Þjóðviljinn - 28.05.1957, Blaðsíða 7

VBTURINN er liðinn, snjóar
leystir og komið vor. Stjóm
Þjóðleikhússins virtist telja
vetur þennan óvenju mildan
og yaldi leikgestum löngum
kjarnlítið fóður og stundum
hrakið; oft var slælega gefið
á garðann í húsunum þeim. í
annan stað er víst ástæðu-
laust að kvarta yfir síðasta
viðfangsefni leikhússins, vor-
inu hæfa léttir tónar, fjörugir
söngvar, gáski og gaman.
„Sumar 1 Týról“ er ósvikin
-Vínaróþeretta, léttvæg og
heföbundin, æiið veigalítil
frá dramtísku sjónarmiði, en
vinsæl á Norðurlöndum og
víðar vegna alþýðlegiar list-
ar Ralphs Benatzky — söngv-
ar hins sjötuga austurríska
fónskálds eru auðlærðir og
viðfeldnir og láta jafnan
mjög vel í eyrum, sumir ljúf-
ir og fagrir. Leikurinn virð-
ist eiga að gerast á önd-
verðri þessari öld eftir aldri
Franz gamla Jósefs að dæma,
en hann var keisari í Vín
í Sfcxtíu og átta ár og kemur
mjog við sögu í óperettum
aem vænta má; ferðalangarn-
ir í fyrsta þætti eru raunar
klæddir venjulegum fötum
okkar daga, en það skiptir
auðvitað engu máli, eins og
segir í leiknum. Efnið er ó-
geriegt að rekja, enda ekkert
að kalla — vinsælt gistiliús í
Austurölpum, litaðar gljá-
myndir, gömul vatnsborin
rómantík og þreföld trúlofun-
arveizla i lokin, það er í raun
. og veru allt og sumt. En þótt
Hínzelmann kennari (Baldvin
HaU'dlérsson) og Klara dóttir
foans (Bósa SigTiröardóttir).
atvikin séu sjaldan fyndin og
oft iangt á milli skemmtilegra
orðsvara hvílir sannur Vínar-
blær yfir umhverfi, fólki og
tónum, hér leiðist engum,
heldur þvert á móti. Margt
er okkur hugstætt og kært í
þessum leik, lætur kunnug-
lega. í eyrum.
„Óperettan verður ávalt að
semja sig að tíðarandanum,“
segir Baldur Andrésson rétti-
lega í leikskránni. En hvers-
vegna er sífelit leitað til Vín-
skólans gamla? Er ekki öllum
kunnugt að til hafa orðið við-
frægir söngvaleikir vestur í
Ameríku á síðustu árum, verk
sem< hlýða lögmálum nútím-
ans, spegla líf okkar daga?
Sumir telja þá jafnvel frum-
legastan skerf Bandaríkja-
manna til leikmennta heims-
ins. Hversvegna má ekki
leggja á nýjar brautir, reyna
að komast úr sporumun?
Sven Age Lai'sen, hinn f jöl-
hæfi og þekkti leikhúsmaður,
er hingað kominn i annað
sinn og stjómar sýningunni
með æfðri hendi, ötull og sýni-
lega hugkvæmur leikstjóri.
Leikurinn er furðanlega sam-
stílltur, fjörmikill og ’hraður
þegar á allt er litið, þótt fág-
un og öryggi skorti á stund-
um, enda leikendur ærið
margir og ólíkir, og siunir
ungir og óvanir sviðinu. Lit-
ríka og fjölbreytta búninga
hefur leikhúsið gert ágætlega
úr garði að smekkvisri for-
sögn Lárusar Ingólfssonar,
um tjöld hans gegnir því mið-
ur öðru máli. Gistihúsið sjáift
(og fjósið) er reyndar mjög
snoturt og vandað, en fjöll
og annað landslag furðulega
óyndislegt i litum og línum
og kastað til þess höndum —
ætli ferðaskrifstofunum aust-
urrísku þætti það ekki léleg
kynning á margrómuðum
stórfengleik og fegurð Aust-
Dansmeyjar, Bryndis Schram til vinstri.
vænt glóðarauga og syngur
grátklökkum rómi: Dóná svo
blá, svo blá. Þetta skemmti-
Þriðjudagur 28. maí 1957 — ÞJÓÐVILJINN —, (7
ast þar sem Bryndís Schram
er, þótt ekki nytu hæfileikar
hennar sér eins vel og í
„Ferðinni til tunglsins" í vet-
ur. Anna Guðný Brandsdótt-
ir og Helgi Tómasson hafa
fyrir löngu unnið almanna-
hylli, en Helgi lék einnig ung-
þjón í gistihúsinu af bemsku-
fjöri, léttleika og áhuga.
