Þjóðviljinn - 18.07.1954, Blaðsíða 3

2) ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 18. júlí 1954
Harðst j órnarleg
byggingarbréf
Menn þótíust ei mega undir rísa
álögum Gríms amtmans, einkum
á klausturjarðabyggingum, því
að jafnskjótt og hver jörð losnaði,
var hún upp boðin á söluþingi...
og var þá oft boðið í meðaljarðir
yfir 200 dali í festu og stundum
af gambran einni og litlum bú-
möiinum. Engi var heldur meiri
heimild ábúðar fyrir festu þá,
er klausturjarðarumboðsmenn
vildu út byggja og kölluðu eigi
löglega ábúið, er engra landseta
færi var. Svo voru byggingar-
bréf harðstjórnarlega samin, og
buðu þau að planta birkiskóga og
margt þvílíkt, og við hvað eina
settar sektir og útbygging. En
þó þótíi mönnum guðlausast, að
enginn k'austurjarðalandseti
mátti öðrum um heybjörg hjálpa,
hvorki sumar né vetur, og skyldi
16 skildinga sekt fyrir livern
heyhest, er annaðtveggja var á
engi iéður um sumar, ella seld-
ur á vori, og það þó öreiga
sveitabændur, ómagamenn og
samsveitungar. ættu hlut að, og
fénaður þeirra væri nær þrotum
af heyleysi, og horfellir einn
lægi fyrir . . . Einar Stefánsson
. . . var umboðsmaður Reynistaða-
jarða . . . Eigi þótti Einar bæta
harðstjórn amtmanns, nema hann
uni spiliti með ágirnd sinni, enda
lögðu margir Skagfirðingar litla
virðing á hann. Orð fór og all-
misjafnt af amtmanni um stæri-
læti hans og ölæði, og mjög óvirti
hann oft alþýðu í orðum, og nenn-
um vér eigi að rita slíkar sagnir.
(Sjálfsævisaga Gísla Konráðs-
sonar).
t=5SS==a
-A I dag er sunnudagurinn 18.
* júií. Ömólfur. — 199. dagur
ársins. — Guðspjall: Jesú kennir
af skipL — Tungl í hásuðri kl.
3:17. — Árdegisháflæði kl. 7:49.
Síðdegisháflæði kL 20:09.
Kvöld- og næturvörður
í læknavarðstofunni Austurbæj-
arskólanum: kl. 18-0:30 Eggert
Steinþórsson; kl. 24-8 Oddur Ól-
afsson.
Helgidagslæknir
er Tórður Möller Ægissíðu 90,
sími 82891.
LYFJABOÐIR
áPÓTEK AVST- Kvöldvarzla tll
UBBÆJAR kl. 8 alla daga
★ nema laugar-
HOUTS APÓTEK daga til ltL 4.
Næturvarzla
er í Lyfjabúðinni Iðunni, sími
7911.
Ekki mundi þessi maður lasta laxinn sem leitar móti
straumi sterklega og stiklar fossa.
Gengisskráning
Sö’ugengi:
1 ster’ingspund 45,70 kr
1 Bandaríkjadollar .. 16,32 —
1 Kanadadoliar 16,70 —
100 danslcar krónur . ... 236,30 —-
100 norskar krónur ... . 228,50 —
100 sænskar krónur . ... 315,50 —
100 finnsk mörk 7,09 —
1000 franskir frankar .. 46,63 —
100 belgískir frankar .. 32,67 —
100 svissneskir frankar . 374,50 —
100 gyllini 430,35 —
100 teKknéskar krónur . 226,67 —
100 vestúr-þýzk mörk .. 890,65 —
1000 lírur 26,12 —
Kaupgengi:
1 sterlingspund 45,55 kr
1 Bandaríkjado'.lar . . 16.26 —
1 Kanadadollar 16,26 —
100 danskar krónur .... 235,50 —
100 norskar krónur .... 227,75 —
100 sænskar krónur . ... 314,45 —
100 finnsk mörk
1000 franskir frankar . 46,48 —
100 belgískir frankar .. 32,56 —
100 svissneskir frankar . 373,30 —
100 gyllini 428,95 —
100 tékkneskar krónur . 225,72 —
100 vestur-þýzk mörk .. 389,35 —
1000 lírur . 26,04 —
LAUSNDR
A SKÁKDÆMUNUM
PACHMANN: 1. Kb3 f2 2.
b5f Kb6 3. Kb4 flD 4. c5
mát. Ef 2. — Ka5 þá 3.
