Þjóðviljinn - 25.01.1955, Blaðsíða 4

Aí) _ ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 25. janúar 1955
Vika þessi hófst prýðilega og
endaði með ágætum í Útvarp-
:nu. Leikrit Halldórs Stefáns-
sonar á sunnudaginn var veru-
lega frumlegt, þrungið, af spak-
l:egri gyrr.ansemi, Halldór Stef-
snsson hpfur sýnt það enn einu
sinni, að hann er mikill lista-
rnaður, gerir-sér greinilega ljóst,
hvert hann stefnir hverju sinni,
fetar trúlega að settu marki,
svo að hvergi skeikar, og stígur
;in skref af svo mikilli leikni,
s.ð maður skyldi ekki ætla, að
hann stiklaði í hverju spori
á mjórri slá, heldur fetaði hann
yennsléttar grundir.
— Þorravakan á laugardags-
kvöldið hjá þeim Birni Þor-
steinssyni og Andrési Björns-
syni var verulega skemmtileg,
svo margháttaður fróðleikur,
sem þeir fluttu, kvæði og frá-
sagnir frá mörgum öldum,
íkáldskap, þjóðsögur og raun-
veruleikans sögur úr daglegu
'Jífi, allt fest á einn ákveðinn
þráð, er veritlega skemmtilegt
útvarpsefni. Er slíkt efni í góðra
manna höndum, þar sem eru
þeir Björn og Andrés, og ekki
voru þeim heldur mislagðar
Jtendur um val aðstoðarmanna,
þar sem voru þeir Valdimar
Helgason og Karl Guðmunds-
son.
Af öðru góðu efni má fyrst
“elja dagskrána um Davíð Stef-
ánsson sextugan. Kristján Eld- f
járn hefur einhvern hinn allra
viðfeldnasta málróm og fram-
burð, sem maður heyrir í Út-
varpinu. Erindi hans um Davíð
var látlaust og hlýtt, túlkaði
jiieita aðdáun hans á skáldinu
án allrar tilgerðar og háfleygra
iofsyrða. Og án allra dóma
um það, hvar skipa beri verð-
ieikum kvæðis þess, er skáldið
sjálft flutti, með tilliti til ann-
arra kvæða þess, þá þætti mér
ekki ólíklegt, að marga hafi það
snortið og einhverjum verði það
minnisstætt.
Kvöldvakan á fimmtudaginn
var fremur léleg, þegar frá er
skilin frásaga Sigurðar frá Brún
•um hestinn Þokka og lög Emils.
Kjartan Ragnars er enginn mað-
ur til að flytja þjóðsögur, svo
að viðhlítandi sé. Og val á
kvæðum Jóhannesar úr Kötlum
var ákaflega gallað. Það má
kailast nokkuð furðulegt, þegar
ein stund er helguð kvæðum
Jóhannesar, að þar skuli ekki
bóla á kveðskap um ættjörðina,
én meira en hálfur tíminn sé
■iekinn í rímaða frásögn af svip-
lausu kvennafari.
„Já eða nei“ kom nú í nokkuð
breyttu formi, og bera að fagna
því. Spekingarnir voru nægi-
lega spakir menn til að skilja
það að rétt var af þeim að
víkja af sviðinu, um stundar-
sakir að minnsta kosti. Visu-
botnanir var vel til fallið
að koma méð, en að því verð-
ur að finna, að ekki skyldi
hver vísa vera flutt, þegar botn-
inn var fenginn, því að ekki
heyrðist hann ætíð jafn glöggt.
Halldór Stefánsson
Væntanlega hefur gallinn ekki
. legið í þ.ví, :að Svejnn „hafi ekki
að, fullu haft tök á viðfangs-
efninu. Annars er þetta ..já
eða nei“ ósköp léttvægt, og. mér
kæmi ekki á óvart, þótt það
atriði þáttarins færi að verða
leiðigjarnt, nema einhver til-
breytni kæmi þar til.
Símon Jóh. Ágústsson tók
fyrir merkilegt viðfangsefni að
hádegisútvarpi loknu á sunnu-
daginn, þar sem voru Hávamál
•frá sálfræðilegu sjónarmiði.
