Þjóðviljinn - 05.08.1959, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 5. ágúst 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Hannibal Valdimarsson:
Léleg framleiðsluvara verður
alltaf léleg útflutningsvara
þ.m. varðandi frumvarp um
efnahagsmál, er nú liggur fyrir
Alþingi frá ríkisstjórninni.
í>á skorar fundurinn á Al-
þingi að samþykkja breytingar-
tillögu þá, er fram er komin
við frumvarpið, um að kaup
kvenna skuli frá 1. febrúar n.'k.
greitt með vísitölunni 185, en
ekki 175, eins og til er ætlazt
í frumvarpi ríkisstjórnarinn-
ar“.
Svar til Alþýðublaðsins í tilefni af skrifum bess dag eftir dag út af smá-
grein í rússneska tímaritinu „New Times" um íslenzk verkalýðsmál.
íslenzk verkalýðssamtök hafa sannarlega tekið afstöðu bæði til kaupránslag-
anna oog herstöðvamálsins.
Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn kveinka sér undan því, að sagt
sé frá því erlendis, að þeir hafi lækkað kauD með lögum og þannig
riftað gerðum samningum milli verkalýðsfélaga og atvinnurekenda — Þetta
þykja líka hvarvetna ill tíðindi, og þó ótrúlegast að um þetta skuli hafa
íekizt samkomulag atvinnurekendaflokks og verkalýðsflokks.
Alþýðublaðið hefur tvo und-
anfarna daga re.vnt að gera
veður út af smágrein, sem ég
skrifaði í apríl í vor í rússn-
eska tímaritið „Nýir Tímar,“
sem út kemur á níu tungu-
málum. — í dag sé ég, að
Morgunblaðið tyggur upp
þvætting Alþýðublaðsins um
þetta, enda er það nú orðin
höfuðíþrótt þessara blaða, að
endurprenta hvort eftir öðru
allt það rætnasta og andstyggi-
legasta, sem þau gæða lesend-
um sínum á hvort um sig. —
1 þetta sinn hafa þessi systur-
fyrirtæki stjórnmálanna því
ekki brugðið vana sínum.
Ég hélt i fyrstu, að ég kynni
að hafa kastað handritinu að
þessari smágrein. þar sem ég
hafði ekki látið mér detta í
hug, að hún yrði nokkurntíma
gerð að opinberu umtalsefni.
En af tilviljun fann ég handrit
greinarinnar. og var hún svö
hirt í heild í Þjóðviljanum í
gær.
Geta þeir, sem um það hirða
•og heldur vilja það hafa, sem
sannara reynist. þannig gengið
,úr skugga um. að hér er ekki
um meina áróðursgrein að
ræða, heldur örstutt yfirlit um
þróun íslenzkra verkalýðsmála.
Auðvitað komst ég ekki hjá
að skýra frá því, að ríkisstjórn
íslands hefði nú lækkað kaup
íslenzkra launþega með lögum
og þannig ráðizt á samnings-
rétt verkalýðsfélaganna.
Síðan sagði ég í greininni:
„liefur verkalýðshreyfingin
það nú til yfirvegunar, hvernig
hezt sé að mæta þessari árás.
Dreg ég það ekki í efa, að
henni verði hrundið með sam-
cinuðum styrk íslenzkra verka-
lýðsfélaga,"
Hef ég nú nokkuð fyrir mér í
því. að íslenzk verkalýðshreyf-
ing hafi tekið afstöðu gegn
þessari lagasetningu og þeirri'
árás á lífskjör launafólks, sem
í henni felst?
Afstaða Alþýðusambands fs-
lands liggur skýrt fyrir í svo-
hljóðandi miðstjórnarsamþykkt
írá 19. janúar 1959:
„Miðstjórn ASÍ fékk í gær,
sunnudag 18. janúar, til um-
sagnar frumvarp ríkisstjórnar-
innar í efnahagsmálum og vill
út af því taka eftirfarandi
fram!'
1. Þessar ráðstafanir hafa ver-
ið ákveðnar af ríkisstjórn-
inni, án nokkurs samráðs við
verkalýðssamtökin, sem með-
al annars sést af því, að nú
þegar hefur verið lokið end-
anlegu samkomulagi við
Landssamband ísl. útvegs-
manna um aukna aðstoð við
útgerðina á þeim grundvelli,
að frumvarpið verði lögfest.
2. Með frumvarpinu, ef að lög-
um yrði, er gert ráð fyrir
því að breyta löglega gerðum
kjarasamningum stéttarfé-
laganna stórlega til lækkun-
ar og ákveða þennig kaup-
Hannibal Valdimarsson.
lækkun með liigum. Getur
verkaiýðshreyfingin ekki lát-
ið undir höfuð leggjast að
mótmæla slíku harðlega.
3 Samið hefur verið við at-
vinnurekendur í sjávarútvegi
um tugmilljóna auknar bæt-
ur af opinberu fé umfram
það, sem felst þeim til hags-
bóta í kauplækkuninni
sjálfri.
