Þjóðviljinn - 21.09.1954, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 21.09.1954, Blaðsíða 6
•/lKOdlVOölW tfi«i r-’iri&bvibtvl 6) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 21. september 1954 --- • *• .’- ií,- :Jí; ' . ií:Iek,- v jSIOOVlUINN Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. Ritstjórar: Magnós Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.) Fréttastjóri: Jóii Bjarnason. Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð- mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson. i Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson. ' Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg ! 19. — Sími 7500 (3 línur). ! Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17 ! annars staðar á landinu. — Lausasöiuverð 1 kr. eintakið. I Prentsmiðja Þjóðviijans h.f. --------------------------------------------------<$> Miskeppnað vörn MorgunbEaðsins Moi'gunblaöiö gerir veikburða tilraun í Reykjavlíkur- bréíi sínu á sunnudaginn til aö verja afglöp Bjarna Bene- diktssonar og pólitískt ofstæki í embættisveitingum. En sem kunnugt er hafa embættisveitingar Bjarna boriö svo sterk einkenni hlutdrægni og ofbeldis aö jafnvel Morgun- Dlaðið hefur fariö hægt í sakirnar í vörninni. Nú síðast hefur ráöherrann veitt tvær skólastjórastööur, á Akranesi og í Hafnarfirði, og farizt það með slíkum endemum að fátítt má telja. Hafa báöar veitingarnar vakiö almenna hneykslun og ráðherrann orðið fyrir svo rökstuddri gagn- rýni aö Morgunblaðið telur ekki annaö fært en koma hon- um til aöstoðar. Vörn Morgunblaösins er þó með þeim hætti að hún er vafasamur stuöningur við ráðherrann. Helzt reynir blað- ió aö verja valiö í skólastjórastöðurnar með því aö Sjálf- stæöisflokkurinn hafi verið beittur misrétti lí' aldarfjórö- ung af þeim sem fariö hafa meö embætti menntamála- ráöherra. Rétt eins og skipta beri skólastjórastörfum og kennslu milli stjórnmálaflokka í ákveðnum hlutföllum! Segir Morgunblaðið að. „hér j Reykjavík var t.d. hver skólastjórastaöan eftir aöra veitt þvert ofan í óskir meiri- hluta bæjarbúa og bæjarráðs. Þjóðkunnum mönnum, eins og Elíasi Bjarnasyni og Gísla Jónassyni var haldið frá skólastjórastöðum, meðan hinir og þessir menn, ýmist ungir eða gamlir, misjafnlega hœfir og ólíkir um flest nema að enginn peirra var sjálfstœðismaður, voru skipað- ir í stöðurnar “ Þá veit almenningur það og hefur raunar ekki fariö dult áður, aö skólastjórn manna eins og Sigurðar Thorlacius, Ármanns Halldórssonar, Arnfinns Jónssonar, Jóns Sigurössonar og Arngríms Kristjánssonar hefur sízt veriö að skapi Morgunblaösins og Sjálfstæðisflokksins. En þetta eru einmitt þeir mennirnir sem skipaöir hafa verið skóiastjórar í Reykjavík á þvlí tímabili sem Morgun- blaðið tilgreinir. Enda er þaö sannast mála að sumum þessum merku skólarnönnum mætti Sjálfstæöisflokkur- inn og blöö hans meö fullkomnum fjandskap og reyndi á allan hátt að torvelda störf þeirra. Um hitt munu nu alhr sammála, að allir hafi þessir menn reynst hinir far- sælustu í starfi, enda hafa ýmsir þeirra fyrir löngu hlot- iö viðúrkenningu sem framsýnustu og mikilhæfustu skólamenn landsins, þótt Mbl. vandi þeim ekki kveöjurn- ar, hvorki lífs eöa liðnum. En fátt sýnir betur 1 hvert rökþrot Morgunblaöið kemst þegar þaö vill bera í bætifláka fyrir sjúkiegt of- stæki Bjarna Benediktssonar, en aö þaö skuli reyna aö verja veitingu skólastjórastarfanna á Akranesi og í Hafn- arfirði með þvií' aö Sjálfstæðisflokkurinn hafi þurft aö rétta hlut sinn vegna skipunar þessara viöurkenndu skólamanna í skólastjórastöður í Reykjavík. í þessu sambandi á hæfnin ein aö ráðá. Og allir vita að í skóla- stjórastöðurnar lí Reykjavík hafa valizt óumdeilanlegir hæfileikamenn ,sem á engan hátt veröa bornir saman við kanditata Bjarna Benediktssonar á Akranesi og í Hafnarfiröi. En þaö eru ekki aöeins embættisveitingar Bjarna Bene- diktssonar á sviöi skólamálanna sem einkennast af hlut- drægni og ofstæki. f embættisveitingum sínum á sviði dómsmálanna liefur hann gætt þess jafn vandlega að hlaöa undir flokksþjóna sína og