Þjóðviljinn - 11.10.1957, Blaðsíða 11

Föstudagur 11. október 1957 — ÞJÖÐVILJINN ~ (ll
• • • • • • • • •' •' • • • • •'-' • •
Leclc Fischer:
af svölunum mínum minnir á fallegt landsiagskort, sem
lífgað er upp með skærum grænum lit og litlum, kröpp-
um bylgjum niðri viö bryggjuna þar sem ferjan er. Úr
glugganum mínum sé ég yfir garöinn og þjóðveginn
og alcrana. Ég er enginn náttúrudýrkandi, en ég fór
í indæla gönguíerð í dag og rakst á snák, sem næstum
var búinn að hræða úr mér líftöruna áöur er hann
smaug inn í hindberjarunna í garði ókunnugs míahns.
Ég mætti hundi, og ég sem þoli ekki hunda, várð' fyrir
þeirri reynslu aö hann kom til mín og lét mig klóra
sér í hnakkanum, rétt eins og hann vildi mér eitt-
hvaö en gæti ekki komiö að því oröum. Gönguferðin
hefði verið fullkornin ef ég hefði ekki mætt frú Baden,
sem kom stikandi yfir garöinn í víðum, svörtum kjól
með hvítum þríhyrnukraga. Þetta snið var notað í
mínu urigdæmi viö jarðarfarir og silfurbrúökaup að
vetrarlagi, enda virtist þessi kjóll hafa átt betri daga.
Ég vona yður líði ágætlega hérna, kæra ungfrú Nider-
mann. Hún tók undir handlegginn á mér og ságði
kæra með uppskrúfaöri rödd. Líklega er Friðsældin í
fjárkröggum. Annars væri þessi raddblær ekki nauð-
synlegur. Hér er eitt-.herbergi með tveim bókaskápum
og bleklausri blekbyttu. Ef ég hef einhvern tíma næði
til, hefði ég gaman aö því að raða bókunum. Þeim
var annars raöað eftir stærö. Þegar maður hefur séð
frú Baden finnst manni þó ekki nema eölilegt og sjálf-
sagt að þær standi einmitt þannig.
Til allrar hamingju hafði ég meðferðis sjálfblékung
og pappír og gat svarað bréfi húsbóndans. Það tók all-
langan tíma. Kæri Tómas, skrifaði ég þvert yfir örk,
vegna þess aö ég hef aldrei mátt notá þaö ávárþ og
vegna þess að miöaldra stúlka getur haít gáman af
glensi. Á eftir bætti ég við Sandgren og strikaöi svo
allt saman út, byrjaði á 'riýrri örk og skrifaöi; Herra
forstjóri Tómas Sandgren og undir því : Kæri herra
Sandgren. Við skulum endilega halda titlunum, þótt
við séum nákunnugri livort öðru en mörg hjón í dags-
birtu. Við höfum unnið saman í tuttugu ár, og þegaf
ég leitaði til haris á sínum tíma eftir auglýsírigu háíði
hann aðeins tvo á skrifstofunni hjá sér og vár nýbyrj-
aður á stólunum sínum og húsgögnum, og var næsturn
ekki annað en venjulegur trésmíðameistari. Hann leit
á mig og sagði að við gætum reynt í nokkrar vikur.
Hann bauð mér ekki hátt kaup og hann hafði ekki sér-
lega rnikla trú .á starfsgetu minni, en honum líkaði vel
við rithöndina mína.
Ég hef oft undrazt það, að verksmiðja hans skyldi
blómgast svo mjög og raun varö á á fyrsta áratugnum.
Þaö hefur komiö fyrir aö ég hef haldiö að þaö væri mér
aö þakka. Aö minnsta kosti hlýtur þaö að einhverju
leyti að hafa verið mér að þakka. Enginn hefur viljað
segja þau orö, svo að ég verö að skrifa þau sjálf. Ég
seldi fyrir liann, þegar hann gat ekki fengiö viðskipta-
vinina til að kaupa og ég útvegaði honum lánstraust
þegar dauður tími var hjá okkur. Þetta er ekki sjálfs-
hól, heldur venjulegar staðreyndir. Talið við Nieder-
mann, sagði hann, og fór yfir í verksmiðjuna. Þar
var hann í friöi og gat dútlaö við trélím og fallégan
við. Einu sinni hef ég fengið framlengdan víxil með því
aö heimsækja mann og brosa til hans, og hann hélt
hann gæti gert sér dælt viö mig og tók utanum mig á
ruddalegan hátt. Ég fékk víxilinn framlengdan og
gleymdi aö koma á stefnumótiö sem hann baö um. Já,
við höfum smíöað marga stóla og selt marga stóla um
ævina, Tómas, og einn daginn útvegaði ég þér flibba
og nú ert þú miðaldra maður sem getur ekki notaö
aöra gerö. Hvers vegna sér konan þín ekki um hálstauið
þitt, eöa sonur þinn sem ætlár aö verða læknir. Eru
þau of fín til að annast þig? Hvers vegna þarf Hýenan
alltaf að bjarga máíinu?
