Þjóðviljinn - 04.09.1955, Blaðsíða 5

•zzssr.
Sunnudagiw 4. september 1955 -r- ÞJÓÐVILJINN — (5
Cóðar uppskevuhorfyr valda
ggjum í
Metuppskera i vœndum þrátt tvn.
un sáSlanda ti! oS draga úr up pskeru
Bandarísk blöð láta í ljós miklar áiiyggjur út af þvi j76- raUljóaum -iosta. Einnig er
að allar horfur eru á góðri uppskeru í haust; það lítur „hætta'- ás mikilli kartöflupp-
jafnvel út fyrir aö uppskeran verði meiri en nokkru sinni
fyrr og miklu meiri en ríkisstjórnin haföi ætlazt til þegar
h.ún fyrirskipaði bændum að minnka sáðlöndin.
Það hljómar eins og öfug-
anæli að nokkur geti haft á-
hyggjur vegna þess að horfur
séu á góðri uposkeru, en engu
að 'síður er þetta engin nýbóla
í Bandaríkjunum, þar sem mik-
ill hluti uppskeru fyrri ára ligg-
nr enn óseldur og engar horfur
eru á að markaður fáist fyrir
hann.
Bændur og veðurguðir
léku á ríldsstjórnina.
„Verstar" eru horfumar fyr-
ir baðmullina. Ríkisstjórnin
hafði neytt bændur til að
minnka baðmullarekrumar um
15% frá í fyrra í því skyni að
draga úr framleiðslunni. En
aukin notkun tilbúins áburðar
og óvenjugott árferði hafa í
sameiningu aukið svo uppsker-
una á hverri flatareiningu sáð-
landsins, að uppskeran er nú
áætluð munu verða 12,7 milljón
ballar eða rúmlega 2,5 milljón
böllum meiri en ríkisstjómin
hafði reiknað með!
Fyrir em í birgðageymslum
Bandaríkjanna um 11 milljón
ballar (hver þeirra 230 kíló),
og baðmullarneyzlan heima
fyrir nemur 9 milljón böllum,
útflutningurinn 3,5 milljónum.
Minnkun sáðlandsins var fyrir-
skipuð til að draga úr pffram-
leiðslubirgðunum, en nú eru
sem sagt allar horfur á að þær
aukizt í staðinn vegna hinnar
miklu uppskem í haust.
Reynt að koma baðmullinni
í verð með einhverjum
Landbúnaðarráðuneytið reynii
_ nú að auka útflutning á baðm-
ull með því að lækka útflutn-
ingsverðið, en utanríkisráðu-
Xieytið hefur lagzt gegn því, þar
sem slík ráðstöfun myndi verða
harðlega gagnrýnd af öðrum
baðmullarlöndum sem óheiðar-
leg samkeppni.
Því hafa einnig aðrar leiðir
verið reyndar. Komið hefur ver-
ið upp opinbera fyrirtæki sem
annast sölu á baðmull til ann-
arra landa og New York Times
segir svolítið frá starfsaðferð-
xim þess:
„Ætlunin er að reyna að
sannfæra önnur lönd, sem
framleiða ýmsar vömr, t. d.
baðmull og hveiti, með tiltölu-
lega miklum kostnaði, að þa.ð
muni borga sig fyrir þau að
kaupa þessar vörar af Banda-
ríkjunum . . . og beina land-
búnaðarframleiðslu sinni held-
ur að öðram og verðmætari
vöram, eins og t. d. kjöti og
jnjólk".
Hætt er við að slíkum tilmæl-
um verði ekki sérlega vel tek-
ið í Indlandi, Pakistan, Egypta-
landi, Brasilíu, Argentínu og
öðram baðmullarlöndum.
aðeins bundnar við baðmullina,
heldur einnnig hveitið. Hveiti-
sáðlöndin vora einnig minnkuð
samkvæmt fyrirskipnn ríkis-
stjómarinnar til að draga úr
framleiðslunni, enda era nú
þegar í kornforðabúram Banda-
ríkjanna 32 milljón lestir af
hveiti, en það svarar til allrar
hveitineyzlu í heiminum utan
Bandaríkjanna á ári hverju
samkvæmt bandarískum áætl-
unum. Hveitiuppskeran í Banda |
ríkjunum í haust er hins vegar
talin.munu verða um 25 milljón
lestir.
