Þjóðviljinn - 09.08.1961, Qupperneq 4

Þetta eru reykvískir vegabótamenn. Fáum mun þykja þeir óverð-
ugir launa sinna (4400.00 kr. á mán.), utan valdhöfunum, sem nú
hafa rænt þá kaupbótinni, sem þeir fengu með 5 vilcna verkfalli.
„Ég heyri engan
inœla þessu bót"
— Já, þeir eru svona í hefnd-
arhug, sagði roskinn verkamað-
ur. við fréttamann blaðsins núna
fyrir helgina. — Og ég bara
segi það, — hélt hann ófram,
— eru þessir menn, sem ráðú
og stjórna að bíða eftir öðrum
9. nóvember, eru þeir að bíða
eftir honum? Það er mikil reiði
meðal verkamanna.
— Hvað segja þeir, sem hafa'
fylgt stjórnarflokkunum?
— Ég heyri engan mæla þessu
bót, og menn eru íarnir áð
hugsa, menn eru farnir að ef-
ast um góðsemi þeirra. Ég
talaði við einn mann í gær,
sem sagðist nú alltaf hafa kos-
ið þá, altso Sjálfstæðisflokkinn,
en hann sagði, ja, nú veit ég
ekki hvað ég geri, nema þann
flokk kýs ég ekki oftar. Svo ég
segi svona við hann: Ja, það
er nú gott að heyra það, og
hvað færðu marga með þér? —
Ja, milli tíu og tuttugu, segir
hann, mín fjölskylda er stór.
— Er uggur í mönnum? <S>-
— Nei, menn eru reiðir. Ég
hitti tvo hatrama sjálfstæðis-
menn í dag og þeir áttu engin
orð yfir ósvífnina í stjórnar-
herrunum. Og svo hitti ég einn,
hann er eklci Dagsbrúnarmaður,
hann vinnur hjá því opinbera.
Hann sagði: Það er svo merki-
legt, að það er eins og þessir
menn geti brotð lög á öllum,
bæði samninga verkamanna og
svo á öllum öðrum. Þeir bara
fara að hætta að kalla saman
Alþingi og gefa svo út bráða-
birgðalög. — Þannig er nú
hljóðið í mönnum.
— Já, þeir lofuðu að skipta
sér ekki af samningum verka-
manna og atvinnurekenda.
— Já, þeir lofuðu því, en
blekið var ekki orðið þurrt á
þeim samningum, þegar ríkis-
stjórnin var búin að ónýta þá.
Ég skal segja þér eitt, sem ég
hef verið að hugsa um að mér
þætti gaman, mér þætti gaman
að sjá þessa menn, sem mestu
ráða, til dæmis eins og fjár-
málaráðherrann okkar og svo-
leiðis góða menn, vinna einn
mánuð með haka og skóflu og
hafa engin önnur laun en sín
verkamannalaun og borga svona
átjón hundruð krónur í húsa-
leigu og svo hita og rafmagn.
Það væri gaman að sjá hvern-
ig þessir menn tækju sig út.
Á meðan þeir ekki vinna svona
vinnu, þá geta þeir bara ekkert
sagt um hvað það er sem vérka-
maðurinn á.
— Nei, þeir hafa litla hug-
m'ynd um það.
— Já sko, þeir eiga enga
vinnuævi þessir piltar, þeir eru
settir í skóla á unga aldri og
þegar þeir koma úr'skólanum,
fara þeir rakleitt inn í vellaun-
uð embætti og byrja að skipa
fyrir og þeir vita ekkert hvað
vinna er. Svo vaða þeir bara
elginn og segja: svona viljum
við hafa það, verkamenn þurfa
ekki meira. Ég held það sé nú
mál til komið að við verkamenn
förum að kenna þeim að lifa.
