Þjóðviljinn - 03.01.1958, Blaðsíða 3

Föstudagur 3. janúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN —- (3
Ræða Hermanns Jónassonar ráðherra
Framhald af 1. síðu.
ýmsum neyzluvörum almenn-
ings í lágu verði og örva
framleiðsluna um stund. ■—
Þetta er gert þannig, að gengi
íslenzku krónunnar er skráð
mikluhærra en það er i raun
og veru. Með þessu gengi og
án aðflutningsgjalda eru ýms-
ar helztu nauðsynjavörurnar
keyptar inn í landið og jafn-
framt eru innlendar nauð-
synjavörur greiddar niður.
En þegar um aðrar vörur
er að ræða frá öðrum lönd-
um, er gegni krónunnar fellt
því meir sem varan er talin
óþarfari. Þessi dulbúna geng-
isfelling, sem framkvæmd
hefir verið í mörg ár, er gerð
í formi svo hárra aðflutn-
ingsgjaida, að kaupandi
sumra erlendra vara fær fyr-
ir sínar íslenzku krónur V7
—■ allt niður í % af skráðu
gengi -— krónunnar.
Tekjurnar af þessu eru svo
notaðar til þess m. a. að
halda framleiöslunni á floti
og örva hana.
Hið sanna er, að á krón-
unni eru nú og hafa verið
árum saman mörg gengi, allt
eftir því, livað fyrir hana er
keypt.
Kostirnir, sem vinnu- og
láglaunastéttirnar hafa séð
við þetta kerfi, hafa áður
verið taldir.
Gallar þessa hagkerfis eru
hins vegar æði margir, eink-
um, ef það stendur til lengd-
ar,. enda telja fjármálasér-
fræðingar, að það fái ekki
staðizt til frambúðar.
1. Þess er þá fyrst að geta,
að . framleiðendur þurfa við
hver áramót að sýna ríkis-
stjórninni reikning yfir tapið,
sem þeir verða að fá greitt
næsta ár. Það þarf yfirmann-
legan heiðarleika til þess, að
sá reikningur sé réttur til
þessu hagkerfi og það dregur
úr trausti á þjóðinni og fjár-
málum hennar,
Eins og kunnugt er, hafa
nú fjárlög verið afgreidd á
Alþingi og samningar virðast
vera að nást við útgerðar-
menn og sjómenn, þamiig að
ekki þarf að verða töf á, að
vertíð hefjist að þessu sinni.
Meiri hluti fjárveitinga-
nefndar Alþingis segir i áliti
sínu, að mikill hluti þeirrar
fjárfúlgu, sem ætluð er til
dýrtíðarráðstafana innan-
lands, ha.fi verið tekinn út
úr fjárlagafrumvarpinu. —■=•
Og bendir meiri hlutinn enn
fremur á, að sá þáttur efna-
hagsmálanna, sem þessi fúlga
er ætluð til, verði leystur á-
samt öðrum þáttum þeirra
mála, m. a. þeirra er útflutn-
inginn varða, á framhalds-
þinginu eftir áramótin, að
lokinni þeirri athugun fram-
leiðslu- og efnahagsmálanna,
er nú standi yfir á vegum
ríkisstjórnarinnar.
Þegar fjárlög voru af-
greidd, lá ekki fyrir samn-
ingurinn við sjávarútveginn
og því ekki vitað, hverra fjár-
muna var þörf til að halda
uppi því kerfi, sem nú er í
gildi. Nú er samningunum
lokið og allt um þetta Ijósara
en áður. Það verkefni, sem
fyrir framhaldsþinginu ligg-
ur, er auðvitað að tryggja
hallalausan ríkisbúskap og
örugglega rekstur framleiðsl-
unnar.
Rannsókn efnahagsmálanna
er nú framkvæmd af nokkr-
um þekktum hagfræðingum
ásamt fimm manna nefnd,
sem er skipuð einum fulltrúa
frá Alþýðusambandi Islands
og einum fulltrúa. frá liverj-
um stjórnarflokki.
Niðurstöður af þessum at-
hugunum á framleiðslu- og
efnahagskerfinu liggja ekki
fyrir fyrr en nokkru eftir
áramót. Um þær er því ekk-
ert hægt að segja enn sem
komið er og þá ekki heldur
um væntanlegar tillögur rík-
isstjórnarinnar í þessum mál-
um. En hver sem niðurstaðan
verður, hvort sem hún verð-
ur að lialda núverandi hag-
kerfi með öflun tekna eftir
þörftim, eða breyta um liag-
kerfi með einhverjum hætti,
er það víst, að það verður
ekki gert nema í samráði við
fulltrúa bænda, fiskimanna
og aunarra vinnustétta, enda
árangur vægast sagt ótrygg-
ur án þess. — Og þeir, sem
grætt hafa á breytingum fjár-
hagskerfisins til þessa, þurfa
til einskis að hlakka.
