Þjóðviljinn - 31.12.1961, Blaðsíða 11

Sunnudagur 31. desember 1961 — ÞJÓÐVILJINN— (2 J
Nemenuur 'I líílatæR.nIstoíhiu'uriiiÉ Kiu'koff í StfV'é tríkjnnum hopast í kringum bil sem þéir hafa
sjálfir teiknað og smíðað. Þetta er léttur skemm tíferðabíll, vegur aðeius 450 luló. Véiin er 33 hest-
öfl og hraði 100 km á klukkustund. Húsið er ú r plasti og trefjagleri. Eílinn verður framleiddur
í verksmiðju sem hfmgað til hefur framleitt mötu rhjól, en eftirspurn eftir þeim dvínar irú í Sovét-
ríkjunum eins og annarsstaðar jafnfram t því sem cftirspurri eftir smábílurri vex.
Séð hef :égJ félaga Bitköf, setn
er stjórnarformaður verkalýðs-
félagsins í Zíl-bílaverksmiðjun-
um í Moskvu, sem hétu reyndár
Zís áður fyrr, þegar Stalín vai
og hét. Hann sat á skrifstofu
sinni innan um rriinjagriþi
marga: gjafir frá bílasmiðjum
annarra landa, cg talaðí" við"
karl nokkum,-sem bar sig. aum-
lega út af einhverju má)i og
toð liðsinnis.
Þetta gerðist fyrir nákvæm-
lega einu ári, en svo óhepþilega
vildi til að hálfbúin grfei.ri týnd-
ist og er ekki slegin á ritvél
fyrr en nú. Þess vegna er hugs-
anlegt, að eitthvað sem haft er
eftir Bitkof sé úrelt nú, þó get- ,
ur' það varla verið heftt' aS ráði;
en hann á semsagt enga sök á
iþvi. ■'
Ég spurði um skipulág vérka-
lýðsfélagsins.
Bitkof sagði: Frumeininga:.*
félagsins eru hópar, séfff' sam-
einaf- inen«"sörrm .sturfsgneinar
í hinum ýmsu deilum verk-
smiðjunnar; þessir h'ópaf err. •
misstórir — 5—30 manriS. Þeir '
kjósa sér fulltrúa, sem ber
vandamál þeirra undir deildar -
stjórnir, en þær eru að sím:
leyti kosnar á almennum fund -
urh. Æðsta val í málefnun.
vérkalýösféiagsins' hefur svo 2!? --
manna stjóm, sem kosin er áv
hvert á ráðstefnu fulltrúa allra '
déilda verksmiðiunnar. Því'
miður getum við aldrei stofnaö
tif allsherjarfundar því að verk-
sihiðjan er svo stór: hér vinm, -
52 þúsundir verkafólks. Stjórnin
gérir starfsáætlun fvrir hven
mánuð, við komum alltaf sam-
an á fimmtudögum, en þar aó
auki skiptum við með okku'.'
ýmsum nefndarstörfum.
— En hvað um frumeiningar':
— Þær korria' saman sVo ofí
sem þeim þurfá þykir og ræðí.
öll hugááhlég 'mál: uppfyllingu
áætlunaTinnar, vinnuaga, veik-
iftdi, samþykkja umsóknir un;
heilsuhæladvöl eða fiárhagsJeg;
aðstoð til þeirra sem eru versí
staddir.
— Þið sjáið semsagt um þes:.
' háttár vandamál?
— Já. Við gátum til dæmh
' gefið fimtntungi verkamannn
kost á því að dvelja á héilsu
Eftir Árne Bergmenn
hæii eða livíidarheimili í ' ár. '■
Súmir fá.alveg ókeypis dvöl, ei.
flest.ir borga 30-prósent-af dvai-
arkostnaði, hitt greiðum *við.
'Súmpart af higin fé' (ihnheimt-
uiri férágsgiÖTdufn),"'SU.mpá'itt áf“*
þeim upphæðum som verkalýðs-
•féiagið fær úr.sjóðum verk-
sriiiðjunnár.* Þaðah fenguih við'
í ár 400 þúsund rúbiur (ný’jar)
V.l ' pfaÞgreindrar • • starfsemi.
svipað má segja rm aöstoð tií
þeirra sem r' ijiyerrá hluta
'Vegrtá eru f ''áúðú'rtv staddfr, er.■■
til þeir"- atarfsemi hötfum vii>
í é-. arið: taspu’m 300 þúsunti
rúfeium.
Hvaða. þiónustustftrfuri
cðrum gegnir verkalýðsfélagið!
