Þjóðviljinn - 26.01.1955, Page 2

g) __ÞJÓÐVTLJINN — Miðvikudagur 26. janúar 1955
■ i | dag er miðvlkudagrurinn 26.
I' janúar. Polycarpus. — 26.
áagrur ársins. — Sólarupprás kl.
9:28. — Sólarlag ld. 15:53. — Ár-
áegisháflæði kl. 6:47. — Síðdegis-
Jjfáflœði kl. 19:04.
Munið árshátíð
Eskfirðinga- og Reyðfirðingafé-
lagsins föstudaginn 28. janúar;
faefst kl. 9 og er í Tjarnarkaffi.
Sjá auglýsingu á öðrum stað i
Waðinu.
Nýlega hafa opin-
berað trúlofun sína
ungfrú Ingibjörg
Björnsdóttir starfs-
stúlka í Lands-
bankanum, og
Björn Magnússon, starfsmaður í
Landsbankanum.
. JSinnig hafa opinberað trúlofun
”feína ungfrú Auður Stefánsdóttir
■Dg Kristján Þórisson, starfsmað-
TÍir í Landsbankanum.
Þá hafa og opinberað trúiofun
sína ungfrú Guðlaug Ingólfsdótt-
ir, starfsstú’ka i Landsbankanum,
og Garðar Óiafsson.
.Vísan
Enn nserist elskan sanna,
enn kœrleiks funinn brennur,
enn leiftrar ástar tinna,
enn kviknar glóð af henni,
enn giftist ungur svanni,
enn saman. hugir renna,
enn gefast meyjar mönnum,
menn h&llast enn til kvenna.
Manvísa, eftir Pál Vídaiín.
Bnnkablaðið hefur
borizt, desember-
hefti fyrra árg.
Þar er fremst
greinin Launa- og
kjaramál. Hilding
Sjöberg skrifar greinina Þriðju
dagurinn svarti. Þá er löng grein
ym Iðnaðarbankann nýja og
íylgja nokkrar myndir. — Adolf
Björnsson skrifar: Fulltrúaráðs'
íundur i Norræna bankamanna-
sambandinu. Grein er um Jón
Grímsson, fyrrverandi banka-
mann, núverandi forstjóra KítON.
Sagt er frá bankamannadeilu í
Indiandi. Grein er um sparifjár-
söfnun skólabarna, og önnur um
Útibú Landsbankans á Akureyri.
Margar smágreinar eru í heftinu
auki. — Ritstjóri er Bjarni
Magnússon, en útgefandi Sam-
öand islenzkra bankamanna.
Gengisskráning:
Eaupgengi
I sterlingspund .... 45,55 kr
1 Bandarikjadoliar .. 1656 —
1 Kanadadollar ...... 1856 —
100 danskar krónur .... 235,50 —
100 norskar krónur .... 227,75 —
• 100 sænskar krónur .... 314,45 —
100 flnnsk mörk ......
1000 fransklr frankar .. 46,48 —
100 belgiskir frankar .. 32,65 —
100 svissnesklr frankar . 873,30 —
100 gyllini ......... 429,70 —
100 tékkneskar krónur . 225,72 —
100 vestur-þýzk mörk .. 387,40 —
Söfnin eru opin
Bæjarbókasafnið
Útlán virka daga kl. 2-10 síðdegis.
Laugardaga kl. 2-7. Sunnudaga kl.
5-7. Lesstofan er opin virka daga
kl. 10-12 fh. og 1-10 eh. Laugar-
daga kl. 10-12 og 1-7. Sunnudaga
kl. 2-7.
Landsbókasafnið
ki. 10-12, 13-19 og 20-22 alla virka
daga nema laugardaga kl 10-12
og 13-19.
Náttúrugripasafnlð
kL 13:30-15 á sunnudögum, 14-15 á
þriðjudögum og fimmtudögum.
Þjóðminjasafnið
kl. 13-16 á sunnudögum, kl. 13-15
á þriðjudögum, fimmtudögum og
laugardögum.
Þjóðskjaiasafnið
á viriíum dögum kl. 10-12 og
14-19.
Nseturvörður
er í iæknavarðstofunni Austur-
bæjarskólanum, sími 5030.
Noeturvarzla
er í Reykjavíkurapóteki, sími
1760.
