Þjóðviljinn - 12.01.1958, Blaðsíða 5

Suftmidagur '12. janúar 1958 — JÞJÓÐVIL.I1NN -— C5
Takmarkið er heimsyfirráð í krafti
drottnunaraðstöðu úfi í
Nii fá landlausir
sjómenn land-
F
s.
oringi meirihlutans á Bandaríkjaþingi hrýnir lið sitt
Voldugasti maöurinn á Bandaríkjaþingi, Lyndon John-
son, hefur sétt sér þaö mark aö tryggja Bandaríkjun-
um heimsyfirráö meö því aö sjá um aö þau nái af Sov-
étríkjunum forustunni í geimsiglingum.
Johnson sem er foringi demókrata, meirihlutaflokks-
ins á þingi, í öldungadeildinni, er almennt talinn ganga
næst Eisenhower forseta aö raunverulegum völdum 1
Baridaríkjunum.
■ Draum sinn um bar.darísk sigrar Sovétríkjanna á síðasta
heimsyfirráð í krafti drottn- ári í eldflaugasmíðum, gervi-
unaraðstöðu i geimnum gerði tunglaskotum og kalda strið-
Johnson heyrinkunnan, þegar inu urn hylli þjóðanna fyrir
Bandaríkjaþing kom saman til botni Miðjarðarhais muni al-
funda á þriðjudáginn.
Undanfarið hefur nefnd und-
ir forsæti Johnsons. kynnt sér
hernaðarviðbúnað Bandaríkj-
anna. Nefndin tók til starfa
strax eftir að spútnik fyrsti
var sendur á loft frá Sovét-
ríkjunum.
Þingsétninga rdaginn kvaddi
Johnson ötdungadeildarmenn
demckrata saman til að gefa
þeim bi'áðabirgðaskýrslu uni
störf nefndarinnar, éinkum þá
vitneskju, 'sem aflað hefur ver-
ið um livar Bandaríkin eru á
vegi stödd í eidflaugasmíðum.
Upplýsingar hans um það mál
gerlega móta störf Bandaríkja-
þings í ár. Fréttaritari Assoei-
ated Press kemst svo <aö * orði
að [essir atburðir muni „setja
svip sinn langtum skýrar á 85.
þingið en nokkur atburður á
érleridum vettvangi hefur áður
gert í sögu þjóðarinnar“.
Búizt er við að hrein innan-
landsmál hverfi í skuggann af
utanríkismálunum og þeim inn-
aniandsniálum, sem orðin eru
beim tengd. ,
j Dvergspútnik Bandaríkjamanna í nefi Van.guardelclfiaugarinn-
Breytt stefau 1 11 r> spnl aldrei komst á loi't. Nelson Rockefeller segir, að hversu j ‘
1**1 dæmis um áhrif spútnik- vel seni-unnzð sé niuni það taka Bandankin aratug að na Soiéí-
anna má nefna, að tilkoma
rikjuuuiu í eldflaugaiælmi.
hafa ekki verið birtar, en hins- j þeirra hefur gerhreytt stefnu
vegnr lét harin birta eftirfar.- j stjórnar Eisenhowers í. skóla-
andi rökstúðniug f.yrir þeirri málum. Á undanförnum þing-
sko'ðun sinni. að Bandaríkin um hefur hún borið fram frum-
yrðu að koraast fram úr Sov-
étríkjunum í geimsiglingum,
hvað sem það kostaði:
„Til er nokkuð sem er enn
þýðiiigármeira en nokkurt
úrslitavopn. Það er úrsiita-
aðstaða — aðstaða sem veit-
ir þeim sein iienni n;er alger
yfirráð yfir jörðinni — og
þessa aðstöðu er að finna
einhversstaðar úti í geimn-
um.
Þessi myiid tilheyrir fjar-
lægri framtíð, þótt liún sé
ekki eins fjarlæg og við höf
um haldið. Hvér sá er nær
þessari úr>litaaðstöðu nær
yfirráðum, algerum yfirráð-
um á jörðunni, í liarðstjórn-
ar skyni eða- í þjónustu frels-
isins“.
Stjórnmálafréttamenn í Wash-
ington eru á einu máli um að
vörp um fjárveitingar úr rík-
issjóði til að styrkja fylkin
til að ráða bót á skorti á
skólahúsnæði. Þessi frumvörp
liafa aldrei náð fram að ganga.
Nú æt.lar ríkisstjórnin að láta
skólabyggingar sitja á hakan-
um, brýnast þykir að veita
miiljarð dollara ti! að styrkja
efriilega en efnalitla námsmenn
til visinda- og verkfræðináms.
heiminum. Mönnum íannst, það
afskaplega auðmýkjandi. að
Rússar skyldu komast fram úr
okkur í geimnum".
