Þjóðviljinn - 04.08.1957, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Swnuidagur 4. ágúst 1957
lónyiuiNN
ðweíantíl: SamelntnBarflokkur alþíBu - Bóelallstaflokkurltm. - Rltstjírari
tíaanúa Kiaríansson, SÍBurOur QuBmundsson (áb.). — Préttarltstjórl: Jón
Slarnason - Elaóamenn: Asmundur Sltrurjónsson. QuBmundur Vtgfússon.
ÍTax H Jócsson, Magnús Toríl Ólaísson, Slgurjón Jóhannsson. - Auglýs-
ngasttcn OuSgelr Magnússon. - Rltstjórn, atgretBsla, auglýsingar. nrent-
smtðja: Sfcótavöríustig 19. - Síml 17-500,(5 línur). - AskrlítarverB kr. 25 á
■Un 1 Rerfcjavík og nágrennl; kr. 22 annarsstaBar. - LausasöluverB kr. láO.
PrentsmlBJa WóðTllJana.
Oliubrák
Kattarþvottur Tímans í olíu- fleira sýnir hvernig skýrslur
málinu 2. ág. er ekkj lik- olíufélaganna um „dreifingar-
legur til að blekkja neinn um kostnað“ eru fengnar. Og það
rneginatriði þessa hneykslis- er síður en svo skylda nokk-
máls. þau eru svo alkunn, mál- urrar ríkisstjómar að viður-
ið liggur ljóst fyrir. Innan kenna þetta viti firrta „dreif-
Framsóknarflokksins eru uppi- ingarkerfi“ sem nauðsynlegt, og
#
leyfa olíufélögunum að taka
herkostnað slíkrar samkeppni
vaðandi öfl sem orðin eru ram-
’fíækt í gróða- og hagsmuna-
kerfi auðfélaga landsins, og í skatti af neytendum.
vilja vera það. Fyrir 'þessi öfl
Cr samvjnna við ihaldið sjálf- TTvorki Tíipinn né þeim vara-
’ skgt mál. '.og ef þau þora mis- * * manni Framsóknar, sem
nota þau pólitískt vald Fram- látinn var vinna þetta olíuskit-
sóknarflokksins í sína þágu.
I>essi öfl reyna að haga sér
eins og Framsóknarflokkurinn
verk með ihaldi og Alþýðu-
ílokknum í Innflutningsnefnd-
inni, þýðir að segja, að ekki
væri enn í opinberri stjómar- nafi verið samkomulag um
samvinnu við Sjáifstæðisfiokk- verðgrundvöll þessara vara sl.
Jrœ. Þau réðu því að olíufé- vetur. Um þetta var fullt sam-
komulag fulltrúa stjórnarflokk-
ánna og enginn ágreiningur.
lögunum var réttur 12—13
milljóna króna árleg huggun
með samfylkingu við íhaldið Og því aðeins er nú rokið til
í Innflutningsnefnd nú um
daginn. Þessi öfl réðu því að
að leyfa olíufélögunum hærri
dreifingarkostnað, að olíuhags-
tafin var verðlækkun á oh'u munirnir innan Framsóknar
og benzíni í hálfan mánuð, en berja i gegn samstöðu við olíu-
á þeim hálfa mánuði var gif-
Tirleg sala á þessum vörum,
því sköpuð var með blaðaá-
róðri sjúkieg hræðsla við þurrð
á þeim. Milli olíufélagahags-
hagsmuni Sjálfstæðisflokksins,
og blessaður Alþýðuflokkurinn
er hafður með í taumi, að
því er gæti virzt tjl þess að
fulltrúi flokksins í Innflutn-
muna Sjálfstæðisflokksins og ingsnefnd fái enn einn olíublett
Framsóknar liggja sterk bönd, á ævisögu sína. Um Alþýðu-
cins og nú hefur berlega komið flokkinn í þessari samfylk-
íram.
