Þjóðviljinn - 19.01.1958, Qupperneq 10

10) —ÞJÖÐVIUINN — S'unnudagur 19. janúar 1958
Látum engum takast
Framhald af 7. síðu.
sjálfir komið þar svo mikið
við sögu?
Eða hver getúr búizt við
jþví; að þéssir menn viti rim
þær kjarabsetur, sem verka-
lýðshreýfingin hefur komið
fram að löggjafarleiðum og
með samningum í nánu sam-
starfi við núverandi ríkis-
stjórn ?
Vita þeir ekki að á seinasta
þingi fékkst orlof verka-
manna lengt að lögum úr 12
virkum dögum í 18 virka
daga á ári og orlofsfé hækk-
að úr 4% í 6% af launum.
Vita þeir, eða meta þeir að
nokkru, að með þessari breyt-
ingu orlofslavanna þrefaldað-
ist orlofsréttur hlutarsjó-
manna. Þeir nutu áður hálfs
orlofsréttar, eða 2%, en fengu
nú í fyrsta sinn viðurkenndan
i lögum landsins fullan or-
lofsrétt, eða 6% af hlutarupp-
hæð. — Auðvitað hafa þeir
heldur ekki huarmynd um, að
eður fvrntist orlofsrétturinn á
einu ári, en með breytingu
orlofslaganna, skyldi hann
f.yrnast á 4 árrnn, eins og al-
mennar kaupkröfur.
Vita hessir ^“nn, að á sein-
osta þingi fékk verkalýðs-
hví"*fingin rn’dn álirif á
st.jó ru a tvi nn < ileysistrygging-
anna og að það getur haft
vaxandi þýðingu eftir því sem
árin líða.
Ætli þessum þjónum íhalds-
ins sé það ljóst að um sein-
ustu áramót liafði verkalýð-
tir landsins eignazt öryggis-
sjóð, ef atvinnuleysi skyldi
bera að höndum — að upp-
hæð ca. 70 inilljónir króna.
Um næstu áramót verður
sióður besfú ^<’ðinn inii eða
yfír 100 iniiljónir króna, og
þmin'g á hann að vaxa um
mii’iónatnpi á árí hveriu, ef
ptvínnulevsi eyðir ekki af
stoAii hans.
Er svo Dagsbrúnarhetjum í-
haidsins kunnngt um, að þetta
er einn af ávöxtnm verkfalls-
baráttunnar 1955, — sem nú
er skilgreind sem landráða-
sta rfsemi af forkólfum þessa
pnma íhalds — Vafalaust vita
þessir íhaldskerúbar ekkert
•um jtað.
Þá vita þessir vinir vorir
sjálfsagt ekki skil á því, að
skattalækkun sú, seni lág-
tekjtifólki var tryggð á sein-
asta ári var árangur af sam-
starfi og samkonmlagi verlia-
lýðssamtakanna og ríkis-
stjórnarinnar. Samkvæmt því
fengu allir þeír einstaklingar,
sem vfdtótekjiir höfðu neðan
við 30.500 krónur, lækkaðan
tekjus’mtt sinn um þriðjung
— og hién með eitt barn
einnig hríðiungs lækkun þó
tekinr þeirri værn 47.500 kr.
Þetta mimoði nokkru, sökum
þess, að ek’d var st.ætt á öðru
en að læv,m útsvör slíkra
gjaldenda einnig verulega.
Þá var h’íífðarfatafrádrátt-
ur togarasjóm'anna liækkaður
um 200 kr. á mánuði, og báta-
sjómanna um 300 kr. á mán-
uði eða 3600 á ári.
Ennfremur fengu þeir sem
lögskráðir höfðu verið á ís-
lenzkt fiskiskip, 3 mánuði eða
lengur á árinu, 500 krónur í
sérstakan skattfrádrátt fyrir
hvern lögskráningarmánuð.
Á seinasta þingi fekkst það
svo loks lögfest, að vcrkalýðst
félcg skuli njóta sama réttar
og önnur menningarfélög
gagnvart lánum úr félags-
heimilasjóði, en fyrir því hafðí
verið barizt árum saman, án
árangurs, vegna fiandskapar
íhaldsins við verkaivðsfélögin.
