Þjóðviljinn - 28.04.1960, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 28, apríl 1960 *—
Söluver
Nú er komin fyrsta til-
kynningin um söluverðlaunin
i byggingarhappdrætt? ÆsKu-
lýðsfylkingarinnar. Hún var
gefin á kaffikvöldinu, sem
ÆFR hélt á sunnudagskvöldið
fyrir þá, sem vinna að sölunni.
Fyrstu verðlaun fyrir landið
allt eru ferð fyrir tvo til Sovét-
ríkjanna. Ferðir og uppihald
í hálfan mánuð í júlí í sumar,
dvalið í Moskvu og' við Svarta-
hafið.
Fyrstu verðlaun til lands-
hluta eru ferð fyrir þrjá á
Eystrasaltsmóti& Ein fer tii
þess, sem selur mest í Reykja-
vík, ör.^rpr til þess söluhæsta
á Suður- og Vesturlandi og sú
þriðja er fyrir Norður- og Aust-
urlaud.
Eystrasaltsmótið er fjölþæt.t
æskulýðsmót, sem haldið er ár-
lega á Eystrasaltsströnd Austur-
Þýzkalands. Það sækir æsku-
fólk frá Norðurlöndum, Þýzka-
landi, Póllandi og Sovétríkjun-
um.
Auk þessa mun hver fylk-
ingardeild fá þrenn verðlaun
fyrir þá söluhæstu á hverjum
stað. í Reykjavík verða þau tíu.
Við segjum nánar frá þessu
næstu daga.
Flestir hafa sennilega verið
í ferðinni til Sovétríkjanna verður m.a. dvalisÆ við Svarta-
liafið. — Á myndinni sést baðströndin þar.
búnir að gefa upp alla von
um að komast út fyrir pollinn
á næstunni. Það er semsagt
óþarfi. Bara herða söluna. Nú
er tækifærið, að vinna utan-
landsferð um leið og unnið er
að því að Æskulýðsfylkingin
eignist varanlegt félagsheimili.
Notið 1. maí til að færa ykk-
ur nær markinu!
iimiiimiiiimiiimmiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimuniii
Nú á síðustu árum er orð-
5ð miklu friðvænlegra í heim-
inum en verið hefur um lang-
an aldur og má víst telja að
aldrei hafi verið meiri von um
að framkvæmd verði allsherjar
afvopnun. Tvær meginástæður
fþessa eru styrkur sósíalismans
og að vopn þau sem stórveld-
in hafa yfir að ráða eru svo
hrikaleg að ekki þarf nema
hluta af þeim kjarnorku- og
vetnissprengjum, gem til eru
til að þurrka út hvert manns-
líf af jörðinni. Ennfremur
þurfa herirnir ekki nema ör-
stuttan fyrirvara til að senda
af stað helsprengjur yfir and-
stæðinginn.
Eins og hernaðartæknin er
nii gætj stríð því hæglega
hafizt af misskilninai þannig
að hernaðaryfirvöld sem
fengju ransrar unplýsingar
sendu af stað eldflaug með
atómvopn innan borðs og
væri þá ekki að sökum að
spvria.
Nú kynnu menn að álykta
sem svo. að allir hlvtu að
fagna t'íðindum um góðar af-
vopr.unarhorfur, og að öll blöð
s'krifuðu um há möguleika,
sem mannkynið á til bættrar
menningar, að niðurlögðum
herjum og herga.gnafram-
leiðslu. Yfir þann sem á þessa
leið hugsar kemur það eins
og reiðarslag, að hevra tón-
lína hefur átt kost á að lesa,
landa. 1 þeim blöðum, vest-
rænum. sem höfunduv þessara
lína, hefur átt kost, á að lesa,
kveður a.m.k v>ð annan tón
en þann sem heilbrieður mað-
ur gæti búizt við Þegar ta'iið
berst þar að afvonnunarmál-
um, er sem skriffinnar auð-
valdsmálgagnanna tút.ni út af
ólund og illsku: „Nú geta
kommúnistar sýnt í verki að
þeir vilji frið, ekki stendur á
okkur. Eisenhower segir að
Bandaríkin geti varizt hvaða
árás sem er. Krúst.ioff mein-
ar sennilega. ekkert með frið-
arhjali sínu.“
Sumir kjósa að loka aug-
unum alveg fyrir gjörbreyttu
ástandi og skrifa eins og eng-
um manni hafi nokkru sinni
dottið í hug afvopnun eða
friður. Svo er t.d. um Lasse
nokkurn Budtz, höfund grein-
ar sem birtist í Billedbladet
22. jan. sl. ,
Fyrirsögn greinarinnar er
með Alþýðublaðsrisaletri:
„ALLTAF VIÐ!BÚNIR“. Síðan
með venjulegu fyrirsagnar-
letri: „Á hverjum degi á aðal-
stöð NATO í Norfolk að fylgj-
ast með ferðum 4000 skipa á
20 millj. ferkm svæði — Risa-
vaxið varnarkerfi á að tryggja
skipaumferð bandamanna á
Norður-Atlanzhafi“. Síðan
hefst sjálf greinin og er fyrsti
kafli hennar á þessa leið: „Á
hverjum degi sigla yfir 4000
skip um Norður-Atlanzhaf.
