Þjóðviljinn - 06.09.1959, Qupperneq 6

6), — ÞJÓÐVILJINN — Suimudagur 6. september 1959
IHÓDVILIINN
Ötgefandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sðsialistaflokkurlnn. — Ritstiórar:
Magnús Kiartansson (áb.), Sigurður Quðmundsson. — Préttaritstiórl: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Siguriónsson, Eysteimj Þorvaldsson,
Guðmundur Vigfússon,, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurður
V. Fríðþjófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
grelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavðrðustíg 19. - Siml 17-500 (5
línur). - Askriftarverð kr. 30 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 2.
Prentsmiðia Þjóðviijans.
Loðið skjal
fjæðj Alþýðublaðið og Morg-
unblaðið reka upp vein
végna þess að minnt hefur
verið á að gefnu tilefni viss
atriði varðandi framkomu
Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins í landhelgismál-
inu. Um mörg atriði í gangi
málsins er það að segja, að
þau liggja skjallega fyrir,
nokkrar staðreyndirnar sem
Alþýðubiaðið er svo hrætt við,
að það þorir aldrei að minn-
ast á, eru opinbert mál, sann-
áð af bréfagerðum og plögg-
khi scm þegar hafa verið
birt. Þær staðreyndir um
framkomu Alþýðuflokksins í
rná’.inu he.fur Alþýðublaðið
ekki rcynt að vefengja, enda
er það ekki hægt Hitt ráðið
tekur Guðmundur í Guð-
xnundsson og málgagn hans,
að rctast í fúkyrðaaustri og
-ésökunum á Þjóðviljann og
ÁÍþýðubandalagið, sé minnt
é staðreyndir um gang máls"
ins, sem Alþýðuflokknum kem.
ur illn. Og hugmyndin á þá
jafnan pð vera sú, að kosn-
ingaúre’itin í sumar hafi
sannað rð fólkið láti stað-
revndijmar um afstöðu Al-
þýðufiokksins til lancíhelgis-
málsins eins og vind um eyru
þicta. Satt er það, að kosn-
ingaúrs’i'in i sumar virtust
ibenda tfl furðulegs andvara-
leysis mik.ils hluta þjóðarinn-
í-r um iandhelgismálið, enda
tckr1 Fr"v,sókn og Sjálfsstæð-
isF.ok'-num að láta þær snú-
pst cð 'angmestu leyti um
]-.jö.f*''’""m°brevtinguna. En
hvcrk' / ’þýðufloltknum, Al-
þvðvK"'“:'”>i né neinum öðrum
r'iun t að túlka þau kosrn
ingaf”* •1!f sém þakkir og
trau"t~""V”singu til Alþýðu-
f’okk"’"" f-’”;r frammistöðu
ih"”« í '""dhslglsmálinu. Al-
þvðnb'" *’"i lrættir til að
g’evm" 1'”í r.f til vill vegna
þer".: "U ' "ð hefur fengið um
pi.o;.- „ - -7—n rticrnarblað með
yoyr hætti, að sumar-
-...."»■ vo-u allt annað
en —'-"".ningar fyrir Al-
þýðuvckk.inh.,
A lþýðvb’áðið virðist einnig
]i"f" v"rið stungið i 'kviku
v'~ -" h^cg- að Þjcðviljinn
levfð; ""■- rð rifja upp nokkr-
nv '""vndir um afstöðu
Oo> e-p’-nmú sósíaldemókratá-
þ Norðurlönd’um í
Inh'”’-’"-:"triá'i íslendinga. Hef-
r~ ' engu verið hallað
rít*"1 mníi, eri‘ sannleikurinn
r»-ðir ”"-búðalaust. Verður
b-h*5 / 'bvðuflokkúrinn ís-
lsnr’-; "v rikisstjórnir Norð-
urla”'1" ?ð bola, að staðreynd-
i’ rm ooi"bera framkomu
] sé’i rifjaðar upp. Þjóð-
viiji”” v"rð"r ekki sakaður
rm a* ' " ra ekki I sambandi
v'ð" hci"'só]cri utanríkisráð-
h°nr" Nnrðurlanda haldið
clhv- b-í til skilá sem telja
mæ*-+> b"”dinvu um að ríkis-
stjcrnir Norðurlanda ætluðu
sér að styrkja málstað Islerid-
inga í landhelgismálinu. En
yfirlýsingin frá ráðherrafund-
inum, þar sem landhelgismálið
var rætt, mun verða íslend-
ingum vonbrigði, og veikja
að mun trú þeirra á að norræn
samvinna sé annað en nafnið
tómt, einmitt þegar Islending-
um ríður mest á að sú sam-
vinna væri annað og meira en
veizlurabb og glasaglaumur.