Þá er næsta ólíklegt, að
menn, sem ekkert fylgjast
með málum verkalýðssa.mtak-
anna, þó að þeim skióti allt
í einu upn sem verkalýðsleið-
togum, rétt fvrir stjórnar-
kiör oe borgi þá margra ára
giöld sín í snatri ,.v<ti“, að á
fjárlöyum ársins 1957 var eiu
milljón króna ætluð verka-
lýðshrévfímrunni til bygging-
ar orlofsheiniilis fyrir verlia-
fólk. Á fiárlögum þessa árs
er ein mili.jón króna einnig
æthið bessu hiutverki. Kemst
nú þetta merka mál á frain-
kvæmdastig á þessu ári.
Af öryggis- og réttindamál-
nm sjómanna er ekki einskis
vert að nefna, að nú er lög-
álcveðið, að gúmbjörgunarbát-
ar, er taki alia skinshöfnina,
sknii vera á hverju þílfafs-
skipi. Þá er mönnum nú með
stuttii námskeiði veittur rétt-
ur til sk'nstiórnar í innan-
lands siglinmim á skipum allt
að 120 rúmlestum.
Vel má vera, að fólk, sem
illa fylgist með í verkalýðs-
hreyfingunni, geri sér heldur
ekki fulla grein fyrir þeirri
stórfelldu breytingu, sem orð-
ið hefur á seinni árum á
starfsháttum verkalýðsfélag-
anna. En hún er meðal ann-
ars fólgin í því að leysa kaup-
og kjarasamninga í vaxandi
mæli — ekki fyrir livert fé-
lagssvæði f' fir sig, lieldur í
samstarfi v<ð mörg önnur fé-
lög og jafuvel í einu fvrir
landið a-llt í samstarfi við og'
undir forustn Aljiýðnsam-
bands Islands. Siík vinnubrövð
láta minna vfir sér. osr fara
hljóðlegar fram, hoidur eu
vera miindi, ef bar-'^t væn
fyrir sömn kr':fum á 40—50
stöðum á landinu.
Með þessu er Ixí vafalaust
rétt stefnt, og hníga að því
mörg rök. En við betta get-
ur óneifan’esra skapazt <=ú
hætta. að félagsmenn fái ekki
baráttubörf sinni fullnægt á
sama hátt. og begnr hvert
einstakt fé’ag 'stóð í harátt-
nnni út af fvrir s’tr.
Þá er ég þess líka fnllviss,
að það, getur hafa fnrið fram
hjá mörgum í fyrrahaust, er
samið var við bátaútvegs-
nienn, íshúsaeigcudur, togara-
útgerðarmenn, og við báta-
sjómenn um fiskverð og fleira
áð með þeiih samninguni var
sjómannastéttinni tryggð uni
11 eða 12% kjarabót.
Á sama hátt skilar sjó-
mannaráðstefna Alþýðusam-
bandsins í haust og samning-
ar þeir, sem þá voru gerðir
fyrir landið allt, íslenzkri sjó-
mannastétt umtalsverðum
kjarahótum.
Þá samdist um, að lág-
markstrygging á vetrarv.ertíð
skyldi verða kr. 2530 í grunn,
eða rétt við kr. 5000 á mán-
uði. — Að skattfríðindi sjó-
manna yrðu enn aukin nokk-
uð og fiskverð til hlutarsjó-
manna liækkað um 10 aura á
kílógramm. Er talið, að í
þessu felist, um það bil 11'
milljóna króna tekjuhækkun
til s.iómanna, miðað \ið með-
al aflaniagn.
Að síðustu skal ég svo að-
eins minna á eitt stórmál, sem
verkalýðshreyfingin hefur bar-
izt fyrir seinustu 10 árin —
gegn andstöðu ihaldsins -— og
aldrei tekizt að koma fram
við samnineaborðið.
Ég á hér við rétt tíma-
kaups- og \ikukaupsmanna til
unusaeTiarfrests og slvsa- og
sjúltralióta, eins og mánaðar-
kanpsmenn.