Svo kemur að hlutverki Al-
þýðuflokksins, og þá spyrja
gárungamir. Hvað fékk sá
fiokkur fyrir að fylgja hags-
jnunum olíuf élaganna, þvert
ingu er það að segja, að hann
á þama mikla sök. Ef hann
hefði ekki lagzt á sveif með
olíufélögunum og hjálpað til að
»rétta þeim 12—13 milljónir,
hefði tillagaii um það fallið
með jöfnum atkvæðum í Inn-
ofan í hagsmuni neytenda og í]utningsnefnd
og ekki náð
ítjornarsamstarfs. Að visu er fram að gang&_
þetta ekki fyrsta olíuhneyksl-
ið sem fulltrúi Alþýðuflokks-
íns í Innflutningsnefnd er við
j-iðinn, en það er ekki náeg
skýring. Það er sjálfur Alþýðu-
flokkurinn sem hér virðist hafa
tekið þá ákvörðun að ganga
gegn hagsmunum neytenda og
gegn viðleitni ríkisstjórnarinn-
ar að halda niðri verðlagi í
Jandinu. Víst var um það spurt
1 Alþýðublaðinu ekki alls fyrir
löngu hvað tefði lækkun á
olíu- og benzínverði. Einhvem-
-veginn stóð á fulltrúa Alþýðu-
flokksins í Innflutningsnefnd
í)ð svara þeirri fyrirspum
fiokksblaðsins, enda hefur
iX'íminn talar í fyrradag um
T „furðulegar ásakanir" Þjóð-
viljans í þessu máli: Það er
ekki furðulegt, heldur nauðsyn,
að fólk fái að vita hvað gerzt
hefur.Með slíku atferli og sam-
fyikingu Framsóknar, íhalds
og Alþýðuflokks í málinu er
verið að vinna skemmdarverk
gegn vinstri stjóminni, verið
að svíkjast að viðleitni henn-
ar að halda niðrj verðlagi í
íandinu, verið að leika glæfra-
leik gagnvart kaupgjaldinú i
landinu. Því er nauðsyn að
peir Framsóknarmenn og Al-
. , .« .. þýðuflokksmerin, sem vilja að
Jiann þa sja sagt veri on.< vinstra stjómarsamstarf vérði
tjm kafinn að mynda samfylk- heil]adrjúgt og á hei]indum
inguna um hagsmuni oliufe-
laganna, er lauk með því að
ákveða verðið mun hærra en
þurft hefði að vera.
essir menn vita hvað þeir_
eru að gera, og almenning-
tir veit það líka. Barnalegar
afsakanir um olíufélögin sem
fýrirtæki standandi á heljar-
þröm er ekki líklegur til á-
Þrifa. Um allt landið hefur
íólk í augsýn hið vitifjrrta
círeifiúgarkerfi þessara auðfé-
laga. Ekkert fyrirtæki leyfir
ker slíkt nema það búi við
anjög rúman fjáráhag. Sam-
lreppnin um hverja sveit, þar
f-ern bílar félaganna elta hver
a-nnan, slagsmál um að þrengja
t>pp á bændur benzíntönkum,
tvéif og þrír standa hlið við
jfflið þar sem einn gerði sama
jgágn — allt þetta og miklu
byggt iáti forystumenn flokka
sinna vita að slík hneykslismál
og varð í sambandi við lækk-
un olíuverðsins megi ekki
verða fleiri.
•5>-
Þrælahald
Framhald af 1. síðu.
Þrælasala frá Afríku til Ara-
bíu viðgengst stöðugt, segir
Greenidge. Á síðasta ári var
300 mönnum, sem handteknir
höfðu verið fyrír andstöðu gegn
stjórn Idris konungs í Lybíu,
safnað sáman í þrælalest og
seldir mansali til Jemen.
Talið er að 20.000 manns hafi
verið seldir mansali í Japan í
fyrra. Af þeim hópi munu um
80% hafa verið telpur og ungar
stúlkur,'
Sftft
SKÁSIN
Ritstjóri:
FREYSTEINN ÞORBERGSSON
Skákþing Norðurlandct
SKAKÞING NORÐURLANDA
Skákþing Norðurlanda 1957
stendur yfir dagana 31. júlí.—
11. ágúst. Frá íslandi taka 5
menn þátt í keppni þessari. í
landsliðsflokki tefla þeir Ingvar
Ásmundsson og Ingi R. Jó-
hannsson, en í meistaraflokki
Eggert Gilfer, Lárus Johnsen
og Óli Valdimarsson. Af öðrurn
þátttakendum má nefna sænska
stórmeistarinn. G. Stáhlberg og
alþjóðlega meistarann finnska
Eero Böök, en hann varð skák-
meistari Norðurlanda fyrir rétt-
um 10 árum, árið 1947. Enn-
fremur má geta Danans Axels
Nielsens sem varð 3.—4. ásamt
Inga R. Jóhannssyni- á Skák-
þingi Norðurlanda 1955. Þótt
mér sé ekki kunnugt um alla
þátttakendurna, þá er ljóst, að
þetta er sterkt mót, hefur lík-
lega sjaldan verið sterkara,
þrátt fyrir fjarvist þeirra Frið-
riks Ólafssonar og Bent Lar-
sens.
Stáhlberg tekur nú t.d. í fvrsta
sinn eftir stríð þátt i mótinu,
en hann hefur til skamms tíma
borið ægishjálm yfir aðra skák-
menn Norðuflanda. Svo hefur
að vísu virzt sem sól hans væri
fremur að lækfta allra seinustu
árin, en það dregur síður en svo
úr spenningnum á mótinu.