■Hh6 og 4. Ha6. 1. — Kb6
2. c5f a) 2. — Kb5 3. Hh6
og 4. Hb6; b) 2. — Kc6 3.
Kc4 og 4. b5; c) 2. — Ka6
3. Ka4 og 4. b4 mát.
KLEPACEK: 1. Ba7! h2 2.
Hb6! Kgl 3. Hbl mát.
Edda, millilanda-
flugvél Loftleiða,
er væntanleg "til
Reykjavíkur kl. 11
í dag frá New
York; fer héðan kL 13 til Staf-
angurs, Oslóar, Kaupmannahafnar
og Hamborgar.
Hekla, millilandaflugvél Loftleiða,
er væntanleg til Reykjavíkur kl.
11 árdegis í dag frá’ New Yörk.
Flugvélin heldur áfram eftir 2ja
stunda viðdvöl áleiðis til Staf-
angurs, Oslóar og Kaupmanna-
hafnar og Hamborgar.
Gullfaxi, mi.ilandaflugvéi F’ug-
félags Islands, kemur til Reykja-
víkur um miðaftansbil í dag frá
Kaupmannahöfn og Os’ó.
s=SS5=i
Bókmenntagetraun
1 gær voru vísur um Eiríksjökul
eftir Magnús Grímsson er uppi
var 1825-1860, höfundur ljóðsins
um báruna bláu er deyr undir
bjarginu. Og enn eru vísur frá
fyrri öld:
Daði fórst hinn fróði
frægur að minni gnægu,
ættar Islands þátta
ærin skil að færa,
fósturjarðar flestu
fann ártöl að sanna,
hugar gleymd i haga;
hver man slikur vera.
Mæski tninnis þroska
— maður vel raddaður —
friður lét i ljóðum
líka gróðri flíka.
Þeim varð þular beima
— þáð varð fróðum skaði •
hrímköld norðan heima
•hríð að bana stríði.
K!. 9:30 Morgun-
útvarp. Fréttir og
tónleikar: a) Obo-
konsert í c-moil
eftir Marcello. b)
Flugelda-svítan
eftir Hándel. 10:10 Veðurfregnir.
11:00 Morguntónleikar (pl.): a)
Serenade í C-dúr eftir Dohnanyi.
b) Píanókvintett í A-dúr eftir
Dvorák (Olga Lostr-Lebert og
Lénerkvartettinn leika.) 12:10 Há-
degisútvarp. 15:15 Miðdegistón-
leikar (pl.): a) Píanósónata í A-
dúr op. 101 eftir Beethoven. b)
Sönglög eftir Brahms. c) Capric-
cio Espagnole, hijómsveitarverk
eftir Rimsky-Korsakov. 16:15
Fréttaiitvarp til Islendinga erlend-
is. 16:30 Veðurfregnir. 17:00 Messa
í Dómkirkjunni (sr. (Sigurjón Þ.
Árnason). 18:30 Barnatími (Þor-
steinn ö. Stephensen): Örnefni
og sagnir; IV: Jökv.idalur og
Fljótsdalshérað; fyrri þá.y-r (Ste-
fán Jónsson námsstjóri). Upp’°st-
ur og tónleikar. 19:25 Veðurfreg::-
ir .19:30 Tónleikar: Reginald Kell
leikur á klarínett (pl.) 19:45 Aug-
lýsingar. 20:00 Fréttir. 20:20 Er-
indi: Múhamed; síðara erindi
(Sigurbjorn Einarsson prófessor).
20::50 Kórsöngur: Samkór Nes-
kaupstaðar syngur. Söngstjóri:
Magnús Guðmundsson. (hljóðritað
á plötur þar á staðnum). 21:15
Svíar kvikmynda Sölku Völku.
