Þjóðviljinn - 18.05.1954, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 18.05.1954, Blaðsíða 6
6) — ÞJÓÐVTLJINN — Þriðjudagur ,18. maí 1954 þJÓOVIUINN Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn. Rltstíórar: Magnús KJartansson (áb.), Slgurður Guðmundsson. Fréttastjóri: Jón Bjarnason. BJaðamenn: Aamundur Sigurjónsson, Bjaml Benedlktsson, Guð- mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson. Auglýsingastjórl: Jónsteinn Haraldsson. Rltatjórn, afgrelðsla, auglýslngar, prentsmiBJa: Skólavörðustíg ía. — Siml 7600 (S Hnur). AakriftarverS kr. 20 á mánuOi í Reykja\'Ik og nágrenni; kr. 17 annars staSar á landinu. — LausasoIuverS 1 kr. eintakiS. Prentamiöja ÞjóSviljans b.f. ---------------------------------------------------- Kópavogur í Morgunblaðinu í fyrradag var komizt svo að orði að eftir því sem oftar yrði kosið í Kópavogi, ykjust vonirnar nm það að takast mætti að sundra þeim samhenta meiri- hluta sem farið hefur með málefni hreppsins um langt skeið, og er sú yfirlýsing næsta hreinskilin skýring á þeim furöulega eltingaleik sem Kópavogsbúar hafa orðið sð þola. Að þessu sinni var tilraunin til að sundra framkvæmd þannig að settur var á svið geysilegur hanaslagur milli Þórðar hreppstjóra og Hannesar félagsfræðings og reynt að láta alit snúast um það hvor felldi hvorn, þótt hinn raunverulegi tilgangur væri auðvitað að svipta G-listann meirihluta sínum. í þetta var sóað miklum fjármunum, iiokksvélar stjórnarflokkanna fóru hamförum — en alit kom fyrir ekki. Þótt nokkur hópur af fólki viðurkenndi siónleikinn hefip- einingarstjórn hreppsbúa enn sem fyrr sinn trausta meirihluta og hefur staðizt þrefalt herhlaup. Það er ástæða fyrir alþýðu manna um land allt að íagna þessum úrslitum. Sú samvinna vinstri afla sem tekizt hefur í Kópavogi þarf að verða öðrum stöðum fyrirmynd. Ofsi afturhaldsaflanna sýnir hversu mjög þau óttast slíka einingu, þótt væntanlega verði nú látið stað- ar numið í eltingaleiknum við Kópavogsbúa að þessu sinni og þeir fái tóm til að sinna hagsmunamálum sínum í friði með þeirri traustu forustu vinstri aflanna sem þeir hafa kosið sér. Hú reynir á Það er alkunna að Bjarni Benediktsson leit á það sem mikinn persónulegan ósigur þegar hann var hrakinn úr utanríkisráðherrastóli s.l. haust, og Bjarni Benediktsson er maður langrækinn og hýggur á hefndir. Raunar var þetta ekki aðeins persónulegt áfall fyrir þennan vaida- mann, heldur áfellisdómur yfir flokki hans, Sjálfstæðis- flokkurinn hafði unnið kosningasigur í fyrrasumar, en engu að síður sá hann þann kost vænstan að sleppa ut- anríkismálunum, vegna hinnar öflugu andstöðu þjóðar- innar gegn undirlægjuhætti og þjónustusemi í viðskipt- unum við hemámið. Framsóknarflokkurinn taldi að tiltölulega auðvelt myndi að taka við þessum störfum; þaö væri engin leið að stjórna þeim verr en gert hefði veriö. og hverja smávægi- lega lagfæringu mætti nota í áróðursskyni. Enda fór Framsóknarflokkurinn ekki fram á mikið þegar hann ^akti máls á nauðsyn endurskoðunar og vænti þess ef- laust að Bandaríkjamenn yrðu fúsir til samninga. En ráðamenn Framsóknarflokksins