Þjóðviljinn - 04.08.1954, Page 6

t*Sr:»r
6) —ÞJÖÐVILJINN — Miðvikudagur 4. ágúst 1954
þlÓfSVIUINN
íítgefaadi: Sajnelningarflokkur alþýðu — Sóaiallataflokkurinu
mtstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Slgurður Guðmundsson.
’CYéttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónssor.. Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torf! Ólafsson.
Auglýsingastjórl: Jónsteinn Haraidsson.
Stltfltjórn, afgreiðsla, auglýsingftr, prentfliaiðja: BkólavörðusUg
19. — Siml 7600 (3 línur).
Aakriftarverð kr. 20 á mánuði í ReykjavEk og nágrennl; kr. lt
snnars ataðar á landinu. — Lausasoluverö 1 kr. eintakið.
Prentamiðja jÞJóðviljans h f.
-----------------------------------------------------------♦
i»að setn Ólafur Thcrs gieymdi
Það getur óneitanlega verið dálítið gaman að standa
upp sem íslenzkur fulltrúi á norrænni fiskimálaráðstefnu
og seg’ja frá því hvernig tókst eftir stríðið að endurnýja
fjskiflota íslendinga og vinna á fáum árum afrek í sköp-
un stórfellds fiskiðnaðar. Það getur líka verið tilkomu-
mikið og verður erlendum mönnum minnisstætt að heyra
a& 95% af öllum útflutningsverö'mætum íslendinga séu
sjávarafurðir, og aö aflanum sem er undirstaöa þessara
gífurlegu verðmœta sé komið á land af 6000-7000 íslenzk-
um sjómönnum. Flestum útlendingum sem heyra þessar
fáu staðreyndir verður þaö ljóst hvernig efnahagslíf ís-
lendinga stendur og fellur með sjávarútveginum, með
: stsrfi þessara sex til sjö þúsund sjómanna.
En það sern forseti norrænu fiskimálaráðstefnunnar og
fórmaður íslenzku nefndarinnar Ólafur Thors lét að siálf-
sögðu liggia í þagnargildi var sú ískyggilega staðreynd að
vegna óstjórnar ríkisstjórnar Ólafs Thors og afturhalds-
flokka þeirra sem að henni standa hafa hin mikilvitku
framleiðslutæki, stolt íslenzku þjóðarinnar, nýsköpunar-
togararnir verið bundnir við bryggju í mestallt sumar og
meinað að afla bjargar í bú fyrir íslenzku þjóðina. Honum
láðist einnig að fræða fiskimálaráðstefnuna um það, aö
svo væri búið aö íslenzkum togarasjómönnum, afkasta-
mestu sjómönnum heimsins, að þeir hefou undanfarið
neyðzt til þess hver af öðrum aö taka poka sinn og fara
í land til þess að siá fjölskyldum sínum bcrgið. En hver
veit nema forjnaíþr, varaformaður og ritari Sjómanna-
íélags Reykiavíkuú, sem sit.ja ráðstefnuna sem fulltrúar
íslenzkra sjómanna, éigi eftir að minna á þessar athyglis-
verðu staðreyndir. Hver veit nema einhverjum hinna
erlendu fulltrúa hefði líka þótt fróölegt til frekai’i skýr-
- ingar á þessu ástandi í sjávarútveginum, lífsbjargarat-
vínnuvegi Íslendiiíga, að í sjö ár heföu rikisstjórnir ís-
lands talið þjóðinni hollara að sælast eftir bandarísku
betlifé en að nota hin stórvirku íramleiðslutæki til íram-
háldandi sóknar þjóðarinnar til velmegunar, enda þótt
íyrir þetta betlifé hafi verið af hendi látin dýrmætustu
landsréttindi og raunverulegt sjálfstæði þióðarinnar,
í stjórnmálum og efnahagsmálum, og landiö lagt undir
herstöðvar stríðsóðasta stórveldis sögixnnar. Væri ekki
ííka fróðlegt að vita að ríkisstjórn Ólafs Thors cg' vina
hans Framsóknarmanna hefur í-framhaldi af betlifjár-
stefnu sinni lagt allt kapp á að flærna íslendinga frá
framleiðsluatvinnuvegum þjóðarinnar til vinnu að bvgg-
íngu herstöðva á íslandi, þangað sé vísað þúsundum vel
vinnandi íslendinga á sama tíma og ríkisstjórnin lætur
stöðva hinn glæsilega togaraflota landsmanna og hindra
að hann skófli upp auðæfum hafsins.
