Þjóðviljinn - 04.08.1954, Page 1

Sigfúsarsjóður 1
Þeir sem greiða smám saman
framlög sín til sjóðsins eru
minntir á að sjcrifstofan á Þórs-
götu 1 er opin alla daga kL
10—12 og 2—7, nema laugar-
daga aðeins fyrir hádegi. (
Dialles vii! eti vopncihléssieiiid-
in í Kóreu sé leysi upp
Viil oð stofnaB sé hernaSarbandalag Banda
rlkjanna, S-Kóreu, Japans og Formósu
John Foster Dulles, utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
hélt fund með blaðamönnum í gær. ■
Á fundi þessum tilkynnti ut-
anríkisráðherrann að ríkis-
stjórn Bandaríkjanna hefði
sent ríkisstjórn Kína aðra orð-
séndingu vegna þess atburðar
er brezk farþegáfiugvél var
skotin niður yfir rúmsjó nálægt
Haiuan fyrir nokkru. Brezka
sendifulltrúanum í Peking
hefði verið falið að afhenda
orðsendinguna. Sagði ráðherr-
ann að þau ummæli kínversku
stjórnarinnar að Bandaríkja-
stjórn hefði ekki leyfi til að
blanda sér í mál þetta vegna
' þess að flugvélin var brezk,
væru ómerk. Samkvæmt alþjóða
lögum gætu Bretar ekki kraf-
ist skaðabóta fyrir vélina, það
gætu Bandaríkjamenn einir.
Hann kvaðst ekki geta sagt um
cfni orðsendingarinnar fyrr en
hún liefði verið aflient í Pek-
liléssamningurinn hefði verið
brotinn væri ekki ástæða til að
hefja styrjöld af því tilefni. Ráð
herrann lét í Ijós þá ósk að
vopnahléð héldi áfram þótt
vopnahlésnefndin yrði leyst
upp.
HernaðarbandaJag Banda-
ríkjanna og Formósu;
S-Kóreu og Japans.
Dulles sagði að undirbúin
væri ráðstefna sem ræða ætti
stofnun varnarbandalags Suð-
austur-Asíu. Bandaríkjastjórn
hefði skipað bandaríska flotan-
um að vera á verði við Formósu
og verja hana fyrir öllum hugs-
anlegum árásum. Undirbúin
væri nú stofnun hernaðarbanda-
lags Bandarikjanna og Formósu
Einnig væri í undirbúningi
hernaðarbandalag Bandaríkj-
anna, Suður-Kóreu og Japans.
Allt væri það þó á athugunar-
stigi enn.
Innlend stjórn í Túnis
Blóðugar óeirðir í Marokkó
Samkvæmt stjórnarskrárfrumvarpi því sem Mendés-
France lagöi fyrir beyinn í Túnis á laugardaginn fá Tún-
isbúar innlenda stjórn. Bel Amar, hægfara þjóöernissinna
hefur verið falin stjórnarmyndun og lagöi hann ráöherra-
lista sinn fyrir beyinn í gær.
Séra Eirfkur Helgason, pró-
fastur í Bjarnanesi, látinn
Séra Eiríkur Helgason, prófastur í Bjarnanesi, lézt að heimili
sínu aðfaranótt s.I. sunnudags, 62 ára að aldri.
Séra Eiríkur hafði um nokkurt
skeið kennt sjúkdóms þess, er dró
hann til dauða. Kom hann hingað
suður til lækninga á sl. vori og
gekk þá undir uppskurð í Lands-
spítalanum. Hafði sjúkdómurinn
þá grafið þannig um sig að ekk-
einkennt hafði allan hans starfs-
ferii.
Við fráfall séra Eiríks Helga-
sonar eiga ekki aðeins sóknarbörn
hans og samsýslungar i Austur-
Skaftafellssýslu á bak að sjá holl.
um ráðgjafa og forustumanni, er
lét sig hag þeirra og framfara-
mál miklu skipta og var jafnan
reiðubúinn til liðsinnis hverju
góðu málefni. íslenzk verkaiýðs-
hreyfing og flokkur hennar hefur
misst einn af sínum beztu stuðn-
ingsmönnum og óeigingjörnustu
félögum Strax á unga aldri skip-
aði séra Eiríkur sér í sveit þeirra,
sem börðust fyrir hagsmunum al-
þýðunnar og framgangi sósíal-
ismans á íslandi. Hann gerðist
virkur þátttakandi í Alþýðu-
flokknum og var m. a. frambjóð-
andi hans um skeið við alþingis-
kosningar í Austur-Skaftafells-
sýslu. Þegar unnið var að sam.
mg.
