Þjóðviljinn - 11.11.1961, Page 4

ÚTVARPSANNÁLL
Bjarni Benediktsson, nýorð-
inn forsætisráðherra og doktor,
prédikaði á sunnudagskvöldið
um hinn norska arf íslendinga.
Þetta var erindi, sem hann
flutti út í Noregi fyrr á þessu
hausti, en hafði nú snarað á
móðurmál sitt að beiðni út-
varpsstjóra til flutnings fyrir
íslenzka útvarpshlustendur.
ÁsköpuS
sporganga
Ráðherrann gat þess í upp-
bafi máls síns, að í þessu er-
indi væri ekkert sem Islend-
ingar vissu ekki eða mættu
ekki vita. Þessi ummæli reynd-
ust þó vera of mikil hófsemi
af ræöumanni, því er nokkuð
leið á ræðuna fram skaut At-
lanzháfsbandaiagínu upp í huga
ræðumanns, og þá kom það
upp úr kafinu, að vúð eigum
það Norðmönnum að þakka að
við erum í þessu bandalagi; —
ef við hefðum ekki horft á eft-
ir Norðmönnum inn í nefnt
bandalag myndum við aldrei
hafa þar komið, eða með öðr-
um orðum mætti segja að við
höfum beinlínis þegið Nató í
arf frá frændum okkar Norð-
mönnum. Ef til vill á þó ekki
að taka þetta svona bókstaf-
lega, heldur á hinn veginn, að
það sé náttúrulögmál, erfða-
éiginleiki sem ékki verði undan
ekizt, að við verðum að haga
okkur í aiþjóðamálum á sama
hátt og Norðmenn.
Á það benti meðal annars
framhald ræðunnar; frá Nató
komst ræðumaður inn á Efna-
hagsbandaJagið og taJdi, að
einnig bar yrð".m vúð að ganga
undir sama jarðarmen og Norð-
menn.
Síðar þetta sama kvöld var
enn einum þætti hleypt af
stokkum. spumingaþætti fyrir
ungt fólk. Þetta var að vísu
ekki rismikill dagskrárliður, en
látlaus og einfaldari í sniðum
en sumir hinna fyrri þátta svip-
aðrar tegundar og hóf göngu
sína stórslysalaust.
Andrés Kristjánsson, talaði
um daginn og veginn á mánu-
dagskvöldið. Hann kemur
venjulega í útvarpið um hver
árstíðaskipti og raunar oftar,
og talar þá mjög lengi og ræki-
lega um veðrið, og maður gæti
eiginlega látið sér detta í hug,
að hann væri fastráðinn árs-
tíðaprédikari útvarpsins. Ann-
ars er hann ekkert verulega
leiðinlegur, enda þótt hann
hafi dálítið mæðulegan talanda,
og kemur oft laglega fyrir sig
orði.
Að þessu sinni hvarf hann
frá veðrinu yfir í Heljarslóðar-
orustu og frá henni yfir í
Strompleikinn og það svo mjög
að hann sá í raunirmi allsstað-
ar Strompleik. í öskju var
Strompleikur, sennilega settur
á svið af góðum guði, séra Emil
til augnayndis og ólýsanlegrar
hrifningar; £ Moskvu var svo
annar Strompleikur settur á
svið af hinum vonda Krústjoff,
vestrænum mönnum til skelf-
ingar og angurs. í þeim strompi
'hékk lík Stalíns. En nú kvað
vera búið að taka það niður,
svo ekki geta þeir Austanmenn
þénað á því lengur.
Enn von um
veröldina
Á þeim sama degi, sem Krist-
inn sendiherra gekk upp í
stjórnarráðið í Moskvu, með
bréf Alþingis upp á vasann,
mótmæli drifu að Rússunum
vegna stórsprengjunnar, hinir
sömu Rússar pöntuðu viðtal
við Finna, norrænu.m stjórn-
mólamönnum til mikillar skelf-
ingar, Bandaríkjamenn ogBret-
ar hétu því hátíðlega að
sprengja aldrei kjarnorku-
sprengjur í þeim tilgangi að
hræða fólk en aðeins til ör-
yggis frjálsum heimi og menn
týndust með dularfullum hætti
í þriðjudagshrollvekju útvarps-
ins, þá kom Grétar Fells salla-
rólegur að hljóðnemanum og
sagði okkur frá því, hvað við
hefðum fyrir stafni, meðan við
svæfum. Og það var hreint
ekki svo lítið. í rauninni eru
mennirnir, að minnsta kosti
sumir hverjir, miklu betri með-
an þeir sofa en meðan þeir
vaka að sögn Grétars. Betur að
satt væri.