virðast ekki hafa gert sér ijóst að í þessum samningum var ekki aðeins við Bandaríkjamenn að eiga heldur og Siálfstæðisflokkinn. Allt frá upphafi stefndu Bjarni Benediktsson og félagar hans að því aö hlutur hins nýja ráðherra yrði sem háðu- legastur cg samningarnir yrðu Framsókn sízt til fram- dráttar. Bjarni neitaði að taka þátt í samningunum sem nefndarmaður af hálfu íslendinga; hann vildi hafa alger- iega óbundnar hendur. Enda mun niðurstaðan hafa orðið sú að þessi varaformaður Sjálfstæðisflokksins hafi raun- ar mátt heita nefndarmaður Bandaríkjanna! Það er svo að sjá sem Framsóknarflokknum sé nú loks að skiljast hvernig sakir standa. Fyrir nokkrum dögum birti Tíminn, blað utanríkisráöherráns, mjög athyglis- terða grein um hið nána sa.mband Sjálfstæðisflokksins og njósnadeildar Bandaríkjahers á íslandi. Síðan hefur hann vikið að þeim möguleika að segja hernámssamn- ingnum upp. Ljósin renna seint upp fyrir Framsóknarflokknum, og viðbrögð hans eru ekki röskleg. Frásögnin um njósnar- ana á Keflavíkurflugvelli er þungur áfellisdómur yfir Kristni Guðmundssyni utanríkisráðherra, og ekki er vitað að hann hafi hreyft hönd eða fót til að stöðva þessa ólög- legu starfsemi. Hótunin um uppsögn hernámssamnings- ins er einnig vafin inn í hið loðnasta orðalag. Hins vegar rnun nú senn reyna á hvort ráðherrann nýi á þann mann- dóm sem hrekkur eða hvort flokkur hans lætur niðurlægja sig einu sinni enn. Hagur togaraútgerðarinnar Kjör togarasjómanna eru nú orðin lakari en kjör land- verkamanna og sjómanna á öðrum skipum, og það er or- sök þess, að illa gengur yfir- leitt að fá menn á togarana. Þetta vita útgerðarmenn mæta vel og xnun það orðið noklcuð títt, að há-setum á tog- urum sé greitt hærra kaup en ákveðið er í samningum sjó- manna við togaraeigendur. Nú er þessum samningum sagt upp og samningaumleitan ir standa fyrir dyrum. Tog- araeigendur hafa tekið dauf- lega undir kjarabætur og bera fyrir sig, að útgerðin sé- rekin með tapi fyrir og þol: því ekki að greiða hærra ltaup. Sjálf- sagt er það rétt, að flést allir íslenzkir togarar eru reknir með tapi, en heimskulegt væri að álykta, út frá þcirri stað- reynd, að kjör togarasjó- manna megi ekki bæta, jafn- vel þyrfti að rýra þau. Þann- ig verður rneinsemdin ekki bætt; að Ieggja til að leysa vandamál togaranna á kostn- að þeirra, sem á skipunúim vinna, er álíka hyggiiegt og að leggja tiT, að annars lieU- brigður maður, sem hefði stórt graftarkýii á fæti, verði læknaður 'með því að skera í handlcgg hans. Á útgerð íslenzku togar- anna er í raun og veru stór- felldur gróði, en gróðirm renn- ur ekki til útgerðarinnar og því síður til sjómannanr.a, gróðinn rennur til verziunar- innar, bankanna og ríkissjóðs. Þegar þessar blóðsugnr á. út- gerðinni hafa tekið sitt, er all- tir gróðinn farinn. Þegar bezt lætur, stendur útgerðin með reksturinn í járnum, en oftast með töp og stuntíum mikil töp. Ef dæmi er telcið af útgerð i----------------------------- l!m allt land ræða menn nú hag togaraútgerðarinnar og þá ískyggiegu staðreynd að allar horfur eru á að tog- araflotanum verði lagt