Þjóðviljinn - 15.07.1960, Page 1

INNIIBLAÐINU:
er m.a. frásög'n af fundi fram-
kvæmdanefndar Keflavíkur-
göngunnar, i Framsóknarhús-
inu í fyrrakvöld.
Föstudagur 15. júlt 1960 — 25. árgangur — 154. tölublað.
rast nú að Vilhjál mi
Ójbo/onc/í ástand að maður sem þannig er komið fyrir
sé degi lengur ceðsti maSur peningamála þjóðarinnar
Allt bendir til að rannsckn olíumálsins sé nú að
komast á úrslitastig. Rannsóknin beinist æ meira að
Sambandi íslenzkra samvinnufélaiga og Vilhjálmi Þór
seðlabankastjóra, sem lengi var æðsti ráðamaður þess
■og olíufélaganna sem við málið eru riðin.
Undanfarna daga hefur verið
mikið um réttarhöld í málinu og'
■Vilhjálmur Þór hefur verið yf-
ir’neyrður lengi.
Eílainnílutningur
Eftir því sem Þjóðviljinn veit
bezt var það vitnisburður starfs-
manns hiá Sambandinu sem varð
•til þess að Vilhjálmur Þór var
kallaður fyrir rétt að nýju. Vitn-
isburður þessi fjallaði um bíla-
innflutning frá Bandaríkjunum á
■vegum Sambandsins. og kom Vil-
hjálmur Þór þar við sögu á
þann hátt að rannsóknardómarar
töldu knýjandi ástæðu til að
yfirheyra hann enn á ný.
Kyrrsettur?
Svo mun nú komið að hömlur
hafi verið lagðar á ferðafrelsi
seðlabankastjórans, og veit eng-
inn hvað næst kann að gerast.
Enn gegnir hann þó embætti
sínu eins og ekkert hafi í skor-
izt.
Slíkt er með öllu óþolandi. Á
kannske að bíða eftir því að
böndin berist enn fastar að hon-
um,. og rannsóknardómarinn sjái
sig jafnvel til knúinn að úr-
skurða hann í gæzluvarðhald?
Hvað á aðalbankastjóri Iandsins
eiginlega að híma lengi við tukt-
húsdyrnar?
Þjóðarskömm
Það er þjóðarskömm að maður
Verkfallsbann
frekleg árás
Stjórn Verkamannafélags
Ákureyrarkaupstaðar hefur
gert svohljóðandi samþykkt
vegna banns ríkisstjórnar-
innar við verkfalli flug-
manna:
„Stjórn Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar mót-
mælir harðlega hráðabirgða-
lögum þeim sem ríkisstjórn-
in hefur sett og afnámi
verkfallsréttar eins af
verklýðsfélögum i Alþýðu-
sambandi íslands.
Telur stjórn Verkamanna-
félags Akureyrarkaupstaðar
að löggjöf þessi sé frekleg
árás á grundvallarrétt verk-
lýðssamtakanna og krefst
þess að hún verði numin úr
gildi nú þegar“.
sem bendlaður er við alvarlegt
sakamál og fjármálahneyksli sé
degi lengur æðstj maður pen-
ingastofnana þjóðarinnar. Á
standið hefur verið þannig und-
anfarin ár, að ýmist er Vilhjálm-
ur í yfirheyrslum hjá rannsókn-
ardómurum í stærsta gjaldeyris-
svikamáli, smyglmáli og fjár-
dráttarmáli sem uppvíst hefur
orðið á fslandi, eða hann er á
þeytingi út um lönd sem full-
trúi íslands gagnvart alþjóðleg-
um fjármálastofnunum og fjár-
málastoínunum einstakra ríkja.
Geta má nærri hvaða álit þeir
menn fá á íslandi. íslenzkri fjár-
málastjórn og réttarfari, sem vita
hvernig í öllu liggur.
Óhætt er að full’yrða, að í sönnu
réttarríkí hefði það ekki getað
átt sér stað að maður í þeirri
aðstöðu sem Vilhjálmur Þór
komst í við rannsókn olíumálsins
væri látinn sitja kyrr í embætti.
ar niðurstöðu er langt að bíða, ‘
en enginn ærukær íslendingur
getur horft á það rólegur að
maður grunaður urn að vera
bendlaður vfð annað eins gegni
einu æðsta og ábyrgðarmesta
embætti ríkisins.
Það er dauft yfii- viðskiptum
í kaffihúsunum þegar sólin
skín, svo að afgreiðslue.túlkan
á Mokkakaffi fær tækifæri til
að setjast út í dyr og njóta
sólarinnar.
Rannsókn nauðg-
unarmálsins fer
senn að Ijáka
Er Þjóðviljinn hafði samband
við fulltrúa lögreglustjó.rans á
Keflavíkurflugvelli, Þorgeir Þor-
steinsson, tjáði hann blaðinu að
rannsókn nauðgunarmálsins færj
senn að ljúka. Nokkur vitni hafa
verið yfirheyrð, en ekkert vitn-
anna var viðstatt er atburðurinn
skeði. Framburður stúlkunnar
stendur því móti framburði her-
námsmannanna.
