Þjóðviljinn - 16.12.1955, Blaðsíða 3

Föstudagur 16. desember 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Útþensla ríkisbáknsins, röng tekjuöflun, fram-
lög til atvinnulífsins skorin við nögl
Þeffa er höfuðeinkenni fjáriagafrumvarps
ríkissfjórnarinnar, sagÖi LúSvik Jósepsson
Við aðra umræðu fjárlaganna, sem fram fór sl. mánu-
dag, flutti Lúövík Jósepsson ræöu þai' sem hann rakti
hvemig þetta fjárlagafrumvarp bæri hin sömu einkenni
og fjárlög á undanförnum ámm.
miðum og fundið svo auðug
mið, að togaramir hefðu þá á
næstunni ausið þar upp verð-
mætum sem numið hefðu yfir 30
millj. króna.
Eitt þeirra einkenna væri út-
þensian í ríkisbákninu. Nefndi
hann nokkrar tölur til dæmis
um þetta:
Kosinaður við sjálfa ríkis-
stjómina hefur á einu ári vaxið
úr 14,9 millj. á gildandi fjárlög-
um í 17,9 millj. á frumv. eða um
20%, embættiskostnaður sýslu-
inanna og' bæjarfógeta hefur
aukizt úr 4,9 millj. í 6,2 millj.
eða um 30%, lögreglukostnaður
hefur aukizt úr 5,3 millj. í 7,6
millj. eða um 40%. Skattar og
tollar hafa líka aukizt um 25%.
Deildi Lúðvik mjög hart á
þá stjórnarstefnu, sem birtist í
þessum stöðuga vexti ríkisbákns-
ins. Það væri ávallt viðkvæðið
hjá stjórnarliðinu þegar þetta
væri gagnrýnt, að ekkert væri
hægt að spara og vísað væri til
sparnaðarnefndar. Búið væri að
nota þá afsökun í mörg ár, en
alltaf héldi ríkisbáknið áfram
að vaxa.
Stjórnarandstæðingar væru
hrýndir á því, að þeir kæmu
ekki fram með sérstakar tillögur
tim sparnað. Slíkar tillögur
hefðu þó verið bornar fram,
en þær jafnan verið felldar. En
hinsvegar vissu það allir þing-
menn, að það væri ekki á færi
einstakra þingmanna að koma
með tillögu í einstökum atriðum
um spamað og samdrátt í emb-
ættiskerfinu. Til þess þyrftij
rannsókn, heildarathugun, sem!
til væri stofnað af vilja til að
finna leiðir til sparnaðar.
Köag tekjuáætlun
Annað aðaleinkenni fjárlaga-
frumvarpsins væri hin ranga
tekjuáætlun. Þar væri einnig
haldið áfram á sömu- braut og
undanfarið. Á hverju ári væru
tekjur áætlaðar langt fyrir neð-
an það sem raunverulegt væri.
Þetta miðaði að því að skapa
ríkisstjórninni sjálfræði um fjár-
festingu, en að sama skapi
minnka vald Alþingis yfir fjár-
málunum.
Þá vék Lúðvík nokkuð að til-
lögu minnihluta fjárveitinga-
nefndar. í sambandi við tillög-
umar um að hækka fjárveitingu
til leitar að nýjum fiskimiðum
úr 250 þús. í 1,5 millj., sagði
hann, að 250 þús. myndu jafn-
gilda því sem kostar að halda
úti nýsköpunartogara í 11—12
daga. — Það dygði sem sé fyr-
ír einum túr, En sem dæmi um
það hvað hér er um stóra hluti
að ræða, nefndi hann, að togari
hefði leitað að nýjum karfa-
Úthlutun atvinnubótafjár
hefur verið hneyksli.
Um þá tillögu að hækka fram-
lög til atvinnuaukningar úr 5
millj. í 8 millj. og að þingkjör-
inni nefnd yrði falið að fara með
úthlutunina, sagði Lúðvík, að
það væri fullkomið hneyksli
hvernig því fé hefði verið úthlut-
að undanfarið. Sú regla hefði
verið þverbrotin, að úthluta fénu
aðeins til bæjar- og sveitar-
stjórnar. Þetta hefði verið veitt
einst'aklingum jafnvel gegn mót-
mælum bæjarstjórna, og þetta
hefði verið notað til allra mögu-
Iegra hluta, jafnvel í kartöflu-
ræktarstyrki. Úthlutunin hefði
farið eftir pólitískum línum,
einstakir þingmenn hefðu fengið
2 eða 3 hundruð þúsund til að
fara með heim í kjördæmi sín
til að hressa upp á kjörfylgið.