Enginn skyldi þó gera lítið
úr Grétari Fells eða kenning-
um hans. Og þó manni kynni
að finnast að sumar þessara
kenninga væru með nokkrum
ólíkindum, ber á hitt að líta að
þær eru settar fram af slíkri
hófsemi, að vel mætti slíkt, eitt
út af fyrir sig. verða öðrum til
fyrirmyndar á þessari öld of-
stækis og hleypidóma. Og rödd
Grétars. róleg og hlý. ætti að
geta orðið taugaveikJuðu fólki
á atómöld nokkur heiJsubót ef
það léði henni eyra.
Á miðvikudag var tekið að
draga úr öskjugosinu. sömu-
leiðis úr mótmælum gegn stór-
sprengju Rússa. Þá var einnig
mikið dregið í Jand varðandi
orðsendingar sömu þióðar til
Finna. Og eftir fréttir fengum
við svo indæla kvöJdvöku. Þar
lásu þeir Kristján Eldjárn og
Jóhannes úr Kötlum upp, sá
fyrrnefndi úr Eirfks sögu rauða
en hinn síðarnefndi úr Þióð-
sögum Jóns Ámasonar. Auk
þess var svo flutt viðtal við
karl vestan úr .TökuJf jörðum
og var það hreinasta gersemi.
Á þessu lcvötdi hófust eínnig
hinir vinsælu þættir þeirra
orðabókarmanna og rcið Jakob
Benediktsspn á vaðið.
Og eftir að hafa hfvft á fetta
atlt fór maður að trTia því. að
heimurinn muni nú hjara eitt-
hvað enn. þrátt fyrir attt.
Illa gerð
spurmngar-
merki
A fimmtudagskvöld hófst er-
indaflokkur um erfðir, fluttur
af Sturlu Friðrikssyni. Þetta
verður án efa fróðlegt viðfangs-
efni, fyrir þá sem hafa áhuga
á slíkum fræðum, en sennitega
nokkuð þungt. Halldór Hall-
dórsson flutti þá einnig er-
indi um ólögleg mannanöfn,
en ég gat því miður ekki hlust-
að á það, af því að ég var úti
í fjósi að taka á móti kálfi.
Vonandi tekst betur til fyrir
mér tegar síðari nlutinn verð-
ur fluttur.
Og alltaf er það fjallið,
sem enn þér hugar frýr
og alltaf sama gátan,
hvað hinumegin býr.
Það virðist sem megintilgang-
ur þáttarins Efst á baugi sé að
ráða iþá torleystu gátu, hvað
þeir austur £ Rússfá hafi fyrir
stafni, þótt annað lftilfjörlegra
efni sé látið fljóta með. svo
sem eins og til uppfyllingar.
Þeir Tómas og Björgvin
standa eins og ilta gerð spurn-
ingarmerki frammi fyrir þessu
torleysta viðfangsefni og verð-
ur skraf þeirra ekki annað en
bollalegginear og eetgátur,
svona miður vtngiarnlegar á
stundum, eftir þvf hvernig
vind.n.rinn blæs. Það bögglast
iafnvel fvrir þeim að stauta
sig fram úr þeim torlesnu
rússnesku nöfnum. er þeir hafa
á hraðbergi. En svona á þetta
að vera og tjáir ekki um að
sakast.
