn á s.l. hausti.
Tvo daga tók að grafa upp kof-
ann. Beinaruslið var flutt með í
fornminjasafnið, en steinkerið, er
fundið var áður en kofinn var
grafinn upp, er enn á sínum stað.
Eyvindarkofi
Frá Veiðivötnum var farið 1
Eyvindarver við Sprengisand og
uppgröftur Eyvindarkofans haf-
inn 26. f. m. Þar fannst ekkert
markvert. Þar hafa verið tvö lítil
herbergi, en hvort það þriðja og
stærsta hefur verið herbergi eða
rétt, er vafasamt að fullyrða um.
Auk þessa var brunnhús, sem
verið hefur innangengt í, og hella
lögð yfir lindarfarveginn. í öðru
litla herberginu fundust leifar af
bálki og lyng- og hrísleifar —
hvíla Eyvindar og Höllu.
Þá var einnig farið í svokallað
Innra-Hreysi, sem einnig er bú-
staður Fjalla-Eyvindar miklu
norðar. Þar fannst hornið af kofa
hans, hitt var horfið ,líklega fall-
ið í kvíslina sem fellur þar.
Að þessu loknu var farið í
Framhald á 3. síðu.
Nýtt hraða»
met
Brezki flugmaðurinn ,sem
reyndi að setja nýtt hraðamet
í fyrradag, flaug með 1162
km hraða á klukkustund. Það
er níu km meiri hraði en sá
sem bandarískur flugmaður
hefur náð og var sendur Al-
þjó'ða flugmálanefndinni til
staðfestingar, og nemur þó
munurlnn ekki einum af hundr
aði en það er skilyrði -fyrir þvi
að eldra meti teljist hnekkt.
Brezki flugmaðurinn mun
reyna aftur við metið við‘
fyrsta tækifæri.