Þjóðviljinn - 05.04.1957, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 05.04.1957, Blaðsíða 7
Föstudagur 5. april 1957 -ÞJÓÐVIÍJINN— (T rn HIÐ ISLENZKA PRENTARAFELAG félag að bókasafni sínu', öllun* íslendingasögum í vönduðm skinnbandi ásamt nokkrunj fleiri bókum. Á þeim stofni er núverandi bókasafn H. í. P. til orðið. Bókasafnið hefur aukist allmjög síðustu tuttugu árin og er þar ýmsa góða bók að finna, Safnið hefur haft með hönduiui útlán bóka til félagsmaþna og voru á síðasta ári lánaðar ufi 406 bækur, bíöð og tjmarit. Byggingai-sömvinriu- félag prentara Árið 1944 gekkst stjórn H. t P. fyrir stofnun Byggingarsan»- vinnufélags prentara. Var þeg- ar hafizt handa um að herja £ bæjaryfirvöidin um staðsetn- ingu fyrstu húsa félagsins’. Voru það 3 húsasamstæður viS Hagamel 14—24, 16 íbúðir„ Flutt var í þær veturinn 194© —47. Næst var hafin smíði á fjölbýlshúsi við Nesveg nr. 5 —9. Var því að mestu lokiðf 1955. í því húsi er 21 íbúð og auk þess herbergi í rishæð Enm var hafin smíði á fjölbýlishúsS ivið Hjarðarhaga nr. 54—58s sumarið 1954. í því húsi eru 24! íbúðir og var flutt í 18 þeirrai fyrir síðustu áramót. Þá hefur félagið nú í undirbúningí smíði fjölbýlishúsa við Laugarnesves með 59 íbúðum og á Háloga- landshæð 2 hús með 60 íbúð- um í hverju húsi. Félagsmenn í byggingarfélagi prentara eru nú rúmlega 400. Af þeim hafá 65 þegar fengið íbúðir. Kvenfélanið Edda Enda þótt Kvenfélagið Edda sé ekki stofnað að tilhlutan H. í. P., þá er það til orðið vegna þess. Það voru eiginkonuf prentara, sem að þessari félagss- stofnun stóðu fyrir 9 á'rum. Og nú er svo komið samstarfi fé* Framhaid a 10 siðu. Prentarinn lagsmál og minningargreinar um látna félagsmenn og lifandi. Það er enginn vafi á því aft Prentarinn á sívaxandi hlut- verki að gegna, eftir því sem; stéttinni fjölgar og erfiðarai verður að ná eyrurn manna með fundarstarfi. Bókasafn H Í.P. Þegar gamla Prentnemafé- lagið leið undir lok um 1930 arfleiddi það Hið ísl. prentara- „Traustir skulu hom- steinar. ...” Eg hef nú rakið í stór- um dráttum helztu átökin og sigrana í kjarabaráttu Hins ís- lenzka prentarafélags í sextíu ár. Eg bið menn muna að jóetta er ófullkomin mynd af því sem gerzt hefur. Á bak við hvert fótmál sem gengið var til sigurs eða ósigurs var ólg- andi líf, fjölmargra þátta, er að lokum ófust í einn streng. Langt er frá að Prentarafélag- ið hafi viljað eða getað staðið eitt og óstutt í baráttu áranna. Það hefur verið sterkur þáttur í heildarsamtökum íslenzkrar alþýðu og skildi snemma nauð- syn gagnkvæmrar aðstoðar og sameinaðra krafta. H.Í.P. var stofnandi að . Verkamannasambandi íslands 1907, sem að vísu átti ekki langa lífdaga en varð þó grund- völlur áframhaldandi samstarfs verkalýðsfélaganna og undan- fari stofnunar Alþýðusambands íslands 1916, og H.Í.P. var einn- ig eitt af stofnfélögum þess. Þegar við reynum að gera okkur grein fyrir hvað skap- að hafi þann styrk, sem Prent- arafélagið hefur sýnt í barátt- unni fyrir bættum kjörum stéttarinnar s.l. 60 ár, þá verð- ur ekki hjá því komizt að skyggnast fyrir um athafnir þess á ,,friðartímum“. f hverju var fólgið starf þess til upp- eldis og þroska meðlimum sín- um og hvað gerði það til þess að tengja þá samtökunum svo að þeir brugðust aldrei þegar á reyndi? 3Ég held að þessu verði bezt svarað með því að gefa stutt yfirlit yfir þau störf, sem prentarar hafa imnið saman að í félagi sínu og að tilhlutan þess. Sjúkrasamlag Á fyrsta ári H. í. P. er stofn- að Sjúkrasamlag prentara, það var jafnframt fyrsta sjúkra- . samlag á íslandi og átti stór- merkan starfsferil að baki, þeg- al almannatryggingarnar tóku . að mestu við hiutverki þess. Eftír það starfar það sem , styrktarsjóður, greiðir dagpen- inga og útf ararkostnað gegn lágu iðgjaldi. Prentsmíöjan Gutenberg. Prentárinn, blað Hins ís- lenzka prentarafélags kom fyrst út árið 1910 og hafa kom'ð af bvi þrjátíu og fjórir árgangar, með nokkrum hléum fram til ársins 1927. f Prenta.ranum