Slunat skóld
Guðmundur Böðvarsson skáld,
las upn frumort Ijóð á föstu-
dagskvöldið. Þetta voru kaflar
úr nafnlmisum Ijööaflokki og
kaflarnir eínnig nafnlausir. Með
töfrasprota sínum lauk Guð-
mundn.r unn gröfum liðinna
kvnslóða. kallaði fram þaðan
hinar kvnleenstu verur. gæddi
bær slíku Jffi að þær stóðu
fyrir hueskotssiénum hlustand-
ans sem hró^Iifandi fólk sam-
t'ðar:r>nar í sk''plpau nmkomn-
lcnrsi c' —" i hrevskieíka eöa
dólgsleeri v’ðiei.tni til að níð-
ast á náunganum. Og allt þetta
gert nf t-iTVri piettni og stund-
um jafnvel kaldhæðni. að un-
u.n var á að hlýða.
Eða var höfundurinn kannske
að sýna okkur samtíðina í
gegnum fortfðina?
Það er því líkast að sum
þeirra ágætu skálda er hafa á
sér heldri manna snið. verði
þyngri á sér svona andlega,
þegar þau eldasfc Þessu er gagn-
stætt farið með Guðmund Böð-
varsson. Það er engu líkara en
að hann verði léttari í spori
eftir því sem hann verður meira
fullorðinn.
Á laugardagskvöldið var flutt-
ur franskur gamanleikur Morg-
unn í lífi skálds, með helzt til
miklum hraða fyrir íslenzka
hlustendur, en annars allgóð
dægrastytting.
Hverju á svo
oð trúa?
Það hefur verið stormasamt
í veröldinni síðastliðna viku, og
hefur þess að sjálfsögðu gætt
ailmiög í fréttum útvarpsins
einkanlega hinum erlendu.
Þegar þannig er ástatt, er
ákaflega erfitt fyrir hlust-
anda. sem langar til að vita
hi.ð sannasta í hver.iu máli, að
átta sig á hvað eru staðreyndir
og hvað áróður. Þegar svo er
ástatt. er sá háttur venjulega
n hnfður. að endurtaka sömu
fréttfna. t.d. álit eða ummæli
einhvers stiórnmálamanns. æ
ofán í æ. stu.ndum nokkra daga
f röð.
Hitt er þó-aleengara að fyrsta
fréttin er kraftmest. en eftir
bvf sem húfi er sögð oftar fer
að draea úr áhrifunum og stað-
revndirnar fnra að skjóta upp
koTlinum. Eitt dæröi þeirrar
togi.mdar mætti nefna frá vik-
unni som leið. en hað voru til-
mæli Rússa u.m að taka upp
viðræður við Finna. Við f.vrstu
hevrn fannst manni næstum
sem heimsendir væri í nánd.
Strav næsta dag fór að draga
úr flóðbylgiunni. og sumt borið
t;I baka er ereint var frá í
hinn.i fvrs+u frétt. eins og t.d.
að f orcpoti praherra r Norður-
l.anda h°raij ótt viðræ^ur f sfrna
n.m rnóii.ð. oct öil málsmeðterð
fóirir á cí<j íKoi'iegra snið eftir
TTrv^ kocror n«”n^ír pn f r T
r\cf r\f fíl xrjll p
lnirr-1, / v.Áinrrf ^ 3 f irpxQ,rdÍ
rr tdur> o y»V« rrs-l-f, i f nr*dnirn<;1oft-
,inií. jjArbíÖrrt Sicfurffpjrsson
p.býr^í fró pí + f Jr.VÖldj.ð. ílð
ffpíslnn hefði 'tvöfnldázt í oktn-
ber. Vv^Id ar það haft
cftlr Tbor Thors. úr ra^ðu er
v>nr»n fh?ttl á A11cheriarhjnainu,
að gpiqhjr* hefði tvöhundruð-
folda^t á íc1andi f hessum snma
mánuði. Fncr’n skvring fylgdi
hessn frá Fráttastofunni. og
hveriu á svo fóTkið að trúa?
Skúli Guðjónsson
!
I
I
i
;
:
i
'i
i
Vikciii 79. ©kt. til 4* nóv.
