Þjóðviljinn - 27.04.1958, Side 1

VILJiNN
Sunnndagur 27. apríl 1958 — 23. árgangur — 95. tölublað.
Inni í blaðinu
Komið að úrslitum
— 6. síða
Sementsverksmiðjan
á Akranesi — 7. síða.
Páskagangan mikla
í Bretlandi — 5. síða.
Tillaga Islands í Genf hlaut
ekki næg ilegan me i r i h I uta
En samþykkt var einróma fillaga frá
SuSur-Afriku sem gengur mun skemmra
Eina tillaga íslendinga á ráðstefnunni í Genf hlaut með 67 samhljóða atkvæðum, en
ekki nægan meirihluta við atkvæðagreiðslu á allsherjar-
fundinum í fyrrakvöld.
Tillaga íslands var eftirfar-
andi: „Eigi þjóð lífsuppeldi og
efnahagsþróun að ' langmestu
leyti ufidir fiskveiðum við
strð'ndina. og ef nauðsyn reynist
áð takmarka heildarafla fisks á
svæðum í nánd við strandmið,
skal sfrandríkið hafa forgangs-
rétt til fiskveiðanna, eins og því
er nauðsynlegt vegna hagsmuna
sinna í sambandi við fiskveiðiar“.
Síðar bættu íslenzku fulltrú-
arnir við ti'löguna ákvæði um
gerðardóm, ef deilur kæmu upp
um þessi mál.
itóttllfl
m
Fimdur Sósíalistafélags
Keykjavíluir í fyrrakvöld var
mjög fjölsóttur.
Lúðvík Jósepsson sjávarút-
málaráðherra flutti ýtarlega
framsögu um stjcrnmálavið-
horfið en að ræðu hans lokinni
‘hcfust umræður og tóku fjöl-
omargir til má's. Stóðu umræð-
ur af miklu fjöri alllangt fram
yfir miðnætti.
istðfélags Rsykja-
Tillaga fslands var samþykkt
í þriðju nefndinni, er fjallar um
verndun fiskstofnsins, en náði
ekki tilskildu fylgi á allsherjar-
fundi ráðstefnunnar í fyrra-
kvöld. Tillagan hlaut 30 atkvæði,
21 voru á móti og 18 sátu hjá.
Eins og kunnugt er þarf tillaga
tvo þriðju atkvæða til að ná
samþykki á a’lsherjarfundinum.
í dag var hinsvegar samþykkt
málamiðlunartillaga frá Suður-
Afríku, sem hmígur í svipaða átt
og íslenzka tillagan, en gengur
bó skemmra. TilLaga þessi er á
bá leið, að til að tryggja vernd
fiskstofnsins við strönd utan
fiskveiðilögsögu, ætti sérhvert
ríki sem þar fiskar að hafa sam-
starf við strandríkið til að
tryggja réttláta meðferð með
ráðstöfunum, sem samkomulag
verður um og skuli þá viður-
kennd forgangsréttindi strand-
ríkis í hlutfalii við það, hversu
háð það er fiskveiðunum, en —
jafnframt tekið til’it til lög-
mætra réttinda annarra ríkja,
eins og það er orðað.
Þessi tillaga var samþykkt
10 sátu hjá.
Kynning á verkum
Magnúsar Ás-
geirssonar í dag
I dag efnir Stúdenfaráð til
kynningar í hátíðasal liáskól-
ans á verkum Magnúsar Ás-
geirssonar.
Sr. Sigurður Einarsson flyt-
ur erindi um skáldið og Gerður
Hjörleifsdóttir leikkona, Krist-
inn Kristmundsson stúd. mag.,
Baldvin Halldórsson leikari og
var Kvaran leikari lesa úr
verkum þess. Þá syngur Guð-
munda Elíasdóttir nokkur lög
við ljóð og ljóðaþýðingar Magn-
úsar. .
Bókmenntakynningin hefst
kl. 4 síðdegis og er öllum heim-
ill aðgangur.,
Ný orðsending
Æðsta ráð Sovétríkjanna hefur
sent þingi Band-aríkjanna orð-
sendingu, með áskorun um að
bæði þjóðþingin hafi samvinnu
um að ekki verði leyfð kj^jrna-
vopn í Vestui«Þýzkalandi.
Vaxandi óeirðir á Möltu og mót-
mæli gegn brezku stjórninni
Verkamenn á eynni hafa boðað 24
stunda verkfall á mánudag
í fyrradag- tók landstjóri Breta á Möltu, Robert Lay—
cock, allt framkvæmdavald á eynni í sínar hendur og
leystL þingið’ upp.
Undanfariö hefur verið mjög róstusamt á eynni, eink-
um eftir að' Mintoff bað'st lausnar fyrir sig og ráð'uneyti
sitt.
Það hefur því ekki verið hægt
að mynda stjöm .að nýju eftir að
hann sagði af sér, þar sem
stjómarandstaðan hefur aðeins
17 þingsæti.
Deila hefur lengi stáðið miiíi
Mintoffs og brezku stjórnarnnar,
vegna þess að brezka flotamála-
ráðuneytið hefur ákveðið að láta
hætta að mestu framleiðslu í
skipasmiðastöðvum flotans á
eynni, en þar vinnur mikill
fjö’di verkamanna.