Fyrir okkur íslendinga hlýtur
alltaf sérstakur áhugi að vera
tengdur við mót þetta. Ekki
fyrir þá sök eina, að það er
norrænt skákmót (ja, „sam-
norrænt" meira að segja), held-
ur ekki síður vegna hins, hve
mikilli sigursæld við höfum oft
átt að fagna á þessu móti.
Nægir í því sambandi að minna
á, að íslendingar héldu titlinum
skákmeistari Norðurlanda frá
1948 og allt þar til er Larsen
sótti hann hingað á öndverðu
ári 1956. Norðurlandameistara-
titillinn var því í vitund margra
að verða íslenzkur titill.
En það er ekki einungis, að
íslendingar hafi unnið þennan
æðsta skáktitil Norðurlanda
oftar en einu sinni, heldur hafa
þeir einnig náð frábærum á-
rangri í lægri flokkum keppni
þessarar. Mætti því til staðfest-
ingar byrja á að rifja upp sig-
ur þeirra nafna Guðmundar S.
Guðmundssonar og Guðmundar
Ágústssonar á Skákþingi Norð-
urlanda 1946, þar sem þeir
unnu sinn hvorn meistaraflokk-
inn (A og B) meðan landi
þéirra Baldúr Möller, er síðar
varð skákmeistari Norðurlanda,
náði öðru sæti í landsliðsflokki.
En glæsilegastan sigur unnu þó
íslendingar á skákþingi Norð-
urlanda í Reykjavík 1950, þar
sem þeir hlutu efsta mann í
öllum flokkum, landsliðsflokki,
meistaraflokki og báðum álm-
um tvískipts fyrstaflokks. Það
er einn mesti sigur, sem ís-
lendingar hafa nokkru sinni
unnið í nokkurri grein.
Flestum er svo í fersku minni
Skákþing Norðurlanda 1955, þar
sem þeir Friðrik og Larsen
urðu jafnir efstir, en Ingi R. Jó-
hannsson og Axel Nielsen komu
næstir með jafna vinningatölu,
svo sem drepið var á áðan. En
þar unnu íslendingar einnig B-
riðil meistaraflokks, og var það
Lárus Johnsen, sem það gerði,
en í A-riðli náðu þeir Ingvar
Ásmundsson og Arinbjörn Guð-
mundsson öðru og þriðja sæti
Þannig er ljóst af stuttu yfir-
liti, að íslendingar hafa mjög
komið við sögu á Skákþingi
Norðurlanda frá stríðslokum og
haft þar mikil áhrif á gang
mála. Er þess að vænta, að svo
verði enn, þótt það væri full-
mikil bjarsýni að ímynda sér
að Skákmeistaratitill Norður-
landa falli i íslahds hlut að
þessu sinni.
I
Svo koBnur svæðakeppnin
Næsta stórmót, sem íslend-
ingur tekur þátt í verður svo
svæðiskeppnin í Hollandi,
fyrsta undirbúningsstríð undir
heimsmeistaraeinvígið 1960. —
Mót þetta fer fram 26. október
til 25. nóvember, og mun Frið-
rik Ólafsson taka þátt í því
fyrir fslands hönd.
Mót þetta verður afar sterkt,
og má nefna meðal væntanlegra
keppenda þá Bent Larsen og
Stáhlberg, Ungverjann Szabó og
Júgóslavana Ivkoff og Trifuno-
vic. Þrir efstu menn þessa móts
munu fá þátttokurétt í alþjóð-
legu svæðakeppninni, sem
væntanlega fer fram í Svíþjóð
á næsta ári.
Það verður sannarlega ekki
heiglum hent að komast í þrjú
efstu sætin á þessu móti, og
veitir Friðrik áreiðanlega ekki
af að undirbúa sig vel undir
keppni þessa, ef hann ætlar að
gera sér vonir um þann árang-
ur. í tilefni af því meðal annars
mun Taflfélag Reykjavíkur
hafa í hyggju að halda hið
árlega haustmót sitt snemma að.
þessu sinni, eða líklega árla í
september og bjóða þeim Her-
manni Pilnik og Pal Benkö,
sem báðir hafa nú slegið hér
niður tjöldum sínum, þátttöku
í mótinu sem gestum. Á móti
þessu, sem væntanlega yrði svo
skipað sterkustu mönnum okk-
ar íslendinga fengi Friðrik
tækifæri til að afla sér tals-
verðrar þjálfunar, sem ásamt
með öðrum tilheyrandi undir-
búningi gæti reynzt honum gott
veganesti inn í laukagarða Nið-
urlanda á hausti komanda.