Með síðari hluta þess viðfangs-
efnis skal næsta vika hefjast,
og verður þess væntanlega nán-
ar getið í næsta pistli. Þá
var stórfróðlegt erindi Högna
Torfasonar um Kýpur og öll-
um fjölda hlustenda áður ó-
kunnur sá fróðleikur. — Er-
indi Arngríms Kristjánssonar
um börnin og tízkuna var á
margan hátt þarflegt, komu þar
fram margar góðar athuganir,
en nokkuð var það laust í reip-
unum. — Guðrún Stefánsdóttir
talaði áheyrilega um daginn og
veginn, kom viða við og dvaldi
lengstum á erlendum vettvangi
og skrikaði furðu lítið fótur
á þeirri hálu braut. — Baldur
Bálmason las góða smásögu eitt
kvöldið og las hana vel, sem
vænta mátti. Þó las Jón Aðils
aðra ennþá betur, en í mínu
brjósti búa ekki hæfileikar til
að meta skáldskap þeirrar sögu.
Ósköp á Fréttastofan erfitt
með að stilla sig um að verða
sér og þjóðinni til minnkunar.
Svo er nú ástatt í vorum heimi,
að endurvopnun Þýzkalands er
það málið, sem einna mesta at-
hygli hefur vakið siðustu vik-
urnar. Ráðstjómin rússneska er
einn þeirra aðila, sem leggja
á það áherzlu og fara ekki dult
með, að samningum þar að lút-
andi vilji þeir umfram allt
koma fyrir kattarnef. Hún send-
ir hverja orðsendinguna af ann-
arri til ýmissa stjórnarvalda til
að reyna að fá þau til að
hverfa frá staðfestingu sáttmála
unv endurvopnun Þýzkalands.
Einn morgUninn fór megnið af
fréttatíma Ríkisútvarpsins í að
þylja. upp úr erlendum blöðum
þau tíðindi, að það væri alveg
greinilegt, að á bak við tilboð
Rússa lægi það, að Rússar vildu
koma Parísarsamningnum fyrir
kattarnef. Og þetta þykir svo
mikil uppgötvun, að það er gerð
meginfrétt heils fréttatíma. Nú
er sæmilega skynsömum mönn-
um það ekkert undrunarefni,
þótt auðvaldsblöð í Bretlandi
og Bandaríkjunum geri sér upp
fávitaskap í þeirri aðstöðu að
þurfa að blekkja lesendur sína
um þau rök, er mótmæli gegn
endurhervæðingu Þýzkalands
hafa við að styðjast. En það er
hreinasta svívirðing við ís-
lenzka menningu, að íslenzkt
ríkisútvarp sé að safna þess
háttar blaðahrati saman og end-
urvarpa því. „Hið svonefnda til-
boð Rússa“, segir fréttamaður-
inn að morgni síðasta dags vik-
unnar, rétt eins og þetta væri
Hvar eru vísurnar?
(Fyriíspum Svipals í Þjóðviljaimm 9. janúar)
Eg þakka eftirgrennslunina

sem og allar móttökur bókar
þeirrar: Einn á ferð og oftast
ríðandi, sem um er rætt í
grein jíessari og svarið við
spurningu Svipals er: Vís-
urriar eru einfaldlega í hand-
riti. Útgefendur eru ljóðfæln-
ir, þeir telja það margir
hverjir ekki í hlutverki sínu
að halda að kaupendum góðri
vöru heldur aðeins því sem
þeir ætla seljanlegast. Þannig
stendur á því að ljóðmæli
mín komust ekki á prent að
sinni. Vilji „SvipalT* komast
að kveðskap mínum á prenti,
er aðeins útgefendur að saka
um að hann getur það ekki.
Sjálfur veit ég, að ég hefi
lagt margfalt meiri vand-
virkni, umhugsun og erfiði —
og ég vona andríki — i rímað
mál mitt en hitt, sem að
þgssu sinni datt í gegnum
prentsmiðjuna. Hvort öðrum
þykir einnig svo vera, það er
annað mál.
Allir, sem ég hefi séð, að
getið hafi um bók mína tala
um m,ig sem hestamann. (Þeir
hafa vist enginn séð mig á
hesti). Og sumum virðist
koma það undarlega fyrir
sjónir að slíkir menn skuli
geta smurt nokkrum minning-
argreinum á blað. Mig furðar
þetta. Snorri Sturluson sjálf-
ur ferðaðist þó ríðandi uppi
á hesti allt sem hann fór ann-
að en sjóferðir og gat hann
oi;ðað frásögn.
Jónas Hallgrímsson gat
rímað og haldið vanzalaust á
efrú þótt hann hefði gráan
ómerkilegur blaðasnápur við ó-
merkilegt blað, sem ætti það
hlutverk eitt að vera á móti
Rússum. Fréttamenn útvarps-
ins mega ekki láta liafa sig að
fíflum.
G. Ben.
hest til reiðar og virti hann
svo mikils að nefna hann
Baldur. Hví skyldu ekki ríð-
andi menn enn geta verið
orðfærir! Hina ber að undr-
ast, sem halda máli og viti í
bílum, einkum ef þeir nota
líka ritvélar.