„Offramleiðsla" á maís.
Það er einnig búizt við „of-
framleiðslu" á öðram afurðum.
Þannig er maísuppskeran t. d.
áætluð 88 milljón lestir, en rík-
isstjórnin hafði gert ráð fyrir
ske.ru og sama máli gegnir um
tóbak, bygg ojr sojabaunir.
Birgðh fyrlr 140.000
millj, krónur.
Offn-ruleið.siubirgðir Banda-
ríkjanna af landbúnaðarafurð-
um era nú taldar vera að verð-
mæti um ,8.500 millj. dollarar
eða nálaigt 140 000 milljón ís-
lenzkar krónur! Það er ekki að
ófyrirsynju, að raddir hafa
komið upp í Bandaríkjunum
1 um að reynt verði að selja eitt-
hvað af þessum birgðum til al-
þýðu rí k ianna.
Hýeiti tíl eins árs neyzlu.
Áhyggjumar ut af hmum
góðu uppskeruhorfum eru ekki
Seinvfgiiiuinenn beiti sér
unni
Avarp fiá alþjóðasambandi þeirra í Eilefiti
af 60 áia afmæli þess
Um þetta leyti fyrir 60 árum var Alþjóðasamband sam-
vinnumanna stofnað. í því eru nú 64 samtök í 35 lönd-
um með samtals 118 milljón fjölskyldur innan sinna
vébanda.
Fjórði maður Evu
Fátt þykir betri fréttamat-
ur á vesturlöndum en einka-
líf frægra manna og þó
sérstaklega frægra kvik-
myndaleikara, enda byggist
frægð þeárra yfirleitt meira
á hjónabands- og ástamáium
þeirra en þæfileikum þeirra
í leiklist. Ein frægasta kvik-
myndaleikkona í dag heitír
Eva Bartock, enda hefur
hún ekki verið við eina f jöl-
ina felld í ástamálum. Hér
sést hún með síðasta eig-
inmanni sínum, þeim fjórða,
austurriska leókaranum Kurt
Jiirgens.
Alþjóðasambandið var stofn-
að á ráðstefnu í London 1895
fyrir frumkvæði ensku sam-
vinnufélaganna. Þremur árum
áður hafði verið stofnað alþjóð-
legt samvinnusamband fram-
leiðenda.
Nú, 60 árum síðar, eru í fé-
lögum þeim sem aðild eiga að
alþjóðasambandinu, 60 milljónir
manna í kaupfélögum, 32 millj.
í samvinnusparisjóðum, 18
millj. í búnaðarfélögum og 1
milljón í samvinnufélögum iðn-
aðarmanna.
Fyrir stríð voru félagar í
kaupfélögum 73% af öllum
mönnum innan sambandsins, en
sú hlutfallstala er nú Iækkuð
ofan í 52%, og sýnir það að
samvinnufélögum framleiðenda
hefur vaxið fiskur um hrygg,
Samvinnufélögin öflugust í
Evrópu
Samtök í eftirtöldum löndum
í Evrópu era í alþjóðsamband-
inu: Austurríki, Bretlandi,
'Belgíu, Búlgaríu, Danmörku,
Finnlandi, Frakklandi, Grikk-
landi, Hollandi, Islandi, ítalíu,
Júgóslavíu, Noregi, Rúmeníu,
Sovétríkjunum, Sviss, Svíþjóð,
Tékkóslóvakíu og V.-Þýzka-
landi. í Ameríku: Argentína,
Bandarikin, Brasilía, Kanada,
Kólumbía og Jamaica. í Asíu:
Indland, Israel, Japan og Pak-
istan. I Afríku: Egyptaland,
Gullströndin og Suður-Afríka.
Auk þess Nýja Sjáland og
Ástralía.
Samvinnuhreyfingin er lang-
öflugust í Evrónu, þar sem eru
66% félagsmanna, 12% í Am-
eríku, 22% í Asíu, 0,4% í Ástr-
alíu og aðeins 0,04 í Afríku.
