Þjóðviljinn - 24.08.1961, Síða 10

Baldvin Baldvinsson
MINNXNGARORÐ
fþrótfamot á Perjukoisigi
Framhald af 9. siðu.
Hrafnh. Valgeirsd. USAH 25,76
Ólöf Björnsdóttir UMSB 24,35
Ingibjörg Aradóttir USAH - 21,07
4x100 m boðhlaup:
Sveit Iþróttabandalags Akra-
ness: 64,5 sek. Akranesmet.
Hinar sveitirnar gerðu báðar
ógilt.
KARLAR:
100 m lilaup:
Valdimar Steingr. USAH 11.7
Sigurður Haraldsson IA 12.0
Sigurður Geirdal USAH 12 0
Magnús Jakobsson UMSB 12,3
Ingvar Elisson ía 12,4
Magnús Jósepsson UMSB 12,5
Guðlaugur Einai"'son 1A 12,54
Pálmi Jónssoú t7SAH 12 42
Atli Mariþösáon "1A 12,04
Björgólfur' Einarss.' ÍUSAH 11 66
Stanga rstöltk:
Magnús Jakobsson UM3B 3.27
Sigurður Harr.’dsson ÍA 3.10
Karl Arason USAH 2.80
Guðl. Guðmunds on UMSB 2.70
Ólafur Þ. Kristjánsson 1A 2,70
Ársæli Ragnai'ísón USAH 2,60
Kúluvarp:
Ólafur Þórðarson JA. 14,04
Úlfar Björnsson USAjH 13.10
Sveinn Jóhannesson UMSB 12.48
Albert Ágústsson lA 12,46
Bjarni Guðráðsson UMSB 12.37
Njáll Þórðarson USAII 11,33
• Þann .16. þ. m. lézt Baldvin
J3.ddvir.sson kjötiðnaðarmaður,
Hólmgarði 14. Hann vai' fædd-
ur 21. des. 1908 að Stóru- Há-
I mundarstöðum á Árskógströnd
t viö Eyjafjörð. Foreldrar hans
I voru hjónin Sólveig Stefánsdótt-
I ir og Baldvin Þorsteinsson, bæðí
' a£ svonefndri Krossaætt, sem
margir kannast við þar nyrðra.
f Síðar i'luttu þau hjón að Ár-
! bakka í sömu sveit.
f Baldvin Baldvins-son ólst upp
I í heimahögum þar nyrðra þar
' til hann missti móður sína. á
1 þrettánda ári. — Skömmu síð-
1 ar fór hann til frænda síns,
Jóns Baldvinssonar í Neskaup-
: stað, og vai' hjá honum fram
1 yfir tvítugt, en fluttist svo til
Hríseyjar norður, þar sem hann
i átti margt skyldmenna.
1 Frá barn-saldri átti hann við
^ að stríða mikið heilsuleysi og
hélst það ævilangt. Tuttugu og
f imm ára að aldri varð hann að
leggjast inn á Kristsneshælið
veikur af berklum, og má segja
að næstu 7—8 árin síðan hafi
hann, lengst af, orðið að dvelja
innan hælisveggja eða annarra
sjúkrahúsa, allt fram yfir ár-
ið 1940, er hann útskrifaðist af
hæli. Skömmu síðar giftist hann
■eftirlifandi konú sinni, Laufeyju
'Þórðardóttur, sem reyndist hon-
um bezti ævifélagi og elur nú
■önn fyrir ungum og efnilegum
s.yni þeirra, sem enn er á barns-
aldri.
Baldvin var dáður mjög af
■öllum sem bezt þekktu hann.
'Var hann þrátt fyrir þungbært1
heilsuleysi, hinn mesti áhuga-
maður í starfi að hverju sem
hann gekk. Hann var félags-
lyndur vel og naut trausts með-
al félaga sinna í hvívetna. —
iSamtök berklasjúklinga munu
þó framar öðru hafa átt hug
har.s, enda var hann frá fyrstu
■dögum SÍBS og þar til ævi
hans lauk einn af virkustu liðs-
mönnum þess. Hann mun hafa
• setið flest þing SÍBS, verið
:starfandi í miðstjórn nokkur
•síðustu árin, átt sæti í stjórn
Berklavarnar í Reykjavík árum
saman, svo lítið eitt sé talið af
félagslegu starfi hans.
Það eru mörg ár síðan ég
k.ynntist Baldvin. Upphaf þeirra
kynna er mér einkar minnis-
stætt. Það var vorið 1938.
Það sumar hóí'ust sjúkir menn
á berklahælum handa um stofn-
Nóbslsverðkuné'
hafi skýtur sig
Tíevv Vork — Bandaríski eðlis-
fræðingurinn Percy Bridgmann
.ssm fékk nóbelsverðlaun í eðl-
isfræði 1946 fannst sl. sunnu-
dag fátinn að heimili sínu í
Randolph, Vermont og hafði
hann fengið riffilskot gegnum
'höfuðið. Læknisskoðun leiddi í
Ijós að um sjálfsmorð var að
ræða.