Þau eru dreifð um svæði sem
er ca. 20 millj. ferkm. Hvernig
er hægt að verja þessi skip í
styrjöld? Margir telja eflaust
að þessi spurning sé úrelt.
Þeir mundu segja að úrslit
væntanlegrar styfjaldar yrðu
ekki ráðin á Atlanzhafi Ef
menn geti raunverulega hugs-
að sér þa.u ósköp að þriðja
heimsstvrjöldin s'kelli á, verði
hún háð með eldflaugum, sem
flyttu vetnis- og atómsprengj.
ur. Skipin skiptu þá litlu máli,
Þetta er sjónarmið ósérfróðs
manns. A.m.k. segja a.11-
ir hernaðarsérfræðingar
NATO, að það mundi hafa ó-
metanlegt gildi að ráða yíir
Atlanzhafi, því að þótt fram-
farir í flugvéla- og eldflauga-
gerð hafi verið miklar verði að
flvtja meginhlutann af birgð-
unum frá USA til Evrópu
með skinum. Ef amatörinn
svarar því til að enginn tími
verði til slíkg svara sérfræð-
ingarnir að þetta sé auðvitað
sjónarmið en það sé ekki hægt
að áætla eftir því. Og í raun-
inni verði hernaðarsérfræð-
ingar að trúa því að notkun
at.óm- og vetnisvopna verði
ekki lí'kt því eins mikil í hugs.
anlegu stríði og venjulegt fólk
'hræðist, Það sé einfaldlega
ekki grundvöllur fyrir því.
Núna séu líka til taktísk at-
omvopn, minni vopn með tak-
mörkuðum sprengikrafti, og
sá sem e'kki vilji fá makleg
málagjöld, sem allir óttast,
byrji auðvitað með litlum
taktiskum atómvopnum."
Þá kemur reigingsleg milli-
fyrirsögn: „Danmörk er með“
og svo heldur áfram:
„Það er því hægt að búast
við að á Norður-Atlanzhafi
geti farið fram langvarandi
hernaður l'íka í væntanlegri
styrjöld og þessvegna er
NATO búið að koma sér upp
feiknastóru og viðamiklu
varnarkerfi fyrir þetta svæði.
Aðalbækistöðvar þessa varna-
kerfis eru í Norfolk í Virginíu-
fylki í USA og það heitir
Allied Atlantic Command eða
hreint og beint SACLANT en
sú stytting er notuð í hernaði.
Síðan er skýrt frá hvaða
lönd eru í SACLANT og hvert
sé verk æðstráðanda þess:
„. . . að hafa reiðubúnar all-
ar áætlanir fyrir sameiginlegt
varnarstríð.“ Þá er sagt frá
hlutskipti Danmerkur og her-
æfingum SACLANT. Þar á
eftir koma vangaveltur um
hvernig hernaðurinn yrði
háður á Atlanzhafi og lýsing
í hetjustíl á varnarmætti
SACLANT. Greinin endar á
stuttri lýsingu á lífsháttum
soldátanna í Norfolk og er
þeim hluta hennar auðsýnilega
ætlað að koma inn hjá les-
anda ógnblandinni virðingu
fyrir görpunum og öryggis-
kennd þar sem hinn „frjálsi'*
heimur á svo voldugt varnar-
'kerfi.
Ekki er hægt að sjá annað
en höfundur geri ráð fyrir
þv'í að Rússar ætli að ráðast
á aðildarríki NATO og stofna
þannig til heimsstyrjaldar,
enda kallar hann heimsstyrj-
öldina 1939—1945 alltaf aðra
heimsstyrjöldina.