Og engar tryggingar hefur verið
fyrir því, að það sem veitt væri
til ákveðinna staða kæmi þeim;
stað að gagni. Bátar væru
keyptir fyrir slíkt fé, sem aldrei
kæmu til viðkomandi staðar.
Því fleiri bátar, því
meiri gjaldeyristekjur
Lúðvík hrakti þá fullyrðingu,
að ekki mætti áætla jafn miklar
gjaldeyristekjur á næsta ári,
eins og í ár. Með stækkun báta-
flotans myndi aflinn vaxa.
Fjárlögin og atvinnulífið
Eysteinn Jónsson hafði sagt,
að fjárlagaafgreiðsluna ætti áð
aðskilja frá ráðstöfunum vegna
báta- og togaraflotans. Þessu ^
mótmælti Lúðvík. Það væri ekki
sæmandi að afgreiða fjárlög án
þess að tryggt væri að fram-
leiðslan gæti gengið. Fjárlögin
eru í svo órofa tengslum við at-
vinnulífið, að það er fullkomin
ástæða til að ríkisstjórnin lýsi
yfir því, hvað hún ætli að g'era
til að tryggja útgerð flotans á
næsta ári. Útgerðarmenn hafa
nú tilkjmnt stöðvun á flotanum
um áramót. Ríkisstjórnin kemst
ekki undan að segja frá því
hvað hún hyggist fyrir. Slíkar
ráðstafanir á að afgreiða sam-
hliða fjárlögunum.
Núverandi stjórn Kvennadeildarinnar Hraunprýöi í Hafn-
arfiröi. Fremri röö frá vinstri: Elín Jósefsdóttir ritari,
Rannveig Vigfúsdóttir formaöur, Sigríöur Magnúsdóttir
gjaldkeri. Aftari röö: Ingibjörg Þorsteinsdóttir vararitari,
Hulda Helgadóttir varagjaldkeri, Sólveig Eyjólfsdóttir
varaformaöur.
Kvennadeildm Hraunprýði
i Hainarfirði 25 ára
Fékgskcmux hafa safnað um hálfii milljón
kiána og £agt tii slysavamamáia
Kvennadeild Slysavarnafélagsins í Hafnarfiröi, Hraun-
prýöi, á 25 ára afmæli um þessar mundir. Minnast félags-
konur afmælisins meö hófi í Flensborgarskóla annaðkvöld.
Friðrik ölafsson þarf að
taka upp nýjan skákstíl
— segir Herman Pilnik skákmeisiari, sem
fiaug til Parísar s.l. þriðjudag
Argentínski skákmeistarinn Herman Pilnik fór héöan
sl. þriðjudag, eftiraö hafa dvalizt hér á landi á þriðja mán
uö og tekið þátt í fjölmörgum keppnum með misjöfnum
árangri eins og kunnugt er.
Blaðamenn ræddu stundar-
korn við Pilnik á laugardaginn.
Kvaðst hann fara með flug-
vél héðan til Parísar, þar sem
hann myndi dveljast til ára-
móta en halda síðan til Hol-
lands. Hefur honum verið boð-
ið að taka þátt í Hochovens-
mótinu, sem hefst 7. janúar n.
k. en meðal annarra keppenda
þar eru Júgóslavinn Matan-
ovic, Þýzkalandsmeistarinn
Draga og sænski skákmaðurinn
Stáhlberg. Ekki bjóst Pilnik
við að verða meðal efstu manna
á þessu móti, telur sig ekki í
nægilegri æfingu og taki það
tvo mánuði að ná sér aftur á
strik eftir útreið eins og þá
sem hann hafi fengið hérna.
Þegar ég verð fyrir hirtingu
sem þessari sagði Pilnik, segi
ég venjulega við sjálfan mig
Nei, þetta getur ekki gengið
lengur, þú verður að byrja að
„stúdera“. Síðan kaupi ég
nokkrar skákbækur, lít á titil-
blöð þeirra er gleymi þeim svo
brátt eða sel þær án frekari
lesturs. Pilnik heldur því nefni-
lega fram að hann sé alger-
lega ólesin í skákfræðinni.
