Þjóðviljinn - 15.07.1954, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 15. júlí 1&54 — ÞJÓÐYILJINN — (3
Skýrslur Krabbameinsíélags íslands um reykingar landsmanna:
MéS núverar.dí verSlagi man iáta nærrl að þa§ kosti 40000
—100000 kráimr að reykfa í sig Insgnakrabbann — segir í
FrétiðJbréfi um heiibrigðismá!, sem kirtir skýrslumax
SkjTsIur, sem Krabbameinsfélag ísíands hefur Iátið safna um
reykingar manna hér á landi, staðfesta það sem annars staðar
heíur komið skýrt í Ijós, að því lengur sem menn hafa reykt
og því meira sem sígarettumagnið hefur verið, þeim mun meiri
verður krabbameinshættan fyrir lungun.
Sígarettuneyzla íslendinga komst upp í 1.5 ensk
pund á hyern íbúa árið 1946 og íer stöðugt vaxandi.
Ef þessu heldur áfram lendum við á sömu brautinni
og allar aðrar reykingabjóðir: fólkið tekur að hrynja
niður ur krabbameini í lungum.
Þetta er kjami mjög athyglis-
verðrar og stórfróðlegrar greinar,
sem birtíst í nýútkomnu heft.i
Fréttabréfs uin heilbrigðismál.
í grein þessari eru raktar
•nokkrar niðurstöður skýrslu--
söfnunar Krabbameinsfélags Is-
iands, en safnað var skýrslum
um reykingar 500 manna í
sjúkrahúsum Reykjavíkur, auk
þess sem skýrslum var safnað
írá 124 mönnum á Elliheimilinu
Grund hér í bænum. Tölurnar
héðan munu vera sambærilegar
við þær skýrslur, sem fyrir
liggja frá Englandi, enda hefur
skýrslusöfnunin verið fram-
kvæmd í samráði við brezka
rannsóknarráðið um læknisfræði-
leg efni (Medical Research
Council), sem hefur beitt sér
fyrir að slíkum skýrslum væri
safnað í Bretlandi óg á Norður-
löndum. Allar þessar gkýrsíu-
safnanir eru gerðar vegna sam-
bandsins sem er á milli reyk-
inga og krabbameins í lunguni.
Stóraukin tóbaksneyzla
Tóbaksneyzla landsmanna var
tiltölulega lítil fram að síðustu
heimsstyrjöld, en jókst þá svo
stórkostlegg, að árið 1945 var
flutt inn sem svaraði einu ensku
pundi af tóbaki ■ eða sem næst
450 síg&rettum á hvert manns-
harn á ári. Árið 1946 nam sígar-
ettuinnflutningurinn 1.5 pundi á
mann og 1947 1.39 pundi. Þetta
er þó ekki talið mikið á móts
við það sem reykt er í Englandi
og Ameriku, þar sem mönnum
telst svo til að sígarettuneyzlan
sé komin yfir 5 ensk pund eða
yfir 2000 sígarettur á hyert
mannsbarn á ári.
Heildartóbaksneyzlan v segir
ekki til um hvernig reykingarnar
skiptast' á miili einstaklinga í
þjóðfélaginú. „Margir reykja
ekkert, en aðrir reykja fyrir þá,
sumir fyrir tvo og þrjá, margir
fyrir héila fjölskyldu og sumir
lóta sig .ekki muna um að reykja
fyrir lítinn barnaskóla.“
Fjórða hver kona og ann-
ar hver karlmaður reykja
Samkvæmt skýrslunum sem
hér hefur verið safnað er all-
mikill munur á reykingum karla
og kvenna. Af konum reykja
25%, en 75% reykja ekki, þar af
hafa 18% rcykt einhvemtíma
en hætt. Af körlunum reykja
binsvegar 52% en 48% ckki,
þar af hafa 30% hætt reyking-
um.
Gamla fólkið reykir miklu
minna cn það unga og þess
vegna er m. a. ekki talið rétt
að reikna með fólkinu á Ellí-
heimilinu sem meðaltali af þjóð-
inni hvað snertir reýkingar. En
séu allar tölurnar frá Ellihcim-
ilinu teknar með lækkar hlut-
fallstala þeirra sem reykja niður
í 19% fyrir konur og 32% fyrir
karla.
Mismunur á reykingum hér á
landi og i Englandi er geysimik-
ill. 1 Englandi reykir svo að
segja hver einasti fullorðinn
reykir langminnst
fólldð mest.
en yngra
píputóbaki er talið jafngilda
einni sígarcttu.
Flestar konurnar hafa reykt
imian við 25 þús. .sígarettuv alls.
Tvær hafa reykt yfir 250 þús.
Og er önnur þeirra með lungna-
krabba.
Til samanburðar er þess getið
í greininni i Fréttabréfinu að í
Englandi reyki 11.6% karla
með lungnakrabba og 5.6% með
aðra sjúkdóma yfir 500 þúsund
sígarettur um ævina. 17.1%
kvenna með lungnakrabba og
3.6% með aðra sjúkdóma hafa
þar reykt alls 250 þús. sígarett-
ur og fleiri.