pólitíska jábræður. Er varla finnanlegt nokkurt sýslumanns eða lögreglustjóra- embætti sem veitt hefur verið í ráöherratíö hans sem ekki hefur fallið í hlut Heimdellinga eöa annarra sendimanna Sjálfstæðisflokksins. ÞaÖ er því sama hvar niður er grip- iö íí embættisveitingum þessa sálsjúka ofstækismanns. Öll verk hans bera vott hans um djúptækt hatur á and- stæðingunum, þeir sem ekki játa sömu pólitíska trú og ráðherrann skulu settir utangarðs þegar valiö er í opin- berar stöður, alveg án tillits til reynslu og hæfileika. Opinbert veitingavald í höndum slíks manns er svo háska- legt að þjóðin þarf aö vera á veröi og gera þær ráðstafan- ir sem duga til þess að koma í veg fyrir áframhald rang- sleitninnar og ofbeldisins. Mér varð illilega á í mess- unni, þegar ég fór að hnýta á síðkveldasöguna „Hún og hann“. Á söguna hlustaði ég hvorki á mánudag né þriðju- dag, og svo dembist niður- lagið yfir mig á miðvikudags- kvöldið og sannfærir mig á svipstundu um það, að þetta var bezta saga, listgrip voru því meiri sem á leið, og svo endaði hún í hárri dramatík, sem mig.hafði ekki órað fyr- ir að hún gæti eignast. En þótt lestur Gests Þorgríms- sonar færi batnandi eftir því sem á söguna leið, þá sé ég ástæðu til að taka vara fyr- ir því að fara að lesa fram- haldssögurnar með leikara- brögðum. Sá hinn ágæti Helgi Hjörvar hóf lestur sinn á Of- urefli með því að hafa til- burði til að leika sumar per- sónurnar, einkum þó eina, og að mínum dómi er það hans eina yfirsjón á langri braut lians merka sögulesturs. — í kjölfar hennar og hans kemur sagan Fresco eftir Ouida, þýdd og lesin af Magn úsi Jónssyni, prófessor. Hún mun hafa birzt í íslenzku tímariti fyrir allmörgum ár- um, og þótt þú hafi ég gleymt söguþræðinum þá man ég, að mér þótti sagan skemmtileg á þeirri tíð. Og lestur prófessorsins er hressi- legur, frásagnargleðin- leynir sér ekki og orðið lifir og hrærist í honum. Þetta virð- ist alls ekki vera sami mað- urinn og stundum flytur guðs- orð í Útvarpið á mjög leiðin- legan hátt. 1 vikunni komu fjórir gaml- ir menn með erindi. Einn þeirra, Ólafur Þorvaldsson þingvörður, er hlustendum kunnur fyrir ýmsar frásagn- ir og fróðleik, er hann hef- ur flutt hin síðari ár. Erindi hans á þriðjudagskvöldið voru hugleiðingar við tófta- brot í Úthlið í Biskupstung- um, þar sem talið er að ver- ið hafi hof Geirs goða, sem kemur mjög við Njálu og gr víðar getið. — Árni Árnason la'knir á Akranesi er útvarps- hlustendum heldur ekki með öllu ókunnur. Hann ræddi á fimmtudaginn um slysavarnir, flutti alvöruþrungið efni af athyglisverðum alvöruþunga. — Arngrímur Fr. Bjarnason færði á miðvikudaginn hug- leiðingar um íslenzka tungu og framtíð hennar. I gegn- um orð hans skein ást á móð- urmálinu, og lætur hann væntanlega þá ást ekki síð- ur koma fram í verki og þá greinilegast, þegar þörfin er ríkust. Hann er einn þeirra, sem finnur ástæðu til að tyggja á þeirri margþvældu tuggu, að íslenzkukennarar skólanna vanræki með öllu bókmenntakennslu, en töngl- ist sí og æ á réttritunar- og málfræðireglum. — Svona sleggjudóma ættu þeir menn, er tala vilja af alvöru um al- vörumál, að leggja niður. — Fjórði öldungurinn var Gunnar Matthíasson og lék á als oddi, eftirmyndin hans föður síns, hafði verið í Vest- urheimi frá því að hann var innan við tvítugt, og var það þó hvergi að heyra á mæli hans, og því síður kenndi gamalmennabresta í rödd hans. Og ekki vottaði fyrir þeirri átakanlegu angurværð, sem er næsta einkennandi fyr- ir Vestur-íslendinga, þegar þeir taka til máls hér á ætt- jörð sinni. — Endurminning- ar Gunnars voru verulega skemmtilegt útvarpsefni. Á mánudagskvöldið gat ég ekki hlustað og missti því af Degi og vegi. Um aðra fasta þætti vikunnar er hið bezta að segja. Iiákon Bjarnason tók spurningar og svör um náttúrufræði. Sá þáttur er undantekningarlítið mjög góð- ur, og fáir eru þeir, sem mér þykir betra á að lilýða en Hákon Bjarnason. — Eg beið með nokkurri óþreyju eftir þættinum frá útlöndúm. Eg gerði mér hálfgert vonir um að fá að minnsta kosti eitt- hvað að heyra frá blaðaum- mælum