Einmitt þegar slík tilefni geíast til aö' rifja upp mögu-
leika hins ágæta fiskiflota íslendinga og fiskiðnaðar verö-
ur það átakanlega ljóst hve þjóðinni er það dýrt að hafa
glæpzt á því að lyfta til valda afturhaidsflokkum og aft-
urhaldsstjórnum, er settu betlistefnu í stað hinnar glœsi-
legu nýsköpunarstefnu sem Sósíalistaflokknum tókst að
knýja fram um tveggja ára skeió’. Einmitt þegar hugsað
•er til hinnar miklu framleiðslugetu íslenzks sjávar-
útvegs og fiskiðnaðar, hugsað' til þess að óþrjótandi mark-
aðir bíða íslenzkra sjávarafurða, verður það ljóst hve
óskaplega dýrt það er íslendingum að hafa við völd
stiórn bandarískra leppa sem láta gróð'aklíkur síriar fjötra
' sjávarútveg landsmarma og hindra að sjómenn fái þau
kjör sem þeim ber, en neyöa í þess stað íslenzka menn til
stunda auömýkjandi herstöðvavinnu á Keflavíkurvelli.
Þarna verður að leggja inn á nýjar brautir ef þjóðinni
á ekki að vera varanleg hætta búin. Hefja verður á ný
tíl vegs merki íslenzkrar nýsköpunarstefnu er byggi á
:.því að nýtt verði. til fulls hin afkastamiklu framleiðslu-
tæki sjávarútvegsins cg fiskiðnaðarins,. og sjómönnum
jaínframt fengin stórbætt kjör frá því sepi nú er. Treysta
,á ný á sjáífsbjargarþrótt íslenzku þjóðarinnar, kraft henn
ar íil sjálfstæðis og scknar ti! velmegunar allra landsins
barna. En þetta veröur ekki gert nema þjóðin víki frá
vöidum afturhaldsstjórn hinna bandaxísku leppflokka og’
sdþýða landsins taki öll höndum saman um nýja sókn á
öi?,Ium sviðum þjóðlífsins.
Gegn áhrifym afvirmurek-
enda i verklýðsfélögunum
Nokkur undanfárin ár hefur
íslenzkur verkalýður átt meira
í vök að verjast ágengni auð-
stéttar og fjandsamlegra ríkis-
stjórna heldur en áður var. Á
þessum tíma hafa verið háð-
ar yfirgripsmiklar launadeilur,
sem hafa hver með sinum
hætti borið samtakastyrk og
baráttuvilýa verkalýðsins vitni,
ekki síður fyrir það þótt allar
þessar deilur haíi einkennzt af
þeirri kynlegu staðreynd, að
þar hefur verkalýðurinn orðið
að mæta stjórn heildarsamtaka
sinna í bandalagi við andstæð-
inginn, — að visu misjafnlega
opinskáu. Þessar deilur haia
jaínframt einkennzt af frum-
kvæði einstakra verkalýðsfé-
laga sem ráðamenn Alþýðu-
sambandsins hafa haft lítil eða
engin áhrif í, eins og t. d.
Verkamannafélagsins Dags-
brúnar, Iðju, félags verk-
smiðjufólks í Reykjavík o. fl.
Þótt í öllum þessum deilum
hafi verkalýðurinn eftir atvik-
um fengið miklu áorkað, er
það auðskiiið mál að með
heildarsamtök í höndum slíkr-
ar forystu er ekki að vænta að
hann hafi getað neytt bol-
magns stéttarsamtaka sinna og
náð í þessum átökum árangri,
sem ella væri mögulegur.