Jón Júlíusson fil. kand. lýsir
ýmsu varðandi myndatökuna og
kynnir fáein atlriði frá dvöl
saensku kvikmyndaleikaranna hér
á landi. 22:00 Fréttir og veður-
fregnir. 22:05 Danslög af p’ötum
til kl. 23:00.
nCltvarplð á morgun
Fastir iiðir eins og venjulega.
Kl. 20:20 Tónieikar: André Kost-
elanetz og hljómsveit hans leika
(p’.) 20:40 Um daginn og veginn
(He’gi Hjörvar). 21:00 Einsöng-
ur: Þóra Matthíasson syngur; Jór-
unn Viðar leikur undir á píanó.
21:20 Þýtt og endursagt: Frá um-
ræðum um Genfarráðstefnuna i
neðri málstofu brezka þingsins
(Hara'dur Jóhannsson hagfræð-
ingur). 21:45 Búnaðarþáttur: Á
Miklumýrum (Guðm. Jósafatsson
bóndi í Austurhlið). 22:10 Á ferð
og flugi. 22 25 Dans- og dægur-
lög af plötum til kl. 23:0.
1 gær voru gefin
saman i hjónaband
af séra Jóni Thor-
arensen Ingibjörg
Böðvarsdóttir
iyfjafræðingur,
Birkimel 6, og
Reynir Guðmundsson. vé'stjóri,
Jófríðarstaðavegi 4 Hafnarfirði.
I gaer voru gofin saman í hjóna-
band Anna Helgadóttir, Garða-
stræti 8 og Jón Sveinsson kaup-
félagsstjóri Esklfirði. Brúðhjónin
tóku sér far til Norðurlanda með
Heklu í gær.
• ÚTBKETÐIf)
• WÓBVHJANl*
Otbreiðið
■>:óðviljann
Lárétt: 1 njörvaður 7
brennsluefni 9 sápuspænir 11
12 greinir 14 leikur 15 skelin 17
dýrahijóð 18 glæpur 20 uppgreftir
Lóðrétt: 1 tuddi 2 bættu við 3
eins 4 slæm 5 kvennafn 6 naga 10
stafurinn 13 gabb 15 fyrir
16 lukka 17 stafir 19 enc,i"™
Lausn á nr. 416
Lárétt: 1 geyma 4
ess 9 oft 10 eys 11
15 EÁ 16 tafls
Lóðrétt: 1 Gó 2 yls 3
8 sel
Eimsklp:
Brúarfoss fór frá Rotterdam 14.
þm til Reykjavíkur. Dettifoss er
í Hamborg. Fjal'.foss fór' frá R-
vík 15. þm til vestur- óg norður-
landsins. Goðafoss er í Reykjavík.
Gullfoss fór frá Kaupmannahöfn í
gær til Leith og Reykjavíkur.
Lagarfoss fór frá Sikea 16. þm til
Kaupmannahafnar og Flekke-
fjord. Reykjafoss fer frá Reykja-
vík á morgun til Haugesund. Sel-
foss fór frá Eskifirði 15. þm til
Grimsby, Rotterdam og Antverp-
en. Tröllafoss fer frá New York
21. þm til Reykjavíkur. Tungu-
foss fór frá Egersund í gær til
Flekkefjord og norðurlandsins.
Skmbandssklp
Hvassafell fór frá Þor’ákshöfn
'l'-v til Álaborgar. Arnarfe 1 fór
fiá Tostock í gær til Reyðarfjarð-
ar. JCk-’fell er í ReykjaWk.
arfell fór. ý-á Þoriákshöfn 16.
til Dublin, Lr-erpool, Cork,
en og Amsterdam. Bláfe'l fór
frá Riga 12. þm til Húsavíkur.
Litlafell er í o’íufh "mgum í
Faxaflóá. Fern fór frá
i gær til Antverpen.
er í Torreviejá. Kroc
A'ðaVik. Havjárl er í
Tjarnargolfið
er opið kl. 10-10 á helgidögum
kl. 2-10 á virkum dögum.