Undanfarna daga hefur verið
mikið um óeirðir í Valetta,.. og .
haf.a margir menn særzt alv.ar-
lega.
MTR
Verkaiýðssambandið á Möltu
hefur bóðað 24 stunda verkfa’l
á mánudaginn kemur iil að mót-
mæia aðgerðum brezka land-
stjórans, sem hefur áunnið séi
miklar óvi-nsældir eýjarskeggja.
í fyrrakvöld gengust verka-
menn fyrir fjöldafundi, tveim
milum fyrir utan höfuðborgina
Valetta. . Stjómarvöldin . höfðu'
ieyft þennan fund með því skil-
yrði -að engar kröfugöngur yrðu
í sambandi við harm. Mörg þús-
und manns sóttu fundinn, sem
lýsti yfir mótmælum Möltubúa
gegn * brezku stjórninni, og lýsti
allri ábyrgð á aiburðunum á
eynni á heodur hemni. Meðan á
fundinum stóð þxömmuðu 50
lögreglumenn framhjá- funda-r-
staðnum. Töldu fundarmenn
þetta ögrun við sig og veittust
að lögreg’uþjónunum með aur-
kasti, Lögregluþjónarmir héldu Kvikmyndasýning í dag í
til lögreglustöðvar í nágrenninu 12 e.h,B Syrpa af fallegum
og voru þar broínar nokkrar ! teiknimyndum.
rúður.
Fiokkur Mintoffs, Verka-
mannaflokkurinn, hefur 23 af 40
Kl. 4: BtlMANTSÉV-MÁLIÐ
litmýnd með ensku tali; saka-
málamynd. Að lokum frétta-
þingsætum á þingi eyjarskeggja. | mynd.
víknr
Sósíalistafélag Reykiavíkur
iheldur árshátíð sína að kvöldi
30. þ.m. í Tjarnarkaffi. —• Nán-
ar verður frá þessu sagt í
þriðjudagsblaðinu.
Sænsk bókasýniiig
Sýning, sem íslenzkir bókaútgeíendur
mættu margt af læra
Þessa dagana stendur yfir sænsk bókasýning 1 boga-
sal Þjóöminjasafnsins, er hún í alla staöi hin athyglis-
veröasta og gefur góða hugmynd um sænska bókaút-
gáfu og sænskar bókmenntir.
Þótt við íslendingar séum
mikil bókaþjóð og margt er-
lendra bóka hafi verið á mark-
aðinum að undanförnu, hefur
ekki borið mikið á sænskum
bókum þeirra á meðal, mest
hefur verið um enskar bækur,
danskar og norskar. Ekki er
Dagsbrún heldur íélagsfund í Iðnó annað
kvöld kl. 8,30. Á fundinum verður rætt um
samningana og uppsögn þeirra; einnig verður
rætt um félagsmál.
Dagsbrúnarmenn eru hvattir til þess að
mæta vel og síundvíslega á þessum mikil-
væga fundi.
þetta fyrir þær sakir, að bók-
menntir Svía standi að baki
bókmenntum hinna Norður-
landaþjóðanna eða þeir gefi
minna út af bókum heldur en
þær. Fremur stafar það af því,
>að við höfum frá fomu fari
átt öllu minni skipti við þá
en Norðmenn og Dani, og svo
er mál þeirra nokkru erfiðara
til skilnings fyrir okkur, þótt
rauinar geti ail^-, sem læsir
eru á norsku og dönsku, einn-
ið lesið sænsku sér til gagns,
ef þeir leggja sig eftir því.
Of lítil kvnni aí
sænskri bókagerð
Það er þó síður en. svo, að
okkur séu með öllu ókunnar
bóknienntir Svía, því að nokk-
uð hefur verið þýtt eftir
sænska höfunda á íslenzku, og
flestir hinna helztu þeirra eru
okkur -að góðu kunnir. Allt um
það höfum við ekki átt eins
greiðan aðgang að verkum
Hér sést nokliur hiuti bókanna á sýningunni.
þeirra í heild eins og vert væri, gerð og
og sænsk bókagerð og bókaút- um.
gáfa verið okkur helztil lítið
kunn.
En þessa dagana er einstakt
tækifæri til að kynnast sænskri
bókagerð .og skoða verk
sænskr.a höfunda í veglegum
útgáfum á frummá’.inu, því að
íyrr-a laugardag var stofnuð í
bogasal . Þjóðminjasafnsins
sænsk bókasjþiing. Eru það
bókaútgáfan Norðri ‘og ísafold-
arprentsmiðja, sem gangast
fyrir henni. Á þess&ri sýningu
er margt bóka, milli 1800 og
2000 bindi, og efni þeirra er
ákaflega fjölbreytilegt, svo
þarna er um að ræða mjög
gott sýnishorn af sænskri hóka-
sænskum bókmennt-
Vandaður búnaður
bókanna
Það, sem vekur fyrst athygli,
þegar sýningin er skoðuð, er
einkar smekk’egur og vandað-
ur ylri búnaður bókanna. Fer
þar ekki aðeins saman góður
pappír og preníun heldur og
prýðilegar myndskreytingar og
varadað band. Sýna listayerka-
bækurnar . að í litprentun
standa Sví-ar í allra fremstu
röð. Bandið á bókunum er
einnig mjög til fyrirmyndar,
að vísu ekki sérlega íburðar-
Framhald á 11. síðu.