Þá stendur það þarna svart á hvítu: HÝENAN. En
sá smekkur. Ef þau hefðu þó kallað mig tígrisdýrið.
Þetta nafn byggðist ekki á rökum, aöeins máttlausu
háði. Ég tók það sem heiðursnafnbót, en ég hef líka
grátið. Og ég man enn eftir unga manninum sem
sæmdi mig nafninu. Hann var duglaus piltur. Þegar
hann fór yfir í verksmiðjuna, var hann burtu í 10
miriútur. Þaö var óþarfi aö vera svo iengi 1 burtu, en
auðvitað þurfti 'hánn að reykja á leiðinni. Takið þér
líká tímann þegar maður fer á klósettið, ságði hann
hneykslaður yfir áðdróttun minn. Neí, svaraði ég, en
ef þér éruð ekki með ólæknandi magapínu, þá er lík-
lega óþarfi að fara þangað oft á dag.
Ég var ef til vill dálítið hvöss en hefði ég ekki nudd-
aö í starfsfólkinu og haldið öllu saman þá heföi aldrei
oröið verksmiöja úr þessu trésmíðaverkstæöi, sem Tóm-
as var að dútla við þegar hann réð mig. Annars sá ég
niöri í garöinum ágætan garðstól, sem ætti að vera til-
■'válinn 1 fjöldáframleiðslu. Ef ég væri ekki í leyfi, myndi
ég komast að hver heföi smíðaö hann. Og þó er það
ekki'hiri eiginlega ástæða. Ég hef fyrr sóað leyfi mínu,
eri læknifinn bannaði mér aö hugsa um skrifstofuna og
verksiniðjuna. Þaö er bezt að fylgja ráðum læknisins.
Frú Baden var líka sammála mér 1 því. Það skipti
réyndar ékki miklu máli, því að hún væri mér sjálf-
sagt sáirimála 1 öllu. Hún kom hingað upp í rökkrinu.
Allan daginn hef ég fundið hana sveima umhverfis mig.
Hún er sýnilega fædd ringluð, en þó viröist vera eitt-
hvert skipulag í hinu tilgangslausa hringsóli hennar og
eftirliti með gestunum. Það þarf þó talsvert til aff hafa
eftirlit með sautján gestum, en frú Baden hefur sjötta
skilnirigarvit, sem tilkynnir henni þegar einhver okkar
hefur þörf fyrir hana. Þá stendur hún allt í einu í
dyrunum og segir: Já, en góöa, viö þurfum aö finna
betri stól handa yður.
• Hún, kom sem sé í ljósaskiptunum. Það er 1 ljósaskipt-
unum sem gestirnir- tálast við, þegar of snemmt er að
kveikja ljós og þægilegt aff segja ýmislegt í trúnaði.
Hún kemur þegar maður hefur þörf fyrir hana og stund-
um kemur hún líka, þegar maður sæi hana h elzt úti í
hafsauga. Mér finnst svo leiðinlegt að þér’skulúð sitja
hér uppi alein, hvíslaði hún. Viljið þér ekki koma niöur
og tala við konurnar. Margar þeirra eru reglulega
skemmtilegar.
Já, þetta sagði hún, og hún lét sér ekki nægja að
segja það, hún virtist líka meina það. Því að þér eruð
þó ekki veik, bætti hún við, því að.þá skal ég hringja
í lækriinn okkar, ef þér viljið.
Ég vildi það ekld. Ég vildi aðeins eitt og þaö var aö
frú Baden færi, en það gerði hún ekki, Þess í stað
brosti hún til míri systúrlegu brosi. Sem ég er lifandi,
þá held ég að umhyggja hennar komi frá hjartanu.
K n;n
Góður matur byggist á hæfi-
legri notkun krydds sem gef-
ur hinn rétta og skemmtilega
keim.
Það er alls ekki nauðsynlegt
að eiga miklar birgðir af mis-
munandi kryddvörum. Mikil-
vægara er að kaupa góðar teg-
undir og geyma lrryddið í þétt-
um glösum og dósum, svo að
bragðið dofni ekki.
Karry og paprika eru góð-
ar kryddtegundir. Örlítið magn
af karry gerir góðan keim af
súpum og sósum. En það má
ekki nota svo mikið að karrý-
bragðið verði yfirgnæfandi.
Paprika bragðast vel með
makaróní og hrísgrjónaróttum
og gott er að strá lienni yfir
grænmetisrétti.
Gleymið því ekki heldur að
sykur, notaður á réttan hátt,
gefur súpunni eða sósunni
rétta bragðið.