Bridgmann var 79 ára að
aldri. Hann fékk nc'þelsverðr
llaunin fyrir rannsóknir á eig-
‘ínleikum efna við mjög háan
loftþrýsting.
Ætla að búaí
svefnvögnum
’Lundi 22/8 — Stjórn sænsku
TÍkisjárnbrautanna hefur lofað
•stúdentum í Lundi að afhenda
|ieim til eignar allt að 56 gamla
«vefnvagna. Vagnana á að nota
«em bráðabirgðahúsnæði fyrir
Iþá stúdenta í Lundi sem ekki
<ekst að útvega húsnæði í haust.
un eigin samtaka til að skipu-
leggja frámiak sitt í baráttu
þjóðarinnar gegn berklaveik-
inni. sem þá var og hafði verið
um áratugi eitt hið mesta
vandamál hennar. Þetta sumar
reyndist vera mikið grósku-
•sumar í íslenzku þjóðlífi. Ein-
mitt þaö sumar fór um salar-
arkynni sjúkra manna í landinu
andi nýrrár vakningar og eld-
móðs. cr bar sinn ávöxt bá um
haustið með stoínun SlBS sem
varð svo forsaga að Reykjalundi
o. fl. því er samtök íslenzkra
berklasjúklinga haí'a fengið til
leiðar komið s.l. tvo áratugi
í'yrir sjúkt fólk og þjóð vora í
heild.
Baldvin Baldvinsson var einn
þeirra, er flutti bað mál af
bjargfastri -sannfærinau. að
einnig meðal hinna s.iúku gæti
samtakamáttur f.iöldans afrekað
miklu fyrir sjálfa þá og'alþjóð,
svo í'remi að þeir sjálfir gerðu
sér það ljóst. — Að vísu er
bað sannast mála. að á þessum
árum voru margir berklasjúkl-
inga lít.t trúaðir á mátt sinn og
megin, jafnvel bótt talað væri
um samtakamátt o. b. u. 1. —
og var bað ekki veikum mönn-
um að lá, bví fáir meðal bá-
verandi áhrifamama í bjóðfé-
laginu höfðu trú á m.álinu.
En félarsvakningin á heilsu-
hælum lanc’oins revndist þess
megnug að rjúfa hvern múr. —
Baldvin var einn af sönnustu
og beztu fulltrúum þessarar
vakningar. Hjálpfýsi hans og
Hinn 5. ág. s.l. barst mér að
eyrum sú harmafregn, að Berg-
ur Þorkels-son matsveinn á m.b.
Katrínu hefði drukknað þá um
morguninn. Hversu erfitt var
ekki að trúa því að hann vaéri
nú allur. Sízt hefði mig órað
fyrir því sólfagran daginn í vor,
er ég ræddi við Berg, kátan og
hressilegan að vanda, að ég
myndi ekki framar sjá hann í
tölu lifenda. Við vitum svo fátt
um hin innstu rök tilveru okk-
ar, eigum svo erfitt með að
skilja jarðlíf okkar og skýra.
Það er erfitt að skilja og sætta
sig við óvæntan dauða þeirra,
sem .enn eru á bezta aldri, eink-
anlega fyrir þá er næstir
standa.
Svo -skyndilega haföi hinn
bitri dauði hrifið eiginmann,
föður og son frá ástvinum sín-
um er harmi lostnir trega nú
góðan dreng. En úr hópi sam-
ferðamannanna er Bergs einnig
saknað. Sem einn þeirra á
stuttri vegferð vildi ég mega
minnast hans hér með nokkr-
um orðum. Fátækleg orð mín
verða aðeins stutt kveðja, af
vanefnum gerð.
Bergur var fæddur 12. júlí
1912 að Arnórsstöðum á Jökul-
dal, sonur hjónanna Bergþóru
Bergsdóttur og Þorkels Jónsson-
ar er þar bjuggu. Þar ólst hann
upp, en missti föðui' sinn 10 ára
gamall. Hann var við nám í
Bændaskólanum Hvanneyri tvo
vetur, en mun hafa fýst til frek-
ari skólagöngu, þó efnahagur-
inn leyfði slíkt^gkki. Árið 1943
gekk hann nð eiga eftirliíandi
konu sína, Þóreyju Björnsdóttur
frá Grófarseli í Jökulsárhlíð,
hina ágætustu konu. Eignuðust
þau 4 börn sem öll eru einkar
mannvænleg. Þau b.iuggu fyrst á
Arnórsstöðum, en fluttu hingað
til Reyðarfjarðar 1946 og hafa
átt hér heima síðan. Hingað
góðvild, samfara hreinskilni
hins óspillta mann-s, hvei' sem
í hlut átti, unnu honum vin-
sæld og traust hælisfélaga.