Húsnæðismái' erti í okkar
- höndunv -. .Verksmiðjan. ..'byggiv.
sjalf 'íbúðarhús og hefur stáðic
sig sæmilega vel: í fyrra byggð-
um viö .'32 'þúsuftd fermetra, i
úr byggjurri við fjörutíu blakk-
ir. Safflt erú * enh ftnjög miki,
húsnæOirvandræði hjá okkur
við verðum vfst ekki búnir a6
koma þeim itiálitm {: sæmilegt
horf ■ fyrr -en- 1965.• Því ei> „bið-
röð“ eftir húsnæði í hverr.
verksmið.iudeild"! og er þaó
verkaiýðsféiagið..serii. sér um út-
hll’lun^ fbúða. Er þá’ fyrst og
-frlSð^.Tíiilit fll tVenns:
h.ve þrýn' þörf viðkomand.
.fiiinn'hs ' rr 'Ög "hve lengi hanr.
hefur unnTð í ‘verksmiðjúnni;
Þessum rótti - okkar getur ehg-
• inn forsfióri hággað. Barna-
hei.mi.ifn érii 'eÍTinig f okkar um-
siá. 1 Verksmiðjan hefur ekki
eigin vögustofur, þær eru-í um-
•sióh- borgaryfirvaida. En Við
höfum 23- baraheimili (fyrír
hriggja til sjö ára böm) og taka
h'aú, ;-2500 'böm- f ailfc Nei því
'miður, það er ekki nóg, við
ri.tium núna Upþi með1 500 'o-
KÍI inægðáf^tftiiáðRifTr.
— Hvað er borgað fyrir börn-
' in?
— Minnst 3—4 rúblur á mán-
uði en mest 12,50 — það fer
eítir laúnum foreldía. Reksturs-
hállá á bárnaheimilununri
bfirgar ■ ríki'ð. Þar að auiki höf-
um' við oklcar suthárbúðlr, þar
serft '3600 börn dvélja á hverju
íumri. Og bvfidarheimiU eigum
við suðto': -á' fCríaft og annað-f
smíSurif t’Þse-'; úW,; 'en' þar er
fræg'i í^’kéRfhvatn:
— ííi'úv.a. -hlutverki hafið1 þið
áð g'-'giWT'h'arnifiiftiíií ríð Vinnu-
'laú'.l?
— Við gcrinri' '.hei t'ðársanuiing
yið 'verkvníiSjastéóftiina > unt
f ótbhii i ‘'og- ;skt'.ld'Jt'w<#@P5táta'anna,
og *er hánn endiífsl^iðaðúr , á
(. hv.erju. ári. Við ákveðum -ekki
Jaún:■ • bað <S* ' gírtvfyrir- starfs-
grdniná 'í heiið. Eri við líturr,
éí-ir framkvæn'd láúnaiagá. Nú
hvfum við iii vtsemisósex launa-
íipkkn",í~etárfsgrein'.'' Við eriið-
ári, átörf tá 'Vðrktitnéhri' ’f ákvæð-
'ísv'ihnu. roirinst 68- nlblúr . á
mánuði..-eivinest 13fi-; við iéttari
s+^rf minnsl 56 og mest --H2v Við
höfunv ijr.dt'taatlrvæði. þegar
reynsla og .. verkkunnátta ein-
•hvers vcrkaihárwis :et metin tlí
;hækkuriaV urrVláúftáfiokk. Ofan-
grc'ndar tölur seg'ía'ttl um layii
fyrií tíkveðna yinnu, — en sd
'rneiru-' afkar-tftð fri menn þaii
'auSvitáð -'bdþgað. — off 'vinna
.....:V "c sift 'ft'þ' á 120 prós-
ent. Þar-að-aMki envveitfar alls-
krn;::- mvmíur:* VtMarií-'þessay
■ Srgjð.sTur'':riv!'fráý^ ýjid'ir okkav
eftirliti: * wb'; :siáuiri',-uin,, að
mörinym sé; ekki mi-smunað,
gériim út um deiltír-'sem upi
kunna nð köma.
— 1,3':'diifeínis?
' f" .,térmisku‘< deildinp’
vorðnr að- virtaá sarnfJeytt-ailai!
röTarh'rirtginwi: og' aldrei • má
'stöðva efnanar-Þá’r 'éft ■Uhriið bé
-áttá tírná Vökturh; ’vérkamerin
vinnn þrjá dn.ga en hvída' sig
f h.WrrfjórfiS.'Þéiivfá' áðei ris hálf-
' bffia rná‘rirh'lé'. — lerigra hléi
verður'. ekkí við kömið. Deildar-
stiórinn vildi dragá1' þennan
hálftírda-rif^séVii þéirrá'óVerliá-,
mcrifi ‘tnótíris?ltu'"eirts óg von
* var, og ..fengu sitt. fram. Stund-
um hefur ■ ekki vérið' borgaö
sem skyldi fvrir aukavinnu, ■ i
annað skipti koma upp deilui
■ um færslu á rnilli launaflokka.
— Hafa laun hæk-kað hjá
ykkur að undanförnu?