Málið hefur verið sent utan-
ríkisráðuneytinu til fyrirsagnar.

Tvöíöld ábyrgð
Frá upphafi hefur það verið
ljóst, eins og margsjnnis hefur
verið bent á hér í blaðinu, að
Vilhjálmur Þór er á tvennan
hátt aðili að olíumálinu. í fyrsta
lagi var hann formaður stjórn-
ar Olíufélagsins þegar hófust
gjaldeyrissvik sem nema alls
hálfri sjöttu milljón króna og
smygl sem nemur tveim milijón-
um. Ótvírætt er að sem stjórnar-
maður ber hann ábyrgð á því
sem aðhafzt var í nafni félag-
anna í hans stjórnartíð.
í öðru lagi hefur Vilhjálmur
Þó.r lengi verið yfirmaður gjald-
eyrjseftirlitsins, fyrst sem banka-
stjóri Landsbankans, síðar sem
seðlabankastjóri. Gjaideyrissvik
olíufélaganna voru því aðeins
möguleg að gjaldeyriseftirlitið
brást. Það fékk í hendur gögn
sem vísuðu á leynireikning Olíu-
íélagsins h.f. í Bandaríkjunum,
en þeim var ekki skeytt, Þegar
gjaldeyriseftirlitið bregzt svo
Kongó fœr hernaðaraðstoð
frá SÞ gegn Belgíumönnum
Kongóstjórn slítur stjórnmálasambandi við
Belgíumenn vegna ofbeldisárásar þeirra
Kongóstjórn hefur nú neyðzt til að biðja um hern-
aðaraðstoð frá Sameinuðu þjóöunum vegna ofbeldisárás-
ar Belgíumanna. Belgískur her hefur haldiö uppi lát-
lausum ófriði í Kongó síðan landið hlaut, sjálfstæði og
freklega brotið vináttusamning Belga og Kongómanna.
Öryggisráð SÞ hefur samþykkt aö verða við beiðni
Kongóstjórnar og er von á fyrstu herdeildunum til
Kongó í dag.
Aðstoðarframkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna dr. Ralph
Bunche, hélt blaðamannafund
í Leopoldville höfuðborg Kon-
gó í gærmorgun og skýrði frá
því að búast mætti við fyrstu
herdeildum Sameinuðu þjóð-
anna þangað innan tveggja
sólarhringa. Hann sagði að
herliðið yrði skipað hermönn-
um frá Ghana, Gíneu, Túnis
muni ekki leyfa her Samein-
uðu þjóðanna að fara inn í
héraðið, að belgíski herinn hafi
komið til Katanga að beiðni
hans sjálfs og komið þar á
lögum og reglu. Hershöfðingi
Belga í Katanga segist reiðú-
búinn að hiýða skipunum
Tshombe og varna herliði SÞ
inngöngu.
Kongó slitur stjórnmála-
sambandi við Belgíu
Belgíustjórn barst í gær
harðorð orðsending frá for-
seta og forsætisráðherra Kon-
gólýðveidisins, þeim Lúmúmba
o,g Kasavúbú. Segir í orðsend-
ingunni að Kongólýðveidið hafi
siitið stjórnmálasambandi við
Belgíu vegna ofbeldisárásar
Belgíustjórnar á Kongó.
Belgíumenn halda enn á-
Framhald á 10 síðu.
herfilega hlutverki sínu gagn- og Mali ríkjasambandinu. Her-
vart fyrjrtæki sem æðsti maður
þess er hluthafi í. hlýtur ábyrgð
að falla á hann.
Mælirinn fullur
Þetta eru þau atriði sem verið
hafa á almannavitorði síðan í
fyrra. Þegar bætist nú við ný
vitneskja sem bendlar Vilhjálm
Þór enn rækilegar við olíumálið,
er mælirinn fullur svo útaf flóir.
Rannsókn málsins mun hafa sinn
gang og síðan fer það fyrir
dómstóla, þar sem kveðið verður
liðinu verður stjórnað af Karl
van Horn, hershöfðingja frá
Svíþióð. Hann skýrði enn-
fremur frá því að herinn hefði
aðeins varnarvopn ,undir
höndum.
Yfirmaður hersins i
er þegar kominn til
Ghana
Kongó
Þernur Si i O
fallið á miðnœtti
af stað þangað.
Forsætisráðherra Katanga
héraðs í Kongó, Tshombe, sem
hlynntur er Belg’íustjóm, hef-
a um sekt eða sýknu. Endanlegr- ’ ur tpkynnt að stjóm Elatanga
Þernurnar á Eimskipafélagsskipunum hófu verk^
og 1603 rnaina herlið frá fall sitt á miðnætti í nótt eins og boðað hafði ver-
Ghana b ður þes3 að íeggja þar eg samnincfar tókust ekki fyrir þann tíma.,
Samninganefndir deiluaðila voru á löngum
fundum í gær með sáttasemjara ríkisins, og stóð
síðasti fundurinn fram á nótt. Var honum enni
ekki lokið er blaðið fór í pressuna. ^ , __ j