stórveldanna um yfir- reiðir þeirra Edens og Dull- esar. En Jón Magnússon hélt sér að fullu utan þeirra slóða, en nam sér land í dönskum stjórnmálum, sem eru í óvenjumikilli. kreppu stödd nú um mundir. Eg missti hörmulega mikið af listrænum hlutum vikunn- Fáar þjóðir í heimi munu hafa átt íleiri og magnaðri drauga en íslendingar. Draugar þessir voru af ýmsu eðli, en þeir ráku hernaðaraðgerðir sínar með vísindalegu sniði og höfðu með sér einskonar At- lantshafsbandalag. Ein var þó sú tegund drauga sem skar sig úr og skæðastir þóttu, þeir sem skammta þurfti í bæði mál, hrokaða diska. Segja má, að eftir að rofa fór til í þjóðlífi voru hafi þess- ir draugar daðrast mjög, utan þeir sem skammta þarf. Þá drauga tók hið ráðandi vald í þjónustu sína og taldi að alþýðan mætti ekki missa þá og það lýtur út fyrir að hún trúi þessu, því aldrei er þeim skammtað meira en nú til dags. Einn af þessum draugum er vísitöludraugurinn, sá alskæð- asti draugur sem alþýðan skammtar nú, draugurinn sem sogar til sín stærsta hlutann af striti hvers vinnandi manns. Hvernig núverandi visitala er fundin út er svo mikið vís- indaafrek, að ekki er trúlegt að við komumst nokkurn tíma lengra á því sviði. Og þetta fullkomna í þessu er það, að sáralítill hluti af al- mennum nauðsynjum ganga inn í vísitöluna og fjölmargar alls ekkert. Hefði núverandi vísitala ver- ið fundin upp handa englum himins, væri þetta allt skiljan- legra. En skarðið í vör Skúla er ekki fyllt með þessu fyrirkomu- lagi, heldur • er Hagstofan, stjórn og fleiri máttarvöld, lát- ar. Á laugardagskvöldið náð- ist ekki samband við útvarps- tæki, og þar með gekk bæði leikrit og smásaga úr hönd- um manns. Þegar ég hlustaði í bezta gengi á Svefnpokann á þriðjudaginn, þá var ég truf’aður, svo að ég er alls- ódómbær á þá sögu. Ævar Kvaran tók hressilega í taug- arnar með ÍMiklabæjar-Sól- veigu, varð hún honum efni í meginhlut.a hans þáttar og sleppti hann þó bæði beina- fundinum og heilu leikriti, sem sá beinafundur kveikti í einu skáldhjarta. — Erind- ið um norsku mvndlistina var ánægjulegt á að hlýða af vör- um Björns Th. B.iörnssonar. Það var vel samið og flutti mikinn frcðleik um þiróun myndlistar í Noregi hin síðari ár og kynningu á listamönn- unum. — Arnfríður Jónatans- dóttir Ias frumort ljóð á fimmtudaginn. Erfitt er að dæma um ljóð, er maður heyrir hvert af öðru. En skáldkona þessi virðist orðhög og Ijóðræn í bezta lagi, og gjarnan hefði ég viljað liafa þau ljóð fyrir mér til nánari glöggvunar og einkum hið lengsta kvæði, sem ég óttast að sé nokkuð mikið gallað, en virðist í meira lagi að við- um. Fréttaaukar hafa verið márgir og góðir, fréttapistl- arnir frá skákmótinu í Am- esterdam og þá ekki síður frá- sögn Hérmanns Einarssonar af karfaleitinni við Grænland. G. Ben. in „sansa“ vísitöluna í hvert skipti og hún er reiknuð út til launagreiðslu. í millibilsástandinu, þrjá mánuði, má svo draugsi leysa vind. Það var reglulega ánægju- legt, að sjá 1 stigs hækkun í 2 mánuði á tímabilinu síðast, en stigið gufaði upp við útreikn- inginn, en kom svo strax fram í næsta mánuði. Svona eiga kýr að vera, að beiða um leið og þær bera. Það væri sannarlega gaman og rannsóknarvert, að láta ráð- herrana lifa eftir visitölunni, þó ekki væri nema þrjá mán- uði. Og ég vil hér með bjóðast til að taka tvo af þeim í fæði og húsnæði þennan tilskylda tíma. Náttúrlega fá þeir allt sam- kvæmt vísitöluútreikningi, en ekki gramm þar yfir, og ég er svo heppinn að eiga fokheldan skúr sem mun alveg passa við húsaleiguvísitöluna. Þegar þessi tírni er liðinn skal ég panta blaðamenn Tím- ans og Morgunblaðsins, svo þeir geti túlkað fyrir þjóðinni þessar sæluvikur. Hvað lengi ætlar alþýðan að ala vísitöludrauginn? Getum við þolað það enda- laust að öllum hækkunum sé bætt inn daginn eftir að vísi- talan er birt til launagreiðslu? Menn ættu þó að vera farnir að kannast við aðferðina með kaffið, rafmagnið, skyrið, rjóm- ann o. s. frv. Okkur eru reiknaðar vísitölu- rófur og kartöflur allt árið, þó Framhald á 9. síðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.