Núverandi ríkisstjórn tók
við efnahagskerfinu í strandi.
Það þarf mikla dómgreind,
mikinn stjórnmálaþroska hjá
vinnustéttunum, sem að rík-
isstjórninni standa, til þess
að taka við fallandi liagkerfi
og breyta því í samstarfi við
ríkisstjórn í það horf, sem
þörf kann a.ð krefjast. Slíkt
samstarf milli ríkisstjórnar
og stétta kostar mikla vinnu
og þolinmæði. En það er ó-
bifanleg sannfæring mín, að
svo sem verið hefur, að hún
sé eina sæmilega færa leiðin
til lausnar þessara miklu
vandamála þjóðfélagsins. Því
ber að reyna liana til þrautar.
Ég he.f þá skoðun, að stjói-n-
hæfni flokka og stétta sé mik-
ið undir því komin að hafa
dómgreind til þess að sjá,
hvað er úrelt, jafnvel þó að
maður hafi haldið fast í það,
og manndóm til að hlýða
þeirri dómgreind og taka upp
njVjar vinnuaðferðir, sem eru
við hæfi nýrra tíma.
Verðlaunahafarnir, Jónas með bros hins barnelska manns,
Loftur með alvöruþunga þess hölundar sem verið er að þýða
á frönsku. :— Ljósm: Sig Guðm.
Jonas Arnason og Loftnr Gnðmundss.
fengu vcrðlaun ársins 1S57 úr Rifhilundasjóði
Ríkisútvarpsins.
Jónas Árnason og Loftur Guðmundsson fengu verðlaun
ársins 1957 úr rithöfundasjóði Ríkisútvarpsins, og fór
afhendingin fram í ÞjóÖminjasafninu á gamlársdag.
Þetta er öðru sinni sem veitt ið fái til flutnings efni er rit-
er úr sjóðnum, en verðlaunin í höfundaminr semja eftir heim-
fyrra. fengu Guðmundur Frí- | komuna. Útvarpsstjóri gat þess
mann og Snorri Hjartarson. j að efni frá ísl. rithöfundum
Formaður rithöfundasjóðsins j væri nú .900—1000 sinnum í
Kristján Eldjárn þjóðminja- | áradagskrá Ríkisútvarpsins.
vörður, afhenti verðlaunin með j Viðstaddir afhendinguna voru
stuttri ræðu og Vilhjálmur Þ. j Gylfi Þ. Gislason menntamála-
Gíslason útvarpsstjóri flutti í ráðherra, Rirgir Thorlacius
einnig stutta ræðu.'Gat út- j ráðuneytisíulltrúi, Gils- Guð-
varpsstjóri m.a. að fhitningur mundsson form. Rithöfunda-
á leikriti því er Agnar Þórðar- Isambands íslands, Þóroddur
son hefur samið fyrir Ríkisút- Guðmundsson form. Fél. ísl.
varpið hefjist nú eftir árcmót- rithöfunda og að sjálfsögðu
in. j stjórn Rithöfunöasjóðsins, en í
Verðlaunaupphæðin er 8500, j henni eru, aulc þjóðminjavarð-
00 kr. til hvors um sig. Er ætl- íar og útvarpsst.icrr, þeir Andr-
azt til þess a.ð verðlaunin séu j és Björnsson, Helgi Sæmunds-
notuð til utanfarar, en útvarp- j son og Jakob Benediktsson.
Iengdar.
2. Fjárhagskerfi þetta
dregur meir en allt annað úr
sparsemi, nýtni og hagsýni —
er við þurfum mest á að
halda. Reikningurinn sýnir
sennilegan kostnað, en ríkið
greiðir tapið á rekstrnum.
3. Erlendur gjaldreyrir
rennur í stríðari og stríðari
straumum úr landi fyrir vör-
ur, sem keyptar eru með
hinu skráða gengi krónunnar
og mjög lágum innflutnings-
gjöldum. Fólk finnur fljótt,
að þær kosta svo lítið saman-
borið við anpað, að þær eru
af þessari ástæðu notaðar
meir en ella væri gert.
4. Vaxandi deilur rísa um
það, hvaða innflutningsvörur
eiga að bera r.ðflutningsgjöid-
in — og hve há, sbr. jarðhita-
borinn fræga. — Hætt er við,
að þetta liði kerfið í sundur,
er tímar líða.
5. Framleiðendur hætta að
hugsa um það, fyrir hvaða
framleiðslu fáist hæst verð
erleíidis og bezt borgi sig
þjóðhagslega að framleiða.
