Þjóðviljinn - 13.09.1961, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 13.09.1961, Blaðsíða 6
ðrtgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu - Sósíallstaflokkurinn. - Ritstjórar: kiagnús KJartansson (áb.), Magnús Toríi Ólafsson, Sigurður Guðmundsson. — Fréttarltstlórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnús8on. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Ckólavörðust. 19 líaxl 17-500 <5 línur). Áskriftarverð kr. 45 ú mán. — Lausasöluverð kr. 3.00. Prentsmiðja ÞjóðvilJans h.f. Árásum hótað '17rarla mun það finnanlegt í sögunni að samtök ungra " Sjálfstseðismanna hafi haft sjálfstæða skoðun um nokk- urt atriði íslenzkra þjóðmála, heldur hafa samþykktir þeirra Og framkoma jafnan verið bergmál af vilja flokksforingj- anna. En því er hér vikið að þessum samtökum og eðli þeirra og verðleikum að samband ungra íhaldsmanna gerði tvennar samþykktir á nýafstöðnu þingi sínu á Akureyri, sem eindregið benda til þess að afturhald landsins hyggi á stór- árásir gegn efnahagslegu sjálfstæði landsins og verkalýðs- hreyfingunni. „Samband ungra sjálfstæðismanna" samþykkti á Akureyrarþinginu að það telji rétt að ísland sæki um upp- töku í Efnahagsbandalag Evrópu og ,.brýna nauðsyn bera til að sett verði nú þegar ný heildarlög um stéttarfélög og vinnudeilur", og er nánar lýst iað breytingarnar séu hugs- aðar m.a. í þá átt að takmarka mjög verkfallsréttinn. T¥ér er enn verið iað þreifa á viðbrögðum fólks við tveim- ur skuggalegum þáttum í fyrirætlunum afturhaldsins, sem notar óspart knappan og valtan þingmeirihluta til óþurft- arverka gegn alþýðu landsins. í samráði við erlenda valda- menn og sennilega eftir beinum fyrirmælum bandarískra ráðamanna virðast stjórnarflokkarnir ætla ,að- reyna að þvæla íslandi inn í hið svonefnda Efnahagsbandalag Evrópu. Þó er eins og nokkurt hik hafi komið á hinn opinbera áróður fyr- ir þessari áætlun vegna bess að( bent hefur verið sterklega á það hér í blaðinu að innganga íslands í bandalagið jafngildir því ,að varpa fyrir borð efnahagslegu sjálfstæði íslands og opna allar gáttir fyrir innflutning erlends auðmagns og er- lends verkafólks, og íslendingar yrðu flæktir í hvers konar efnahagslegar og pólitískar skuldbindingar. En því fer fjarri ,að afturhaldið hafi látið af þeirri ætlun sinni að þvæla íslandi í Efnahagsbandalag þetta áður en núv. stjórnar- flokkar veltast úr völdunum, og er „samþykktin“ aí þingi ungra íhaldsmanna á Akureyri ein aðvörunin. TTitt atriðið, um setningu nýrrar löggjafar gegn verkalýðs- hreyfingunni til að lama baráttukraft hennar, er yfirvof- andi hætta sem verkalýðshreyfingin verður að vera viðbúin. Afturhaldsklíkurnar í stjórn Vinnuveitendasambandsins virð- ast halda, að nú eigi þær færi á að láta samþykkja slík kúg- unarlög, en viljann hefur aldrei vantað til þess. Og ekki er >að siá annað af viðbrögðum málgagna Alþýðuflokksins en sá flokkur hafi nú samþykkt að ganga með íhaldinu einnig til þeirra árása á verkalýðssamtökin. Eitt sinn mun þó Alþýðu- flokkurinn hafa sett það að skilyrði fyrir framhaldi stjórnar- þátttöku, að ekki væri sett vinnulöggjöf til að þrengja kosti verkalýðsfélaganna, enda þótt ferill flokksins í því máli sé álíka gruggugur og í flestum öðrum greinum. Mætti ætla iað stjórnarflokkarnir hyggist bera fram frumvarp til nýrrar vinnulöggjafar strax á þinginu í vetur og sennilega þá