Þjóðviljinn - 28.01.1962, Blaðsíða 9

Núverandi tramkvæmdastjórn ÍSl, aftari Iröö frá vinstri: Axel Jónsson, Hermann Guðmundsson,
Sunntidagur 28. janúar 1962 — ÞJÓÐVILJINN — ^
Gunnlaugur J. Briem og Sveinn Björnsson. Fremri röð frá vinstri: Guðjón Einarsson, Benediltt
G. Waage og Hannes Sigurðsson.
íþróttasamband
íslands 50 dra
mótareglur, og var Það ekkert
smávægis verk.
Það voru hvorki meira né
minna en 16 íþróttagreinar sem
ÍSÍ tók þegar á stefnuskrá sína.
Útgófustarfsemi varð því fljótt
snar þáttur í starfi ÍSÍ, því all-
ar greinar þurftu að hafa sínar
reglur og lög, og útgáfa Glímu-
bókarinnar 1916 var afrek út af
fyrir sig-
Eitt af stærstu verkefnunum
fyrsta áratuginn var heimsókn
danska knattspyrnuliðsins Aka-
demisk Boldklub, en ÍSÍ hafði
forgöngu um þá heimsókn, en
liðið kom hingað 1919.
I Á þessum átta árum sem liðin
voru frá stofnun sambandsins,
hefur greinilega verið mikill á-
Árið 1908 markar á vissan
hátt merkileg tímamót í íþrótta-
sögu okkar. Á því ári og árun-
unum þar á undan, þegar ung-
mennahreyfingin ryður sér til
rúms, er greinilega að vakna á-
hugi fyrir íþróttum, og að því
er bezt verður séð helzt sá á-
hugi í hendur við almenna þjóð-
ernisvakningu, sem á þessum ár-
um kom cins og ferskur gustur.
Æska íslands var að vakna til
lífsins, var loks að trúa því að
hún ætti í sér fólgna möguleika
til afreka og athafna.
Ungir menn fyllast heilbrigð-
um metnaði. Kappar koma fram
á íþróttamótum og reyna með
sér við hrifningu fólksins, og þar
var fyrst og fremst um að ræða
glímumót, og þótti mikið til
þess manns koma sem glímdi af
snilli. og felldi annan með snjöllu
bragði. Þegar á árinu 1907 er
trú manna orðin það mkil á
knáleik glímukappanna, og ágæti
íslenzku glímunnar að ungur Ak-
ureyringur. Þórliallur Bjarnason
tekur að tala fyrir því að glímu-
merin verði sendir á Olympíu-
leikana í London 1908. Það er
ekki talað fyrir daufum eyrum.
Förin var fariþ og vakti glím-
an og glímumennirnir mikla at-
hygli. Ekki varð þetta til þess
að draga úr ti*ú manna á ágæti
fslcnzkrar æsku. Ungt fólk hóp-
ast saman og stofnar íþrótta- og
ungmer.nafélög þar sem iþróttir
cru á stefnuskránni.
★
Þegar að því kom að Olympíu-
leikirnir skyldu háðir í Stokk-
hólmi 1912, þótti ekki síður á-
stæða til að fara með glímuflokk
þangað og sýna hana þar, en
til London. Mun fyrirhuguð för
þangað hafa verið það, sem rak
mest á eftir því að íþróttasam-
band íslands var stofnað á þess-
um tíma. í fyrsta lagi var mönn-
Um ljóst að með auknum sam-
skiptum við útlönd var eðlilegra
að til væri samband f.yrir í-
þróttafélögin sem kæmi fram
útávið og ekki sizt á Olympíu-
leikum.
í öðru lagi er ekki ósennilegt
að þeim, sem stóðu að þessu,
hafi þótt líklegra að hópur sá,
sem sendur yrði til leikjanna,
fengi fremur að vera nokkuð
sjálfstæður í keppni ef samband
væri stofnað. