Þjóðviljinn - 09.02.1954, Qupperneq 10
10) — ÞJÓJÐVILJINN — Þriðjudagur 9. febrúar 1954
■
j Selma Lagerlöf:
V
KÁRLOTTA
LÖWENSKÖLD
1€.
En á þessari sælustund, þegar hann vissi, að hún
hafði hans vegna af-salað sér miklum auð, þurfti hann
ekki að leggja á sig hömlur. Hún ætlaöi að' segja honum
frá bónorðinu, en hann hlustaði tæplega á hana, heldur
þaggaði niðri í henni með kossum sínum.
Þegar hún hafði lokið frásögn sinni, varð hann á ný
að kyssa hana ótal sinnum, og loks sátu þau lengi
þögul í faðmlögum.
Hvar voru nú einbeittu og ströngu orðin, sem hann
hafði ætlaö að segja við hana? Horfin úr huganum,
máð út úr meðvitundinni. Hann þurfti ekki lengur á
þeim að halda. Hann vissi nú, að þessi elskulega stúlka
. yrði honum aldrei hættuleg. Hún var engin ambátt
mammons eins og hann hafði óttazt. Hvílíkum auði hafði
hún ekki afsalað sér í dag til þess að veröa honum trú.
Meðan hún hvíldi í faðmi hans lék dálítið bros um
varir hennar. Hún var sæl á svip, sælli en nokkru sinni
fyrr. Um hvaö var hún að hugsa? Ef til vill var hún
einmitt nú að segja í huganum, að hún hefði elcki hug
á neinu öðru en ást hans, ef til vill var hún hætt að
hugsa um kennslustarfið, sem hafði' því nær verið búið
að skilja þau að.
Hún sagði ekki neitt, en hann hlustaði á hugsanir
hennar. „Við skulum gifta okkur sem íyrst. Ég hið ekki
um neitt annað en ást þína“.
Já,-en átti hún aö. fá að yfirganga hann í göfuglyndi.
Nei, hann ætlaði að gleðja hana á móti. Hann ætlaði að
hvísla því að henni, aö fyrst hann þekkti hugarfar
hennar, hefði hann fengið trú á framtíðina. Nú ætlaði
hann að reyna að fá handa þeim sæmandi atvinnu.
Hve þessi þögn var yndisleg! Skyldi hún heju’a, hvað
hann sagði við sjálfan sig? Heyröi hún loforðin sem
hann gaf henni?
Hann reyndi að finna hugsunum sínum búning.
— Ó, Karlotta, sagði hann. Hvemig get ég nokkurn
tíma endurgoldið þér það, sem þú hefur afsaíaö þér í
dag mín vegna?
Hún hvíldi höfuöið á öxl hans og hann sá ekki í and-
lit hennar.
— Elsku vinur minn, heyi’ði hann aö hún sagði. Ég
er ekkert kvíðin. Ég er viss um að þú bætir mér það upp.
Bætir þaö upp — hvað átti hún við? Átti hún við það,
að ást hans ein nægði til að bæta það upp? Eða hafði
hún eitthvað annað í huga? Hvers vegna var hún álút?
Hvers vegna horfði hún ekki í augu hans? Fannst
henni hann vera svo lélegur ráðahagur, að hún þyrfti
uppbót fyrir að hafa reynzt honum trú? Hanh var þó
prestur og kandídat í heimspeki, sonur mikils metinna
foreldra, hafði ailtaf reynt að uppfylla skyldur sínar,
var að komast í álit sem menntamaður og hafði lifað
grandvöru lífemi. Áleit hún í raun og veru, að aö þaö
heföi kostað svo mikla fóm að hafna Schagerström?
Nei, sjálfsagt átti hún ekki við það. Hann varð að
vera rólegur; hann varð með varúö og mildi að lesa
hugsanir hennar.
' — Bæti þaö upp, hvaö áttu við? Ég hef ekkert að
bjóða þér.
Þá færði hún sig nær honum, svo að hún gat hvíslað
lágt í eyra hans.
— Þú hefur alltof lítið sjálfsálit, vinur minn. Þú get-
ur bæði orðið biskup og dómprófastur.
Hann flutti sig svo snögglega frá henni, að hún var
næstum dottin.
— Og er það vegna l>ess, að þú væntir þess að ég
verði biskup eða dómprófastur að þú hefur hafnaö bón-
oröi Schagerströms!
Hún leit á hann, ringluö eins og hún væri að vakna
af draumi. Já, vissulega hafði hana verið að dreyma,
hún hafði talað upp úr svefni og í svefninum hafði .hún
komið upp um leyndustu hugsanir sínar. Hún svaraði
engu. Taldi hún spuminguna ekki svars verða?
— Ég spyr hvort þú hafir hafnað bónorði Schager-
r
ströms, vegna þess að þú hélzt að ég yrði dómprófast-
ur og biskup?
Nú seig í’oöinn upp í kinnar hennar. Blóð Löwensköld-
anna fór að ólga. En þrátt fyrir það svaraði hún engu.
En hann varð að fá svar. Hann varö aö fá svar.
— Heyrirðu ekki að ég er að spyrja þig, hvort • þú
hafir hafnað Schagerström vegna þess að þú býst við aö
ég verði biskup eða dómprófastur?
Hún rétti úr sér og eldur brann úr augum hennar.
Rödd hennar var þrungin fyrirlitningu þegar hún sagöi:
— Vitaskuld.
Hami reis á fætur. Hann vildi ekki sitja hjá henni
lengur. Svar hennar særöi hann holundarsári, en hann.
ætlaöi ekki að viðurkénha það fyrir Karlottu. Þó vildi
hami ekki þurfa aö álasa sjálfum sér fyrir neitt. Hann
gerði enn eina tilraun til aö tala blíðlega og vingjarn-
lega við þetta glataða heimsins barn.