Englendingar meiri
reykingamenn
Sú. miðað við Englendinga
verður ekki talið að reykingar
Íslendinga séu énn miklar. Skv.
skýrslum frá Englandi reyktu
þar t. d. 21% karlmanna með
lungnakrabba 25 sígarettur á
dag óg 5Yo 50 sigarettur, en af
öðrum sjúklingum reyktu 11.4%
25 sigarettur og 2.1% 50 sígar-
ettur á dag. Af konunum reyktu
í Englandi 14.6% af þeim sem
höfðu lungnakrabba 25 sígar-
ettur eða meira, en af öðrum
kvensj úklingum reyktu 21.4%
ekki minna en 15 sígarettur, en
engin yfir 25 sígarettur.
Hér reyktu aðeins þrjá konur
20 sígarettur á dag, og af þeim
voru tvær (báðar yfir fimmtugt)
með krabbamein í lungum. Með-
al karlrnannanna reyktu tveir
karlmaður og um það bil helm- j 25 sígarettur á dag og er annar
Kostar 40—100 þús. kr.
að reykja í sig lungna-
krabba
í greminni er vikið ‘ að
kostnaðinum við reykingar.
Þar cr m. a. saet að 100
þús. sigrarettur kosti nú um
40 þús. krónur. Sá sem reyki
einn pakka á dag hafi á 20
árum reykt 146 þús. sígarett-
ur cða með núverandi verð-
lagi fyrir um 60 þús. kr. Gera
megi ráð fyrir að flestir sem
fái krabbamein i lungum bafi
reykt ekki minna en 100 þús.
ti! 250 þús. sígarettur, svo
nærri mun láta að það kosíi
40 þús. til 100 þús. krónur
að reykja í sig lungnakrabb-
annl’. Mcð núverandi verðlagi
verða það 2000—5000 krónur
á ári.
Ekki bundið við reykj-
endur eina
I lok greinarinnar í Frétta-
bréfi um heilbrigðismál eru
dregnar ályktanir af skýrslum
Krabbameinsfélags íslands og
hefur þeirra \ærið getið. Þar er
einnig skýrt frá því að skv.
rannsóknum sem danska krabba-
meinsfélagið hefur gengizt fyrtr'
sé ljóst að hættan af reykingum
sé ekki bundin við þá eina sem
reykja. Þegar menn reyki inn-
an um annað fólk í þröngum
vistarverum, fari reykurinn ekki
aðeins ofan í lungu reykjenda-
anna, heldur einnig ofan í lungu
þeirra sem reykja ekki. Af þessu
geti orðið svo mikil brögð ;að
krabbameinshætta stafi af.
ingúr kvennana oe enn meira af
þeim sem eru með krabbamein í
lungum.
Yngra fólkið reykir
langmest
Skv. skýrslum Krabbameinsfé-
lagsins reykja konur innan við
tvitugt að meðaltali 4 sígarettur
á dag, 20—29 ára 8,2, 30—39
ára 7.4, 40—49 ára 4.9, 50—59
6.5Í 60—69 ára 9.2, 70—79 ára
4,6 og 80 ára og eldri eina sígar-
ettu. Karlarnir innan við tvítugt'
reykja að meðaltali 10 sigarettúr
á dag, 20—29 ára 15, 30—39 ára
10.2, 40—49 ára 8.6, 50—59 ára
14,-60—69 ára 14,5, 70—79 ára
9.2, og 80—89' ára 10.7.
Af þessum tölum er ljóst að í
hverjum aldursflokki fyrir sig
reykja konurnar mun minna en
karlmennirnir, cg að bæði hjá
konum og körlum er inest reykt
í tveim aldursflokkum, nefni-
Iega milli tvítugs og þrííugs og
milli sexíugs cg sjötugs. Einnig
er grcinilegt að garnla fólkið
þeirra nú látinn úr krabbameini
í lungum.
Hálí milljón
Skv skýrslum byrja flestir
ekki að reykja fyrr en á þrítúgs-
aldri. Margar konur hafa ekki
byrjað að reykja fyrr en þær
voru komnar yfir fimmtugt og
reykja þá eina eða tvær sígar-
ettur á dag. Ein byrjaði ekki
fyrr en hún var komin yfir
sjötugt og reykir síðan 2 sígar-
ettur á dag. Hinsvegar byrjaði
eins 76 ára kona að reykja 10
ára gömul en hefur aldrei reykt
npeira en 3—l sígarettur á dag.
Meðal yngra fólksins hafa marg-
ir, ekki einungis piltar heldur
og stúlkur, byrjað að reykja á
aldrinum 14—17 óra.
í skýrslunum er áætlað að
flestir karlarnir hafi reykt ínilli
50 þús. og 100 þús. sígarettur um
ævina. Einn karlmaður á sjö-
tugsaldri hefur þó revkt sein
svarar hálfri milljón sígaretta
éðá meira uni ævina. Hann hef-
ar alltaf reykt pípu en 1 g af
í ráðsleínu nerrænna veðurstofu-
sljóra lauk hér í Reykjavík í gær
Ráðstefnu norrænna veðurstofustjóra lauk í Reykjavik
í gær. Þessi ráðstefna var sú 8. í röðinni og sú fyrsta sem
haldin var á íslandi.
