Þjóðviljinn - 15.09.1953, Qupperneq 8

8) — ÞJÓÐVILJINN — Þrjðjudagur 15. september 1953 -----
JOSEPH STAROBIN:
Viet-Nam sækir fram til
sjálfstæðis og frelsis
„heldur er hún hreyfing sem tjáir brýnustu þörf og kröfum
núverandi ástands í Viet-Nam.
Eins og allar nýlendur og hálfnýlendur þarfnast Viet-Nam
nýrra og öflugra efnahagssambanda, er geta ýtt undir framfara-
þróunina. Það þarfnast lýðræðis og lýðræðisstjómar, er afnemi
hina hálflénsku lögreglustjórn heimsvaldasinna. Það þarfnast
friðar. Því 85 ára lénsskipulag og nýlendustjórn hefur fært því
stöðugan ófrið, stríð í þjónustu erlendra dollara, stríð er leggur
Viet-Nam í rúst. Fólkið væntir þess, að sjálfstæði landsins flytji
því allt þetta ,en sjálfstæðið er meira, það er söguleg, brýn nauð-
syn.
Lýðveldið Viet-Nam ber í sér fyrirheit um allt það sem fólkið
dreymir, og það hefur, meira að segja á striðsárunum, náð mikl-
nm árangri. Hvers vegna er fyrirmælum Hó Chi Minh hlýtt?
Hvers vegna greíðast skattar, hversvegna eru peningaseðlar
stjórnarinnar góður gjaldmiðill, hvers vegna eru bréf borin út
með reglu (20000 daglega!)? Hvers vegna leitar unga fólkið til
skóganna þúsundum saman til að lifa þar harðneskjulegu fórn-
fúsu lífi? Hvers vegna berjast ömmurnar og gráskeggjaðir öld-
ungar með kjörorðið „Doc Lap“ (sjálfstæði) á vörunum? Það er
vegna þess að í sjálfu frelsisstríðinu er þetta fólk orðið frjálsara,
lahdbúnaðurinn afkastameiri, þjóðleg menning hefur verið endur-
vakin, heiðarleiki og regla og réttlæti hefur hafizt til valda.
Hvað hefur svo iBao Dai og stjóm hans að bjóða?
Lýðræði? Götur Saigons og Hanois mora af lögreglu, fangelsin
eru troðfull, um það sér hinn illræmdi forsætisráðherra Ngyen
Van Tam.
Efnahagsleg framför? Ekki fer mikið fyrir henni í þeim lands-
hlutum sem Frakkar ráða. Rís er ræktaðúr eins og áður, af vatn-
nærðu bændafólki við sömu hálflénsku skilyrðin og áður, og
séldur til Hongkong eða Japan á verði sem erlendir spákaup-
menn ákveða. Gúmmí ? Það er enn unnið af hungruðu vinnufólki
gúmmíekranna og verð þess ákveðið á hvikulum heimsmarkaði.
Anþrasítkol Hongayr og Dong Trieux streyma til Japans og
frönsku auðfélögin hirða ágóðann. Það er stór gróði af sements-
verksmiðjum Haiphongs vegna þess að verið er í óða önn að reisa
virki handa erlendum hermönnum svo þeir eigi hægar með að
skjóta vietnamska alþýðumenn.
Allt er þetta sníkjugróður, gróðinn fellur í hlut erlendra fyrir-
tækja, sem ekki verja auð sínum til fjárfestingar í Viet-Nam.
Nokkrir broddborgararnir í Viet-Nam fá að sitja í stjórn erlendu
^ f’u'gfélaganna, og þeir geta orðið forstjórar kvikmyndahúsa í
bandarískri eigu sýnandi kvikmyndir sem enga skírskotun eiga
til fólksins. En 80% þeirra vara ,sem inn eru fluttar til Viet-Nam,
konas» enn frá Frakklandi, dýrar vörur, —- það var viðurkennt
í opinberrí skýrslu frönsku stjórnarinnar 1951. Frönsk verzlun-
arfélög verzla við Viet-Nam fyrir hálfan milljarð dollara ár-
lega. Gróði af 25 gúmmí-, tin- og kolafélögum og bönkum óx úr
332 milljónum franka 1946 í 6 milljarða 104 milljónir árið 1950.
Fólkinu er íþyngt með hvers konar lamandi sköttum, reiðhjóla-
skatti, fæðingaskatti og dánarskatti, skemmtanaskatti. Fjár-
hættuspil eru alstaðar iðkuð, skipulögð af stórum hringum, sem
ausa peningum í fjárhirzlur keisarans. Mútur eru viðtekin regla
og hver sem er getur í Hanoi keypt sér blíðu hinnar vietnamsku
ástkonu franska hershöfðingjans Salahs, ef hann vill greiða 30000
pjastra. Skækjuiifnaður, einkenni ,,einstaklingsframtaks“ í hrynj-
andi þjóðfélagi, dregur þrótt úr æskulýðnum.