Ákveðið er að halda 5. þing
Alþjóðasambandsins í Moskvm
dagana 4.—16. des. n. k. Eins
og venja hefur verið um önn-
ur þing sambandsins, verður
þetta þing opið öllum verka-
lýð án tillits til skipulagslegrn
tengsla. Gert er ráð fyrir að
þingið sitji 1200 fulltrúar frá yf-
ir 100 löndum og verður því að
takmarka tölu fulltrúa frá
hverju landi, en daglega berast
óskir um það hvarvetna úr
heiminum að fá að senda fleiri
en ráðgert var í upphafi. Ilvar-
vetna í verkaíýðssamtökunum
er þingið og undirbúningur þess
ræddur og gerðar ráðstafanir
til að það beri sem beztan ár-
« Engir landstjórnarmenn,
sem aö völdum hafa setiö á
Islandi eiga neitt svipaðan
feril hrÍRÖmælgi og bleUkinga
að baki eér og þeir, sem nú
eru þar. Til leiðsagnar voru
þeir ltjömir vegna svardaga
og hátíðlegra loforða um
bjarta framtíð og velmegun
íslenzkum launþegum til
handa. En forusta þeirra jafn-
Siidir því að leiðsögumenn
fólks á erliðum fjailvegi yfir-
gæfu lestina og settust að í
torsóttum fjallaskörðum tii á-
rása á það fólk, sem þeir lof-
uðu leiðsögn til byggða.
e Keiði manna nú eftir síð-
ustu aðförina er slík, að hún
á sér engin flokkstakmörk. Því
er hún líka blandin áSökun
og djúpum sárindum yfir Jní
að hafa látið loddara teygja
sig svo langt, að þeir fengju
aðstöðu til svo stórkostlegra
svika.
• Þrisvar sinnum hafa Jieir nú
vegið í sama knérunn, farið
J»rjár liöfuð ránsferðir að
launastéttunum: Fyrst ræna
þeir í febr. 1959 150—209 kr á
viku af kaupi hvers einasta
launþega. Það var áðgangseyrir
og tryggingarfé alþýðuflokks-
leiðtoganna svo þeir gætu
tali/.t hiutgengir og öruggir
samsærismenn gegn vinnu-
stéttunum í auðmannastjórn
íhaidsins. Niest koma gengis-
fellingarlögin með vaxtahækk-
un, brottnámi vísitölunnar og
hæklcun allrar vöru og þjón-
ustu, seni rýrði kaupmátt laun-
anna um a.m.k. 15%. Nú síð-
ast er það skyndiárásin, s.em
gerð er með herópum örvita
manna, sem héidu að þeir ættu
alif. kostar við fólkið sem
hafði trúað þeim. Þar nemnr
ránsfengurinn öilum lífsnauð-
synjum, sem launastéttunum
hafði teki/.t að ná til baka eft-
ir venjulegum frjálsuni samn-
ingaieiðuni. Sjálfir höfðu þó
ránsmennirnir gefið út hátíð-
lega yfirlýsingu um „að það
sé og eigi að vera verkefni
samtaka launjiega og atvinnu-
rekenda, að ‘.»m ia um kaup og
kjör“, en jafnframt segjast
þeir muni beita sér gegn því
að kostnaðinum vegna hakk-
aðs kaups verði „síðan velt
yfir á herðar almennings í
iandinu með liækkun vöruverðs
eða á aiiiian liátt“.
• Þegar svo rætt er um getu
atvinnuveganna til að bera
þær kauplia-kkanir, sem urðu,
ber alit að einum brunni um
rökin fyrir því: Stóraukin
fra'ileiðsla s'ðustu ára og al-
drei meiri en nú, öruggir og
góðir markaðir, ef J»eir væru
nýttir. Hið sama sannár yfir-
vinna í fjölmörgum greinum
greidd. 5!)—100% á dagkaup
auk leyndra yfirgreiðslna í
einkareks.tvi og lijá því opin-
bera. En Jiað sém mestu máii
skiptir er aö varla inun sá
niaður til í landinu, sem tahli
4000 kr. mánaðarlaun verka-
manna nægja tii l'fsfrainfæris.
® Ástæðan fyrir þvi að rík-
isstjórnin leyfði að velta luekk-
uninni yfir á lierðar almenn-
ings í landinu iiggur því ekki
í vanmætti atvinnuveganna til
þess að hera lífvænlegt kaup-
gjald. Því s.íður er hann á-
stæðan fyrir gengislækkunar-
árásinni. Hún á sér engin rök,
sem afs.akað geti valdhafana
gagnvart almenningi. Þess
vegna standa Jieir nú uppi sem
réttir og siéttir óbótamenn.
