Þjóðviljinn - 29.09.1959, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 29. september 1959 — 24. árgangur 210. tölublað
Krustjoff og Eisenhower á n
horfur vaaxa á fundi æðstu
FriSsamleg sambúS er hér eftir yfirlýsf stefna rikis-
stjórna Bandarikjanna og Sovétrikjanna
ir,
Krústjoff forsætisráöherra og Eisenhower forseti lýsta
í gær báöir yfir ánægju meö árangurinn af þriggja daga
viöræöum þeirra í Camp David nærri Washington.
Krústjoff hélt ræðu á íþrótta-víg og vildu halda kalda stríð-
leikvangi í Moskvu strax eftir
að flugvél hans lenti, og Eisen-
hower ræddi við fréttamenn
í Washington.
Báðir töldu að viðræðurnar
hefðu gert mikið gagn, en lögðu
jafnframt áherzlu á að þeir
tveir gætu e!kki ráðið til lykta
neinum málum sem vörðuðu
önnur ríki.
Friðsamleg sambúð er
framtíðín
Krústjoff kvaðst vilja lýsa
því yfir, að hann teldi Eisen-
hower hafa sýnf stjórnvizku,
hugrekki og dirfsku með við-
hcrfi sínu til alþjóðamála. Hann
hefði ákveðið að bjóða sér
heim, enda þctt sterk öfl 'i
Bandaríkjunum væru því and-
inu áfram.
Yfirstandandi tímar geta
orðið tímar friðar og framfara,
að því tilskildu að deilumál
sem uppi eru séu leyst á grund-
velli friðsamlegrar sambúðar,
sagði Krústjoff. Engin önnur
lausn er fáanleg. Friðsamleg
sambúð er eina framtiðin sem
mannkynið á völ á öld elcl-
flauga sem borið geta vetnis-
sprengjur livert á land sem er.
Eisenhower forseti gerir sér
þetta ljóst, sagði Krústjoff, og
mér virtist að honum væri um-
hugað um að binda endi á
kalda sríðið og færa sambúð
Bandaríkjanna og Sovétríkj-
anna í eðlilegt horf.
Afvopnun
Krústjoff sagði að Eisen-
hower hefði tjáð sér, að Banda-
rikjastjórn hefði nú til abhug-
unar tillögur sínar um alls-
herjarafvopnun.
Við skulum umfram allt sýna
þolinmæði, sagði Krústjoff. All-
ar ríkisstjórnir ættu að athuga
tillögur okkar. Við litum á þær
sem samkomulagsgrundvöll.
Sovétstjórnin er reiðubúin að
athuga allar tillögur um breyt-
ingar á þeim og allar aðrar til-
lögur um afvopnun.
Framhald á 5. síðu.
Eísenhower i heimsókn
ffl Sovétrikjanna að vori
Næsta vor fer Eisenhower Bandaríkjaforseti í opinbera
heimsókn til Sovétríkjanna ásamt fjölskyldu sinni.
Eisenhower sagði fréttamönn- hann fréttamönnum, að í raurí-
Vitað er að um 1200 manns
hafa drukknað í fellibyl sem
gekk yfir Japan um helgina
og 2000 manns er saknað. Yf-
ir 6000 manns meiddust.
Milljón manna á ekki þak
yfir höfuðið eftir náttúruham-
farirnar. Um 50.000 hús eyði-
lögðust og mörg voru enn
á kafi ’í vatni í gær. Fellibylur
þessi er sá mesti sem komið
•hefur í Japan í manna minn-
um.
Bandaríska gervitunglið
Könnuður VI. hefur tekið
mynd af jörðinni og skýja-
myndunum í andrúmsloftinu úr
27.000 km hæð. Myndin náð-
ist á móttckustöð á Hawaii.
Tekið er fram að myndin, sem
er af Mexíkó, sé óljós. Þetta
er fyrsta myndin sem tekin er
af jörðinni utan úr geimnum.
Björn Tli. Björnsson tekur við verðlaunatilkynningunni úr hendi Kristjáns Benediktssonar for*<
manns Menntamálaráðs.
Björn Th. Björnsson, listfræðÍEigur
hlaut 75 þúsund króna verðlaunin
um í gær, að þeim Krústjoff
hefði komið saman um að
heppilegasti tíminn fyrir hann til
að heimsækja Sovétrikin væri
næsta vor. Á næstunni væru
inni hefðu það verið barnabörn
Eisenhowers, sem htfðu ráðið
heimsóknartímanum. Þau lang-
aði ti! að fara með afa sínum og
því yrði bezt komið við að vori.
í verðlaunasamkeppni Menntamálaráðs Islands um
frumsamda skáldsögu fyrir söguna Virkisvetur
þeir báðir önnum kafnir.