Krossgáta nr. 417.
Hér eftir getum við aðeins verið vinir og
ekki meira. Þetta sagði mín kæra kona.
Og hún bætti við að hún hefði svarið
þetta við guð og dýrlinga hans. En hvers-
konar náungi það var sem hafði umturnað
kollinum á henni, það vissi Lambi ekki.
En dag nokkurn er hann kom heim úr
Btuttri ferð, þá var húsið tómt.
Ó, andvarpaði Lambi, vina mín, hve þú
varst þrýstin og ávöl, b’íð og góð. Hvar
eru nú kossar þínir sem iimuðu eins og
vorblómin? Mun ég aldrei framar drekka
af hinum djúpa brunni ástar þinnar?....
Og er þeir komu að skóginum við Pætu,
sagði Lambi: Ég er alveg að stikna I sól-
inni. Komiun hérna inn í forsæluna. —
Já, gerum það, sagði UgluspegiJL
Þeir settust á grasflöt í skóginum, og
hjartaflokkur hljóp framhjá þeim. — Taktu
vel eftir þedm, sagði Ug’.uspegill, og
spennti hanann á byssu sinni. Gerðu nú
eins og ég, Lambi. Skjóttu. Þarna hefur
gamall hjörtur særzt og Títill kálfur sömu-
leiðis. Hann flýr. Eltum hann. Eltum
hann þangað til hann dettur. H'auptu,
L>ambL
Elta hirti og önnur skógardýr! sagði
Lambi. Heldurðu að ég sé eins iéttur á
mér og þú. Úff,. tovað það er heitt. Nú
lið ég útaf og kemst aldrei framar á fsetur.
— Skyndilega fylltist skógurinn af vopn-
uðum lörfumklæddum mönnum. Hundar
tóku að gelta og eltu þvínæst flóttadýrin.
Það varð ógurlegur hávaði í hinum kyrr-
láta skógi. ,'r • '
Sunnudagur 18. júlí 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Viðf&l við Siguzsfein Magnússon, skóiastjóra í Ölafsfiiði
Ólafsfirðingum er það nú mikið áhugamál að leggja bílveg
um Ólafsfjarðarmúla og inn á Dalvík, og fá þannig beint vega-
samband við Akureyri. I mánuðinum sem Ieið fengu þeir norsk-
an f jallvegavcrkfræðing til þess að athuga vegarstæðið og mæla
það. — Þjóðviljinn átti nýlega tal við Signrstein Magnússon
skólastjóra í Ólafsfirði, og spurði hann m. a. um þetta mál.
— Okkur Ólafsfirðingum er
það mikið áhugamál, sagði Sig-
ursteinn, að fá beinna vegar-
samband við Akureyri en nú
er. Eins og nú er háttað verð-
um við fyrst að fara vestur í
Skagafjörð og síðan Öxnadals-
heiði til þess að komast til
Akureyrar. Ef í þess stað kæmi
vegur inn með firði styttist
vegurinn til Akureyrar mjög
mikið.
Ólafsfjarðarmúli
hrikalegt vegarstæði
Ólafsfjarðarmúli er talinn
mjög hrikalegt vegarstæði, en
þar eru liamrar í sjó fram.
Eigi vegurinn að liggja frá
Ólafsfirði inn með Eyjafirði
verður hann að liggja um Múl-
ann. Og í fyrra var byrjað að
ryðja með ýtum frá Ólafs-
firði, strax við Brimnesá og
ruddur vegur út hlíðina út
undir Drangsgil.
Síðan fóru menn í fyrra-
haust með haka og skóflur og
ruddu veg gangandi mönnum á
verstu köflunum allt að Ófæru-
gjá.
Fengu norskan fjallvega-
verkfræðing
— Síðan var fenginn norskur
fjallvegaverkfræðingur, sem
talinn er einn færastur Norð-
rnanna i sinni grein, en Nor-
egur er sem kunnugt er f jöllótt
land og víða hrikalegir fjall-
vegir.
