Þjóðviljinn - 30.10.1953, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVTLJINN — Föstudagur' 30. október 1953
jBIÓOyiUINN
í Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundssea
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Bitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsnúðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuðl í Reykjavík og nágrennl; kr. 17
annars staðar á landinu. Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
X ____________________________________ '
Míunda þingið
Níunda þing Sameiningarflokks alþýöu — Sósíalista-
flokksins er hafið.
Hvert þing Sósíalistaflokksins márkar spor í ævi hans,
spor í baráttu alþýðufólks á íslandi fyrir bættum kjörum,
óskertum mannréttindum, nýju lífi. Undir merki Sósíal-
istaflokksins skipar sér djarfasti og stéttvísasti hluti ís-
'enzkrar alþýðu, þar á ekki einungis alþýðan, heldur
þjóðin öll þá framvarðarsveit, er hiklaust vísar leið til
framtíðarlands sjálfstæðis og almennrar velmegunar.
Norysta Sósíalistaflokksins í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinn-
ar undanfarna áratugi mun ætíð varpa ljóma á baráttu
og nafn hins unga alþýðuflokks, er sagnfræðingar al-
frjálsrar þjóðar taka að skrá og meta hina nýju og erfiðu
sjálfstæðisbaráttu íslendinga, gegn Bandaríkjunum. Það
er ekki einungis í sögu verkalýðshreyfingarinnar á íslandi
sem hinn 15 ára flokkur hefur komið við sögu á þann
hátt að þess mun lengi minnzt, heldur gætir djúptækra
og farsælla áhrifa af fimmtán ára starfi Sósíalistaflokks-
ins mjög í sögu þjóðarinnar á þessu árabili, sjálfri fslands-
sögunni.
Að sjálfsögðu vekja þær staðreyndir sem hér er minnt
á, áköf mótmæli andstæöinga Sósíalistaflokksins, jafnt
hinna opinberu verjenda arðráns og ranglætis auðvalds-
skipulagsins og þeirra hjálparmanna sem telja það holl-
ast 'verkalýðshreyftngu að hefja þar til valda beina er-
indreka auðburgeisa landsins og hafa nána samvinnu
í verkalýðsmálum við verstu óvini alþýöusamtakanna.
Raunar er hatursáróður þeirra afla gegn Sósíalistaflokkn-
um ótvíræð bending um að flokkurinn sé á réttri leiö. Til
úrslita sker framtíðin ein úr. Og óhræddur léggur Þjóð-
viljinn þær staðreyndir, sem vikið var að um áhrif Sósíal-
istaflokksins, í dóm framtíðarinnar, dóm íslandssögunn-
ar.
Andstæðingar Sósíalistaflokksins leggja nú mikla á-
herzlu á það í áróöri sínum, að Sósíalistaflokkurinn sé á
undanhaldi, að þeim sé að takast að framkvæma fyrir-
mæiin erlendis frá um ,,einangrun“ hans. Sé því þannig
fariö, aö andstæðingar Sósíalistaflokksins trúi þessum á-
róðri sjálfir, eiga þeir eftir aö verða fyrir miklum von-
brigöum. Sókn íslenzkrar alþýðu til velmegunar og ó-
skertra mannréttinda, sókn djarfasta og framsýnasta
hluta þjóðarinnar til óskerts sjálfstæðis og fullveldis ís-
lands er ekki lokið. Og enn sem fyrr jnun Sósíalistaflokk-
urinn standa í fararbroddi þeirrar sóknar, í fylkingar-
brjósti í því mikla stríöi. Stundarfyrirbæri eins og at-
kvæðatap flokksins 1 kosningunum í sumar, breytir þar
engu um. Þaö er því ráðlegast afturhaldi íslands og hin-
um erlendu húsbændum hernámsflokkanna að láta ekki
þennan eina uppörfunarvott stíga sér til höfuös né draga
af honum of víðtækar ályktanir. Þeir munu komast aö
iaun um, að Sósíalistaflokkurinn stendur sterkur og ein-
huga nú á níunda þingi sínu, að marxistískur flokkur, sem
kann að læra jafnt af áföllum og sigrum, verður ekki
.,einangraður“ samkvæmt erlendum fyrirmælum til her-
námsflokkanna íslenzku. Áróöurshugmyndin um einangr-
un Sósíalistaflokksins er því ekki annað en óskadraumur
hernámsflokkanna á íslandi og hinna bandarísku hús-
bændg, þeirra, en veröui' aldrei veruleiki í íslenzku þjóölífi.
