Þjóðviljinn - 07.08.1958, Side 4

4) — ÞJÓ£>VILJINN — Fimmtudagnr 7. ágúst 1958
<----------------------— ----------■——--------—
| Halldór Helgason, Ásbjarnarstöðum:
Spjallað
fJmmtíu ára afmæli þess:
við ungmennafélagið Brúin á
1
Eltir venju viljið þið,
vinir minir góðir,
að ég setjist ennþá við
• o-ðsins gömlu hlóðir.
Mér er nokkuð um og ó,
eius og gefur að skilja,
— eiginlega ekki þó
að mig skorti vilja —.
Nú er einka-ástandið
orðið mjög í brotum,
ekki sízt; að eldsneytið
er að verða á þrotum.
Fyrir ykkar félagsskap
fátt ég vann til nytja, —-
\ c.rð þó aldrei vona-tap
við þann yl að sitja.
1 Vist er gott að verma hug
i við þá gömlu elda,
þegar gerist fátt um flug
! og farið er að kvelda.
Þótt ég löngum léki það
að leggja sprek á glóðir,
var mér ekki áskapað
að eignast nýjar þlóðir.
Hefur því í háa tíð
hjakkað í sama fari;
gegnum dagsins storm og stríð
! stóð ég í gömlu vari.
AHtaf vakír eitthv.að gott
1 yfir fornum kynnum.
— Margt er horfið bak og brott,
býr þó djúpt í minnum.
2
Hamaskipti á hálfri öld
hefur flest á jörðu.
—- Það er morgunn — það er kvöld
þar á eyktavörðu.
Skaut upp kolli skoðun sú,
skjótt er náði hylli,
upp að kæmist andleg Brú
unglinganna á milli.
Þegar handa hafizt var
•hér var um að gera:
ur.dirstöður islenzkar
allar skyldu vera. —
Heyrðist þá um heiði og strönd
i hljómur á vökudegi:
..Rétti æskan örva hönd
ail’ er á góðum vegi.“
Þetta var ei þrumuraust
þrungin af vopnabraki,
heldur sunginn linnulaust
léttur morgunvaki.
Þorsteinn rauf á þessa leið
þögn með hörpu sinni. —
Þat var röddin heit og heið,
helguð framtíðinni.
Þó fannst ýmsum eitthvað þá
! c-ins og súrt í broti:
hneykslun olli harpan frá
Hlíðarendakoti.,
Þ&ssi hneykslun herti á
hreyíing gróðursprota,
— sjálfsagt Var áð þroska þá
þjóðinni til nota. —
Hvernig svo sem þar og þá
þula tímans hljóðar
leggur framtíð ábyrgð á
æsku hverrar þjóðar.
Engu merki heldur hátt
hik né undansláttur,
og til viðnáms vinnur smátt
■ veifiskataháttur.
Eyrun hafði æska lands
opin — og kaus að vaka:
imdir vorsöng árgalans
ákvað hún að taka.
*?
Lengi átti íslenzk þjóð
oki þungu að verjast,
hennar stolt og hetjublóð
hafði við margt að berjast.
Mörgum fersk í minni er
rnanni söguvönum,
hún er smeygði af hálsi sér
helsinu frá Dönum.
Stóð þá æska vonum vigð
vörð um strönd og sveitir,
svo að yrði síður drýgð
synd er uppgjöf heitir.
Þá var uppi allsstaðar
ósk í frelsis þágu:
að hverfa ei til annarrar
yfirdrottna-plágu.
Ákveðiu var ætlun sú
eftir lausn úr helsi,
friðgóða að taka trú
— trú á eigin frelsi.
Frelsi er mikið fagurt orð
flutt á sigurhátið,
fyrir ætt og óðájstqrð
— eins og var í þátíð — —
Liúft er að hlusta á söngvasvan,
súg í vængjablaki,
— bara að ekkert feigðarflan
felist þar að baki.-------
Hátt i vetrarviðjum brast,
voröld hófst í landi,
— en hverjum sigri fylgir fast
fyllri og stærri vandi.