Það er mála sannast að
þeir, sem ráða nú yfir Alþýðu-
samhandi íslands, hafa aldrei
sýnt hina minnstu tilþurði í
þá átt að búa verkalýðssam-
tökin uridir átök í hagsmuna-
málunum, hvað sem á hefur
gengið, nema einstök verka-
lýðsfálög hafi áður verið búin
að taka frumkvæðið í ein-
hverri mynd eða þegar kosn-
ingar á sambandsþing hafa
staðið ■ fyrir dyrum, — nema
hvort tveggja hafi komið tfl. —•
Og þegar ekki varð lengur
komizt hjá átökum, hefur
verkalýðurinn jafnan mátt
ganga að sambandsstjórn á vís-
um stað við hlið andstæðings-
ins. Hér er að finna megin
orsök þess, að tekizt hefur að
rýra kjör alþýðu svo sem
raun ber vitni á síðustu ár-
um.
En hér tjáir vitanlega ekki
að sakast um og láta þar við
sitja, heldur horfast í augu við
staðreyndir og draga lærdóma
af.
Það ev staðreynd, að s.l. 5
—8 ár hefuv verkaJýðsstéttin
raunverulega ekki ráðið yfir
lieildarsamtokum sínum.
Það er staðreynd, að í stjórn
A\:ýðusambands íslauds eru
mestu ráðandi fulltrúar stór-
atvinnuvekenda og verkalýðs-
fjandsamlegTa ríkisstjórna.
Það er staðreynd, að stavf
sambandsforystunnar kefur í
vaxandi mæli markazt af á-
hrifum auðjöfranna í sam-
síeypu þríflokkanna í verka-
lýðssamíökunum og þá einkum
áhrifum fjárplógsklíkunnar í
SjiUfstæJisflokknum.
Það er staðreynd, að nú-
verandi stjórn Alþýðusam-
bandsins og liagsmunir verka-
lýðsstéttarinnar eru ósamrýni-
anlegar stærðir. —
Þetta ástand innan verka-
iwðssamtalíönna verður. , a3
binda endi á. Verkalýðurinn
verður að sameinast um það,
hvað sem flokkum líður, að
gerast aftur herra sinna eigin
stéttarsamtaka.
Það er vissulega ekki nema
að vonum að verkalýður sá,
er fylgir Alþýðuflokknum að
málum og aliir heiðarlegir
verkalýðssinnar í þeim flokki.
hafa komið auga á tjónið, sem
hlotizt hefur af ráðsmennsku
auðstéttarinnar og fulltrúa
hennar í Aiþýðusambandinu og
þá hættu, sern vofir yfir með
sama áframhaldi. Það er því
heldur ekki vonum framar, að
stefnu einingarinnar gegn
stéttarandstæðingnum í verka-
lýðssamtökunum vex fylgi
meðal þessa iólks og formæl-
endum hennar fjölgar þar í
seinni tíð.
En hér eiga fieiri hlut að
máli og hagsmuna að gæta en
vinstrisinnaður verkalýður.
Eng’inn efast t. d. um það að
verkafóik, sem telur sig til
Sjálfstæðisflokksins, er i verka-
lýðssamtökunum vegna stéttar-
hagsmuna sinna og gerir sér
ljóst við athugun hvílík fjar-
stæða það er að fela atvinnu-
rekanda eða kauþsýslumanni
að gegna æðstu trúnaðarstöð-
um í stéttarsamtökum þess, —
og hér breytir það engu hvort
vinnukauparidinn eða vörusal-
inn er fiokksbróðir eða ekki. 1
Sama máli gegnir einnig um V
hvern, sem rekur erindi stétt- v
arandstæðingsins í trúnaðar-?
stöðu, sem honum hefur verið.'^j
falin innan verkalýðssamtak
anna, þótt hann teljist tili
verkalýðsstéttar. — Þegar
sjálfstæðisverkamenn kjósa
flokksbróður í trúnaðarstöðu
innan hagsmunasamtaka sinna,
hvort sem hann kynni að heita
Friðleifur eða Sigurjón, ætlast_.