Óðagotsgangur Alþýðublaðs-
ins ástæðulaus..
/\g það er ekki Þjóðviljinn
” einn, sem túlkar von-
brigði Islendinga með þess
háttar norræna samvinnu og
fram kemur í yfirlýsihgu
ráðherrafundarins. Tíminn,
aðalmálgagn Framsóknarfl.,
birtir yfirlýsinguna 'í gær,
með áberandi forsíðufyrir-
sögn: „Yfirlýsing sem veldur
Islendingum vonbrigðum. Ut-
anríkisráðherrar hinna Norð-
urlandanna skjóta sér með
öllu undan því að taka hreina
afstöðu í landhelgisdeilunni.“
Og í inngangi greinarinnar
segir Tíminn um yfirlýsingu
fundarins m.a.: „Sú yfirlýs-
ing hlýtur að valda Islending-
um miklum vonbrigðum þar
sem ráðherrar hinna Norður-
landanna hafa alveg skotið
sér undan því' að taka hreina
afstöðu til landhelgisdeilunn-
ar, sem Islendingar eiga í við
Breta hvað þá heldur að um
sé að ræða nok'kurn minnsta
stuðning við málstað íslend-
inga. 1 yfirlýsingunni kemur
fram að rætt he-fur verið um
málið á fundinum að frum-
kvæði utanríkisráðherra Is-
lands, en utanríkisráðherrar
hinna fjögurra Norðurland-
anna hafa verið sammála um
að gefa um það yfirlýsingu,
þar sem engin skýr afstaða
kemur fram, hvorki um efnis-
atriði deilunnar né herskap '
Breta hér við land. Þar er
ekki einu sinni yfirlýsing um
a.fstöðú þeirra til 12 mílna
fiskveiðilandhelgi og engin
bein ósk borin fram um að
Bretar fari á brott með her-
skip s:n. Yfirlýsingin gæti
raunar alveg eins verið gefin
út af brezku stjórninni sem
norrænum utanríkisráðherr-
um. Þetta hljóta að verða Is-
lendingum mi'kil vonbrigði og
varpa í þeirra augum skugga
á gildi norrænnar samvinnu“.
17'inhverjar sérstakar ástæð-
ur kunna að liggja tilg>.
þess að Alþýðuflokkurinn og
utanríkisráðherra haus eru
sérstaklega ánægðir með yf-
irlýsingu ráðherrafundarins,
eða þá að Alþýðuflokkurinn
íslenzki er ekki enn vaxinn
uop úr þeirri afstöðu til sós-
íaldemókrataflokkanna , á
Norðurlöndum- að segja ,,allt
gott sem gerði hann“. En
íslenzk afstaða er það e'kki
Heimurinn séður
innanirá
Meirihluti íslenzkra nútíma-
málara virðist álíta hina non-
fígúratífu myndlist sannasta
tjáningarform myndlistar í
dag og þeir um það, en mér
finnst að slíkur hugsunar-
háttur hljóti fyrr eða síðar
að leiða til kreppu, að vísu er
ekki farið að bóla á henni
hér heima, því þetta form
myndlistar er naumast orðið
það þroskað hjá okkur, en
víðast hvar erlendis þar sem
hin nonfígúratífa myndlist
hefur náð mikJum þroska er
eins og allt sé orðið staðnað,
en þegar list er farin að
staðna, orðin að sjálfsögðum
hlut er hún í hættu, en þá er
kannski von á einhverju nýju
frá þeim persónuleikum sem
eru nógu sterkir og sjálfstæð-
ir til að rífa sig útúr hinum
dregna hring.
Það er ekki lángt síðan að
hér var einhver athyglisverð-
asta sýníng sem haldin hefur
verið í seinni tíð, ég á við
sýníngu Gunnlaugs Schevings,
þessar stórkost’egu áróðurs-
myndir fyrir friði og áfram-
haldandi baráttu, sýníng sem
var sannkallaður lof-saungur
um hið óbrotna l'íf, svo ný-
stárleg og sterk að maður gat
ekki nema undrast fyrir fram-
an þessar myndir, en það er
sameiginlegt. með allri mikilli
myndlist að maður undrast
þegar maður lítur hana, fagn-
ar því að vera í raun og veru
til.