Krústjoff sagði í ræðu sinni
í Moskva, að hann bvggist við
Eisenhower' í heimsókn í lok
maí eða byrjun iúni. Fyrir brott-
förina frá Washington sagði
akranes
Argur og leiður
Sem stendur á Eisenhower
ekki heimangengt vegn'a verk-
falls hálfrar milljónar stáliðnað-
armanna. Um 200,000 verka-
menn í öðrum iðngreinum hafa
þegar misst atvinnuna vegna
Á fundi í MenntamálaráÖi íslands í gær samþykkti
ráöið' einróma aö veita skáldsögunni Virkisvetur verölaun
þau, 75 þús. krónur, er ráöiff hét í verölaunasamkeppni
um íslenzka skáldsögu, er þaff efndi til í tilefni af 30
ára afmæli sínu 12. apríl í fyrra. Þegar opnaö var um-
slag það, er haföi aö geyma nafn höfundarins kom í ljós,
aö hann var Björn Th. Björnsson, listfræöingur.
Alþýðubandalagið í Vest-
urlandskjördæmi hefnr opn-
að kosningaskrifstofu fyrir
Akranes og nágrenni í bað-
stofunni, Sunnubraut 22,
sími 174.
Skrifstofan er opin alla
daga, kl. 8—10 s.d.
stálskorts
Eisenhower sagði fréttamönn-
unum, að hann væri orðinn bæði
argur og leiður á silakeppshætti
deiluaðila. Ástandið væri orðið
óþolandi og hann hefði kvatt
íulltrúa beggja aðila á sinn fund
á morgun.
Síðdegis í gær tilkynnti for-
maður Mennntamálaráðs, Krist-
ján BenediktkSson, úrslit keppn-
innar á fundi með dómnefnd
, og fréttamönnum og afhenti
Birni Th. Björnssyni skjal með
[úrskurði ráðsins um verðlauna-
I veitinguna.
mem Slstans
Aiþýðubandalagið boðar
<il fundar með meðlimum
Sósíalistafélags Reykjavíkur,
Málfundafélags jalnaðar-
manna, Kvenfélags sósíalista
og Æskulýðsfylkingarinnar,
félags ungra sósíalista í
Iðnó annað kvöld.
Fundurinn liefst kl. 8.30
og verða málsliefjendur fjór-
ir efstu nienn G-Iistans í
Reykjavík: Einar Olgeirsson
alþingismaður, Alfreð Gísla-
son læknir, Eðvarð Sigurðs-
son ritari Verkamannafélags-
ins Dagsbrúnar og Margrét
Sigurðardóltir húsfrú.
Stnðniiigsmenii G-iistans,
Alþýðubandalagsins, eru ein-
dregið hvattir til að fjöl-
íiienna. -
í stuttri ræðu, sem formað-
ur Menntamálaráðs hélt við það
tækifæri, gat hann þess, að ráð-
ið hefði efnt til samkeppni
þessarar í tilefni af 30 ára af-
mæli sínu 12. apríl s.l. Heitið
var 75 þús. króna verðlaunum
fyrir frumsamda skáldsögu, er
væri 12 — 20 arkir að stærð
og dcmnefnd teldi verðlauna-
hæfa. Frestur til að skila hand-
rit.i í keppnina var í upphafi
eitt ár en var framlengdur um
fjóra mánuðj eða til 12. ágúst
s.l. Menntnmá’aráð áskildi sér
f.h. Bókaútgáfu Menningar-
sjóðs útgáfurétt á sögu þeirri,
er verð’aunin hlyti, án sér-
stakra r'tlauna.
I samkeppni þessa bárust 10
handrit. Dómnefnd skipuðu eft-
irtaldir menn: Helgi Sæmunds-
son, Bjarni Benediktsson frá
Hofteigi og Sigurður A. Magn-
ússon. Skyldu þeir dæma á milli
handrita, en Menntamálaráð á«
skildi sér rétt til að úrskurða,
hvort sú skáldsaga sem bezt
væri talin, þætti verðlaunanna
maljleg.
Hinn 22. þ. mán. skilaði dóm-<
nefnd áliti til Menntamálaráðs,
Segir þar á þessa leið:
,,Við undirritaðir, sem kjörn*
ir vorum til að lesa og meta
handrit þau, sem bárust í verð-<
launasamkeppni Menntamála-
ráðs um skáldsögur, höfum nú
lokið störfum. Tíu handrit bár-
ust, og það er samróma áliti
okkar, að eitt þeirra beri af,
Það er skáldsagan Virkisvetur,
Virkisvetur er söguleg skáld"
saga, gerist við norðanverðaH'
Breiðafjörð og á Ströndum umi
og eftir miðbik 15 aldar. AðaB
persónur eru Andrés Guðmunds,<
son á Reykhólum Arasonar og
Sólveig Björnsdóttir hirðstjóra
Þorleifssonar, og ástir þeirra
eru uppistaða verks’ns. 1
Bygging sögunnar er heiÞ
steypt, laus við innskot og útúr<
dúra. Atburðalýsingar eru ljós-<
ar og tíðum áhrifamiklar. Ýms-
1 Framhald á 9. siðU