þeir vissulega ekki til þess að
hinn kjörni hagsmunavörður
þeirra láti það verða sitt fyrsta
verk . að ganga á fund hátt-
settra flokksbræðra, manna,
sem tangja gróðavonir við háa
vöruálagningu eða ódýrt vinnu-
afl, og hlíti verkstjórn þeirra
og fyrirmælum í stjórn heild-
arsamtaka verkalýðsins o. s.
frv. — Óþarft er að taka frarn,
að í slikum tilgangi velur eng-
inn verkamaður sér fulltrúa í
hagsmunafélagi sínu, hvaða
flokki sem hann kann að til-
heyra i stjórnmálum. — Hitt
er staðreynd, að núverandi
ráðam-nn A.S.Í. hafa með svip-
uðum hætti og hér var tekið
clæmi um rækt þann trúnað,
sem góðtrúað verkaíólk fól
þeim með atkvæði sínu í
vérkalýðshreyfingunni, á sín-
um tíma.
Samkvæmt opinberum tölum
reiknaðist. svo til að frá því
1947 í tíð forystu sameining-
armanna innan A. S. ,í. og þar
-fil í nóvember 1952 hafi í vísi-
tölutapi einu verið búið áð
hafa af vinnaudi manni um
13 þús. 680 krónur á ári, miðað
við venjulegan vinnudag, eða
að fullt kaup Dagsbrúnar-
manns þvrfti að hækka um
40% til að vega á móti dýr-
tíðinni, sem vald bríf.vlking-
. ar.'Jrisðvaldsio*. • í yerkalrðs.mál-
um og þjóðmálum liefur leitt
y.fir alþýðuna á undanförnum
árum. Þetta gefur hugmjnid
um hvað það kostar verkalýð-
inn að velja stéttarsamtökum
sínum forystu úr herþúðum
andstæðingsins og glata því á-
hrifavaldi, sem sterk verkalýðs-
samtök undir heiðarlegri for-
ystu geta haft á gang þjóð-
málanna, svo sem reynslan
sýndi íyrir daga þrifylkingar-
innar í A. S. í. — Og þáð
ætti hverjum manni að vera
ljóst af reynslu síðustu árá.
að svo áleitin sem hin fjand-
samlegu stjórnarvöld landsins
hafa verið hingað til við hags-
muni verkalýðsins, munu þau
verða á næstu tveim árum
enn verri, ef handbendi þeirra
hanga áfráfrn við völd í Al-
þýðusambandinu, þótt nú
kunni að verða dokað við á
meðan ekki er séð fyrir end-
ann á fulltrúakosningunum á
sambandsþing næsta haust.
Öll rök hníga nú að einni
lausn. íslenzk verkalýðsstétt
verður að bjarga hagsmuna-
samtökum sínum úr klóm stétt-
arandstæðingsins. — Það getur
hún með því- einu áð samein-
ast um bað, án tillits tií .flokka-
skiptingar, að iosa sig við
þjéna auðstéttarinnar í ' stjórn
samtaka sinna og fela þarin
trúnað þeim einúm, er treysta
má tíl.að vikja hvergi frá mál-
stað alþýðlegra hagsmuna.
Til þess að þáð megi takast
verður það verkafólk, sem
fylgir Alþýðuflokknum, að
skipa sér einhuga um þá merin,
er berjast nú dyggilegast inn-
an flokksins gegn vopnabræðr-
um og þjónum -auðburgeisa. í
verkaiýðshreyfingunni, um þá,
sem berjast fyrir verkalýðs-
einingu. og verkalýðsvöldum í
Alþýðusambandi íslands.
Verkafólk, sem telur sig eiga
samleið með Sjálfstæðisflokkn-
um í sljórnmálum, verður að
sýna burgeisum þess (flokks
það svart á hvítu að það líður
ekki fjárplógsmenn eða þjóna
þeirra í trúnaðarstöðurn innan
verkalýðshreyfingarinnar frem-
ur en burgeisarnir sjálfir óska
eítir verkamönnum eða fulltrú-
um þeirra í stjórn Vinnuveit-
endasambandsins eða Félags
ísl. botnvörpuskipaeigenda o.. s.
frv.
Sama máli gegnir um verka-
fólk yfirleitt, hvaða flokk.i. seni
það telur sig fylgja, hverju
sinni. —- Verkalýðurinn verður
að sameinast sem stétt, hvað
sem stjórnmálaskoðunum líður,
um það að bjarga stéttarsam-
tökum sínum úr óvinahöndum
og taka stjórn síri’a aftur í
eigin hendur.
(Úr tímaritinu Vinnan
og vevkalýðurinn).
1 i g g ú r 1 é i ð i n