Þjóðviljinn - 03.01.1961, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 3. janúar 1961 — ÞJÓÐVILJINN —- (7
KRAFA DAGSBRUNAR: VIKUKAUP
HÆKKI ÚR 992 KR.Í1190 KRÓNUR
Dagsbrúnarmenn sam-
þykktu einróma á fundi
sínum s.l. föstudags-
kvöld tillögur stjóm-
arinnar um breytingar á
samningum, eins og Þjóö-
viljinn sagöi frá á laugar-
daginn. Eðvarö Sigurösson
hafði framsögu í málinu
og skýröi þær ýtarlega og
var ekki rúm til aö rekja
frásögn Eövarðs nema í
mjög stuttu máli.
Varðandi viimutíman,rL er
breytingin sú að dagvinna
verði frá kl. 8—5 alla daga
nema laugardaiga, þá frá kl.
8—12, og að vinruvikan
styttíst þannig um 4 stund-
ir.
Þá er gert ráð fyrir því
að heimilt sé, ef samkomulag
er um það milli verkamanna
og atvinnurekenda, \á vinnu-
stað þar sem að jafnaði er
ekki unnin yfirvinna, að virna
af sér allan Jaugardaginn.
Gert er ráð fvrir að mat-
artíminn á kvöldin, þegar
unn'ð er fram eftir kvöldi,
verðí frá kl. 7 til 8 í stað
7,15 til 8,15 eins og nú er.
Varðandi kaupið er í
f.vrs'a lagi gert ráð fyrir
að verkamenn, í fastri
vinnu fái fast vikukaup og
a.ð vikukaup verkamanna í
almen'iri \innu hæltki úr
kr. 992,16 á viku, eins
og hað er nú iniðað við 48
stunda vianuviku, í kr.
1190,00 fyrir 44ra stunda
\inntnil«i.
I lausavi’uu yrði kaupið
4% hærra, eða kr. 28,13 á
klst. og er þar stvtt'ng
vinnutímans rei.knuð inní.
Þetta er rétt 20% hækkun
á vikúkaupinu.
Aðrir launaflokkar sem
Samið hcfur verið um fvrir
liin ýmsu s+örf liækki svipað
eða frá 16% uppí 20%.
fylgja með útborguðu kaupi,
en önnur félög, t.d. iðnfélögin.
hafa fiengið þetta greitt beint
'i styrktarsjóði sina, og vilja
Dagsbrúmrmenn einnig hafa
sama hátt á.
Þá er í þessum samnings-
(illögum gert ráð fyrir að
verkamenn fái frítt fæði þeg-
ar þeir vinna utanbæjar og
komast ekki heim á mat-
málstímum. Þetta gildir einn-
ig um vinnu þar sem verka-
rnenn hafa viðlegu á staðn-
um, eins og t.d. við virkjun-
arframkvæmdir. 1 lanigan
tíma hefur það verið svo á
slíkum stöðum að verkamenn-
irnir hafa verið þeir einu sem
liafa borgað sitt fæði, aðrir
hafa fengið það frítt.
Þá er ákvæði um það, að
„ef verðlag hækkar um 3%
eða meira skuJu öll ákvæði
um kaupgjaid í samn’ngunum
falla úr gildi og hækJca sftir
reglum sem aðilar koma sér
saman um“.
Núgildandi samningar Dags-
brúnar voru gerðir 22. sept.
1958 og átlu að gilda til 15.
okt. 1959. Síðan gerðust þau
ótíðindi um áramótin 1958 og
1959 að útborgað kaup verka-
manna var lækkað um 13,4%
og 10 vísitö'.ustíg tekin bóta-
laust. af verkamönnum.
Þar næst komu svo ,,við-
reisnar“ráðstafanir núverandi
etjórnarflokka með þoim gíf-
urlegu verðhækkunum sem
a’lir þekkja. Vísitaia vöru-
verðs og iþjónustu hefur
hækkað um allt að þriðjung
Hvert sæti var skipað og margir stóðu á fundi Dagsbrúnar í Iðnó 30. desember, þar seni
ttillögurnar um nýjan samning við atvinnurckeendur voru samþykktar einróma.
og ýmsar um 50 og allt upp
í 100%.
Dagsbrún sagði upp samn-
ingum sínum í september 1959
og síðan hafa þeir verið laus-
ir, en samkomulag um að
farið skyldi eftir þeim.
Verkamenn verða því ekki
ásakaðir fyrir að þeir hafi
ekki sýnt nægjanlegt lang-
lundargeð, en nú eru þeir
staðráðnir í að rétta hlut s'nn
og bæta kjörin. Framangreind-
ar breytingar á samningum
voru samþykktar einróma á
fundinum s.l. föistudag, og
enginn þarf að efa að þeir
Dagsbrúnarmenn er ekki sóttu
þann fund eru einnig einliuga
um kröfur félagsins.