Þjóðviljinn býður fulltrúana á níunda flokksþingið vel-
komna til þings og óskar þeim allra heilla í hinu ábyrgö-
armikla starfi þeirra.
Þekkirsína!
Fjandinn þekkir sína! Morgunblaðið þakkar í gær Har-
aldi Guðmundssyni vörn hans fyrir hernámsliðið, árásir
hans á „skaðsamlegu baráttu“ Sósíalistaflokksins gegn
hernámsspillingunni. Þakkir þessa aðalblaös Bandaríkj-
leppanna til Haralds Guðmundssonar sem verjanda her-
námssamningsins bregða að vísu nokkuð undarlegu ljósi
á „baráttu“ Alþýðuflokksins gegn hernáminu og kosn-
ingaboðskap frambjóðanda hans í Reykjavík: Burt meö
herinn! Undir því kjöroröi flaut Haraldur Guömundsson
á þing, — til þess að veröa einn aðalverjandi hernámsins
og hljóta lof fyrir í aðalmálgagni Bandaríkjaauövaldsins
á Íslandi.
Við verðum að kynnast hvert öðru
Hæða ílutt á lunái heiiuslnðamefudas
inuar í Búdapesf
Ræðu þá, sem hér fer á, ef fc-
ir, flutti sovétrithöfimdurinn
VVanda Wasiléwska á fundi
heimsfriöarnefndarinnar í Búd-
apest. Birtist hún í nýútkonmu
hefti af tímaritinu MIR en
I’jóðviljinn tekur sér bessaleyfi
til að birta hana eiiinig og
væntir að þannig nái hinn
tímabæri boðskapur Iiennar um
aukin samskipti og vináttu
þjóðanna til enn fieiri les-
enda en elia. Ilöfundurinn er
þeklctur rithöfundur og hef-
ur skáldsaga hennar „Kegnbog-
inn“ komið út í íslenzkri þýð-
ingu.
★ ——--------
Kæru vinir.
Mér finnst þess varla þörf að
fara enn á ný að ræða um, hve
menningartengsl milli þjóða og
gagnkvæm kynnj í vísindum
eru mikilvæg fyrir eflingu
friðarins, og hve íundir eins
og .þessi hafa mikið gildi fyrir
það málefni, sem oss öllum er
svo kært.
Sjálf erum við lifandi sönn-
un þess, hverju persónuleg
kynni og vinátta fá áorkað.
Fyrir fáum árum, þegar við
hittumst í fyrsta skiptið á frið-
arþinginu í París, vorum við
ennþá ókunnugt fþlk, sem kvíði
um framtíð mannkynsins og
óskin að koma í veg fyrir nýja
styrjöld höfðu sameinað kring-
um eitt borð í einum salar-
kynnum. Samstarf okkar þau
ár, sem liðin eru frá þessum
fyrsta fundi, hefur tengt okkur
sterkum böndum vináttu og
gagnkvæms skilnings. Þessari
vináttu er það að þakka að
lörid okkar og þjóðir hafa orð-
ið okkur n'ákomnari og skiln-
ingur okkar á högum þeirra
hefur vaxið. -Fyrir mér er
Brasilía i dag ekki einungis
kynjaland Amazonfljótsins'
heldur einnig ættjörð Jorge
Amados. Alsír er ekki aðeins
pálmar og eyðimörk eins og
sjá má á myndum, heldur einn-
ig heimaland Buchama, Þegar
ég beið eftir úrslitum ítölskp
kosninganna var áhugi mian
ekki eingöngu bundinn við
stjórnmálin, heldur fyigdist ég
einnig með ,af persónulegum á-
huga vegna þess að vinir vorir
Nenni og Sireni áttu þar hlut
að máli. Lönd, sem við þekkt-
um ,af bókum og myndum ng
gerðum okkur hinar og þe=s,ir
hugmyndir um, hafa nú b'.rzt
okkur í lifandj fólki, sem við
hittumi virðum og eiskum.
Kynni okkar af, mörgum lönd-
um og þjóðum. hafa fengið á
sig persónuiegan blæ, og því
eigum við að þakka, að það.
sem okkur var áður aðeins
svipdauf hugmynd er nú orðið
lifandi veruleiki. Að þjóðirnar
kynni hver annarri árangur
sinn og afrek í vísindum og
menningu er sama vináttustefn-
an færð út á meðal fjöldans.
Slik stefna er okkur öllum
nauðsynleg, og málefni friðar-
ins er hún sama og lifsloft.