Ríkið greiðir tapið. :— Nýjar
framleiðsiugreinar rísa ekki
á fót, þótt þær beri sig betur
en - gömlu atvinnuvegirnir.
Ríkið hefir ekki bolmagn til
að .greiða meiri töp. Þetta
veldur hættulegri stöðnun.
6. - Fjármálámenn, erlendir
sem • inniendir, hafa ótrú á
U tankj örlvuidakosni ng erlendis
Utankjörfundakosning getur farið fram á þessum stöð-
um erlendis frá og með 6. janúar 1958:
BANDARIKI AMERIKU:
Wasliington D. C.
Sendiráð íslands, 1906 23rd
Street, N. W, Washington 8, D. Angeies, Caiifornia
C.
Los Angelcs, California
Ræðismaður: Stanley T. Ólafs-
son, 404 South Bixel Street, Los
Baltimore, Maryland
Ræðismaður: Dr. Stefán Ein-
San Fransisco og; Berkeley,
California
Ræðismaður: Steingrímur Oct-
arsson, 247 Forest View Avenue \ avius Thorlaksson, 1633 Elm
Baltimore, Maryland.
Street, San Carlos, Caiifornia.
varsson, Rua Joaquim Nabuco
212, Apt 703, Copacabana, Rio
de Janeiro.
DANMÖRK:
Kaupmaimaliöfn
Sendiráð íslands, Dantes Plads
5, Kaupmannahöfn.
Framhald á 8. siðu
í hefst í Þjóðviljanuni ný
framhald.ssaga, Sýður á keipum
eftir Emest Gann. Þjoðviljinn
hefur áður birt framhaidssögu
eftir Gann; nefndist hún Heið-
ið hátt og naut m'killa vin-
sælda. Þessi nýja saga ber
sömu h"fundareinkenni, snennu
í frásögn og hraða atburðarás,
og væntir Þjcðviljinn béss að
hún falli lesendum vel í geð.
*<\
Cliicago, Illinois:
Ræðismaður: Dr. Ami Helga-
son, 100 West Monroe Street,
Chicago 3, Illinois.
Grand Forks, North Dakota
Ræðismaður: Dr. Richard
Beck, 802 Lincoln Drive, Grand
Forks, North Dakota.
Minneapolis, Mituiesota
Ræðismaður: Bjöm Björnsson,
4454 Edmund Boulevard, Minne-
apolís, Minnesota.
New York, New York
Aðalræðismannsskrifstofa ís-
lands, 551 Fifth Avenue, New
York 17, N. Y.
Portland, Oregon.
Ræðismaður: Barði G. Skúla-
son, 1207 Public Service Build-
ing, Portland, Oregon.
Seattle, Wasliington
Ræðismaður: Karl Frederick,
3310 West 70th Street, Seattle 7,
Washington.
BRETLAND:
London
Sendiráð íslands, 17 Bucking-
ham Gate, London S. W 1.
Edinbnrg' — Leith
Aðalræðismaður: Sigurstelnn
Magnússon, 46, Constitution
Street, Edinburg 6.
Grimsby:
Ræðismaður: Þórarinn Olgeirs-
son, Rinovia Steam Fishing Co.
Ltd., Humber Bank, Fish Dock.
Grimsby.
BRASILIA:
Rio de Janeiro
Vararæðismaður: Pálmi Ing-
Tveggja daga leií cngan árasgur tcriS.
Vestmannaeyjum. Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Á gamiársdag týndist hér gamall maöur, Eyjólfur Sig-
urösson trésmiöur, í Laugardal, rúmlega sjötugur að
aldrí. Leit hefur engan árangur boriö.
Eyjólfur fór heiman að frá
sér á gamlársdagsmorgun til
vinnu eins og hann var vanur,
en hann vann við smíðar, ým-
ist hús eða báta.
Menn hittu hann uppi í bæ
kl. 1, en kl. 2 e.h. hitti mað-
ur hann niðri .á Friðarliafnar-
bryggju, en siðan hefur ekk-
ert til hans spurzt.
Eyjólfs var leitað á nýárs-
dag og mjög ítarieg leit í gær,
en árangurslaust. Einnig hefur
verið slætt í Friðarhöfninni, og
kafari leitað þar, en hann seg-
ist ekkert sjá til þar niðri og
le:t hans því árangurslítil.
Eyjólfur í Laugaradal var
ættaður undan Eyjafjöllum, en
hafði um áratugi átt heima í
Vestmannaeyjum. Áður fyrr
var hann formaður m. a. á
bátnum Happasæl, en hin síð-
ari ár stundaði hann eingöngu
smíðar. ,