Hin svívirðilega „verzlun með pjastra" er skarpasta dæmið um
spillingu efnahagslífsins. Hún fer þannig fram: Franski þjóð-
bankinn greiðir 17 franka fyrir hvern indókínverskan. Þá er
hægt að kaupa á svartamarkaði í Saigon fyrir 8 franka. Þannig
getur hver sá sem á þess kost að eignast pjastra í Saigon og
koma þeim í franska banka, tvöfaldað peniogaeign sína. Og hafi
maður dollara er hægt að kaupa frankann enn ódýrar!
Stríðið í Viet-Nam sýnir þessa furðulegu svikamyllu: Það er
ekki nóg með að ríkissjóður Frakklands rambi á gjaldþrotsbarmi
vegna fjárausturs í morðfyrirtækið (og bandarískis skattþegnar
verða líka að borga það!) heldur verðlaunar ríkissjóður Frakk-
lands hvern þann gróðabrallara og spákaupmann sem upp sprett-
ur undir stjórn Bao Dai og meira að segja í sjálfum franska
hernum.
Sjálfstæði? Það er hreint sagt þjóðsöguhugtak í Saigon og
höfuðstaðnum Dalat á hálendinu; þar má „næturklúbbakeisar-
inn“ sjaldnast vera að því að sinna nokkrum stjómarstörfum,
hann á oftast annríkt við veiðar eða skemmtisiglingu. Ráðherrar
hans stunda stjómarskrifstofur sínar og reyna að synda milli
Frakka og Bandaríkjamaima, en ákvarðanimar eru teknar í París

V
Akrctnes - Refkfavík gerðu
Idfnfelll 2:2 eftlr jtxfnan leik
Það fór svo að Akranesliðið
fór ósigrað úr viðureignum
sinum við reykvíska knatt-
spymumenn á þessu sumri. Nú
á sunnudag voru það bæjarlið-
in sem áttust við, í bæjakeppni
sem endaði með jafntefli.
Veðurskilyrði til knattspyrnu
voru slæm, sunnan rok og regn
sem þó hægði heldur og stytti
upp í síðari hálfleik. Báðir geta
vel við unað þessi úrslit. —
Akranes hafði vindinn og regn-
ið móti sér í fyrri hálfleik og
veitti svo harða mótstöðu áð
leikurinn var nokkuð jafn og
það er Akranes sem gerir þetta
eina mark sem gert var í hálf-
leiknum eftir 10 mínútna leik;
var það Ríkharður sem það
gerði með föstu skoti.
Eftir aðeins 2 mínútur í síð-
ari hálfleik gerir Pétur Georgs
mark eftir að Helgi hafði misst
knött sem kom af löngu færi.
Tveim mínútum síðar skallar
Bjarni Guðnason yfir Magnús
í mark : Akraness. Veður tók
nú heldur að batna. Hvort sem
það var ástæðan eða Akranes-
ingar hafi tekið of nærri sér
i fyrri hálfleik, þá tóku Reyk-
víkingar að ná meiri og meiri
tökum á leiknum og áttu af og
til lengri sóknaraðgerðir á
vallarhelmingi Akraness. Þó
áttu Akranesingar oft falleg
áhlaup_ og sum all hættuleg.
Áhlaup Akranesinganna voru
líka betur uppbyggð en Reyk-
víklnga. Það var eins og það
ivantaði frískleikann í þá. Yfir-
leitt voru Skagamenn frískari
og líflegri. Aðalmunur þeirra
var að þeir leika allir með all-
an tímann, með því er hægt að
ibyggja upp áhlaup. Leíkur
Reykjavíkurliðsins einkenndist
meir að einstaklingsframtaki,
án verulegrar samábyrgðar í
samleik; þó brá oft fyrir lag-
legum samle’k, en hann gekk
ekki nógu leikandi létt vegna
þess að menn voru kyrrstæðir.
Þegar 25 mín. voru af leik
tekst Gunnari Gunnarssyni að
jafna með föstu skoti út við
stöiig. Bæði ]:ðin áttu opin
„Allt um íþróttir ‘
komið út
.Tímaritið Allt um íþróttir,
ágústhefti er nýkonrð út. —
Flytur ritið ýmsar greinar og
má þar nefna: 4—5 heimsmet
í hættu. Ársþing ríkisíþrótta-
sambanda Norðurlanda. 60 fet
er takmárkið í kúluvarþinu.
Þá eru þar greinar um he;m-
sóknir Austurríkismanna og
B-1903. í þættinum „íslenzk-
ir íþróttamenn“ er Sveini
Teitssyni gefið orðið. Auk þess
er mynd af Sveini á forsíðu
ritsins.