Ráðstefnan hófst hinn 8.: júlí
sl. Mættir voru allir veðurstofu-
stjórarnir nema hinn danski, sem
ekki gat komið vegna lasleika.
Auk forstjóranna tóku þátt í
ráðstefnunni 4 fulltrúar frá Dan-
rnörku, einn frá Svíþjóð, einn
frá Noregi og 10 frá íslandi. Þar
VeðvrstofaB fær
dýrBiætagjöf
Veðurstofan hefur nýlega feng-
ið að gjöf frá’ dönsku 'Veðurstof-
ur.ni (Ðet Danskél'MeteoroIog-
iske Institut) skýrslur íslenzkra
vcðurathugunarmanna, gerðar á
tímabiUnu 1845—1920.
■ Veðurbækur þæí'Sém hér um
ræðir eru frá 65 y.eð.ycathugun-
arstöðvum víðs vegar um land.
að auki mættu fulltrúar frá
Póst- og símamálastjórninni og
rannsóknaráði ríkisins á sumum.
fundum.
Til umræðu voru tekin 13 mál
og sum þeirra í allmörgum 115-
um. Gerðar voru 15 ályktanir á
fundinum.
Næsta ráðstefna norrænu veð-
urstofustjóranna verður haldin
í Osló á næsta ári.
Minnxsvarði sjómanna
Framhald af 12. síðu.
senda íslenzka moid, sem hanA
ætlaði að geyma á heigum stað
í kirkju simr, sem verið var
að endurbyggja eftir ógnir
styrjaldarinnar. Moidina átti
að helga framliðnum „íslenð-
ingum“ í kirlcjugarðinum, Þass
skal getið, að moldin várvtékia
“Hér er um dýrmæta gjöf að hér á þessum stað, af íeið>i, sjð-
manns frá Dunkerque. I pafik-
arbréfi sínu komst presturinn
m.a. þannig að orði: ,Dg þakka
yður fvrir mína hönd. ogféá^í- ,
alla ís’andsfiskimanna f.yrir
sendinguna. Það var einn
beirra sem cg fékk til að opna
pakkann með moldiani, og V»5r
’.íta á ]:-essa moid sem helgdn
dém. . . . ‘.
Sagt hefur verið, að þjóðerni
sé arfur minninga frá lvðhum
tírnum. Kið sama gildir um vin-
áttu þjóða í milli. Þjóðin er
annað og meira en þeir, sém I
i^é'ða, því að' skiÖIin' éru mikil-
vægár heimiiöir vio.'’.yeðurfars-
rannsóknir og hafa-nú íslenzkir
fræðimenn auðveidán aðgang að
þeim.
Rétl er að taka það fram að
forstjóri dönsku yeðurstofunnar
afhenti umrædd skjöl nær ótil-
kvaddur, þar sém aðeins hafði
verið um munnléía ósk að ræða.
Forseti og sendilierra á Bessastöðum í gær.
Sendiherra Sviss afhendir skilríki
Sendiherra Svisslands á ís- 1 ríkisráðherra viðstöddum.
landi, hr, Gaston Jaccard, af- | Að athöfnitini lokinni 'sat
lienti í gær farseta íslands trún- sendiherrann hádegisverðarboð
aðarbréf sitt við hátíðlega at-
höfn á Bessastöðum, að Utaii-
forsetahjónanna ásamt nokkrum
öðrum gestum.
'5
Komið er á markaðinn nýtt
og þægilegt eldhúsáhald: sköfu-
gaffallihn, sem ætlaður er til
þess að hreinsa innan gíerkrukk
ur undan sultu o. fl. Áður hafa
fengizt hér. svipaðar sköíur, cn
úr öðru cfni og stærri, þannig að
þær hafa ekki komið að notum
við glerkrukkur. Sú riýung er
einnig á sköfugafflinum að á
enda skaftsins er gaffall scm
hægt er að nota við að taka
ber og ávexti upp úr' krukkun-
um. ■— í auglýsingu 'um áhald
þetta á öðrum stað í blaðinu
geta menn kynnt sér betur notk-
un þéss.
11 dag lifa. Með henni lifa einnig
horfnar kynslóðir. Um leið og
ég ber hér fram kærar þakkir
frá ríkisdtjórn minni og frönaku
þjóðinni, þá mæli ég einnig
fyrir munn þe'rra Frakka, s’rn
hér hví’a, já, einn’g c'dra
j eirra, sem vígzt hafa Ráp, yið,
íslandsstrendur, allra. ] u-ra
mörgu • sjómanna vorra, sem
þér Islendingar hafið h.riérað
hér í dag. Mér er sem ég hoýri
nú radd'r þeirra sameinast
minni rödd í vorum e’n'ægu
þökkum".