Mildi kornmgs og hertuga
Þá er Karlamagnús konungur hafði heima verið um
hríðar sakir og er hann var hvíldur af þessari ferð, þá
lét hann skera upp herör um öll síu lönd og ríki og lét
saman stefna öllum höfðingjum í sínu ríki og hverjum
manni, þeim er vígur var og vopn mátti bera, þá skyldi
til hans. koma til heilla ráða, hvað er gera skyldi af
Gvinelún jarli, er sveik Rollant og þær tuttugu þúsund-
ir manna, er féilu með honum að Rúnzival. En er þetta
lið var saman komið í einn stað, þá var þetta talað og
tjáð af vitrum mönnimi og síðan upp borið fyrir alla
alþýðu. Þá þótti öllum mönnum vant að dæma um slíka
hluti, og voru engir úrskurðir þessu máli veittir, og þar
kemur enn sem jafnan, að Nemes hertugi verður upp að
standa á þessu móti hinu fjölmennu og talaði síðan
iangt erindi og einkar snjallt. Hann lýkur svo sínu máli,
að það var hans ráð, að Gvinelún jarl skyldi deyja hin-
uin leiðiligstum dauða og hinum versta, þeim er til
mátti fást. Þetta sama ráð sýndist Karlamagnúsi kon-
ungi þjóðráð og allri alþýðu. Siðan var Gvinelún jarl
tekinn úr myrkvastofu, þar sem hann hafði áður varð-
veittur verið í fjötrum, síðan er Rollant og lagsmenn
hans höfðu farið til Rúnzivals. Siðan var Gvinelún jarl
bundinn í millum tveggja lirossa ótamra, og drógu þau
hann víða um Frakkland, til þess er svo lauk hans ævi,
að ekki bein var fast við annað á líkama hans, óg voru
þau eigi liarðari en maklegt var. (Karlámagnús sagá).-
Frá Kvöldskóla alþýðu
I kvöld eru á dagskrá „verklýðs-
félög og stjórnmál islenzku verk-
lýðshreyfingarinnar" eins og segir
í stundarskrá;- en nánar tiltekið
ræðir Sigurður Guðmundsson um
sögu íslenzkrar verklýðshreyfing-
ar fram til 1916. 1 síðari kennslu-
stundinni í kvöld fjallar Ásgeir
Blöndal Magnússon um marxism-
ann — kenningu og heimsskoðun.
Gátan
Fór ég eitt sinn
og finna vildi
hjarðarmann
í -haglendi góðu;
stautaöi ég
með staf i hendi
yfir foldu
afarmóður.
Óvart kom að
eyrum minum
metalshljóð
úr miðju lofti;
mál það enginn
maður skildi.
Hægt er að ráða.
Hvað var þetta?
Ráðning síðustu gátu: Bjarndýr
drap sel og var svo drepið.
.1. Vn. kennsla;
ur. 18:55
/ ^ II. fl. 18:3
7 \ \ (Átli Stei
/ » ' 19:15 Tón

■■■•■•■■■■■•■■■■■■■■■■■■■«■■■•■■•■■•■■!
Mllillandaflug:
Edda, millilanda-
flugvél Loftleiða,
var væntanleg til
Rvikur kl. 7:00 !
morgun frá N.Y.
Áætlað var að flugvélin héldi á-
leiðis til Stafangurs, Kaupmanna-
hafnar og Hamborgar kiukkan
8:30.
Sólfaxi fer til Kaupmannahafnar
á laugardagsmorgun.
Innanlandsflug:
1 dag er áætlað að fljúga til Ak-
ureyrar, Isafjarðar, Sands, Siglu-
fjarðar og Vestmannaeyja. — Á
morgun eru ráðgerðar fiugferðir
til Akureyrar, Egilsstaða, Kópa-
skers og Vestmannaeyja.
Félag Snæfellinga
og Hnappdæla
heldur þorrablót næstkomandi
laugardag. Verður það haldið i
Tjarnarkaffi og hefst klukkan
6:30 síðdegis.
Skriístofum dúms- og kirkju-
málaráðuneytLsins
sem verið hafa í Túngötu 18 verð-
ur lokað í dag vegna flutnings
ráðuneytisins í Arnarhvol.
Orðaskýringar
Ef þú heyrir orðið hrumpusa,
lesandi góður, mundirðu þá
ekki gata á merklngu þess?