Reynir þá á þolrifin,
því er vert að muna:
— aumt er að breiða yfirskin
ofan samviskuna,
4
„Vormenn íslands" — ekkert nafn
eignaðist þjóðin fegra
irmritað í söngvasafn
sitt, né elskulegra.
Undir þeirra vegsögn var
vor um strönd og dali,
hieinsaði loftið hér og þar
hollur morgunsvali.
Ennþá mætti íslenzk þjóð
unna slíkum dögum:
— Þeir voru íslenzk ástaljóð
urdir nýjum lögum.
Þc-gar eitthvað öndvert snýr
um hin seinni kynni,
margur að þeim ennþá býr
innst í vitund sinni. —
„Vormenn íslands“ enn um sinn
ætla að standa á verði,
þo að hrekkvís heimurinn
h. rðleikið þeim gerði.
— Von er að slái ótta og ugg
inn í mennska hugi
þar sem Heljar-hrafn við glugg
hlakkar — og er á flugi.
5
Vel sé ykkar vökuþrá,
vinir mínir góðir,
sem í byrjun átti — og á
er.nþá, hlýjar glóðir.
Geym þú, — hvað sem brast og brást, —
bæði í gleði og harmi,
freisivígða Islands-ást,
æska, í þínum barmi.
Stundum verður eitthvað að
ur.dir björtu ijósi,
— samt kann enginn sögu um það
að sólargeislinn. frjósi,
Þeir, sem ungir undu þátt
í sinn streng úr honum,
geta langa ævi átt
eitthvað gott í vonum.
— Fyrirgefið fátækt spjall
fauskí gamalkunnum,
sem á bak við Sxðufjall
situr að ellibrunnum.
..—>
Minningarorð
Kafrín Jónsdóttir, kennari
Katrín Jónsdóttir, kennari,
lézt hér í bæ þriðjudaginn 29.
júlí s.I. Hún var fyrir aðeins
fáum dögum komin heim eft-
ir ársdvöl erlendis. Við heim-
komu hennar hefði engan get-
að órað fyrir snöggum veik-
indum hennar og skjótum
dauða. Katrín vár fædd 2.
nóv. 1907 að Hraunkoti í
Landbroti í Vestur-Skafta-
fellssýslu. Fáðir hennar var
Jón bóndi í Hraunkoti, Jóns-
son bónda í Seglbúðum í
Landbroti, en móðir hennar
var Ólafía Gunnarsdóttir
bónda á Flögu í Skaftártungu,
Vigfússonar. Katrín stundaði
nám i Kennaraskóla íslands
og tók próf þaðan 1929.
Skömmu síðar stundaði hún
einnig nám bæði í Danmörku
og Svíþjóð og siðastliðinn vet-
ur var hún við nám í Osló og
mun þar hafa íagt stund á
teikninám. Árið 1935 réðist
Katrín kennari að Austurbæj-
arskólanum og þar kenndi
hún siðan.
Við Katrín Jónsdóttir urð-
um samstarfsmenn í tuttugu
og tvö ár. Eg bjóst við, að
samstarfsárin yrðu fleiri. Það
varð ekki. Þá er að taka því.
Tugir ferðamanna
gista nú í tjaldi
Akureyri.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
MikiII ferðamannasti'aumur
hefur verið hér undanfarnar vik-
ur, en eitthvað hefur di'egið úr
honunx síðu.’ítu dægrin vegna
veðurbreytingannnar.
Margt fei'ðamaiuia hefur í
suirar tjaldað á tjaldstæði þvi
sem Fegrunai'félag Akureyrar
og bæjarstjórn gengust fyrir að
útbúið var á skjólgóðum stað,
sumtanvert við svmdlaug Akur-
eyrar. Þar hafa suma dagana
verið um og yfir 20 lijöld.