• Meira að segja viðskipta-
málaráðherra sjáifur hafði
lýst því yfir á þingi með
fjálgum orðum, hverjar for-
sendur þyrftu að vera fyrir
hendi svo ráðist væri til svo
aivarlegra aðgerða, sem geng-
islækkun er. Einnig fór hann
hörðum orðum um þau áform,
að taka valdið til gengis-
skráningar úr höndum alþing-
is eins. og íhahlið vildi. Orð
hans eru á þessa leið, töluð
í neðri deild Alþingis 15. marz
K»50:
,,Eg álít, að það komi
ekki til mála að Alþingi af-
sali sér þessum ’ rétti... Nú
er hagfræðingum þeim,
sem undirbjuggu þetta
fruihvarp auðvitað ljóst,
að kaupgjald getur haft á-
hrif á gengi, en þeim hlýtur
líka að vera Ijóst, að þar
er aðeins um að ræða einu
Jiátt af mörgum, sem álirif
hafa á gengið og alls ekki
hinn mikilvægasta, lieldur
eru Jiað markaðsskilyrði og
framleiðslugeta þjóðarinii-
ar í heild. — En hvað á
það að þýða, að nefna
kaupgjaldið eitt? Með þes.su
er verið að hóta launþega-
saintökunum í landinu. Það
er ekki verið að tala um að
breyta genginu, ef veðlag
breytist erlendis, en því er
hótað, að gengisbreyting
skuli verða framkvæmd, ef
þó enn þá verra, að í því {
skuli vera slíkar liötanir í •
garð láunþegasamtakanna.é.. ;.
• Svo mörg eru þau orð. I
Síðan þáú voru sögð liefur ■
Jiessi sami maður að minnsta ;
kosti þrívegis tekið sér fyrir ;
hendur að framkvæma siíkar ■
hótanir í garð launþegasam- :
takanna og tvisvar með bráða- :
birgðalögum. Ilanii veit þaö •
iíka að engin af þeim for- ;
sendum, sem liann 1950 taldi ;
aö þyrfti að vera til staðar i
og réttiætti gengisfellingu, {
var l>að nú. Markaðsskilyrði •
eru hetri en fyrr, framleiðsl- •
an meiri og kauphækkanir svo ;
smávægiiegar, aö þær eru ekki ;
nema brot af því sem þessi ;
sami ráðherra liafði tekið {
þátt í aö liirða úr vösum Iaun- •
þega.
> :
• Nú eru hótanirnar, sem :
hann varaði við 1950 orðnar •
að nöktum veruleika: Valdið •
til að ákveða gengisskráning- •
una liefur verið tekið af AI ;
þingi, og í þrjú s.kipti á rúm- :
um tveim árum hafa verið jj
rofnir allir kjarasamningar, •
svo nú standa launþegasam- ;
tökin frammi fyrir þeirri ;
staðreynd, að í landinu er við :
völd harðstjórn, sem hefur ;
raunverulega svipt launþeg- ■
ana réttinum til frjálsra ;
samninga. Það er ekki lengur ;
til neitt sem kailast getur ;
sköpun lífskjara fyrir gagn- ■
kvæm rök stéttanna í frjáls- •
um samningum. Nú er það ■
aðeins ríkisvald auðmannanna ;
sem ræður og gefur öðrum ;
aðilanum, auðmannastéttinni, j
algert sjáifdæmi um kjörin.
• En það er tilgangslaust að ■
leita nokkurra venjulegra raka j
fyrir aðförum valdliafanna. •
Það er annað, sem fyrir þeim •
vakir en að leysa íslenzk at- ■
vinnnu- og efnahagsmál á •
þjóðlegum grundvelli og því j
verða allir tilburðir þeirra ann- j
arlegir ísle’jzkum augum. Á •
sama hátt og alþýðuflokks- ;
broddarnir iögðu ránsfeng sinn ■
úr vösum launþeganna fram ;
sem tryggingarfé að stjórnar- ;
samvinnu við íhaldið, ætlar nú :
ís'en/.ka auðmannastcttin öll :
að Ieggja sinn ránsfeng fram, j
sem tryggingarfé fyrir lilut- [
gengi sínu og verðleikum i al- ;
þjóðakompaníi auðbraskara um ■
auölindir og vinnu íslenzkra ;
miiiina. Hún er með hefndar- :
aðgerðum sínum og fantaslcap ■
að reyna að sýnast sterk í ■
augum erlendra kapítalista svo •
henni verði leyft að njóta ;
braskgróðans af innflutningi :
og þrælatökum erlends auð- ■
magns. sem hún ætlast til að j
atvinnulífi í ■
Björn Bjarnason:
kaupgjald hækkar. — Það
hafa engin samráð verið ráði ís.lenzku _
höfð við launþegasamtökinframtíðinni. ;
í sambandi við þetta frum-. Ö1J erH þessi áform j)ó á j
varp og er það íllt. Hitt er san(11 byggð og munu brotna ■
..............................mélinu smærra á sterkari og ■
■ umfangsmeiri andstöðu vinnu- ;
; stéttaima en þekkst hefur hér :
: tii þessa.