Þáttur sinfóníuhljómsveitar
og kórs er mikill og góður, en
um það verða aðrir að dæma.
Ekki munu aðrir menn hér-
lendir þekkja og skilja tón-
list Vínar eins vel og dr. Vic-
tor Urbancic, hinn mýndugl
og listfengi stjórnandi, Á
söng kórsins var jafnan gam-
an að hlýða, en leikur hana
og framganga á sviðinu ekki
alltaf snuðrulaus að sama
skapi.
ÞjóðlelkhúsW
jSuimir í Týról
Leikstjóm: SVEN Á.GE LARSEN
Tóiúist: RALPH BENATZKY
uralpa? Millitjöld eru notuð
þegar þörf gerizt, en leik-
stjórinn beitir þeirn ekki
smekklega. Á einum stað er
talað um óveðursbólstra á
himni, en þá sjást engin ský.
Segja má að islenzkum leik-
stjónim sé vel til þess treyst-
andi að setja á svið hefð-
bundna söngvaleiki, og eins
má telja það til ofrausnar
að sækja til útlanda jafn-
fræga söngkonu og Evy Tibell
til að leika veitingakonuna
Jósefínu, hlutverkið er hvorki
veigamikið né margslungið.
En það er sönn ánægja að
kynnast hinni snjöllu og geð-
þekku listakonu, hún er jafn-
víg á söng og leik, hefur
hlutverkið í öllu á sínu valdi.
Röddin er þýð og skær, og
hún túlkar með jafnmiklum
ágætum gáskamikla og ljúf-
sára söngva, alvöru og glettni,
framkoman látlaus, létt og
frjáls, gædd kvenlegum bros-
mildum þokka. Evy Tibell er
öllum samleikendum sínum
fremri um tækni og sanna
tágun.
En það er Bessi Bjarnason
sem öðrum fremur ber sýn-
inguna uppi. enda virðist
Leópold yfirþjónn eina per-
sónan í „Hvíta hestinum"
sem gædd er ósviknum mann-
legum kenndum. Hinn ást-
fangni þjónn er mest söng-
hlutverk í óperettu þessari,
og söngrödd skortir Bessa til-
finnanlega; leikur hans er dá-
lítið misjafn af þeim sökum.
En rík skopgáfa hans, þrótt-
ur og leikgleði láta ekki að
sér hæða, honum tekst jafn-
vel að syngja hinn undaríega
hrísting alkunnra dægurlaga
svo að góð skemmtan er að.
Sérstæð kímni hans, kátleg
svipbrigði, fimleiki og ótrú-
leg mýkt hafa fyrir löngu
vakið athygli, en aldrei fengið
að njóta sín eins vel og í
þetta siim. Enginn getur orð-
ið eins hlægilega sorgbitinn á
svipinn, og nægir á það að
minna er Leópold stendur
hálfskælandi á sviðinu með
lega afrek Bessa Bjarnason-
ar á eftir að afla honum
verðugra vinsælda.
Af öðrum leikendum kveður
mest að Ævari Kvaran og
Helga Skúlasyni, enda hæfa
söngvaleikir sýnilega vel leik-
gáfum beggja. Ævar fær ekki
notið krafta sinna éins vel og
í „Kátu ekkjunni“ í fyrra,
enda reginmunur á sendiherr-
anum fræga og forstjóranum
þýzka sem hann leikur að
þessu sinni. Nærfataframleið-
andi þessi er sjaldan fyndinn
og í fáu gimilegur til fróð-
leiks og liggur við að leikar-
inn hafi' ekki alltaf nægan á-
huga fyrir honum. Engu að
síður er túlkun Ævars gædd
þrótti og hressilegri kímni,^
bæði athafnir og orðsvör, og
gervið er mjög vel við hæfi.
keisara af mikilli nærfærni
og mannlegri hiýju. Baldvin
Halldórsson þarf ekki heldur
að syngja og fær raunar fá
tækifæri til leiks, en dregur
upp skýra og hugstæða mynd
hins örfátæka, barnalega og
hjartahreina kennara sem
fagnar hverri sólskinsstund
og unir glaður við sitt.
Ólafur Jónsson hefur all-
stóru hlutverki að gegna,
syngur og leikur liðlega og
þokkalega, en skortir mjög
þroska til að lýsa með sann-
færandi hætti hinum kven-
holla, slungna og veraldar-
vana lögfræðingi frá Berlín.