En svo er ég enginn hesta-
maður livað sem þeir segja
heldur aðeins kenjakind og
vandræðagripur sjálfur eins
og Svipall lýsir sumum mál-
þegum mínum frá skrifborð-
inu. Meira að segja er ég svo
illa að mér að ég kann ekki
að svíkjast að kaupendum
með ljóðþósta innanum laust
mál og láta sem allt sé þessi
„sælgætis hundamatur“, sem
þeir kalla, „prosa“, má og sjá
það á bókinni. Vísur þær, sem
þar eru, falla lakar að í frá-
sögniha en margt annað. Eg
var auk heldur rétt í þessu að
frétta að Lurkasteinsvísan
væri rangfeðruð, væri eftir Br.
J. frá Minna-Núpi, en ekki
Benedikt Sveinsson.
Nei, Svipall vinurí Fyrst
þarf maður að vera viss um
að bæði sé grauturinn góður
og skyrið bezta vara, þá loks
má vænta nokkurs um.hrær-
inginn. Mér finnst ég meira
ljóðskáld en annarskonar rit-
smiður. Norðra finnst hitt
annað. Þú biður um hræring.
Eg lilýði fyrst sjálfum mér,
síðan útgefandanum. Kannski
kemur þú næst í röðinm um
að láta gegna þér.
Sigurður Jónsson
frá Brún.
SVO MÖRG eru þau orð og B.
G. er ekki myrkur í máli, og
kallar þetta tillögu til að
sætta alla aðila í þessari
margræddu deilu.
Ánægjuleg bókmenntakynning — Meira aí slíku —
Tillaga til sátta í Rómarcleilunni
1 m e n n u r
laxnræðuiiiiidur
verður haldinn að HÓTEL BOBG miðvikudag-
inn 26. janúar kl. 9 síðdegis um
.éfietur lýSræSi ÞlÖliST í b©sga,ml@gu
Framsögumaður: Björn Franzson
Umræðuhefjandi: Björn Þorsteinsson
Öllum heimill aðgangur með' niálfrelsi.
ÆSKULÝÐSFYLKINGIN
— ÆSKULÝÐSF.YLKJNGIN
gekkst fyrir ánægjulegri bók-
menntakynningu um Þór-
berg Þórðarson á sunnudags-
kvöldið. Flutt var erindi um
skáldið, síðan voru fluttir
nokkrir bráðsnajallir k.aflar
úr verkum hans og loks las
Þórbergur sjálfur upp kafla
úr óprentuðu liandriti. Þetta
var hin ágætasta skemmtun
og ætlunin er að láta kynn-
ingu þessa verða upphaf að
fleiri slíkum. Þetta -er góð
hugmynd hjá forráðamönnum
Æskuíýðsfylkingarinnar og
vonandi verða framkvæmdir
eftir því.
SVO HEFUR B.G. beðið Bæj-
arpóstinn fyrir orðsendingu
eða öllu heldur tillögu, sem
liann telur að geti orðið til
að sætta alla aðila í deilunni
miklu, sem öllum verður svo
tíðrætt um þessa dagana. Það
er sem sé Rómarsýningin sem

þessa einkamál listamann-
anna sjálfra og vilji láta þá
um að leysa hana hvernig
sem þá lystir, ætlar hann að
birta bréf þetta sem er svo-
hljóðandi:
„TIL ÞESS að gefa rétta mynd
af viðhorfi almennings og ým-
issa leiðandi manna og þó sér-
staklega ritstjóra Vísis gagn-
vart myndlist á íslandi, tel ég
rétt að aðeins verði send á
Rómarsýninguna málverk eft-
ir, Matthías Sigfússon, Krist-
in Morthens og aðra slíka
meistara þjóðarinnar, og af
höggmyndum á aðeins að
senda nokkrar brjóstmyndir,
mættu vera úr vaxi, t.d. úr
vaxmyndasafninu, og þá helzt
myndir af ritstjórum Vísis ef
til vœru. Þó mætti brjóstmynd
sú hin nýja af þjóðskáldinu
Davíð Stefánssyni fylgja með.
Tel ég slíkt safn mynda gefa
gleggsta mynd af myndlistar-
ALLT
FYRIR
KÍÖTVER.ZLANIR.
þórSur HTeitjjon Grettijgótu 3, jlmi 60360.«
Skílabuxsr
á börn og fullorðna og all-
ar aðrar tegundir af síðbux-
um úr vönduðum og góðum
ullarefnum.
Þingholtsstræti 2.
hann er að hugsa um, og þótt menningu, þjóðarinnar. —-B.G.
. Bæjarpósturinn telji . dpilu