Fölskvalaus lífstrú og glaðsinni
voru þær vöggugjafir, það
kjörvopn í félagslegu dagfari
hans, sem uppgjafarkennd og
fásinni gamla hælislífsins urðu
að víkja fyrir og kveikti í
brjóstum hælisfélaganna þann
eld félagslegrar sjálfsvitundar
og sigurvissu, að jafnvel rnarg-
ar góðar ræður og ýtarlegar rit-
gerðii' het'ðu vart fengið meiru
áorkað. Með Baldvin var á-
nægjulegt að berjast fyrir góð-
um málstað, í fylgd hans var
gleði og söngur. og yfir honum
fanr.'it mér b.iartara en ■flest.um
öðrum brautryðjendur SÍBS.
Það vat' eins og hann. mitt í
látleysinu og hóværöinni. bæri
í nersónu sinni djörfustu og
beztu fyrirhejtin, sem tengd
voru stofnun SÍBS. — Og það
sem mestu varðar: hann bai'
gæfu til að sjá mörg þeirra
rætast. — J. R.
fluttist með þeim móðir Þóreyj-
ar, Sólveig Hallsdóttir og hefur
jafnan verið á heimili þeirra.
Hér stundaði Bergur alla al-
genga verkamannavinnu. en á
s.l. vetri fór hann á m.b. Kat-
t’ínu sem háseti, en á síldveið-
um í sumar var hann matsveinn
á sama bát. Bergur var hraust-
menni, ve.nn störf sín af trú-
mennsku og rækti þau vel í
hvívetna.
Það var ekki fyrr en á síð-
ustu árum að ég kynntist Bergi
og heimili hans, en öll þau
kynni hafa verið mér óblandið
ánægjuefni. Hverjum sem
kynntist Bergi duldist ekki að
þar fór drengur góðui'. velvilj-
aður maður öllum er með hon-
um voru, glaðlyndur og léttur
í máli og þó einkum greindur
maðui' er hugsaði mikið um al-
menn mál og fylgdist með þeim
af næmum skilningi. Hann vai'
íelagslyndur mjög að eðlisfari
og var góður félagi þess félags-
skapar er hann tók þátt í.
I mörg ár var hann í Kirkju-
kór Búðareyrarsóknar enda
söngmaður góður. H&nn var
£inn af stofnend.um Leikfélags
Reyðarfjarðar og var gott til
hans að leita í þeim félagsskap.
Síðast en ekki sízt var hann
áhugasamur félagi í Verkalýðs-
félagi Reyðarfjarðar, en í þeim
félagsskap kynntist ég Bergi
bezt. Hann var í trúnaðar-
mannaráði félagsins seinustu ár
og var þar hinn traustasti liðs-
maður hvers góðs málefnis. Það
átti vel við Berg hinn einlæga
verkalýðssinna að starfa að fé-
lagsmálum verkamanna, Hann
var sannur vinstri maður og
vildi sem víðtækast samstai'f
raunverulegra vinstri afla í
þjóðmálunum. Um þessi mál
var gaman að ræða við Berg,
enda minnist ég samstarfsins
við Berg í Verkalýðsfélaginu
400 ,m hlaup:
Valdimar Steingi'. UPAH 55,8
Sigurður Geirdal USAH 57,4
Gústaf Óskarsson UMSB 58,2
Ingvar Elísson 1A, 59,4
Haukur Engilbertss. UMSB 60,5
Trausti Vilhjálmsson IA 63,2
1500 m hlaup:
Haukur Engilberts UMSB 4.41.2
Gústaf Óskarsson UMSB 4.51,6
Pálmi Jónsson USAH 4.53,9
Björ ró fur Einarss. USAH 5.08,6
Trausti Vilhjálmsson lA 5.33 4
Ólafur Þ. Kristjánsson IA 6.23,2
Háslökk:
Jón Ingvarsson USAH 165'
Sigurður Haraldsson 1A 1,60
Guðl. Guðmundss. UMSB 1,60
Garðar Jóhannesson 1A 1.55
Guðm. Kristinsson UMSB 1,55
Kristján Hall USAH 1,45
Langstökk:
Pálmi Jónsc'on USAH 6.08
Magnús Jakobsson U.MSB 6.04
Karl Arason USAH 6.03
Guðlaugur Einarsson ÍA 5,87
Guðl. Guðmundsson UMSB 5.82
Atii Marinósson ÍA 5,70
Þr'stökk:
Bjarni Guðráðsson UMSB 12,75
Magnús Ólafsson UMSB 12,69
með sérstöku þakklæti. En nú
er hann horíinn okkur með svo
skjótum og hörmulegum hætti.