Guðjón Vigfússon
MINNINGAROKÐ
Guðjón Vigfússon var fædd-
ur 10. október 1909, dáinn 3.
nóvember 1961. Með honum er
í burtu kvaddur fyrir aldur
fram merkur maður fyrir
margra hluta sakir, rriinnis-
stæður persónuleiki og dreng-
ur hinn bezti.
Okkur starfsfélaga Guðjóris
setti vissulega hljóða við hin
sviplegu tíðindi, er bifreið
hans hlaðin þungu æki, rann
út af veginum skammt innan
við bæinn, og varð valdandi
hinna alvarlegu áverka, sem
leíddu af sér þau beisku ör-
lög, sem hinir mörgu vinir og
kunningjar Guðjóns Vigfús-
sonar standa frammi fyrir í
dag.
Það mun taka ómældan
tíma að sætta sig við, að þessi
dugmikli athafnamaður skuli
á miðjum starfsaldri svo
skyndilega horfinn, mitt í önn
mikilla umsvifa, glaður og
reifur, enda manna ófúsastur
á að láta annað en bjartsýn-
ina og framkvæmdaviljann, á-
samt jákvæðu viðmóti til allra
sem hann umgekkst, ráða at-
höfnum sínum.
Okkur félögum Guðjóns er
fyllilega ljóst, að atvinnu
okkar fylgja hættur leyndar
sem ljósar, ekki aðeins gagn-
vart samborgurunum, heldur
einnig gagnvart okkur sjálf-
um, svo sem reynslan hefur
þráfaldlega sannað svo beisk-
lega.
Guðjón var í starfi sínu
sem og í öllu sinu dagfari hið
trausta og örúgga karlmenni,
sem stjórnaði bifreið sinni
jafnt sem atvinnurekstri sín-
um með styrkri hendi at-
hafnamannsins. Nú þegar ég
minnist hans er það fyrst og
fremst sem hins góða félaga,
trausta og hjálpsama manns.
Guðjón Vigfússon hafði ver-
ið meðlimur V.B.S.F. Þróttar
um margra ára skeið, þótt
hann stundaði ekki vörubif-
reiðaakstur nema að öðrum
þræði, og tók þar af leiðandi
ekki teliandi þátt í félagsmála-
störfum samtaka okkar.
Þrátt fyrir það verður hans
ávallt minnzt af félögum sín-
um með söknuði, sem þess
manns. er ávallt vildi leysa
vandamálin af sa,nngirni og
með heill fjöldans fyrir aug-
um. Guðión var félagshygg.iu-
maður i þess orðs beztu
merkingu. Hann var þeirrar
skoðunar. að með fálagssam-
tökum. hvort sem þau væru
haasmunasamtök eða hefðu
það markmið að viðhalda og
glæða trvggð 'fél.agsmanna t.il
gamallar heimabvgeðar, þá
ættu þessi samtök fólksins að
verða ti.I þess að treysta vin-
áttu þess innbyrðis o.g ein-
staklingurinn að stækka við
tilvist sína í þeim.
í hinum miklu félagsmála-
umsvifum Guðjóns og sam-
skiptum hans við mikinn
fjölda af ólíkum stéttum og
með ólík lífsviðhorf, kom
einna greinilegast í ljós hið
hispurslausa og tilgerðarlausa
í fari hans, og það er ef til
vill sá eðlisþáttur, sem verður
vinum hans einna minnisstæð-
astur. 1 þessum stórbrotna
manni sameinuðust margir
góðir eiginleikar, -sem máske
öllum voru ekki jafn ljósir.
Hann var barngóður svo af
bar. oe hafði yfirleitt í ríkum
mæli til að bera áhuga á því
að veita þeim liðveizlu og að-
stoð sem minna máttu sín. Guð-
jón var frjálslyndur i skoðunum,
hleypidómalaus og vildi kryfja
málin áður en fullnaðardómur
var á þau lagður. Með vissu
um örugga dómgreindarhæfi-
leika Guðións var á.vallt gotfe
að leita til hans um mat á
erfiðum viðfangsefnum enda
lá leið margra til hans í þeim
tileangi.
Félagsmenn Þróttar munu
Framháld á 10. síðu
ÞJÖÐVILJINN — Laugardagur 11. nóvember 1961