— Kæra Karlotta, ég er þér þakklátur fyrir hrein-.
skilni þína. Ég skil nú að ytra boröið er þér eitt og allt..
OC CAMWq
Ungfrúin var a3 aka í nýja vagn-
inum sinum, er eitthvað fór úr
lagi i vélinni. Götuvitarnir skiptu
ljósum frá grœnu til rauðs, síðan
aftur frá rauðu til g'ræns, og
aumingja stúlkan sat sem fastast
og gat ekki hreyft vagninn. Þá
kom tögregluþjónn á vettvang og
spurði ofurkurteislega:
Hvað er að, ungfrú — likar yður
kannski ekki litirnir?
Ef ég væri þú, Beggi, mundi ég
segja honum skoðun mina á hon-
um alveg skýrt. og skorinort.
Já, en hann hefur ekki síma.
Skiptu þér ekkl um of af inál-
efnum granna þinna. Sex prósent
lettu að duga svona oftast.
Þú lætur þig engu skipta virðingarveröar tilraimir mín-
ar til að feta í fótsnor Krists, meistara míns.
Þegar kona segir: I»ú skjuliar mig
— þá skaltu gera það.
4 !;
Erfitt að
átta sig
Þegar tízkan breytist og liýj-
ar línur koma fram, er oft
erfitt að átta sig á þvi sem
gerist í raun og veru. Hversu
margar af tízkxmýjungunum
verða haldgóðar ? Hversu marg-
ar eru aðeins dægurflugur ?
Konan sem kaupir sér föt, sem
hún ætlar sér að nota í fimm
til tíu ár, hefur mikinn áhuga
á að vita hvaða tízka er hald-
góð, og það er stundum erfitt
að átta sig um leið og breyt-
ingamar eiga sér stað.
1 rauninni breytist tízkan
ekki eins ört og verið er að
reyna að telja oickur trii um,
róttækar breytingar eiga sér
stað á að gizka 5. til 6. hvert
ár og það er búið í haginn fyr-
ir þær nokkur ár á undan, áð-
ur reynt er að koma þeim á
í alvöru. New Look var undir-
búið með varúð f þrjú ár, og
ef við teljum 1947 árið sem
reynt var að útbreiða þá tízku,
ættum við að geta gert ráð
fyrir að 1953 sé næsta ár,
sem tízkubreytingar verða
reyndar á. New Look náði
aldrei úfcbreiðslu í sirmi upp-
runalegu m>tid en hafði þó á-
hrif á daglegu tízkuna, þótt
ekki væru þau meiri en svo að
enginn þurfti að taka það nærri
sér.
Já, og ef til vill verður hið
sama uppi á teningnum með
núverandi tízkubreytingar. Og
þá er engin ástæða til að vera
kvíðandi. En það ér ekki hægt
að bera núverandi tízkubreyt-
ingar saman við New look.
New look var afturhaldssöm
tízka, tízka sem bauð upp á
öklasíð pils, pífur og krum-
sprang. Auk þess útheimti hún
firnin öll af efni í flíkumar
einmitt á þeim tíma sem skort-
ur var á fataefnum. Tízkan sú
braut í bága við lifsskoðanir
nútimakonunnar enda mætti
hún mikiili andspyrnu frá kon-
unum sjálfum. Tízka dagsins
í dag hefur miklu meiri mögu-
leika á að ná vinsældum, vegna
þess að mörg afbrigði hennar
eru kentug og við hæfi nú-
tímakonunnar. Stutt pils eru
til þæginda, kjólar sem hægt
er að breyta á marga vegu eru
hentugir. stuttir samlcvæmis-
kjólar eru mun skynsamlegri
en síðu kjólarnir, sem ala mest-
an aldur sinn í fataskápnum.
Eftir verður svo mittið um
mja$mirnár, sem mjög er reynt
að út'breiða. Það er érfitt að
spá fjTÍr um langlifi nýrrar
tizku, en það er varla mjög
fráleitt að álíta að nýja tízk-
an nái vinsældum í aðalatiiðum
að undanteknu mittinu um
mjaðmirnar. Á teikningunum
sjást helztu atriðin sem koma
sífellt fram i nýju tízkunni og
við teljum líklegt að nái yjn-
sældum.
Fyrst er kjóliinn, sem hneþpt-
ur er niður úr að framan, með
sjalkraga, skáhallri axlariínu,
ermasaum niður á upphandlegg
og víðum handveg. Stólan er
mikið notuð til skrauts og sídd-
in er venjuleg hversdagskjóla-
sídd.
Næsti kjóll er hins vegar
þröngur, með lausum fölium
undir beltinu, axlalausum á
eðlilegum stað og mjög þröng-
um. sléttum ermum, rauf í
hálsinn og breiðu, þröngu beiti.
Breytingakjólamir eru oftast
skokkkjólar og eru ýmist með
breiðum V-hálsmálum eða boga-
hálsmálum. Síddin er höfð eft-
ir smekk.
1 drögtum ber mikið á laus-
um jökkum sem skreyttir eru
með skinai. Jakkarnir eru not-
aðir við þröng pils, sem þurfa
ekki að vera úr sama efni og
pilsið.
Stuttu samkvæmiskjólarnir
eru margir hverjir mjög glæsi-
legir, og þeir eru ýmist með
mjög víðum pilsum eða þröng-
um, Flestir eru þessir kjólar
mjög flegnir í hálsinn og oft-
ast má nota blússu innan und-
ir eða bólerójakka utanyfir.
Samkvæmiskjólamir sem að-
eins voru miðaðir við sérstak-
ar viðhafnarveizlur virðast vera
horfnir og það eru víst fáic
aem sjá eftir þeim.