Aö hindra saninmga
Fréttaritari Associated Press
býst við að demckratar á
þingi muni gera harða hríð að
Dulles utanríkisráðherra og
krefjast þess að liann verði
látinn gjaida mistaka sinna
með þvi að láta af cmbætti.
Um tíma var talið að Eisen-
Talið er vist að f járlögin . hower væri þvi ekki fráhverf-
hælcki um tvo milljarða doll-
ara vegna aukinna fjárveitinga
til eldflaugasmíða.
1 ár eru þingkosningar i
Bandaríkjunum, kosin verður
öll fulltrúadeildin og þriðjung-
ur öldungadeildarinnar. Óhjá-
kvæmilegt er að kosningabar-
áttan hafi áhrif á störf þings-
ins, demókratar munu reyna
að virkja óánægju almennings
með frammistöðu stjórnar Eis-
enhowers i sína þágu.
ur að skipta um utamíkisráð-
herra. Að sögn þeirra sem bezt
ættu að vita hefur harm enn
tröllatrú á Dulles, en hann ér
nú búinn að gegna embætti í
fimrn ár, verður sjötugur i
febnlar og hefur aldrei náð
sér fullkomlega eftir uppskurð
við garnakrabba i hitteðfyrra.
Nú er hinsvegar sagt í
Washington, að Dulles sé fast-
ari í sessi en nokkru sinni
Rliee i
vig
Syngman Rhee, forseti Suður
Kóreu, skoraði, í nýársboðskap
sínnm, á yfirstjórn Sameinuðu
þjóðanna í Kóreu, að leyfa suð-
urkóreska hernum að ráðast
inn í Norður-Kóreu, t.il þess að
sameina landíð.
„Við getum framkvæmt sam-
eininguna, ef Sameinuðu þjóð-
irnar standa að baki olckar og
veita okkur efnahagslegan og
siðferðilegan styrk“, sagði hann
í hoðskapnum. Forsetinn bað
„bræður vorá i Norður-Kóreu“
að „afbera þjáningar sínar“
enn um stund og bætti síðan
við: „Bandamenn okkar hafa
hindrað okkur í að framkvæma
fyrirætlanir okkar um að ráð-
ast inn í Norður-Kóreu, enda
þótt við höfum margsinnis
reynt að fá vilja okkar fram-
genrt á undanförnum tímum“.
gong.
Landlausir sjórrienn— þ.e.a.3.
sjómenn, sem ekkf eru borgár-
ar í neinu landi og ' hafa éngin
skilríki fyrir borgararéttindum
:íaum .—- haf-a nýlega hlotið
réttindi, sem eru þeim dýrmæt.
* Fyrir tilstuðlan hollenzkra
yfirvalda var fyrir skömmu
haldin ráðstefn’a í Haag, þai*
sem ré-ttindi landlausrá sjö-
manna voru rædd og á'kvard- -
anir teknar um ’þm 'iriál. A
þcssari ráðstefnu mættu full-
trúar frá Kollandi. Danmcrku,
j Noregi, Svíþjcð, Bretlandi,
ÍFrakklandi, Belgíu og Vestur-
Þýzkalandi. Auk þess msettu á
ráðstcfnunni áheyrnarfulltrú-
ar frá Skrifstofu flóttamanna-
ráðunauts Sameinuðu þjóðanna
og, Alþjóða vinnumálastófnun-
inni (ILO).
Það eru aðaliega flóttamenn,
sem gerzt hafa sjómenn, sem
ekki: eiga tilkall til rikisborg-
: araréttinda í neinu landi. Víða
| um lönd er það svo, að þótt
j þessir menn séu skráðir á skip
fá þeir ekki landgönguleyfí
vegria þess, að þeir hafa eng-
i in skilríki er sanria hverrar
þjóðar þeir eru. Hafa þessir
mean oft á' tíðum verið fang-
ar um borð í skipunum, sem
þcir sigldu með, jafnvel ár eft-
ir ár.
Um utanríkisstefnu. Banda-' Á fundinum í Haag sam-
ríkjanna í nánustu framtíð | þykktu fulltrúar þeirra átta
[ jóða er þar áttu fulltrúa, að
eftirleiðis skuli þessir land-
lausu menn fá að fara í land
í höfnum þeirra ianda er hlut
áttu að máli og að tilraunir
skuli gerðar til þess ?að fá fleiri
segir fréttáritári Associated
Press: '
„Áð því bezt verður vitað
cino og otendur, mun stefna
öulle ar vera að hindra að efnt
yerði tii saniaingafundar miHi
usturs og vesturs með þátt-1 þjóðir til þess að gerast aðilar
töku
tu manna
! að þessu samkomulagi.