TÉKKAR SIGURSÆLIR
Tvö örrnur svæðamót hafa
farið fram í Evrópu á þessu
ári. Hið fyrra fór fram i Dublin
neski stórmeistarinn Pachmann
í írlandi í apríl og varð tékk-
þar hlutskarpastur, hlaut 1414
vinning af 17 mögulegum. í
öðru til þriðja Sæti lentu þeir
Benkö og Gligoric með 13
vinninga hvor. Næstur kom
Þjóðverjinn Schmid, þá Bretinn
Alexander o. s. frv. Þeir Pach-
mann, Benkö og Gligoric hafa
þar með unnið sér þátttökurétt
í alþjóðasvæðakeppninni á
næsta ári. (Ekki í kandidata—
mótinu, eins og ég sá ranghermt
í einhverju dagblaðanna).
í þessu sambandi má minna
á, að Pachmann varð einnig
sigurvegari á samsvarandi
svæðiskeppni í Tékkóslóvakíu
1954, en þar tefldu einnig sem
kuni((ugt er þeir Friðrik og
Guðmundur Pálmason, og hafði
Friðrik þar nálega komizt í úr-
slit. Pachmann er greinilega
orðinn mjög traustur skákmað-
ur og vaxandi, og fáir eða engir
núhfandi menn standa honum
framar í skákfræðilegri þekk-
ingu.
Hin svæðiskeppnin fór fram í
höfuðstað Búlgaríu, Sofíu, í
maí. Þar varð landi Pachmanns
og annar góðkunningi okkar
dr. Pilip sigurvegari, hlaut 914
vinning af 13 mögulegum. í
öðru til fjórða sæti komu þeir.
Jugóslayinn Matanovic, Búlgar-
inn Neikirch og Pólverjinn
Sliwa með 8V2 v. hver. Þjóð-
verjinn Pfeiffer varð fimmti og
Rúmeninn Mittelu; sem hér
tefldi fjöltefli varð 6. o.s. frv.
Matanovic, Neikirch og Sliwa
munu verða að tefla til úrslita
um annað og þriðja sætið og
tveir efstu úr þeirri keppni á-
samt Filip halda síðan áfram til
alþjóða svæðiskeppninnar.
Það var þetta mót, sem fyrir.
hugað var, að Ingi R, Jóhanns-
son tæki þátt í, en fórst fyrir
vegna leiðinlegra mistaka svo
sem menn mun reka minni tiL
Hefði verið fróðlegt að fylgjast
með frammistöðu Inga á móti
þessu.
Með sigri sinum á báðum
þessum skákmótum hafa Tékk-
ar markað djúp spor á þeim
ferli, sem Hggur frá hinuní
venjulega skákmeistara til há-
sætis heimsmeistarans.
Verður gaman að sjá, hvernig
þeim tvímenningum Filip og
Pachmann reiðir af á alþjóða-
svæðiskeppninni.
En þótt skákmenn víðsvegar
um heim bítist um réttindin til
að skora á heimsmeistarann, þá
er enn ekki viíað, hver verður
til varnar tithnum, þegar á
hólminn kemur, hvort það
verður núverandi nýkrýndur
heimsmeistari V. Smisloff eðs
fyrrverandi heimsmeistari M.
Botvinnik. Botvinnik hefur
nefnilega rétt á aS skora á
Smysloff til endurkeppni um
titilinn á næsta ári,- og er það
hald flestra, að hann muni not-
færa sér þann rétt. Hitt mun
mörgum þykja vafasamara, að
honum heppnist að vinna titil-
inn aftur. Siíkt hefur að vísu
gerzt einu sinni áður, að skák-
maður endurvinni glataðaxj
heimsmeistai-atitil, én það var
þegar Aljechin vann titilinn af
Euwe í einvígi 1937, en hafði
tapað fyrir honum tveimur ár«
um áður.
Fremur verður þó að telja
ósennilegt, að sú saga endur-
taki sig nú. Smysloff sýndi all-
verulega yfirburði í einvíginu,
bæði meiri leikni i bjrrjunum
og fullkomnari tækni í enda-
tafli. Hann ér tíu árUm yngri
en Botvinnik, heilsugóður og
hinn mesti reglumaður. Það er
Botvinnik raunar líka, en þó
sýndi hann meiri taugaóstyrk
meðan á einvíginu stóð eij.
Smysloff, sem situr við skák-
borðið sem meitlaður t granít
á hverju sem gengur. Ef til vill
er það aldurínn, sem gerir
þennan mun.
En þótt flestir mundu veðja
á Smysloff, þá er engan vegina
útilokað að Botvinnik takist að
ré’tta sinn hlut, enda hefur
hann oft komið á óvart með þvf
að rétta sig fljótt af eftir
skakkaföll.
í öllu falli geta hinír ungu
upprennandi sltákmenn, sem
ætla sér að verða heirosmeist-
arar 1960, ekki farið að sigta
andstæðing sinn nákvæmlega
út fyrr en einhverntíma á
næsta ári.
En þeir hafa þá líka tvö ár til'
stefnu. Sveiim Krisíiaissoa,'