reyna að reka það gegnum þingið, í því skynj ,að lama baráttu verkalýðshreyfingarinnar gegn hinum stórkostlegu kjaraskerð- ingum og dýrtíðarflóði sem Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðu- flokkurinn eru að steyþa yfir þjóðina. ¥7« þessir flokkar reikna skakkt ef þeir halda að verka- lýðshreyfingin láti bjóða sér ný þrælalög, sem hefti eðli- lega starfsemi hennar og baráttu. Væri stjórnarflokkunum hollt að minnast afdrifa gerðardómslaganna 1942, sem íslenzk alþýða hratt svo eftirminnilega, ,að sjálfir höfundar laganna urðu að flytja tillögu á Alþingi um afnám þeirra, þegar á- kvæði þvingunarlaganna voru orðin einskisnýtt pappírsgagn. Verkalýðshreyfingin er sterkari nú en 1942 og taki afturhaldið að róta til vinnulöggjöfinni á þessu kjörtímabili má teljast líklegt að á næsta kjörtímabili yrði sett vinnulöggjöf, sem væri stórum hagstæðari verkalýðshreyfingunni en sú sem nú gildir.. Auðvitað kemur að því fyrr eða seinna með vaxandi áhrifum alþýðunnar á löggjafarvaldið, en krukk í vinnulög- gjöfina nú gæti orðið til þess að flýta því að henni yrði breytt í gagnstæða átt. — s. ANDAMÁLIÐ VESTUR-BERLÍN GuSmundur Ágústsson: SVINDLIÐ MIKLA Margir hverjir munu hafa heyrt getið u.m það, að í V- Berlín og V-Þýzkalandi sé hægt að fá rúml. 4a-þýzk mörk fyrir 1 v-mark. Þetta er gengið segir fólk heima og heldur áfram: — Enda engin furða, þótt áustur- markið sé fjórum sinnum verð- minna en vesturmarkið. Fyrir austan ráða kommar. Þar fæst aldrei neitt og fáist þar eitt- hvað, er það ónýtt eftir 1-2 daga o.s.frv o.s.lrv. Það er heldur engin furða, þótt fólk haldi slíkt heima, þegar stúd- entar í V-Berlín og V-Þýzka- landi standa líka í þessari meiningu. Framboð og eftir- spurn hlýtur að stjórna geng- inu, segja þeir, og þar með er málið afgreitt, enda alltaf þægilegast að afgreiða óþægileg ímál með sem minnstri hugsun. ■Hvað hefur svo einn stúdent 'á rápi sínu um Berlín við málið iað athuga? .© Hvert er hið rétta gengi? i Gengið hér austan megin er 'reiknað 1:1. Hitt gengið — rl. ;4:1 — nefnist í munni almenn- tings: svindlgengið. j, Borgarstjórn V-Berlínar og ;v-þýzka ráðuneytið fyrir sam- þýzk málefni (njósnaráðuneyt- ið) hafa haldið því stíft fram, að svindlgengið væri það eina rétta. Því fór illa, þegar í stat- ístiskri árbók fyrir Sambands- lýðveldi Þyzkaiands 1961 er gefið upp, að 1.15 austurmörk samsvari 1 vesturmarki. Grein IV. vesturmarkið talið nú einn traustasti gjaldmiðill auðvalds- heimsins — gagnstætt þeim ís- lenzka). Þessar gengistölur eru reikn- aðar út frá kaupmætti marks- ins í sitt hvoru landinu. Við athugun á vali neyzluvara og þjónustu kemur í ljós, að ekki hefur verið tekið tillit til vara og þjónustu á sviði menningar og heilbrigðismála. En þar stendur DDR miklu betur að vígi (t.d. ókeypis læknisþjón- usta). Auk alls þessa uppljóstr- ar þetta opinbera málgagn v- þýzku stjórnarinnar, að verka- menn (í almennum framleiðslu- greinum) hafi fengið að meðal- tali 520 mörk á mánuði 1960 í V-Þýzkalandi en 550 mörk í A-Þýzkalandi. (opinberun þess- ara talna teljast mikil pólitísk handvömm). @ Upphaf svindlgengisins Allt hefur sína sögu — líka svindlgengið. Saga þess er samofin klofningi Berlínar og stöðugt vaxandi þætti V-Ber- línar í kalda stríðinu. Verður nánar. skýrt frá þeirri merki- legu sögu í VI. grein. Þann 20. júní 1948 voru látin fara fram peningaskipti í V- Þýzkalandi og þann 23. júní 1948 í V-Berlín. Var þá skipt 1:1. A-þýzkg. og v-þýzka markið. I þessari árbók er sýnt fram á þróun gjaldmiðlanna (bls. 598). Þar segir, að 1 austur- mark jafngildi 1950 0,58 vesturmörkum 1954 0,75 ---------- — 1955 0,79 -------------- 1956 0,80 -----r.