Norski verkfræðingurinn var
tvo daga í sumar að athuga
vegarstæðið.
Hafði boðizt brattara
— Verkfræðingnum leizt all-
vel á vegarstæðið, kvað vegar-
lagninguna vel framkvæman-
lega og að víða hefðu verið
lagðir fjallvegir í Noregi við
töluvert verri skilyrði.
Það eina sem hann breytti
vegarstæðinu frá því sem það
hafði áður verið fyrirhugað var
það, að hann færði það sum-
staðar lítilsháttar til að fá
veginn allstaðar til að liggja í
föstu bergi.
Mældi hann vegarstæðið og
vinnur nú að útreikningum
þeirra mælinga og áætlunum í
sambandi við það.
Lágheiðin
— Hvað um núverandi veg?
—- Það hefur verið talsvert
unnið á Lágheiðinni — leiðdnni
vestur í Skagaf jörð — við lag-
færingar, víða gerðar uppfyll-
ingar og teknar af beygjur.
Auk þess á að vinna talsvert
niðri í firðinum að viðgerðum
og lagfæringum. — Ef vegur
yrði lagður um Ólafsfjarðar-
múla inn á Dalvík mvndu Sigl-
firðingar nota þann veg, fara
um Lágheiðina til Óiafsfjarðar
og um Miilann inn til Akur-
eyrar, því sú leið yrði miklu
styttri fyrir þá Iíka, heldur en
fara vestur í Skagaf jörð og um
Öxnadalsheiði.
Snjóað í fjöll flcstar nætur
— Veðurfarívor um sumar?
— Vorið var gott, en frá því
um sólstöður hafa verið sífelld-
ar rigningar og snjóað í fjöll
flestar nætur (þetta hefur nú
breytzt aftur). Samt var
snemma byrjað að slá og tún
voru víða allgóð.
Fiskileysi
— Hvað um aflabrögð?
— Snemma í vor kom fiski-
hlaup er stóð í vikutíma, þann-
ig að bátarnir tvihlóðu, en svo
var það búið, og hefur lítið
verið róið annað i vor; má
heita að verið hafi algert fiski-
leysi að undanteknum þessum
vikum. — J. B.
Þessi mynd er tekin á leiðinni tii Öskju, ofr skuggamyndin sem þið
sjáið þarna aí manninum er einmitt af Guðmundi Jónassyni; hann
hafði slcroppið í gegn um fjallið
Öskjuferðir Guðmundar Jónassonar
og Orlofs hefjast 10. ágúst
Tiunda næsta mánaðar hef jast Öskjuferðir Guðmundar Jónas-
sonar og Orlofs.
verzlunarmannahelginni verzlunarmannahelgina er um
Hér sjáið þið Öskjuvatn, — stóra skálin neðst til hægri á mynd-
inni er „Víti‘\ hinn alkunni gígur. Það var Guðmundur Jónas-
asson sem fyrstur manna fór á bíl Lnn yfir Tungnaá og síðar
þaðan yfir öræfin og vestur yfir Köldukvísl, og mun hann að
venju hafa sterka og örugga bíla í ferðum þessum.
10. ekið til Mývatns, 11. dvalið
við Mývatn, 12. ekið til Akur-
eyrar, en þaðan verður flogið til
Reykjavíkur.
Síðari ferðin hefst þá um hæl
og byrja þátttakendur í henpi
með því að fljú;ga til Akureyr^
ir, en siðan verður ekin sa,ma.
leið yfir öræfin suður og' áður
hefur verið lýst að farin er nor.ð-
ur, nema á 8. degi verður stutt-
ur áfangi: úr Jökuldal í Illuga-
ver og er þá sennilegt að Guð-
mundur skreppi niður í Eyvind-
arver og litið verði á rústirnar
af kofa Fjalla-Eyvindar. — Uprp-
lýsingar um ferðirnar eru hjá
Orlofi.
A
hefur ferðaskrifstofan Orlof
skipulagt 2 ferðir í samráði við
Guðmund Jónasson. Er önnur
inn á Þórsmörk, með svipuðu
sniði og aðrar Þórsmerkurferð-
ir, nema hægt verður að skoða
þar meira vegna þess að ferðin
stendur í 3 daga. Hin ferðin um
Aðalíundur Útvegsbankans h.f.