Hanna Bjarnadóttir leikur
unnustu hans, dóttur for-
stjórans, blátt áfram og frem-
ur snoturlega, en skortir næg-
an glæsileika, og söngur henn-
ar er öllu tilkomuminni en
vænta mætti af hinni lærðu
söngkonu. Póstþemunni er
vel borgið í höndum Sólveig-
ar Sveinsdóttur, og ófáir aðr-
ir koma nokkuð við sögu. Á
meðal þeirra er geitin fræga
sem nú leikur annað hlut-
verk sitt í Þjóðleikhúsinu.
Dansana samdi leikstjórinn,
en þeir era snar þáttur sýn-
ingarinnar, sjaldnast fallegir,
en hæfa eflaust vel efni leiks-
ins. Um danslistina íslenzku
er það eitt að segja að hún
er enn á hinu mesta gelgju-
skeiði, en efnilega og glæsi-
lega dansmær höfum við eign-
Jósefína (Evy Tibell). i
Þýðingu Lofts Guðmunds-
sonar hef ég ekki lesið, eii
hún virðist vandað verk og
vel unnið, eigi sízt bundna
málið. — Viðtökur leikgesta
vom hinar hjartanlegustu,
lófatakið mikið og hlýtt og
gestirnir erlendu hylltir meS>
blómagjöfum. Marga fýsir að
gista Alpafjðll, en færri eiga
þess kost; óhætt er að ráða
þeim að eyða einu kvöldi í
„Hvíta hestinum" í staðinn.
A. Kj.
Hreyfilsmeim sigruðu
alla keppinauta sína í Helsingfors
Eins og frá hefur verið skýrt í fréttum, fór fjögra-
manna skáksveit frá Taflfélagi Samvinnufélagsins Hreyf-
iis, þann 17. þessa mánaðar til Helsingfors, til keppni
um norræna sporvagnameistaratitilinn í skák.
Eeópold yflrþjónu (Bessi Bjarna-
son).
Helga Skúlasyni er falið vin-
sælasta sönglag ieiksins og
vann skjóta og ótviræða hylli
áhorfenda með fjöri sínu,
fjaðurmögnuðum hreyfingum
og safaríkri kátínu; Rósa
Sigurðardóttir sómdi sér vel
Skák þessi fer fram í fjög-
urra manna sveitum milli borga
Norðurlandanna.
Þær fregnir hafa nú borizt,
að sveit Hreyfils tefldi í efsta
flokki, og vann meistaratitilinn
í þessari keppni með 6 stigum
og vann alla sína keppinauta.
Urslit í einstökum umferðum
vom þau að í fyrstu umferð
tefldi sveit Hreyfils við Gauta-
borg og fékk 3 vinninga, Gauta-
borg 1, Kaupmannahöfn 3V2 —
Stokkhólmur y2. í annarri um-
ferð tefldi Hreyfill við Kaup-
mannahöfn og hafði 3 vinninga
en Kaupmannahöfn 1 vinning,
Gautaborg 3 vinninga — Stokk-
hólmur 1 vinning. 1 þriðju um-
ferð tefldi Hreyfill við Stokk-
hólm og vann með 3 vinningum
við hlið hans, gamansöm og en Stokkhólmur hlaut 1 vinn-
smáskrítin.
Ef Franz Jósef mætti líta
upp úr gi'öf sinni hlyti hann
að una vel gervi og fram-
göngu Gests Pálssonar, en
hann lýsir hinum gæfusnauða
ing; Kaupmannahöfn 2y2 vinn-
ing — Gautaborg iy2 vinning.
Eins og fyrr var sagt vann
sveit Hreyfils meistaratitilinn
með 6 stigum, Kaupmannahöfn
hlaut 1 stig, Gautaborg 2 stig
og Stokkhólmur ekkert stig. —
Til skýringar má geta þess affi
sveit sem vinnur fær 2 stig.
Bifreið stolið
og stórskemmd
í fyrradag var fólksbifrei®
stolið hér í Reykjavík og stór-
skemmd, er henni var ekið ái
brúarstöpul við Svanastaði í
Mosfellssveit.
Sá sem stal bifreiðinni var
rúmlega tvítugur piltur og
handtók lögreglan hann i
Þingvallasveitinni. Kvaðst hana
eftir áreksturinn við Svana,-
staði, þar sem stolna bifreiðin
varð óökufær, hafa komizt með
áætlunarbifreið austur aS
Grafningsvegamótum. Þar fór
hann út og gekk niður í sum-
arbústaðahverfi, þar sem hann
lagðist til svefns og svaf
nokkra stund. Hann var hand-
tekinn á leið sinni hingað til
bæjarins aftur.