Vopriahlésnefndin í Kóreu sé
lögð hiður.
Dulies ufanríkisráðherra lýsti
því yfir að hann væri því fylgj-
ándi að vopnahlésnefnd Sam-
einuðu þjóðanna í Kóreu sé
lögð niðúr. Sagði hann að full-
trúar Tékka og Pólverja í
nefndinni hefðu leyft sér bann-
aðar athafnir, og misnotað að-
stöðu sína í nefndinni. Fulltrú-
ar Svía og Svisslendinga í nefnd
inni hefðu kvartað um að þeir
hefðu verið hindraðir í að
gegna hlutverki sínu í nefndinni.
En þrátt fyrir það að vopna-
Innanríkisráðuneyti Austur-
Þýzkalands tilkynnti í gær að
allmargir njósnarar bandarísku
leyniþjónustunnar og Gehlen-
skrifstofunnar hefðu verið tekn-
Framhaid á 5. síðu
Átökin voru á milli nemenda
á herskóla borgarinnar og her-
manna úr her núverandi stjórn-
anda landsins, Castillo Armas
hershöfðingja. Nemendur her-
skólans töldu að Armas hefði
svikið loforð sitt un að leysa
upp hersveitir þær er réðust inn
í landið undir hans stjcrn hinn
19. júní s.l. og steyptu stjórn
Jacobo Arbenz af stóli. Þeir
töldu tð með þessu hefði Arm-
as veilzt að virðingu hersins.
Sviptingar urðu milii her-
Ekki er enn vitað hvernig
stjórn hans verður skipuð, en tal-
ið ér að ílokkur þjóðernissinna,
Néo Destour, fái ráðherra í
henni. Flokkurinn hefur verið
bannaður frá því á árinu 1952,
en var leystur úr því banni
á laugardaginn var. Stjórnin
mun eingöngu skipuð innlendum
Túnisbúum.
Bourgiba styður Arnar
Habib Bourgiba, leiðtogi þjóð-
ernissinna í Túnis, gaf út yfir-
lýsingu í gær í fangelsi því í
Frakklandi þar sem hann er
fangi. Hann lýsir þar yfir stuðn-
ingi sínum við Bel Amar for-
saetisráðherra og kallar hann
sannan föðurlandsvin. Hann
skorar þar á alla Túnisbúa að
hætta hermdarverkum. Bel Am-
ar átti í gær tveggja klukku-
stunda samtal við forystumenn
Néo Destour flokksins.
Franskur liðsforingi var i gær
skotinn 'til bana í borginni
1 Sousse i Túnis, 1500 franskir
skólamanna og hermanna Arm-
as og beitt var skotvopnum. Tal
ið var að 12 hefðu látið lífið en
42 særzt. Fréttaritari brezka út-
varpsins í Guatemala tehir að
þessar tölur séu í rauninni
miklu hærri. Óeirðirnar munu
ekki hafa breiðst út, heldur
fyrrnefndir aðilar einir átzt við.
Átökum lauk i gærkvöldi, en
þó mun mikil æsing í borginni
og ekki talið öruggt nema átök
kunni að brjótast út á ný er
minnst varir.
hermenn eru á leiðinni frá Mar-
seille til Túnis, og er þeim ætl-
að að ráða niðurlögum hermdar-
verkamanna ásamt því herliði
Framhald á ll.'síðu.
Blöð’ á eynni komu ekki út
í gær í mótmælaskyni við ger-
ræði þetta. Grísk blöð komu
engin út og blaðið Cyprus Mail,
sem gefið er út á ensku, ekki
heldur. Aftur á móti láta blöð
þau á eynni sem gefin eru út
á tyrknesku sér vel líka til-
skipun landstjórans.