4. Engin trygging er fyrir því,
að fjár til þessara ráðstaf-
ana og niðurgreiðslna, verði
ekki aflað með nýjum álög-
um á almenning síðar á ár-
inu.
5. Miðstjórnin telur, að að-
gerðir þessar brjóti í megin-
atriðum í bág við stefnu þá,
sem nýlokið Alþýðusam-
bandsþing markaði í efna-
hagsmálúm, þar sem með
henni er í senn gengið á
samningsrétt verkalýðssam-
takanna og stefnt að stór-
felldri kjaraskerðingu.
6. Með vísun til framanritaðs
varar miðstjórn ASÍ alvar-
lega við samþykkt frum-
varpsins og bendir sérstak-
lega á þá hættu, sem í því
felst að ætla að afgreiða að-
gerðir í efnahagsmálunum,
án eðlilegs samráðs og sam-
starfs við launþegasamtökin
í landinu.
Jafnframt iýsir miðstjórn-
in yfir þvf, að hún er reiðu-
búin til viðræðna við ríkis-
stjórnina um aðgerðir verð-
bólg. til stöðvunar á grund-
velli þeirrar samþykktar, sem
þing Aiþýðusambandsins í
lok nóvember síðastliðins
gerði í þeim efnum.“
Þessi samþykkt ein mundi
fyllilega næg'ja til að finna
orðum mínum stað. En af miklu
meira er að taka.
Þann 22. janúar mótmælti
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna
á Akureyri þessari lagasetn-
ingu.
Þar er „harðlega mótmælt
þeirri stórfelldu kjaraskerð-
ingu,“ sem í lögunum felist og
sérstök áherzla lögð á, að með
því að lögbjóða kauplækkun sé
verið að taka samningsréttinn
af verkalj'ðsfélögunum og
skerða stórlega árangurinn af
áratuga starfi þeirra.
Daginn eftir gerir fjölmennur
fundur í Verkamánnafélaginu
Ðagsbrún þessa samþykkt um
málið:
„Fundur í Verkamannafélagr
inu Dagsbrún, haldinn 23. jan.
1959, mótmælir harðlega frum-
varpi ríkisstjórnarinnar í efna-
hagsmálum, sem nú hefur verið
lagt fyrir Alþingi. Fundurinn
skorar á Alþingi að fella frum-
varpið, þar sem það felur í sér
stórfellda kjaraskerðingu og
fellir úr gildi, ef að lögum verð-
ur, samningsbundin kjaraá-
kvæði verkalýðsfélaganna, sem
gerð eru samkvæmt löghelgum
rétti þeirra til frjálsra samn-
inga við atvinnurekendur.“
Þann 25. janúar í vetur gerði
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna
í Árnessýslu harðorða mót-
mælasamþykkt út af kaupráns-
lögunum. Þar er einnig bent á,
að stefna sú, sem í frumvarpi
stjórnarinnar felist, sé í and-
stöðu við yfirlýstan vilja síð-
asta þings Alþýðusambands Ts-
lands varðandi lausn efnahags-
málanna.
Verkamannafélagið Hlíf í
llafnarfirði ræddi frumvarpið
um niðurfærslu verðlags og
launa á félagsfundi 25. janúar
1959 og lýsti yfir, að það
tæki ekki afstöðu til þess í
heild, en síðan sagði orðrétt í
ályktun fundarins:
„Þó eru þegar augljós áhrif
þess ákvæðis, er fjallar um
niðurskurð á verðlagsuppbót-
úm og lögboðna vísitölu.
Vill fundurinn lýsa yfir and-
stöðu sinni á þessu ákvæði
frumvarpsins, þar sem um
hvort tveggja er að ræða,
veigamikla kjaraskerðingii og
skerðingu á rétti verkalýðsfé-
laga til samningsgerðar við at-
vinnurekendur.“ v
Enn gerðist það sama dag,
að Sjómannafélag Hafnarfjarð-
ar hélt aðalfund sinn og gerði
þá svohljóðandi samþykkt:
„Aðalfundur Sjómannafélags
Hafnarfjarðar, haldinn 25. jan.
1959, mótmælir harðlega þeirri
stórfelldu kjaraskerðingu, sem
felst í lagafrumvarpi því, sem
ríkisstjórnin lagði fram á Al-
þingi 21. janúar.
Fundurinn mótmælir því, að
fiskverð bátasjómanna skuli
með lagaboði vera lækkað úr
kr. 1,91 í kr. 1,66. Sérstaklega
mótmælir fundurinn þó því að
fiskverð togarasjómanna, sem
er óeðlilega lágt og aldrei hef-
ur verið orðað að láta fylgja
vísitölu, meðan hún fór hækk-
andi, skuli nú vera lækkað með
lögum.