Aðspurður kvaðst hann á-
nægður með dvölina hér, fólkið
væri mjög vingjarnlegt og
líktist í ýmsu meir löndum sín-
um en aðrar Evrópuþjóðir sem
hann hefði kynnzt. Beztu skák
mönnum hér mætti greinilega
skipta í tvo flokka eða jafn-
vel fleiri. 1 efsta flokki væru
þrír ungir menn sem bæru af
öðrum: Friðrik Ólafsson, Ingi
R. Jóhannsson og Guðmimdur
Pálmason. Væri erfitt að segja
hver þessara þriggja ætti mesta
framtíð fyrir sér. Kvaðst þó
Framhald á 10. síðu
Forgöngu um stofnun deild-
arinnar höfðu ýmsir af forystu-
mönnum Slysavarnafélagsins m.
a. Guðrún Jónasson, Guðrún
Lárusdóttir o. fl. Var boðað til
fundar með hafnfirzkum konum
hinn 7. des. 1930 og þar ákveð-
ið að stofna deildina. Tíu dögum
síðar, 17. des., var ^íðan endan-
lega gengið frá félagsstofnun-
inni og kjörin fyrsta stjórn, en
hana skipuðu: Sigríður Sæland
formaður, Sólveig Eyjólfsdóttir,
Ólafía Þorláksdóttir, Guðrún
Jónsdóttir, Helga Ingvarsdóttir
og Rannveig Vigfúsdóttir. Stofn-
endur voru 45, en félagskonur
eru nú á áttunda hundrað.
Á þeim 25 árum, sem Hraun-
prýði hefur starfað, hafa félags-
konur lagt samtals um 450 þús.
kr. til hinna margvíslegustu slysa-
varna- og mannúðarmála. Fyrst
og fremst hefur fé þetta, sem
félagskonur hafa safnað með
merkja- og kaffisölu, skemmt-
anahaldi, basarsölu o. s. frv.,
runnið til starfsemi Slysavarna-
félag íslands.en auk þess hefur
miklum fúlgum verið varið til
annarra mála. T. d. stóð deild-
in straum af kostnaði við bygg-
ingu björgunarskýlis við Hjör-
leifshöfða 1943 og 1952 var fyr-
ir fé hennar reist skýli yfir
björgunartæki í Hafnarfirði
Einnig hefur deildin keypt
björgunarbát til afnóta við
Hafnarfjarðarhöfn, gefið björg-
unarbelti í öll skip, sem gerð
eru út frá Hafnarfirði, lagt
fram talsvert fé til björgunar-
skútunnar Sæbjargar, sjúkra-
flugvélarinnar, Maríu Júlíu,
björgunarskýlis við Nýjaós, bú-
ið skýlið á Vestfjörðum fatn-
aði o.m.fl.
f tilefni 25 ára afmælisins
hafa Hraunprýðiskonur ákveðið
að gefa 25 þús. kr. til öflunar
á nýju radíótæki í Oddsvita
við Grindavík. Tæki þau sem
höfð eru í huga í þessu skyni
eru ensk og alger nýjung, en
þykja veita meira öryggi en
venjuleg radartæki, þar sem
innsigling er mjög þröng eins
og í Grindavíkurhöfn.
í afmælishófinu í Flensborg-
arskóla á morgun verður
m. a. til skemmtunar kórsöngur,
upplestur, gamanvísnasöngur
o. fl.
Upp skal faldinn draga
Framhald af 12. síðu.
ur ekki óskyggnum augum á
landið í kring um sig, hann yrk-
ir líka kvæði um Vorkvöld við
Elliðavog; Bernsku; Æskubyggð
og MolcJina kalla. Þjóðmáiíin
verða honum líka að ljóði. í
fyrstu kvæðunum yrkir hann
um ísland og eggjar þjóð sína
lögeggjan í kvaeðinu: Er þetta
gleymt? í síðasta kvæði bókar-
innar: Haltu vöku þinni, spyr
hann: En hvernig í stormanna
stríði stöndum vér oss í dag?
Og hann svarar í niðurlagssetn-
ingunni: Því skaltu á verðinum
vaka og vera íslendingur.
Sá er þetta ritar hefur enn
ekki lesið bókina alla, en það
er hressandi gustur af mörgum
hendingum.
tViJVJWrtft/VWWV\JVWWUVWWWWVVWVVVlVVVW.»-^AftrtAWVWUWAftWVVVWWVUWWWiVVWVVV
í
í
Jólabækurnar kaupið þið i
Bókabúð Máls og menningar
— SkóIavörSusfig 21 - Sími 5055 —
H
B
■
i
Sendum heim