Enn einu sinni hefur sævinn
sungið sitt útfararljóð. En hugg-
un harmi gegn ástvinum han^
öllum er hugljúf minning um
hinn látna, er yljar huganum
og mildai' söknuðinn sára.
Ég kveð Berg Þorkelsson með
eftirsjá, með þökk fyrir kynn-
ingu stutta en ágæta.
Ég færi eiginkonu hans og
börnum og ástvinum öðrum
innilegustu samúðarkveðjur
mínar og bið þeim blessunar
Guðs í sorg þeirra.
Helgi Scljan.
Incíversk 15
ára áœtlun
Nevv Delhi 22/8 — Nehru for-
sætisráðherra tilkynm*tír á ind-
verka þinginu í dag að stjórn
Indlands ynni nú að undirbún-
ingi 15 ára áætlunar um fram-
farir í landinu. Hún á að gilda
til ársioka 1976.
Hingað til hefur tekizt að
iengja meðalaldurinn í landinu
úr 32 upp í 47 og hálft ár og
meðalárstekjur hafa hækkað úr
ca. 2600 kr. í' ca. 3300 kr. síðan
1951.
Kringlukast:
Ólafur Þórðarfon 1A 42,20
Nýt.t Akrarfesmet
Jón Evjólfsson UMSB 35.70
Úlfar Biörnsson USAH 35 65
Albert Ágústsson IA 35 63
Sveinn Jóhannesson UMSB 34,86
Njáll Þórðarson USAH 33,56
Siótkast
Gunnar Gunnarsson 1A 56.15
Nýtt Akranesmet
Ásbjörn Sveinsson USAH 49.21
Biörgvin Hjaltason IA 47.90
Jón Ingvarsson USAH 43.93
Haraldur Hákonars. UMSB 41.00
Jón Blöndal UMSB 38,98
4vl00 m hoðhlanp:
Sveit Ungmennasambands A-
Húnvetninga.: 49,2 sekúndur
Sveit Ungmennasambands Borg-
arfjarðar: 51,9 sékúhdur
Sveit Ibróttabandalags Akra-
ness gerði ógilt.
íbróttabanda.lag Akranrss hiaut
123 stig, Ungmenna.sambancl A-
Húnvetninga hiaut 118 stig -og
Ungmennasamband Borgarfjafð-
ar hlaut 112 stig.
Að mótinu loknu sátu kepn-
endur og starfsmenn mótsirs
kvöldverðarboð UMSB í Hvít-
árva.llaskálanum. Ragrar Öl-
geirsson, sambandsstjóri; af-
henti þremur fyrstu rnönnum
í hverri grein árituð heiöurs-
skjöl frá sambandinu, og Sig-
urði Haraldss.yni fyrirliða Ak-
urnesinga styttu þá, sem keppt
er um milli ÍA og UMSB en
hana unnu þeir nú í annað
sinn með 88 stiet’.m gegn 87.
Styttan vinnst til fullrar , eign-
ar í þriðja sinn. Síðan skýrði
■ Ragnar frá því að nokkrir
Borgfirðingar í Reykiavrk hefðu
gefiö bikar til aö keppa um
milli USAH og UMSB. Þórar-
inn Magnússon, mótsstjóri.. af-
henti bikarinn fyrir hönd gef-
enda, en gat af óviðráðanlegum
ást.æðum ekki setið boði.ð.
Þakkaði Ragnar Þórarni sér-
staklega þann hlýhug. sem
hann hefði sýnt UMSB að
fornu og nýiu og .afhenti síðan
Ingvari Jónssyni formanni
USAH bikarinn. én hann
vannst til eignar í þriðja sinn.
Að lokum þakkaði Ragnar
íbróttamönnunum drengilega og
skemmtilega keppni og lét í
ljós þá von, að framhal’d mæíti
verða á þessum heimsóknum og
óskaði gesturn góðrar heim-
ferðar.
800 millgén
ára sélgos
Los Angeles 22/8 — Tilkynnt
var í dag frá Mount Valomar
stjörnukíkinum i Kaliforníu að
þar hefðu menn orðið varir við
svokallað super-nova sólgos í
800 milljðn ljósái\a fjarlæf;//.
Mun það vera fjarlægasta og
elzta sólgosið j^sem stjörnu-
fræðingar hafa nokkurn tíma
séð. Gosið varð fyrir 800 millj.
árum!
Þing um jiirtir
Lundi 22/8 — Sjötta norræna
ráðstefnan um jurtalíffræði var
sett í Lundi í gær. -'Um Í50
fræðimenn frá öllum TÍorður-
löndunum taka þátfc-i d- ráðsteín-
unni. ■ v ..; ■„.
Bergur Þorkelsson
MINNINGARORÐ
fcö) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 24. ágúst 1961