Eftir Iestur svona greinar
hlýtur venjulegur, óspilltur
maður að snvrja: Hvað eiga
slík skrif að þýða? Hvaða til-
gangi þjónar slíkur fróðleik-
ur? Hversvegna flytja hin
„frjálsu" blöð á Vesturlönd-
um ekki ádeilugreinar á hern-
aðarvillimennskuna og víg-
búnaðinn ?
Hinn „frjálslyndi“ og „víð-
sýni“ borgari verður væntan-
lega e'kki lengi að svara þvi
til, að í hinum ,,frjálsa“
Framhald á 10 síðu.

• Valt á einu atkvæði
Á þriðjudaginn voru greidd
atkvæði á ráðstefnunni 'í Genf.
Flestir Islendingar munu hafa
beðið úrslita þeirrar atkvæða-
greiðslu 'í ofvæni, því að fyrir
okkur skipti það öllu máli,
að bræðingstillaga Bandaríkj-
manna og Kanadamanna næði
ekki fram að ganga, eins og
mestar líkur voru taldar á sío-
ustu dagana Úrslitin urou
sem kunnugt er þau, að ao-‘
eins eitt atkvæði skorti til
þess að bræðingurinn næði til-
skildum meirihluta eða tveim
þriðju atkvæða. Sýndi það bezt
að ótti okkar var ekki ástæðu,
laus. Bretum og Bandaríkja-
mönnum munu hafa orðið þessi
úrslit mikil vonbrigði, því að
þeir töldu sig orðna sigur-
vissa, enda höfðu þeir farið
hamförum í áróðri sínum á
bak við tjöldin. Þessi úrslit
þýða óbreytt ástand í land-
helgismálinu og fyrir okkur
Islendinga eru það hagstæð-
ustu úrslit sem hægt var að
fá úr því sem komið var. Þau
þýða, að við höldum 12 mílna
landhelgi ós'kertri, en hún hef-
ur verið virt af öllum þjóð-
um nema Bretum, og mun
eftir sem áður verða virt af
öllum þjóðum nema e.t'.v.
Bretum. Þeir eiga nú aðeins
um tvennt að velja, annað
hvort að virða 12 mílna land-
helgi Islands eins og allar aðr.
ar bjóðir eða að hefja að nýju
veiðiþjófnaðinn undir herskipa
vernd Mun þeim vafalaust
þykja báðir kostimir vondir,
svo m’kið tjón og hneysu,
sem þeir eru búnir að baka
sér með hernaði sínum gegn
okkur. En það uppsker hver
eins og hann hefur sáð til og
Bretar hafa sjálfir valið sér
skaðann og skömmina og
verði þeim að góðu.
• Lærdómsrík
staðrevnd
Fyrir okkur Islendinga er
það lærdómsrfkt að aðgæta,
hvaða ríkjum við eigum það
að þakka, að tillaga Banda-
ríkjanna og Kanada var ekki
samþykkt. Skvldu það ekki
vera vinaþjóðir okkar og
bandamenn úr Atlanzhafs-
bandalaginu ? Eða bræðraþióð-
irnar á Norðurlöndum ? Nei,
engin þessara þjóða lagði okk.
ur lið í baráttunni fyrir lífsaf-
komu okkar og tilveru, og það
sem meira var, þær lögðust
allar með tölu gegn okkur
undir forustu „verndara“
okkar, Bandaríkjamanna.
Þannig reyndist okkur stuðn-
ingur „vinaþjóðanna" og
,,bræðraþióðanna“ í heimi
vestræns lýðræðis, þegar mest
á reyndi. Þær þjóðir, sem
björguðu máli okkar, voru
hins vegar Austur-
Evrópuþjóðirnar og nokkrar
þióðir Asíu, Afríku og Snður-
Ameríku, einmitt þær þjóðir,
sem ríkisstjórnin reyndi að
svíkja með brevtingartillögu
sinni við bandarí«k-kari'»disku
t.illöguna, Sýnir bað bezt. hve
fáránlegt var pð flytja hana
án be«s að hafa minnstu von
um að hún næði samþvkki,
því að hún gat. aðeins orðið
tiJ hess að snilla fvrir oVkur
hjá þeim þióðum, sem við átt-
um samslnön með; ef banda-
rísk-kanadíska tillagan hefði
náð fram að ganva. Og
Bretum og Bae>daríkiamönn-
Um datt auðvit.að ekki í hug
að ganea að ,,til.þoðinu“ bar eð
þeir töldu sig ekki hafa neinn
hag að því Svona er það að
eiga misvitra og deiga for-
ustumenn.