kennir margra grasa, enda þótt mest rúm skipi þar greinar iðn- fræðilegs efttis, greiaar um fé- 1897 1957 Eftir Stefán Ögmundsson (Síðari hluti)] Atvinnuleysistrygging- arsjóður — Verk- fallssjóður festi félagið kaup á hús- eigninni Hverfisgötu 21 og hef- ur nú komið þar upp félags- heimili fyrir stéttina. Sama ár keypti H. í. P. svo jörðina Mið- dal í Laugardal. Þá var þegar hafist handa um undirbúning að byggingu sumarbústaða þar, stofnað byggingafélag sem reisti sumarið 1941 14 bústaði. Það var sagt í gamni að þeir væru byggðir úr bjartsýni og vjkri, og hefur hvorttveggja enst okkur til þessa dags, þó bjart- sýnin betur, sérstaklega þegar mikið rignir í Laugardal. En á- vmningurinn, sem þeir hafa notið, sem dvalið hafa í sumar- landi okkar í Miðdal verður aldrei talinn í peningum,. held- ur mun sönnu nær að telja hann í sólskinsstundum og heilsu fullorðinna og þarna, sem þar hafa dvalið. Prentara- félagið hefur lagt mikið kapp á að bæta jörðina, húsa og rækta. Og á næstu grösum bíð- ur mikið verkefni, að koma upp sumardvalarskilyrðum í Miðdal sem öll stéttin fái notið. Hugmyndin að atvinnuleysis- styrktarsjóði er jafngömul fé- laginu. En árið 1900 eru sam- þykktar reglur fyrir hann. Sjóðurinn er þó ekki talinn stofnaður fyrr en 1909, og eru þá endurskoðaðar reglur sam- þykktar og kosin stjóm fyrir söóðinþ. Þessi sjóður hefur jafnan verið fésterkasti sjóður H. í. P. og ómetanlegur styrkur prenturum bæði þegar atvinnu- leysi hefur herjað stéttina og eins í vinnudeilum, þar sem sjóðurinn hefur jafnan verið traustasti bakhjallinn næst stéttarþroska meðlimanna. Eignir hans eru nú taldar tæp- lega 932.000 krónur. Fasteignasjóður 1925 er Húsbyggingarsjóður stofnaður með það markmið fyrir augum, að félagið á sín- um tíma geti komið upp húsi fyrir starfsemi sína. Árið 1941 Hússjóður, sem nú hefur hlotið nafnið fasteignasjóður er nú talinn eiga kr. 437.425,74 og eru þá eignir allar reiknaðar á kaupverði. Styrktarsjóður Ellistyrktarsjóður er stofn- aður árið 1929. Var honum ætl- að ,,að vinna að því eftir föng- um. að félagar sjóðsins geti eft- ir sextugs aldur, hætt við prentiðn að nokkru eða öllu“. Síðan 1934 hafa sjötugir prent- arar hætt störfum í prentsmiðj- um og þá notið styrks úr elli- styrktarsjóði, sem hefur greitt þeim til móts við prentsmiðjur þær, sem þeir unnu í. Árið 1948 var stofnaður Styrktar- styrkja prentara til námsdval- ar erlendis, verðlauna framúr- skarandi prentstörf og styrkja útgáíu fræðilegra eða sögulegra rita varðandi prentlistina. Frá stofnun Framasjóðs hafa nú 14 prentarafélagsmeðlimir hlotið styrk úr sjóðnum. En eignir sjóðsins eru kr. 107.582,32. Lánasjóður Sjóður þessi var stofnaður 1927. Hafði Sjúkrasjóður all- lengi annast nokkura lánastarf- semi til félagsmanna og síðar Atvinnuleysisstyrktarsjóður unz stofnaður var sérstakur lána- sjóður tíl að annast þessa þjón- ustu. Hefur það oft komið sér vel fyrir margan mann að e ga nnhlaup í Lánasjóð og oft beinlínis stutt félagsmenn í því að afla sér lífsþæginda, sem þeir annars hefðu orðið að vera án. Síðastliðin 10 ár hafa lán til félagsmanna úr Lána- sjóði numið samtals 1.520.965,00, Skuldlaus eign sjóðsins er nú 61.575,95. Auk þeirra sjóða, sem hér hafa verið nefnd r, hefur svo að sjálfsögðu verið starfandi frá fyrstu tíð Féiagssjóður, sem venjulega hefur átt við þröng- an kost að búa, sökum þess að á honum hafa mest mætt hin daglegu útgjöld, útgáfa Prent- arans og fleira. Sjóðir Prentarafélagsins sam- anlagðir og eignir þeirra nema við síðustu áramót kr. 1.887.743,23. sjóður H. í. P. sem tók að sér hlutverk ellistyrktarsjóðs eins og það var orðið. Tilgangur sjóðsins er: að greiða sjóðsfé- lögum lífeyri, að styrkja þá í veikindum, að greiða útfarar- styrki. Eignir Styrktarsjóðs eru nú kr. 303.043,48. Framasjóður Á aðalfundi 1944 er sam- þykkt að stofna „Framasjóð H. f. P.“Markmið hans var að Sólskin í Laugardal

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.