Brezka blaðið Manchester
Guardian segir um þetta mál
í gær að fregnirnar um prent-
frelsisskerðingartilskipun land-
stjórans hafi komið sem reiðar-
slag. Hann hafi auðsjáanlega
beðið með að birta hana þar til
brezka þingið hafði hætt störf-
um vegna sumarleyfis þing-
manna. Mönnum standi stugg-
ur af því ákvæði í tilskipun
landstjórans a.ð leggja megi
fimm ára fangelsi við því að
EIImovíck
S Bretiaiidi
Á laugardaginn var urðu
hafnarverkamenn sem unnu við
að ferma pólska skipið Jaróslav
Dabrowsky varir við mann sem
faldi sig i lestinni og skildist
þeim hann vera laumufarþegi
sem æskti bælis i Englandi sem
pólitískur flóttamaður. Pólskir
Framhald á 11. síðu.
ert varð að gert. Hvarf þá séra
Eiríkur aftur heim í Bjarnanes
og tók því sem að höndum bar, af
því æðruleysi og kai'lmennsku,
sem honum var í blóð borin og
gagnrýna stjörn . landsins. Það
sé furðuleg hræsni að grípa til
ráðstafana sem þessara í sömu
mund sem brezka stjórnin leggi
fram frumvarp um nýja stjórn-
arskrá til handa eynni. Frið-
samleg lausn deilumálanna sé
því aðeins möguleg að kröfum
íbúanna sé sýndur skilningur.
Kommúnistaflokkur Kýpur
hefur sent sir Winston Chur-
chill forsætisráðherra Bret-
lands orðsendingu til að mct-
mæla tilskipun landstjcrans.
j einingu Alþýðuflokksins og
Kommúnistáflokksins 1938 var
séra Eiríkur einn af ákveðnustu
og ötulustu talsmönnum samein-
ingarinnar í röðum Alþýðuflokks-
ins. Þegar Sósíalistaflokkuriiin
var stofnaður um haustið gerðist
séra Eiríkur einn af stofnendum
hans, var kjörinn í stjórn hins
nýja flokks og átti jafnan sæti í
henni síðan, sem einn af af full-
trúum Austfirðinga. Var við-
gangur verkalýðshreyfingarinnar
og Sósíalistaflokksins alla tíð
brennandi hugðarefni séra EiríkS
og vann hann því áhugamáli síntt
allt er hann mátti meðan krafíai1
entust.
, Séra Eiríkur Helgason var
fæddur 16. febrúar 1892 á Eiði á
Seltjarnarnesi. Hann varð stúd-
ent frá menntaskólanum í
Reykjavík 1914 og cand. theol.
frá Háskóla íslands 1918.' Settur
Framhald á 3. síðu.
$>— -------------^----------------------------<^>
Om 30 skip fsngu 190-309 funnur
ausfan vi£ SEétfugrunn
Ægir vaxð sílda? vax í gæi út ai Sranmnesi
Siglufirði í gærkvöld.
Um 30 skip hafn fengið síld í dag á svæðinu austan-
vcrt við Sléttugrunn. Skipin eru ekki enri komin að
Iandi en munu yfirleitt vera með 100-300 tunnur. Voru
þau cnn að veiðum seint í kv’öld. Veður er sæmilegt á
miðunum þar austur frá. Á vestursvæðinu er hinsvegar
svartaþoka. Eru nokkur skip þar, en hafa ekki orðið j
síldar vör. Ægir lét reka í dag út af Straumnesi \ið j
Djúp og fékk nokkra síld. Varð hann var við talsvcrða }
síld á adec-tækin um 60 mílur út af Straumnesi.
. RAGNAR.
öeirðir í Guatemala
Til óeirða kom í gær í Guatemalaborg, höfuðborg ríkis-
ins Guatemala í Mið-Ameríku.
PiEiTFRELS! SKERT fl KfPtlR
Brezki landstjórinn á Kýpur hefur bannað blöðum á
eynni að gagnrýna núverandi stjórnarfar eyjarinnar,
hvetja til breytts stjórnarfars þar, eða krefjast samein-
ingar við Grikkiand.