um næstu mánaðamót án þcss að ríldsstjórnin hreyfi legg eða lið. Hér fer á eftir grein- arkafli úr Hjölni á Sigln-. firði, en annar Siglufjarðar- togarinn, Hafliði, cr scm kunnugt er þegar stöðvaður: eins togara, sem fiskaði fyrlr 4 miilj. kr. yfir árið, myndi það líta út á þessa leið: Eráttó afla-verðmæti lagt ,í iand hérlenilis kr. 4.000.000) 00, en r.tgerðárkostnaður 4 til 4,5 railijón. Kn þá er búið að greiða bankanum, oiíusalan- uni og öSrum.miliiliðum a.m.k. 6 li! 800 þús. krónur í netúó gróoa. Þessl féflétting er þó smámunir einir hjá því, sem á eftir kemur. Ef verðmæti afl- ans lagt í land neniur 4 mTIIj- ónum hróaa, nðmur það út- fiutt eftir \innsluna í !ani; 8 til 10 miPj. kr Ekki hefur úi- gerð'n neinr*. nrrrúðarétt yf:r þessun gja’deyri, ekki e-nn sinni ti! katipa á veiðarfærum, varahlutum eða öðrum brýn- um nanðsynju-".. Allur þessi g jahieyrir er af • .hentwr heUösölnnum og verzl- un&rstéttinni, setn flytur inn fyr’r hann vörur erlendis frá, en þegar búið er að kaupa vör ur eriendis frá fvrir 8 tii 10 milljónlr krónr,, og bæta þar \ið iimflutmngskostnaði, to!l- u:n og söluskatti ása.mt ver/J- unarálagningu, er upphspðin orðin nokkuð há samanlagt til kaupendanna innaniands. Sjálfsagí er ekki óvarlegt að áætla neító gróða verztuuar- iituar og tolla og söluskatt rík issjóðs af ársframleiðslu eins togara eits og hér er talað iur» ca. þrjár milljónlr króna. Þeg ar þessi hlið togararekstursins er athuguð, kemur greinilega í ljós, hvar meinscmdin er og hvar á að skera í. Þeita hroðalega farg, sem á útgerð- inni h\-íiir, þarf að létta. Skattinn fcrlega, til militlið- anna, bankanna og ríkissjóðs þarf að Iækka og læidca svo mikið, a ð útgerðin geti greitt sjómönnura það góð kjör, að þeir beri úr býtura í hlutfalii \ið strit sitt og vcsbúð fram yfir flesta aðra vinnandi meiui. Þær fréttir Jiafa borizl af samtökum togaraeigenda, að þau hafi í hyggju að fyrir- skipa, að togarafiotanum skuii lagt í næsta mánuði, og við það látiö sitja, þar til ríkis- stjórnin ÍFgrr rekstrargrund- vc.ll togaranna á viðunandi hátt. Engu skal um spáð, hvað um þetta verður, en af raynslunnt er vitað, að núver- andi ríkisstjcrn lætur sér aldrei til hugar koma að leysa hið aðkalígndi vandamál tog- aranna á kostnað milliliðanna og bankanna. Eíkissjórnin. mun reyna að leysa málið á kcstnað alhýðunnar, annað hvort með gengis’ækkun eða öðrum slíkum ráðstöfunum. Hinn hóflausi okurgróði, heild sa’a, banka og anr.arra sníkju- dýra á úígerðinni er núver- andi ríkisstjórn heilagur hlút- ur, sem ekl:i má skerða, að hennar dómi munu það verða þeir fátæku sem eiga að borga. Hír er mikil hætta á ferðum, sem verkalýðssam- tökin verða að gera sér ljcsa og undirbúa gagnráðstafanir. : s§£ lillll fgllli Afturhaldið á Islaudl hefur á undanförnum ánun stÍMhað aflcasta- mestu franUeáðsIutækl þjóðarinnar, togarana, hvaS eftir annað. Nú sjnist tramundan lengri stöðvun en nokkru stnni fjTr. Það virðist óskadraumur afturhaldsins að sem oftast sé hæg-t að ná samskonar ntyndiun af togurunum og hér getur að líta.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.