Ei:
h:
© 4»
Cía j

r
1
es
ö Ö
Washington Post telur að Bandaríkin eigi að
taka boði Sovétríkjanna um stórveldafund
Eitt áhrifamesta. blað Bandaríkjanna og stærsta blaðiö
í höfuðborginni, Washmgton Post, gagnrýndi í gær Dull-
es utanríkisráðherra fyrir að nafa hafnaö umsvifalaust
tilboöi Sovétríkjanna um stórveldafund .
Blaðið kvaðst harma hinajaldrei að líta þannig á málin.
neikvæðu afstöðu Dullesar til! Dulles hafði á fundi með blaða-
tilboðs Búlganíns. Hvers vegna | mönnum í fyrradag kallað sov-
fyrr, vegna þess að Eisenhow-
Sam Rayburn, nánasti banda- j er finnist að hann geti ómögu-
maður . Lyricjoas Johnsons og iega. misst þetta átrúnaðargoð1 ættum við ekld að fallast á. ésku tilboðin áróðursbragð.
forseti . fuiitrúadeiíáarinnaf,! sitt eftir að hann sjálfur erj að leiðtogar stórveldanna komi
sagði við íréttamenn þegar, búinn að verða fyrir snert af
saman, að hann! siagi.
þingið kom
byggist við „tölúverðum deil-
um.“.
itieii ie•©• • aooooo©eoo• so«
„Fólk er almennt æði óró- j •
legt, mér liggur við að segja
niðurdregið, yfir gangi mála í
HernaðaráígjöM
minnkuð í Kína
Varaforseti Kína, Sjú Te
marskálkur, sagði nýlega á; •
efnahagsráðstefnu í Peking að j •
kínverska stjómin hyggðist j •
lækka til muna útgjöld til j •
hernaðar og ennfremur til •
kostnaðar við stjórn ríkisins. j •
„Kostnað, sem ekki rennur beint j •
til ínmileiðslustarfa, verður að : •
lækká stórlega, til þess að afla j •
meira fjár til arðvænlegrar •
starfsemi11, mælti hann. I»<
ír í gær
Franska herstjómin í
Algeirsborg tilkynnti i gær
að hersveitir liennar liefðu
fellt 116 nppreisnarmenn í
orustu skamnit frá Con-
stantine í austurhluta Al-
sír og tekið 31 fang-a.
Hún Síigði ennfremur að
flokkur uppreisnarmaiuia
hefði komið frá Túnis i
gær og fellt 12 franska
hermenn, tekið 5 til fanga
og farið nieð þá aftur til
Túnis.
saman á fund til að ræða um
bætta sambúð ríkja sinna, eins
og Sovétríkin virðast vilja?
spyr blaðið.
Ekkert illt gæti hlotizt af
slíkurn fundi og verði hann til
að auka gagnkvæman skilning
milli rikja, myndi hann auð-
velda samkomúlag á öðrum
sviðum. Bandaríkin ættu að
minnsta kosti að taka eitthvert
frumkvæði sjáif, en ekki aðeins
iáta sér nægja að hafna til-
boðum Sovétríkjanna, segir
blað:ð.
Macmilian, forsætisráðherra
Breta, saeði í viðtali við blaða-
menn í Delhi í gær, áð áðui*
en fundur æðstu manna yrði
haldinn yrðu að hafa faríð
fram undirbúningsviðræður
stjómarerindreka.
Hann var að því snurður
hvort hanu teldi að tillögur
Sovétríkjanna væru nðeins á-
róðursbeagð. Hann neitaði því
og sagðist telja að menn æH •' ium landvarnanna.
;iórn
endnrskipnlögð?
Reuter segir að margir af á-
lirifamönnum beggja flokka í
öldungadeild Bandaríkjaþmgs
hafi krafizt þess að æðsta
stjórn bandarískra landvama
verði algerlega endurskipulögð.
Landvarnanefnd þingsins ætlar
að leggja til að allur herafli
Bandaríkjanna verði settur und-
ir stjórn eins manns.
Nú er æðsta stjórn landvarna
í höndum eins fulltrúa frá
liverri grein þc rra, landher,
flugher og flota, auk formanns.
Sú tillaga hefur komið fram að
í stað þessa lierráðs komi ann-
að sem skipaö sé herforingjum
sem ekki háfa á hendi nein
störf i hinum einstöku grein,-