I Evrópu er samvinnuhreyf-
ingin öflugust á Norðurlöndum.
Miðað við fólksfjölda er hlut-
% í Finnlandi, 30,5% í Dan-
mörku, 22,5% í Bretlandi, 22%
á íslandi, 21% í Austurríki og
14% í Svíþjóð.
„Gegn múgdrápstækjum og
liervæðingu“
1 ávarpi til félaga sinna í til-
efni af 60 ára afmælinu segir
Alþjóðasamband samvinnu-
manna m. a.:
„Sambandið hefur ævinlega
haldið því fram að samvinnu-
hreyfingin sem öll sækir fram
að sama marki geti haft holl
áhrif á stefnu einstakra þjóða
og á ástandið í alþjóðamálum.
Brýna nauðsyn ber til að
þeirra áhrifa gæti í dag. Félag-
ar í samvinnuhreyfingunni
verða að beita öllu afli til að
stöðva vígbúnaðarkapphlaupið
og framleiðslu múgdrápstækja,
hervæðinguna sem þýðir ekki
einungis stórfellda sóun fram-
leiðsluverðmæta þjóðanna, held-
ur býður einnig heim nýrri
heimsstyrjöld sem gæti tortímt
allri menningu okkar“.
Arás á lögreglu-
Þrjátíu grímuklæddir menn
gerðu í gær árás á lögreglustöð
í þorpi einu, .15 km fyrir sunn-
an Farmagusta á austurströnd
Kýpur. Báru þeir varðmennina
ofurliði og komust undan með
allmiklar birgðir af vopnum og
skotfærum. Þetta var fyrsta,
meiriháttar árásin á Kýpur síð-
an rósturnar hófust þar í vor.
FYRSTA kæliskininu af 10, er
Burmeister og Wain smíðar fyr-
ir Sovétríkin, hefur verið hleypt
af stokkunum. Það er 90Ö
fallstala samvinnumanna 36,111 brúttólestir að stærð.
Aðalfundur Austur-Asíu
skipafélagsins danska stóð yfir
í 1Ví> mínútu. Honum var stjórn
að af formanni félagsins Axel
prinSi sem tilkynnti fundar-
monmim ao hluthofum yröi
greiddur 15% arður.
Samningur ráðgerður um að
binda markaðsverð á kaffi
Þó taldar likur á oð ráSagerS'm fari út
um þúfur og kaffiverSiS stórlœkki
Mestu kaffiframleiðslulönd heims hafa í hyggju að leiðslunni svo smár, að þau
1 gera með sér samning til að halda kaffiverðinu uppi, ef munu lítil áhrif hafa á mark-
framboð verður mun meira á kaffinu en eftirspurn, en á aðsverðið.
því virðast horfur.
! Von um mikla verðlækkun?
neyzluna ef verðið væri lækkað. Nokkur von er þó til að verð-
Bæði Brasilía og Kólumbía festingin muni ekki heppnast.
virðast nú fús til að ganga að Offramleiðslan er svo mikil, að
verðfestingarsamningi og búizt telja má líklegt að samningar
er við að öll ríki í Afrílcu sem um að binda verðið megi sín
kaffi framleiða muni í þetta lítils gagnvart henni, eins og
sinn verða aðilar að samningn- reyndar hefur komið á daginn
um. einu sinni áður.
Það er nokkur bót í máli, að Fari ráðagerðir kaffifram-
ekki er útlit fyrir að Indland leiðenda Brasilíu og Kólumbíu
og Indónesía gerist aðilar að út um þúfur, má búast við að-
samningnum. Hins vegár er kaffið muni hrapa í verði og,
hlutur þeirra af heimsfram-. það ekki lítið. ,
Kaffineyzlan í heiminum er
áætluð nema mn 32 millj. sekkj-
um á ári og á uppskeruár-
inu 1. júlí 1955-30. júní 1956 er
kaffiframleiðslan áætluð muni
nema um 42 milljón sekkjum.
Offramleiðslan mun því á þessu
ári nema um 10 milljón sekkj-
um eða um 600 milljón kílóum
og kaffiframleiðendur era ófús-
ir til að losna við hana með
því að lækka verðið, Enginn
vafi er á, að auka mætti kaffi-