Við getum verið stolt að
eiga slíkan málara sem Gunn-
laug og ég held að við þurfum
ekki að óttast um áframhald-
ið, tilefni til þess gefur sýn-
íngu Alfreðs Flóka, sem hér
mun einkum gerð að umtals-
efni.
Alfreð Flóki er ýngstur
þeirra manna sem stofnað ha,fa
til sýníngar á Islandi að ég
held, tvítugur að aldri, en bú-
inn að fást við myndlist
nokkurn tíma þrátt fyrir það.
Það er athyglisvert við þessa
sýníngu eins og sýníngu
Gunnlaugs að báðir hafna þeir
hinni nonfígúratífu myndlist
en eru samt einna nútímaleg-
astir og sjálfstæðastir ís-
lenzkra myndlistarmanna í
dag.
Flóki er alger undpafugl í
íslenzkri myndlist, hann á
eingan sinn líka, hann kemur
stökkvandi inn í heim-
inn með svo sérstæðar og
heillandi myndir að maður
hlýtur að : undrast að þetta
skuli vera til á Islandi, en
það sannar okkur kannski
ennþá betur hvað mikíum
hæfileikum þetta land býr yf-
ir, hvað mikil orka bíður ó-
leyst, þegar gluggarnir eru
og lítt sæmandi íslenzkum
utanríkisráðherra. Islendingar
kunna ve] að meta allan
stuðning í landhelgismálinu,
en þeir ætlast til að sá stuðn-
ingur sé eitl.hvað annað og
meira en óskhyggja Alþýðu-
'blaðsins, allt annað og meira
en það sem felst í hinni kaf-
loðnu yfirlýsingu ráðherra-
.fundarins. <þ
að opnast og við erum að
verða hlutgeingir meðal hinna
stærri þjóða. Flóki er okkar
fyrsti grafiker sem eitthvað
kveður að, hann notar ekki
liti en helgar sig eingaungu
(að minnsta kosti ennþá)
grafík.
Ein bezta myndin á sýning-
unni finnst mér vera Hvar,
svo hárfin í teikníngunni eins
og flestar þessar myndir,
vandvirknin skín útúr hverri
línu, allt er yfirvegað, ekki
flanað að neinu, það er svo
sem nógur tími. En það er
fyrst og fremst boðskapur
þessarar myndar: Hinn
þreytti maður spyr um það
sem var eða verður, hin út-
taugaða menníng gagnvart
hinum einföldu lífssannindum:
sól eða túngli og jörðin að
baki, þessi maður er hin
hlægiléga og úrelta heimspeki
sem á sér hvergi rætur nema
í eitrinu, þegar -það er gufað
upp stendur hann aftur einn,
svona vanburða (One is
always alone). Hvar, hvar.
Hann véit það kannski, eða
veit hann það ekki?
Myrrtin Svart kaffi: Hinn
sígildi borgari með þúsund
ára erfðir í andlitinu: familíu-
myndir á veggnum, elskhug-
inn á gólfinu, gerviblóm í vas-
anum, takið eftir hendinni
sem er rétt fram. I Ungling-
urinn í skóginum afhjúpar
Flóki rómantíkina. Þetta er
mynd um draum konunnar um
sinn Pan og hennar eini Pan
er með á myndinni. Þannig
sér Flókj heiminn að innan,
hann iætur sér ekki nægja að
horfa á, heldur kryfur við-
fángsefnið til mergjar, viljinn
til að sjá hlutina eins og þeir
eru, svipta þá glansanum, hin
sanna satíra. Þannig á list að
vera bitur og miskunnar’aus,
fyrst og fremst viljinn til að
segja satt.
I myndinni Undur kemur
fram súrrealismi. Flóki býr
sér til sinn eigin súrrealismá
á skemmtilegan hátt, en hann
er ekki maður neinnar sér-
stakrar lis* 13tefnu sem situr
daginn út og daginn inn við
að búa t;l kenningar og hagar
sér eftir þeim í einu og öllu,
Framhald á 10. siðu.
ÞORSTEINN JÖNSSON frá HAMRI:
SÝNÍNG FLÓKA
Hve að mér þreingir ævinornin grimm
ebeneser flóki jóakim
mitt afl er þorrið ekkert fœr mér borgið
til vitans nema vokníng sönn og hrein
ég v.eld þó minni pdlmaviðargrein
in nómíne patri pústar af blygð og sorg
mörg pervert skini slúngin himnaborg
hér syðra, mun ei sorgum umbun veita
framan við þennan forpokað'a hríng
> >, ,■■. . v. ðii’íoíi.-txo '
hins furöulega únglíngs myndsýning?
--------------------------------------------®,