Þing dls vinnandi fólks
5. ÞING ALÞJÓÐASAMBANDSINS
angur. 1 Japan, Brasilíu og
víðar hefur verið ákveðið að
senda sameiginlega í'ulltrúa-
nefnd frá öllum samtökum
verkalýðsins, þó meðlimir séu
í mismunandi alþjóðasamtökum
eða standi utan þeirra.
Það má því með sanni segja
að þetta þing verði raunveru-
legt alþjóðaþing verkalýðsins
alls, þar sem fulltrúar hans
koma saman og ræða í bróðerni
um sameiginleg vandamál með
það sjónarmið eitt að leita
raunhæfrar lausnar.
Á fundi sínum í Prag, 23.—26.
júní s.l., samþykkti fram-
kvæmdan. Alþjóðasambandsins
uppkast að Baráttustefnuskrá
verkalýðssamtakanna. sem lögð
verður fyrir þingið til umræðu.
Áður verður hún rækilega
rædd í verkalýðssamtökunum
um víða veröld.
Uppkast að Baráttustefnu-
skrá verkalýðssamtakanna
1) Framkvæmdanefnd Al-
þjóðasambands Verkalýðsfélaga,
W.F.T.U., hefur ákveðið að kalla
5. þing sambandsins saman í
Moskvu 4.—16. des. 1961. Þetta
þing verður merkur viðburður
í alþjóðlt, im samskiptum
verkalýðsins, þar sem honum
gefst kostur á að kryfja vanda-
málin til mergjar. Úr ræðu-
stóli þingsins mun hin volduga
rödd verkalýðsins hljóma, stað-
ráðin, í krafti einingar sinnar,
að leiða baráttu sína til sig-
urs baráttuna fyrir friði, þjóð-
legu sjálfstæði lýðræði og fé-
lagslegum framförum.
Framhald á 10. síðu.
j • Allur feriil núverandi vaid- •
■ hafa ásamt siðasta ofbeldis- ■
■ verkinu er einkar vel til þess i
: fallinn að kenna fóikinu að :
■ ■
! meta liáskann, sem af því s.taf- ■
• ar að láta aðra hugsa fyrir *
j sig- og horfa svo bláum barns- :
; augunum á alla þá takta og for- j
j heimskunarklæki, sem stjórn- j
j málamenn auðstéttarinnar j
■ hafa í frammi tii að auka ;
■ völd sín og gróða. Það mun ■
■ svo skipta höfuðmáli að nú :
; mimu launþega- og vinnu- j
■ stéttirnar þoka sér saman sem j
j aldrei fyrr og kenna þeim •
; grunnhyggnu sjálfbirgingum, ■
■ sem að þeim hafa ráðir,t, þá :
■ einföidu lærdómsgrein, að sú j
j er afleiðing þess að verka- j
j Iýðssamtökin hafa starfað í j
j þessu landi yfir 60 ár, að eng- ■
■ um verður þolað að ræna þau ■
; fyrsta réttinum, sem þau öfi- :
; uðu sér, réttinum til frjáisra :
■ .5
j samninga. Launa- og vinnu- ■
j stéttirnar munu ekki aðeins ■
; endurlieimía réttindi sín, held- ;
■ ur munu þær ráða heilbrigðri j
: og lijóðlegri atvinnnu-og menn- j
: ingarþróun Islands í framtíð- j
j iimi. St.
& — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 9. ágúst 1961