Hræddur er ég um það. Ann-
ars þýðir það ofureinfaldlega
skeina eða skursla eða skurfa,
og sýnist þannig ekki endi-
lega þörf á nýju (les: gömlu)
orði um þetta hugtak. - Tii er
sögnin að hrugga, er merkir
að hagga við einhverju, og
hrumi hefur verið notað í
ígripum um hrumleik. Hrot-
gamall þýðir afgamall, og
hrotulaus er sá sem ekki hrýt-
ur, en hrotulaus er líka sá
sem ekki linnir — hrotulaus:
llnnulaus. Svo kannast aliir
við síldarhrotumar og fleiri
hrotur í aiiskonar samböndum.
18:00 Islenzkuk.
kennsla; I. flokk-
:55 Iþróttir
:30 Þýzku-
Steinarsson).
Töhleikar —
Óperuíög. 20:30 Óskaerindi: Sann-
fræði t>g uppruni Landnámubókar
(Jón ..Jóhannesson). 21:00 Óska-
stund (Ben. Gröndal). 22.10 Upp-
lestur: Kvæði eftir Gunnar Dal
(Valdimar Lárusson leikari).
22:30 Harmonikan hljómar. Karl
Jónatansson kynnir harmonikulög.
53:10 Dagskrárlok.
Fylkingarfélagar
Munið umræðufundinn að Hótel
Borg í kvöld. Björn Franzson og
Björn Þorsteinsson flytja fram-
söguerindi um spurninguna: Get-
ur lýðræði þróazt í borgaralegu
þjóðfélagi? Að vísu þurfa þeir
ekki að koma er telja sig hafa
numið allt sem numið verður í
þessum fræðum — en hver er sá
að hann telji sig fulllærðan?
Flokkurlnit
Flokksgjöld.
1. ársfjórðungur féll í gjald-
daga við áramót. Komið og
greiðið flokksgjöld ykkar skil-
víslega. Skrifstofan er opin alla
virka daga frá klukkan 10—
12 og 1—7 eftir hádegi.
•Trá hóítiinni*
Sklpaútgerð ríkisins.
Hekla, Esja, Herðubreið, Skjald-
breið og Þyrill eru í Reykjavik.
Skaftfellingur fór frá Reykjavík
í gær til Vestmannaeyja. Baldur
átti að fara frá CFteykjavák í gær-
kvöld til Breiðafjarðarhafna.
SkipadeUd S.I.S.
Hvassafell fór frá Grangemouth
í gær til Arhus. Arnarfell er
væntanlegt til Recife 28. þm.
Jökulfell fór frá Hamborg '24.
þm til Ventspils. Dísarfell lestar
og losar á Austfjörðum. Litlafell
er I oíuflutningum. Helgafell fór
frá New York 21. þm áleiðis til
Reykjavíkur. Sine Boye fór frá
iRiga 17. þm til Þórshafnar og
Bakkafjarðar.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Vestmannaeyj-
um i gær til Newcastle, Boulogne
og Hamborgar. Dettifoss fór frá
Kotka í fyrradag til Hamborgax
og Reykjavíkur. Fjallfoss. er í
Antverpen; fer þaðan til Kottér-
dam, Hull og Reykjavíkur. Goða-
foss fór frá Reykjávík 19. þm
til New York. Gullfoss er í
Kaupmannahöfn. Lagarfoss er í
New York. Reykjafoss, Tröllafoss
og Tungufoss eru í ÍReykjavík.-
Selfoss fór frá Rotterdam í gær til
Austfjarða. Katla hefur væntan-
lega farið frá Rostock í fyrradag
til Gautaborgar og Kristiansand.
Síðastliðinn föstu-
dag voru gefin
saman í hjónaband
ar séra Jóni Auð-
uns ungfrú' Sigur-
björg Ormsdóttir
og Guðmundur J.
Jóhannesson. Heimili þeirra verð-i
ur að Kleppsvegi 98,
Vetrardagskrá Búkarest
útvarpsins á ensku
Hér er um að ræða. Greenwi-ch
meðaltíma en hann ér. einni klst.