Fundurinn leggur sérstdka á-
herzlu á, að með því að lög-
bjóða kauplækkun er verið að
taka ‘ samningsréttinn af verka-
lýðsfélögunum og skerða þann-
ig stórlega árangurinn af ára-
tuga baráttu verkalýðsfélag-
anna“.
Þá tekur Félag járniðnaðar-
manna í Reykjavík afstöðu til
kauplækkunarmálsins með sam-
þykkt á félagsfundi þann 28.
janúar. Sú samþykkt var svo-
hljóðandi:
„Fundur í Félagi járniðnaðar-
manna, haldinn miðvikudaginn
28. jan. 1959, mótmælir harð-
lega frv. því. sem ríkisstjórnin
hefur lagt fyrir Alþingi um
skerðingu samningsbundinna
vísitöluuppbóta á grunnkaup
launþega.
Fundurinn vill alvarlega vara
við þeirri hættu, sem búin er
frelsi verkalýðsfélaga til að
semja um kaup og kjör með-
lima sinna, ef kauplækkunar-
ákvæði nefnds frumvarps yrðu
að lögum“.
Og þann 29. janúar heldur
Starfsstúlknafélagið „Sókn“ að-
alfund sinn og gerði þar þessa
ályktun:
„Aðalfundur Starfsstúlknafé-
lagsins Sóknar, haldinn 29.
janúar 1959, samþykkir að lýsa
yfir stuðningi við samþykktir
síðasta ASÍ-þipgs í efnphags-.
málum. Einnig lýsir fundurinn
yfir stuðningi, sínum við sam-
þykkt miðstjórnar ASÍ frá 19.
Sjálfsagt hafa miklu fleiri
samþykktir verið gerðar um'
þetta mál, þó að hér verði eigi
birtar, en þetta ætti a.m.k. að
nægja til að sýna, að annað-
hvort er leiðarahöfundur Al-
þýðublaðsins harla fáfróður
um verkalýðsmál, eða hann
kærir sig ekki um að fara ná-
kvæmlega með sannleikann, er
hann fullyrðir, að ég hafi gert
mig sekan um þá hneykslan-
legu framkomu, að ræða þetta
mál við Rússa „áður en íslenzk-
um verkamönnum gafst kostur
á að fjalla um málið“, eins og
hann segir. (Alþbl. 29. júlí).
Þá má ennfremur geta þess,
að nokkur féJög hafa gert meira
en að samþykkja mótmæli gegn
kauplækkunarlögunum. Þau
sögðu upp samningum sínum
við atvinnurekendur, til þess
að hnekkja kjaraskerðingu
kaupránslaganna. Man ég í
svipinn eftir þessum félögum:
Hið íslenzka prentarafélag,
sem fór fram á 15% kauphækk-
un og lagði út í verkfall til að
freista þess að knýja kröfur
sínar fram. — Trésmiðafélag
Reykjavíkur. — Félag íslenzkra
rafvirkja. — Félag fram-
reiðslumanna. — Mjólkurfræð-
ingafélag íslands. — Og Sjó-
mannafélag Reykjavíkur.
Um þessi félög dugar a.m.k.
ekki sú röksemd, að það séu
bara kommúnistar, sem fjand-
skapist við kauplækkunarlög-
in, því að þau eru nálega öll
ýmist undir stjórn Alþýðu-
flokksmanna eða íhaldsmanna.
Það sem nú hefur sagt ver-
ið, hygg ég að sanni það fylli-
lega, sem ég sagði í grein
minni, að íslenzk verkalýðs-
hreyfing hefur það til yfirveg-
unar, hvernig bezt sé að mæta
árás þeirri, sem gerð hefur ver-
ið á lífskjör allra launamanna
hér á landi.
Um bölvun vaxandi dýrtíðar
f.yrir launastéttirnar þarf ekki
að tala í þessu sambandi. Seín-
asta Alþýðusambandsþing bauð
samstarf við ríkisvaldið um
stöðvun dýrtíðar við 185 stig,
en við því var ekki litið. Þetta
tilboð var endurnýjað með
samþykkt miðstjórnar A.S:f.,
sem-birt er hér að framan, en
það var líka hundsað, og kaup-
ið skorið niður um 10 stig
bótalaust.
Þá er það ann'að atriði, sem
mér skilst að þeim Alþj^ðu-
blaðsmönnum þyki vítavert, að
ég skuli hai'a minnzt á í grein
minni í „New Times“.
Um þetta mál sagði ég í grein-
inni: „Eins og kunnugt er, hafa
Bandaríki Norður-Ameríku
herstöð á íslandi. Er hún til
einskis gagns í friði, en stór-
hættuleg lífi þjóðarinnar, ef til
ófriðar drægi. — Þess vegna
vinna íslcnzk verkalýðssam-
tök að því af alefli, að Kefla-
vikurherstöðin verði lögð niður
og herliðið flutt úr landi“.
Framhald á 9. síðu