—; — 1959 0,84 ------------— 1960 enn hærri hl. vesturm. Skyldi svo enginn segja þess- ar tölur austur-þýzkan áróður, en þær eru anzi merkilegar. Þessar v-þýzku tölur statist- ísku tölur sýna stöðugt vaxandi kaupmátt austur-marksins mlð- að við vesturmarldð (og þó er Gömlu mörkunum, sem skipt var gegn vesturmörkum, neit- uðu vesfur-ibankar að skila til austurbankanna. Myndaðist þar þá snögglega sjóður, sem mátti nota í kalda stríðinu til að trufla efnahagslíf A-Þýzkalands og hefja svindlgengið. ® Ausweisinn Nú er því einu sinni þannig- varið, að sérhver Þjóðverji ber viss skilríki, sem nefnist Aus- \veis (framborið ásvæs). Gg þar sem V-Berlínarbúar og V-Þjóð- verjar gátu farið óhindrað til A-Berlinar (en Berlín í heild er lokuð borg, umlu.kin A- Þýzkalandi), stóð sú hætta fyr- ir dyrum, að allar vörur yrðu keyptar upp í A-Berlín. Gripið var til ráðstafana til að forða því. Ein slík var sú, að allir, sem kaupa vörur í A-Berlín (aðrar en þær, sem háfa póli- tískt gildi) verða að sýna a- þýzkan ausweis, . ahnars verða þeir að greiða í vesturmorkum 1:1. Þjónustu hafa vestanmenn. getað greitt í áusturínörkum til þessa (ekki' meir). Því hefur alltaf verið íullt hér á -snyrti- stofum, rakarastofum, þvotla- húsum o.s.frv. í kvikmyndáhúsúraái’^ig: leik- h.úsum hafa ,.,.þeir,...Jík§L;;, getáð greitt. í .auaturrþöf^^jjþ&j geta • áfram, þar á meðál erú þrjú: beztu léikliús íBerÍíttáh;; sfem öll eru staðsétt- i Á-Bferlin'.i : í stuttu máli: : í hvert sinn, sem einhver kaupir eitthvað í A-Berlín verður hann að sýna a-þýzkan ausweis, vilji hann greiða í austurmörkum (eða sýna ban’kakvittun um að hafa skipt löglega). Slíks þarf sjald- an með í A-Þýzkalandi, þar sem þangað‘.fara . menn aðeins með dvalax-léyfi eða á gegnum- reisu. Sumir kalla þetta . ausweis- vesen eitt dæmið um ófi-elsið í austx-inu. Én þetta er. ekki illa þokkað hér og ekki. litið á það, sem neitt ófi-elsi. Allir hér vita, að það er beint í þeirra þágu, að vörurnar■. hverfi ekki fyrir lítið til V-Beriínar. @ Grundvöllur svindlgengisins ' Við höfum í II. grein séð, hvernig V-Þýzkaland og þrí- veldin ausa fé í V-Bei'lín, enda þarf sýningargluggi frelsisins að vera vel uppljómáður og sýna unaðsemdir og .velmegun vestursins. Þar fást líka allar topptízkuvörurnár,'- og- margar vörur þar eru mun ódýrari en í V-Þýzkalandi t.ð. Þegar einh Vesaiingur kemur svo að austan -meðu tána" út úr skóount ,og íær ofþiándu. í aug- un af Ijógadýi'ðinni, þá , beygir hann s"ig"ösjálfrátt 'tyrir fínu frúnum með 'týttggjáhááSá skóna, geryiauguh ©g hárspíralinn. Síðan - fer • hann inn, ,í „• „skipti- stof.u“, ,og. ýeggur hálft( kaupið sitt, 400 austurmöirk, á borðið og fær tvo fimmtíukröna seðla með mynd af fallegum- manni á. Ert hann kaupir séi- ekki neyzluvaróingu—níieiurííann er. mun ódýi-ari:, L.. austrínxi. þótt reiknað ’v6é úic .Hanríöxkaupir einhvérja<i dúxusvöru-.) Sé það ungliHeástðlkaiwxmeð: • -'ómeikað andlítþ kHúþiruthiiri'í sóri góðan .-=*. -ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 13. september 1961

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.