— Já. Ég má segja, að nti
sem stendur séu meðallaun á ac
gizka 98 rúblur á mánuði, er*
íyrir tveim árum hafi þau num-
ið um 90. Við getum gert ráó
fyrir því, að mánaðarlaur*
hækki um 4—5 rúblur á án
hverju.
— Annars eru lítil takmörJ
fyrir því, hvaða mál við látum
okkur. skipta. Það er ekki hægi
að víkja' manni úr starfi án
þess að okkar samþykki komi
til. Fyrst eru slík mál rædd
beint á vinnuslaðnum: venju-
lega er þá um agabrot að ræða,
maðurinn hefur oft skrópað. Sé
brotið alvarlegt kemur' til okk-
ar kasta, og oft sam.þykkjum
við ekki aðgerðir verksmiðju-
stjórnarinnar, einkum ef þac
kemur í ljós að ekkert var gert
til þess að tala alvarlega við’
manninn í tíma, kynnast heim-
ilisástæðum hans og þar fram
éftir götunuin- Þessi maður; sem
var hérna áðan, leitaði til okk-
ar vegria þéss, áð hann á í erj-
um við nábúa sinn, þeir slást
jafnvel, hánn vill flytja í aðra
íbúð. Við höfurn líka mikla í-
þróttastarfsemi á okkar könnu,
segir Bitkof -ennfremur,, og
kinkar hróð.ugur .kolli til fjölda
siUurbikam fee’rn standa þar í
skáp. Torþedo, sém varð Sovét-
meistari í knattspyrnu, það er
okk.ar félag. Þér sáuð ráuða
múrsteinahúsið hérrici fyrir of-
an? Þar eru skólar okkár til
húsa. Þar höfúm Víð trvö' útibú
frá verkfræðiháskólum; þaðan
fáum við flesta sériræðinga
okkar. Þar iærir fólk eina viku,
en vinnur. hina. í sama ihúsi
höfum við líka þrjá almenna
kvöldskóla og tvo iðnskóla. Við
höfum einnig umsjón með
menningarhúsi verksmiðjunnar,
ágætri stofnun sem þér ættuð
endilega að skoða á heimleið-
inni ...
Svo gekk ég meðfram gríðar-
löngum byggingum þessarar
fyrstu bílasmiðju landsins. Ekki
langt þaðan mátti sjá æfintýra-
legar rústir gamals klausturs,
en við hlið þeirra reis stórt hús
og gott, byggt í fúnkisstíl á
fjórða áratug aldarinnar. Þarna
gekk ég lengi ásamt manni, sem
kynnti fyrir öllum „fulltrúa
írskrar pressu“ mjög hátíðlega.
Þarna er rekin mikil starfsemi
og góð: tveir kórar, þrír dans-
flokkar stórir og margir minni,
tvær danshljómsveitir, áhuga-
mannasirkus, myndlistarflokkar,
bókasöfn stór, gitarskóli, harm-
oníkuskóli,; föndurhópar fyrir
börn, lúðrasveit upp á hundrað
manns. Þetta er vissulega ekk-
ert nema upptalning, en stund-
um eru upptalningar ágætar
fyrir ímyndunaraflið. Það ber
líka að taka það fram, að
verkamenn hjá Zíl eiga bezta
áhugamannaleikhús borgarinn-
ar, sem sýnir Shake-speare,
Wuolijoki og Tolstoj. Og á
næsta ári ætla þeir að stofna
eigin sinfóníuhljómsveit.
Þetta fékk ég einn kaldan
nóvembermorgun að heyra um
fjölbreytta og þýðingarmikla
■ starfsemi verkalýðsfélagsins í
Zíl-verksmiðjunum í Moskvu.
Zíl er vissulega mikið fyrirtæki
og verkalýðsfélagið þar hefur
betri möguleika til þjónu-stu en
gerist og gengur; nefnum til
dæmis menningarhúsið. En hlið-
stæð starfsemi er alls staðar
rekin. í öllum fyrirtækjum hafa
verkalýðsfélögin svipuðu hlut-
verki að gegrva.
GSeðiSegt nýtt ár!
Þö’kkuiri'-viðskiptm á- liðna -árinu.
Guðlaugur Magnússon, skartgripaverzlun,
Laugavegi 22 a
Gteðslegt nýtt ór!
Þökkutti viðsTriptin á liðna ’árinu.
Strœtisvagnar Kópavogs
——-
Gleðilegt nýtt ór!
Þökkum viðskiptin á liðna árinu.
Verzlunin Straumnes, Nesvegi 33
Gleðilegt mýtt árí
Þökkum- viðskiþtin á -l-iðna árinu.
Hnotan, Þórsgötu 1
ór!
á liðna -áTinu.
Vátnsvir'kí'im h.f.

, GleðiSegt nýtt ár!
Þökkum . viðskipt.in á'-iiðna árinu. .
Stimplagerðm -Hverfisgötus 50