á undan íslenzkum vetrartíma:
Til Norður-Ameriku: kl. 3:00-3:30,
31,35;48,3m og kl. 4:30-5:00, 31,35;
483m; til Bretlands kl. 19:30-20:00,
31,35;32,4;48,3;50,17m og kl. 22,30-
23:30, 31,35;48,3;1935m. Ennfremur
er útvarpað daglega frá Búkarest
frá kl. 23:15-23:45 á 48,3m og frá
kl. 3:30-4:00 á 3135m og 48,3m,
dagskrá á rúmensku til N-Amer-
Og fjólurnar blómstra
Morgunblaðið skýrir í gær
ýtarlega frá veizlu einni sem
haldin var hér í bænum á laug-
ardaginn. Segir blaðið að veizl-
an hafi verið hin „ánægjuleg-
asta í alla staði“, og virðist blað-
ið enn vera í mjög hátíðlegri
vímu. Til marks um hátíðleik-
ann er til dæmis þessi setn-
ing: „Veizlustjóri var dr. Páll
ísólfsson, er frá öndverðu (!)
lék við hvern sinn fingur sem
hans er vandi á fagnaðarstund-
um“. En dr. Páll hefur þó gætt
þess að allt yrði í hófi og máta
í samkvæminu, enda fær hann
þennan vitnisburð: „Er hæfi-
legur (!) tími var liðinn frá því
máltíðin hófst, tilkynnti veizlu-
stjóri, að dóms- og mennta-
málaráðherra Bjarni Benedikts-
son tæki til máls“. Má af öllu
ráða að blaðinu hefur þótt mik-
ið til tilkynningar þessarar
koma, en hinsvegar orðlengir
blaðið ekki um ræðu dóms-
málaráðherra síns. Þó er þess
getið að „í upphafi ræðu sinnar
(hér hefði verið fullt' svo eðli-
legt að segja „í öndverðri ræðu
sinni“) hafi ráðherrann minnz't
firða“,“ og er auðséð á öllu að
blaðið vill ekki láta ásaka sig
um þágufallssýki. Þess vegna
segir blaðið „firða“ og meira
að segja með .einu r-i. Kemur
fram í þessu hinn næmi skáld-
skaparskilningur Morgunblaðs-
ins, því auðvitað er það mis-
skilningur að hér sé verið að
tala um vammi firrta íþrótt,
heldur er hér um að ræða
vamm firða, þ. e. a. s. skömm
mannanna. Sem sagt: gott. Það
er ekkert sagt frá ofanverðri
ræðu ráðherrans. „Og þá kom
að endalokum ræðanna", segir
blaðið innfjálgt. Vér hefðum
sagt: Nú er komið að ofanverð-
um ræðuhöldunum. En Mogginn
er betri. Og enn segir: „Við-
staddir veizlugestir . • . þótti
mikið til um flutning kvæðis-
ins“, Hér kemur að því sem
áður var að vikið: Mogginn
lætur ekki hanka sig á þágu-
faliinu. — Já, það liefur vissu-
lega ekki verið „glötuð helgi“
hjá Morgunblaðinu núna síðast.
íku. Auk þessa útvarpar Búkar-
eststöðin hljómlist á þessum tím-
um: 4:00-4:30 á 31,35;48,3m, 16:00-
17:00 á 31,35;48,3m, 21:30-22:00 á
31,35;48,3m, 22:30-23:00 á32,4;50,17;
397m, 23:45-24:00 á 48 3m. — Svar-
að er bréfum frá hlustendum er-
lendis í þættinum „Bréf frá hlust-
endum" sem fluttur er á hverjum
mánudegi frá kl. 3:00-3:30 á 31,35
og 48,3m, og á sunnudögum kl.
19:30-20,00 á 31,36;324;48,3 og
50,7m.
Lárétt: 1 ílát 4 ábendingarfornafn
5 lík 7 ennþá 9 skip 10 grátur
11 á jurt 13 kyrrð 15 iikamspart-
ur 16 fugl
Lóðrétt: 1 býli 2 uppistaða 3 ákv.
greinir 4 eðalsteinn 6 hanagal
að morgni 7 stafur 8 nýting 12
óttí 14 fæddi 15 tveir eins
Lausn á nr. 562
Lárétt: 1 kransar 7 ró 8 súra
9 ess 11 tað 12 ól 14 MA 15 etur
17 ei 18 lof 20 skelfui’
Lóðrétt: 1 krem 2 rós‘3 NS 4 sút
5 Araín 6 raðar 10 sót 13 lull 15
eik 16 rof 17 es 19 FU
þess er Egiii „lýsti skáldgáfu Hún 'er svo toxtryggin — hún vill vera alveg viss um
sinni sem „íþrótt vammi' að pað sé járn í spínatimc áður en hún borðar það.