Þá er fréttadálkur með ér-
lendum íþróttafréttum.
tækifæri; Þórður var eitt sinn
kominn innfyrir en beið of
lengi, Reynir var líka kominn
innfyrir eci skaut beint á mark-
mann.
Það verður varla sagt lengur
að vörn Akraness sé veik.
Hún átti þarna í höggi við 3
landliðsmenn að viðbættum
Bjarna Guðnasyni sem er alveg
við liðið og í þessum leik var
bezti maður framlinunnar, og
gátu varizt með sama árangri
og landliðsvörnin aftasta að
viðbættum Halldóri, sem stend-
ur nærri lands'iðinu, varðist
gegn hinum rómuðu framherj-
um Akraness. Sem sagt, lið
Akraness er . alltaf að verða
jafnara og jhfnara. Og þó Rík-
harður sé tekinn dálítið ,,úr um
ferð“ eins og Halldór gerði,
hefur þáð ekki lengur áhrif á
leik liðsins. Sveinn Teitsson
var tvímælalaust bezti maður
liðsins og er i augnablikinu
bezti framvörður landsins. —
Þórður var ekki eins lákafur og
oft áður. Pétur og Halldór
voru góðir og Guðmundur Jóns
son sýndi að hann er í fram-
för. Þó Halldór fylgdi Rík-
harði sem skuggi þá gerði Rík-
harður margt vel og byggði
i'PP.
BakvÖrðunum Ólafi og
Sveini tókst allvel að halda
landsliðsútherjunum „niðri“.
Dagbjartur hefur oft látið
me'ra á sér bera, og ef til vill
hefur hreyfanleiki Bjarna ver-
ið því valdandi. Guðjón Finn-
'boga var ekki eins drífandi
í leik og oft áður en slapp þó
vel frá honum. Magnús verður
varla sakaður um mörkin.
ReykjavíkurFðið hans Gunn-
laugs féll nokkuð vel saman,
og það merkilega hefur skeð,
að sjaldan eða aldrei mun
jafn lítið hafa verið um lið
deilt og þetta.
Bezti maður sóknarinnar var
Bjarni Guðnason, hreyfanlegur,
vann og barð:st sem „víkimg-
ur“ (í tvöföldum skilningi).
* .
Tilraunin með Svein Helga
og Hörð Felixson sem inn-
herja má segja að tekizt hafi
nokkuð vel. Hörður er leikinn
j
og hugsar leik sinm en vantar
meiri hraða. Gunnar átti oft
góð tilþrif þó enn sé hann.
nokkuð laus á köntunum. Reyn
ir hefur oft verið betri en í
þessum leik. Halldór Halldórs-
son var bezti maður varnar-
imnar. Einar Halldórsson lék
nú aftur á sínum gamla stað,
miðframvörð, og gerði það
frísklega og hafði í fullu tré
við Þórð. Þó Sæmundur sé
farinn að reskjast slapp hann
vel frá leiknum. Hann hefur
að vísu ekki sama frískleika og
fyrr. Annars er það svo með
Sæmund, að ég minmist ekkl
að hafa séð hann eiga lélegan.
leik í öll þessi herrans ár sem.
hann hefur leikið og keppfc
og mun slíkt nærri eins dæmi.
Karl náði ekki eins góðum
tökum á Guðmundi og gera
mátti ráð fyrir. Aldrei þessu
vamt virkaði hann nokkuð hik-
andi. Svipað var um Hauk sem.
ekki náði tökum á Halldóri.
Auk þess sem báðir gerðu sig
seka um staðsetningarveilur.
Helgi í markimu varði oft
vel nema hvað hann missti í
eitt sinn knöttinn með örlaga-
ríkum afleiðingum.
í heild var þetta skemmtileg-
ur le’kur og áhórfendur þótt-
ust líka fyrirfram vita það
og komu 3-4000 og urðu ekki
fyrir vonbrigðum. Dómari var
Haukur Óskarsson og hafði
góð tök á leiknum.
1364 kr fyrir 11
rétta
Þátttaka jókst um Vj
I s'íðustu leikviku jókst bátfc-
táka getraunanna um rúmlega
þriðjung, en fiöldi þátttakenda
jókst öllu meira. í þetta sinn
tókst engum að gizka réttilega
á ■ ,alla 12 leikina, en einn
seðill reyndist með 11 réttúmi
óg fyrii- hann hlýtur eigandinn
3164 kr. Vinningar skiptust
þannig:
1. vinningum kr. 1070 fyrir
11 rétta (1)
2. vinninigur kr. 49 fyrir 10
rétta (43)
Rátta TÖðin á 26. seðlinum var:
1X2—1IX—
Xll—111.
H a f n a r f j ö r ð « r
Þjóðviljann vantar ungling eða rosk-
inn mann til að bera blaðið til kaup-
enda í Hafnarfirði.
Upplýsingar gefur Kristján Eyíjöið,
Merkurgötu 13, sími 9615.
Þjóðviljinn