í viðræðom efnhnvcmqls.
nefndar Alþvðusambandsins í
haust við ríkisst.iórnina m
ýms ntyinnu- o0, efnahansmál,
v<< r hecsu máli ör<<,,ole!'H
trvævður framgangur á þessu
þina;i.
Samkvæmt þvi samkomulagi
lagði ég fram á Alþingi þann
19. desember síðastliðinn
stjórnarfrumvaip, sem tryggir
tíma- og vikukaupsmönnum,
sem vinna að staðaldri hjá
sama atyinnurekanda eins
mánaðar uppsagnarfrest og
fullan rétt tií launagreiðslu í
sjúkdóms- og slysatilfellum
allt að hálfum mámiði í hvert
sinn. Með þessu er miklu ör-
yggislevsi bægt frá dyrum
verkalýðslieimilanna, og stóru
réttlætismáli sem íhaldið hef-
ur lengi tafið, tryggður sigur.
Þetta mál, og mörg þeirra,
sem hér að framan hafa ver-
ið nefnd, eru svo stórfelld
hagshótaniál \innandi fólks,
að við liefðuni ekki liikað við
að leggja á okkur stórfómir
leugvinnrar verkfallsharáifu
til að ná jieim fram, ef á hefði
þurft að hakla. En er þá
minna um það vert að geta
gert þau að veruleika, án
dýrra fórna fyrir einstak-
linga og þjóðfélag? Eigum við
að vanmeta hessa sigra, vesrna
þe«s eins, að þe<r hafa náðst
með friðarsókn í samstarfi við
ve'viliað rikisvald ?
Sjálfsagt eru ihaldsverka-
menn einhverjir og fvlgifisk-
ar þeirra svo hlindaðir, að
þeir telji allt )>etta einskis
virði, og henda heldur á ein-
hver önnur mál, sem fremur
hefði átt að leysa.
NIÐUR SETTVERÐ
En samt er ég viss um
það, að allir sannir verkalýðs-
sinnar fagna því sem áunnizt
hefur, toeina siðan huganuin
að nýjum og' nýjum verkefn-
um og gera sér vel ljóst, að
framtíð verkalýðslireyfingar-
innar verður aldrei tryggð af
útsendurum íháldsins, hvaða
nöfnum sem þeir nefnast.
Hafið afstöðu íhaldsins til
allra helztu baráttumála
verkalýðssamtakanna frá þvi
fyrsta til síðasta að leiðar-
ljósi. Minnist ofsóknanna
sem stéttvísir verkamenn og
allir ötulir forvígismenn sam-
taka ykkar hafa sætt fvrr og
siðar. Og geynmið orð Bjarna
aðalritstjóra Benediktssonar
og annarra íhaldsframbióð-
enda um um verkalýðssamtök-
in við þessar kosningar ávallt
í fersku minni. Munið land-
ráðabrygziin. Munið samlík-
inguna um innbrotsþjófinn,
Munið ummælin um stjómar.
skrárbrotið. — Þessi ummæii
öll spegla liið rétta imiræti í-
haldsins til verkaiýðssamtak-
anna. Og í samræmi við hað
á íslenzkur verkalýður að
móta afstöðu sína til Siálf-
stæðisfloklisins og fylgifiska
hans.
S iálfstæðisflokkurinn hefu r
verið, er og verður, höfuðand-
stæðingur verkalýðssamtak-
anna. Gegn honum eiga ailir
verkamenn að sameinast, og
!áta engum takast að sundra
kröftunum. Verkalýðshreyfing
oæ afvinnurekendavald eig-a
aðeins takmarkaða sanileið.
Hamiibal Valdimarsson.
Um hvaS er kosið í Þrótti?
Framhald af 6. síðu.
færari en Þróttur með siíkan
véla- og bílakort að haki ?
Ekki hefur það bætt að-
stöðu félagsins, að við erum
að burðast með ónothæfa og
úrelta 11 ára gamla samn-
inga við vinnuveitendur, hver
sem er getur séð að svo
gamlir samningar geta ekki
staðizt hína öru þróun í við-
skipta og atha.fnalífi þessa
bæjar.