Innlán jnknst um 40,3 millj. kr. og
vorn
við árslok 245 millj. kr.
Krabbameinsfé-
lagið f ær 10 þús.
krona gjöf
Krabbameinsféiagi Reykjavík-
ur hafa borizt að gjöf kr. 10
þúsund, ti lminningar um hjónin
Halldóru Ölafsdóttur og Guðna
Ísleifsson, fyrrum bónda að
. Signýjarstöðum í Borgarfirði,
frá einkasyni þeirra hjóna og
konu hans.
Stjórn Krabbameinsfélagsins
hefur beðið blaðið að færa gef-
endum alúðarfyllstu þakkir fyr-
ir hina rausnarlegu gjöf.
Varas-jóðiir bankans var við aramót 18 millj. kr.
Aöalfundur Útvegsbankans var lialdinn í s.l. mánuöi
og er hagur bankans mjög góður.
Innlán í bankanum höfðu auk-
izt á árinu um 40,3 millj. kr. og
námu innlán í sparisjóði og á
hlaupareikningi í árslok samtals
Formaður fulltrúaráðsins, Stef-
án Jóhann Stefánsson, fyrrv.
forsætisráðherra, setti fundinn
og kvaddi til Lárus Fjeldsted
hæstáréttarlögmann sem fundar-
stjóra, en Þorvaldur Garðar
Kristjánsson héraðsdómslögmað-
ur var tilnefndur fundarritari. Á
fundinum fór Þórhallyr Ásgeirs-
son skrifstofustjóri með umboð
ríkissjóðs.
Formaður fulltrúaráðsins skýrði
reikninga bankans fyrir árið
1953 og gerði samanburð á þeim
og reikningum ársins á undan.
Reikningar bankans voru lagðir
fram og samþykktir.
Hagur bankans er nú rnjög góð-
ur. Varasjóður bankans er nú
orðinn að upphæð 18 millj. kr. og
afskriftareikningur nemur nú
18 millj. kr. Samþykkt var að
greiða hluthöfum 4% arð.
245 millj. kr.
Á árinu 1953 var unnið við að
Framhald á 11. síðu.
Fjallabaksleið, Verður fyrsta
daginn farið í Landmannalaugar.
Fjórða daginn verðúr dvalið í
Eldgjá. Þe^ar niður í byggð
kemur verður farið að Kirkju-
bæjarklaustri og þaðan austur
að Lómagnúpi og komið við á
kunnum stöðum. Síðán haldið
heim, og stendur ferðin í 7 daga.
Tíunda ágúst hefst svo fyrri
Öskjuferðin, og er þar um ó-
venjulega leið að ræða, og mjög
skemmtilega í góðu veðri. Ferða-
áætlunin er þannig: 1. dagur:
ekið í Landmannalaugar, 2. til
Fiskivatna, 3. dvaiið við Fiski-
vötn, 4. ekið i JökuTdál við
Tungnafellsjökul, 5. genrið á
jökulinn og í Vonarskarð, 6. til
Gæsavatna, 7. til Öskju, 8. dval-
ið við’ Öskju frameftir 'degi en
farið í Herðubreiðarlindir um
kvöldið, 9. gengið á Herðubreið,
Það fcr ekki mikið fyrir rúst-
unum af kofanum þeirra Ey-
vindar og Höllu á lindarbakkan-
um i verinu norður á Sprengi-
sandi.
Lind Fjalla-Eyvindar geymir enn
nokkuð af beinunum cr hanii
braut til mergjar.
Flestir sem koma í Fiskivfttn
munu skreppa yfir að Tuugnaá
tii þess að heilsa upp á
sem þarna stendur og biðu r e3-
ir næsta áhorfanda.
Vegalagning um Ólafsf jarðannúla
er nú í undirbúningi
Norskur verkfræðiugur mældi \ egarstæðið í sumar
vinnur ná að áætlen um vegarlagningu
og