Það eru ekki aðeins Dags-
brúnarmenn sem bera fram
þessar kröfur. Stærstu
verkamannafélög Jandsins
hafa haft samráð við Dags-
brún um kröfumar ogforustu-
menn félaganna rætt þær og
undirbúið sameiginlega. Hlíf í
Hafnarfirði hefur þegar eam-
þykkt. samskonar breytingar
og\-Verkamannafélag Akur-
eyrarkaupstaðar og Þróttur á
Siglufirði munu halda fundi
sína þessa daga.
Enn sem fyrr niun Dags-
brún verða, fonistufélag ís-
len/.ki’a r verkalýðshreyfingar í
kjarabaráttunni, hiin nnm enn
sem fyrr bera hita og þunga
baráttunnar en bræðrafélögin
úti á landi munu heldur ekki
láta sitt eftir liggja. Einhuga
verkamannastétt stendur að
baki þessum kröfuin.
Meginlöndin á reki um hnöttinn
Segulstefna í fornum jarðlögum og minjar um stórfelldar lofts-
lagsbreytingar talin renna sto ðum undir landrekskenningu
Þá er lagt t:l að nú
verði öll yfirvinna greidd
með 100% álngi á dag-
vjnnukaup. En’-icrsmur er
nokkur flutningur milli
launaflokka.
Orlof verði 6% p.f ölli’m
Jairiu.m, þ.e. einn;i? allri
yfirvinnu, í sta.ð þess að
nú eru greid<l 4% af eft.’’r-
vimiu og 3% af nætur-
vinr'iu.
Þá eru ems og veninteera
ýmis atriði til Jagfæringa- og
er þar helzt. að telia að at-
vinnurekand'ir greiði 1% af
útborguðu !ka,u»i verkamanna
til að standa straum af
sjúkrakostínaði og renni bess-
ar greiðslur í stýrktarsióð
Dagsbrúnarmauna. — Árið
.1955 var sa.mið um að a,tí
vir'nurékendur skvldu grpiða
1% á útborgað ka.up tí' að
standá strauim af siúkra-
'kostnaði Þá sáu almenmi
vei’kaJýðsfélögin sér ekki
annað fært en Játa þetfa
Eftir áralangar rann-
sóknir er einn fremsti
vísindamaöur Bretlands
kominn á þá skoöun aö
„mjög miklar líkur“ bendi
P. M. S. Blackett
til aö 1 jarðsögunni tíafi
meginlönd jaröar breytt
innbyröis afstööu og færzt
til svo nemur þúsundum
kílómetra, Til dæmis álít-
ur íhann aö á síöustu
440.000.000 árum hafi
Noröur-Ameríka færzt
5000 kílómetra til noröurs
og aö líkindum snúizt sem
nemur 40 gráöum móti sól.
Vísindamaður þessi er dr.
P. M, S. Blackett, sem hlaut
nóbelsverðlaun 1948 og var
forseti Brezka vísindafélags-
ins 1957 til 1958. Hann er
nú forstöðumaðnr eðlisfræði-
deildar vísinda- og tæki.iihá-
skólans í London.
Hugmynd Wegeners
Nokkrir áratugir eru liðn-
ir síðan þýzki veðurfræðing-
urinn dr. Alfreð L. Wegener
setti fram hugmyndina um
landrek, en hún fékk þá dauf-
ar undirtektir. Dr. Wegener
stjórnaði meðal annars leið-
angri til Grænlands og reyndi
að ráða þá gátu hvernig stæði
á gagngerðum veðurfars-
breytingum sem ráða má af
jarðsögulegum minjum.
Ein ráðgátau er hversu það
má ske að mikil kolalög er
að finna nokkur hundruð
kílómetra frá suðurheimskaut-
inu. í þessum kolalögum er
fullt af gildum trjábolum, og
allar líkur benda til að þau
nái til sjálfs heimskautsins.
Álíka undarleg og leifar stór-
skcga á suðurskautira eru
forn kórallög 'í Norðvestur-
Grænlandi, sem sýna að
heitt haf hefur eitt sinn skol-
að þá strönd sem nú er allra
landa næst norðurlieimskaut-
inu.
Þrír möguleikar
Fyrir áramótin, þegar dr.
Blackett var að leggja af stað
heim frá New York eftir ferð
um Bandaríkin, átti frétta-
maður frá New York Tiines
viðtal við hann um þessi fyr-
irbæri og skoðanir hans á
þeim. Blacteett komst svo að
orði, að tilveru for:\.'a skóga
á Suðurskautslandinu, sem
nú væru orðnir að Jcolum,
mætti skýra á þrjá vegu. Ein
skýringin er að jarðskurnið
hafi runnið til utan um bráð-
inn jarðkjarnann, önnur að
eitt B’.nn hafi Joftslag verið
°vo hlýtt eða jafnt um allan
hnöttinn að skógar hafi get-
nð. vpxið á heimskautunum,
og í þriðja lagi að meginlönd-
in hafi færzt úr stað.
Dr. Blackett hetíir leitazt
við að gr.nga úr skugga, um
hv©r þessara skýringa sá rétt
með því að kanna mæiingar
á segulstefnu og lo.ftslags-
Framh. á 10. siðu