Nú fyrir kosningarnar í
Þrótti láta bæjarvinnumenn
og þeirra fyigifiskar þann
orðróm út ganga meðal
stöðvarmanna, að nú ætli
stjórn Þróttar að skipta bæj-
arvinnunni og þess vegna sé
nauðsynlegt að auka fylgi nú-
verandi stjórnar. Þessir flugu-
menn sigla yfirleitt það lág-
an byr að þeir em auðþekkt-
ir, en vara skuhim við okkur
samt á orðagjálfri jiessara
manna. Við viturn að þessir
menn hafa alla tið verið hat-
ursmenn alls þess er nefnist
vinnuskipting á milli fjöldans.
Hinsvegar eru þeir vissir með
að færa þami hring sem þeir
hafa myndað um bæjarvinn-
una eitt.hvað lítið eitt út til
þess að ná öruggari tökum á
félaginu, og þeir sem eru á
stöðii.ni sjá sína sæng út-<
hreidda.
B.áðningarstofa Reykjavík-
iirbæjar hefur úthlutun á
hæjarvinnunni til vörubíl-
stjóra og virðast ráðamenn
hennar ha.fa bæði vilja og lag
á að hafa vinnuskiptinguna
sem minnsta og láta vinnuna
fara i \issra manna hendur
og er það rniður farið að slík
stofnnn skuli taka þvilíka af-
stöðu, þa.r sem um er að ræða
vinnu sem greidd er af al-
mannafé og þar sem enginn
einstakur á rétt til þessarar
vinnu frekar en annar. Það er
siðferðileg skylda hjá þeim,
mmmmmmumsm
sem hafa með úthlutun á bæj-
arvinnunni að gera að þeir
sýni fyllsta skilning á þörfiun
fjöldans en úthluti ekki vinn-
unni til vissra manna. Það er
því engin tilviljun að íhaldið
hefur haft stjórn félagsins urn
árabil, bæjarvinnan hefur ver-
ið þeii’ra eina og aðaltromp
sem óspart hefur verið slegið
út fyrir kosningar.
Þróttarmeðlimir, látið ekki
ginnast af loforðum um bæj-
arvinnu eða öðrum álíka kosn-
ingabreilum við þessar kosn-
ingar í Þrótti. Það dregur
fljótt úr bæjarvinmi fyrir
stöðvarmenn ef einhver yrði,
þegar kosningum er lokið, sú
hefur reynslan verið.
B-listinn er borinn fram a.f
mönnum, sem óháðir eru öll-
um stjörnmála flokku m, Ger-
um þ\i sigur B-listans sem
stærstan og sameinumst um
þá menn, sem vilja einhuga
vinna að því að allri vinnu
verði úthlutað frá stöðinni.
Þegar hagsmunir allra félags-
manna stefna að sama marki,
þá er Þróttur fyrst sá sterki
og þá hverfur líka sá ótti sem
er hjá stórum hóp manna í
dag við það að láta skoðanir
sinar í Ijós.
Vörubílstjóri
Gengislækkun
Framhald af 1. síðu.
bjarg sem úrslitum veldur í
verklýðshi-eyfiiiguiuii. Ef Dags-
brún fellur — eins og aðal-
framb.ióðandi atvhuiurekenda-
listans komst að orði — mun
íhaldinu reynast auðvelt að
framkvæma gengislækkunará-
form sín. Og' ]>á niun aftur
koma í dagsljóslð áætluniu
fræga frá 1950: að lækka geng-
ið í hvert skiptl sem verka-
mönnum tekst að tryggja sér
kjarabætur.
ílæstu daga verða seldir
Kvenskór Verð kr. 100.00
Karlmannaskór Verð kr. 198.00
Kvenstrigaskór Verð kr. 90.00
Loðfóðraðir inniskór barna kr. 60.00 -
Sléttbotnaðir kveaxskór kr. 148.00 ■
áður kr. 262.00
áður kr. 254.00
áður kr. 125.00
áður kr. 143.00.
áður kr, 208.00
Aðalstræti 8, Garðarsstræti 6, Laugavegi 38, Laugavegi 20,
Snorrabraut 38.