Þjóðaratkvæði í
Frakklandi seint í
næsta mánuði
Franska stjómin tilkynnti i
gær að hún hefði ákveðið að
þjóðaratkvæðagreiðslan um
hina nýju stjórnarskrá sem
hún hefur látið semja muni
fara fram 28. september. 60
þingmenn sósíaldemókrata, eða
meirihluti þingflokksins, gáfu i
gær út yfiriýsingu þar sem þeir
vara við stjómarskráruppkast-
inu.
Eftir þessi kynni þekkti ég
Katrínu nokkuð og veit því,
hvað hún hefðj sagt um það,
að ég væri að skrifa um hana
í blöð. Hitt veit ég þó einn-
ig, að svo mikill var vingjam-
leiki hennar gagnvart hverj-
um einum, að leiðinlegt hefði
henni þótt að banna mér því-
Hkar skriftir úr því að ég
hafði löngun til þeirra, En
stutt yrði það að vera og ekki
fyrr á ferð en svo, að hún
sæi það ekki sjálf. Það skal
virt. Mig langaði aðeins til
að mega bera um það vitni,
að hégómalausari einstaklingi
og betur gerðum á flestara
•þátt en Katrín vmr, er varla
unnt að kynnast. Góðlyndí
hennar og glaðlyndi einkennd-
ist sameiginlega í hnittnum'
tilsvörum og spaugsyrðum,
sem ukust að gildi við það_
hve iátlaust þau voru sögð.
Katrín var mjög vel gáfuð
kona og einnig hafði liún list-
ræna hæfileika á ýmsa vegu
umfram fjöldann, en yfirlætis-
leysi hennar og hógværð skip-
uðu henni í hóp hinna liljóð*
látu, skipuðu henni í hóp þesa
fólks, sem svo er elskulegt,
að þegar maður kynuist því,
er ekki hægt að gefa upp alla
von um, að tilgangur lífsins sé
einhver. Katrin var ein af
þessu fólki og skoðanir henn-
ar í samræmi við það. Hún
var enginn hávaðamaður um
skoðanir sínar, en sá, sem
þekkti gáfur hennar, réttlætis*
kennd hennar og mannúð,
þurfti ekki að spyrja neing
um það hvar í sveit hun
myndi skipa. sér varðandi þaú
mál, sem hæst bar í samtið
hennar.
Katrín Jónsdóttir var fjöl-
hæfur kennari. Hún liafði
mikið gert til að fullkomna
sig i starfinu, sótti í því skyní
skóla erlendis og námskeið
bæði þar og mörg hér heima.
Hún var þvi vel undir starf
sitt búið. En mestan styrk:
til þess starfs, sem hún gerði
að sínu, sótti hún þó áreið-
anlega til þeirra eiginleika
sinna, sem ekki verða í slcól-
um fengnir eða. á námskeið
sóttir. — Og þó glæðast þeir
þar sjálfsagt, þegar vel tekst.
Hún skildi fólk hlýjum skiln*
ingi og mildum, en fyrir
barnákennara er líklega engaa
skilning betra að eiga.
Katrín mun hafa starfað
nokkuð í iþróttaféla.gi kvenna
þér i bæ og vissi ég til þess,
að hún var oft í skíðaferðum
með því félagi, einnig tók húit
þátt í mörgum hópferðum um
byggðir og óbyggðir þessa
lands, því að hún hafði yndi
af ferðalögum, Til félagsstarfa
og ferðalaga hennar þekki ég
annars lítið persónujega en.
ég veit af afspurn það, sem
reyndar mætti ráða af líkurn:
Allir þeir, sem kjTmtust henni
þarna, — og þeir voru margir,
— ljúka upp einum munni um
framúrskarandi viðkynningú
hennar. Svo mun einnig um
hvem, þann, er þekkti hana»
í Austurbæjarskólanum vani*
hún mestan hluta ævistarfs
sfns. Samstarfsmennimir og
allir, sem þa.r voru Katrínú
samtíða, blessa minningú
hennar.
Stefán Jónsson. j