Við erum ekki ein um ,að
skilja þetta. Þetta skilja einn-
ig hinir, sem ekki hugsa um
frið heldur styrjöid og blása
að glóðum óvildar og haturs
miili þjóða.
Hver er tilgangurinn með
hlægilegum sýningum eins og
þeirri sem hr. Tupini hélt í
Rómaborg? Hver er tilgangur-
inn með hindrunum eins og
þeim, sem sovétmálverkið
„Hvíta ,tönnin“, máluð eftir
sögu Jack Londons átti að
mæta í Sviss? Hvað vakti fyrir
Adenauer-stjóminni með að
banna sýningar á sovétfræðslu-
myndinni ,,Kazakstan“? Hver
er tilgangurinn með aðförum
eins og beim að ræna þá menn
vegabíéfum, sem ekki hafa
þrotið annað af sér en að ferð-
ast til Sovétríkjanna? Allt
þetta sannar aðeins eitt og hið
sama — að þeir, sem vilja
strið og róa að því öllum ár-
um, eru dauðhræddir við það
að þjóðirnar skiptist á menn-
ingarverðmætum, að þær kynn-
ist hvrer annarri, skilji hver
aðra . og virði, því sú stefna
miðar aðeins að einu marki,
friði.
En ef myrkravöldin vilja
vinna að hatri og sundrung
meðal þjóða, gagnstætt vilja
meiri hlúta mannkynsins —
þeim mun meir verðum- við að
kosta kapps um að tefiá gegn
þeim öllu, sem við álitum satt,
ómissandi og rétt.
Síðustu árin hafa hundruð
eriendra sendinefnda ■' heimsótt
Sovétríkin, Eins og áður eru
bækur erlendra höfunda gefn-
ar út í milljónum eintaka og
erlend ieikrit sýnd í hundruð-
um leikhúsa. En við álítum
-að ailt þetta sé ekki nóg. Eink-
um nú á tímum, þegar v.ilji
vináttu og friðar grípur meir
og meir um sig meðal þjóða
um allan heim. Sovétfulltrú-
amir hafa rétt til að lýsa því
yfir hér á þessum fundi frið-
arráðsins, að aukin kynni við
aðrar þjóðir, vísindi þeirra og
menningu, eiga hinu víðtæk-
asta fylgi að fagna meðal sov-
étþjóðanna.
í ár fengum við heimsókn
frá. pólsku óperunni, og
Moskvtibúar tóku listflutningi
hennar með miklum fögnuði.
En okkur.væri kært að taka á
móti gestum frá söngleikahús-
um fleiri þióða. Og ég er í
engum vafa um það að viða
um heim vildu menn gjarnan
sjá okkar óperu . og okkar
ballett. Kínversk leikhús hafa
sent okkur gesti, sem leikið
hafa fvrir troðfullu húsi, en
við viijum'igjárnan taka á móti
gestum frá leikhúsum fleiri
landa ogtsenda þangað ,í stað-
inn gesti frá leikhúsum okkar,
sem við erum stolt af. Fyrir
skömmu áttum við kost á að
heyra sænska tónlistarmenn og
söngvara í Leníngrad og
Moskvu, en. við viljum gjarnan
fá f'.eira tónlistarfólk frá fleiri
þjóðum. Það er ósk okkar að
stúdentar frá fleiri löndum en
Póllandi, Piúmeniu qg Búlgaríu
eigi þess kost að dvelja hjá
Framhald á 11. síðu
lummp
Valdiraars
Jóliannessonar
bónda í Teigi
í Vopnafirði.
Fæddur 14.
sepfember 1893.
Dáinn 19.
október 1953.
Ei stóð þinn bœr við hárra lima hlé.
En hjarta þitt var œ meö-góðum brag;
og því er skyggt og hljótt um liugans vé
og lirím á jörð í Vopnafirði í dag.
Viö kœttumst oft að koma til þín heim,
því kveðju þinni lýsti aluð hlý.
Og sofinn ertu einn af mönnum þeim,
sem allir kysu að mœttu vakna á ný.
Þau ytri metorð reynast fallvalt fé
og furðu mörgum auður slysaþing.
Hin œðsta manndáð œtlum vér aö sé
að iðka skyldu í sínum verkahring.
Því stendur þú að síðsta vígi vel —
er veröld sér þitt starf til enda leitt.
Og ég, sem þreyti gátu um gröf og hel
um gráan dag á hausti, veit það eitt:
sem gafstu lífi gull í lófa sér,
er garður dauðans einnig betri af þér.
Bjarni Benediktsson.