Verjið Miigbarnið fyrir ofkælingu
Ungbörn eru afar næm fyr-
ir kvefsmitun.
Sjúkdómurinn getur sezt að
í nefi eða koki, þár sem stífl-
un í hinum mjóu göngum get-
ur valdið ungbarninu óþægind-
um og gert þeim erfitt að
sjúga.
Bólga í koki lýsir sér hjá
ungbörnum með lystarleysi,
uppköstum og hita og oft
hósta.
Barkabólga lýsir sér oft með
hæsi í gráthum og alltítt er
tÉS&ft8.0• * uw a «ít *■ ■ ; • ■
að niðurgangur fylgi alls kon-
ar kvefi hjá ungbörnum.
Jafnvel vægasta kvef getur
hjá smábörnum orsakað slæma
fylgikvilla, svo sem eyrnabólgu,
bronchitis eða lungnabólgu.
Kvefuð móðir eða barnfóstra
ætti ævinlega að hafa grímu
fyrir nefi og munni þegar barn-
ið er matáð eða þ’ví sinrit, og
þ-að gefur auga leið 'að halda
ber kvefuðu fólki í hæfilegri
f járlægð.
•*•%**' * r ~ CHli ■», x • ;=i ^ iv * á
HandkEœ8i
Mikið úrval er af handklæð-
um í búðunum og þau fást
í iölíúm réghbogans litum
og mynstrum. Það er t.d. hægt
að fá handklæði ' og baðmott-
uiy «ðæ-• gestahandklæðl, og
Iregil í sáma lit. Það er fal-
íegt en ekki að sama skapi
ódýrt.
Frotté handklæði eru ýfir-
leitt gerð úr bómull og vegna
lykkjanna drága þau vél í sig
Stefán frá Hvíta-
dal
Framhald af 6. síðu.
tókst að vinna sér Varanlegt
sæti meðal skálda þjóðárinn-
ar, þótt ekkj auðnaðist honum
að komast þar í fremstu röð.
En Stefán var ekki áðeins
skáld heldur og tímamótamað-
ur og brautryðjandi. Og áhrif
hans á yngri skáldin voru mik-
il, .a. m. k. í fyrst, satnanber
urnmæli þeirra ýmsra, s. s.
Iíalldórs' Kiljans Laxness og
Tómasár GuðmUndssonar. Þess
vegna er hlutur hans í bók-
mermtum okkar á þessum tíma
stærri en sá, er felst í kveð-
skap hans sjálfs, og er hann
þó engan veginn litilvægur.
S. V. F.
í þ'r éítir
Framhald af 6. síðu.
m.
Á öðru rnóti nokkru áður
hljóp Germar 100 m á 40*3, og
200 m á 21.3. Preussger stökk
á stöng 4.45 pg Frost kastaði
spjótinu 78.90 metra. ,
Félág'slif
Ferðafélag
Islands
Ferðafélag Isiands fer
skemmtiferð út að Reykja-
nesvita næstk. sunnudag.
Lagt af stað kl’. 1.30 frá
Austurvelli.
Fármiðar seidir í skrifstofu
félagsins Túngötu 5, til kl. 12
á laugardag. Fa’rgjald kr. 50.
líemisk hreiiastin
Kemisk hreinsuh hefur verið
notuð síðustu hundrað ár. Kem-
isk hreinsun átti uþptök sín
í lituharstofnun, þar sem áður
var fengizt við að lita tau og
fatnað.
Nýtízku efnalaugar nota
tvær aðferðir: þurrhreinsun og
vothreinsun.
Þurrhreinsun fer betur með
fatnaðinn. Hann verður ekki
votur, en fyrir kemur að blett-
um þarf að ná burt á eftir
með vatni og hreinsiíög og ca
5% af fatnáðinum þarf auk
þurrhreinsunarinnar að fá
vatftslireinsun.
Efnalaugarnar gerá ráð fyr-
ir áð ca 200 gr af óhreinindum
séu í alfatnaði. Það er ekki
alltaf hægt að sjá þáð, en það
þarf að berja og viðra yrti föt
að staðaldri, segja sérfræðing-
arnir. Óhreinindi slíta mjög
þháð’uhum í fátnáðinum.
vætu. Frotté þarf að vera þétt
ofið, því að annars geta lykkj-
urnar dregizt upp.
Venjulega eru handklæði
framleidd úr bómull eða hör
eða blöndu úr því.
Þegar keypt eru handklæði
þarf að athuga að þráðurinn
sé ekki of snúðharður og vefn-
aðurinn ekki of fastur, efnið
á að vera létt í sér.
Lín-handldæði drekka bezt
sig vatn og úr þeim kemur
minnst kusk.
Byggkorns-, vöfflu- og krep-
handklæði hafa óreglulegt yf-
irborð og þau þurrka vel og
drekka vel í sig vatn.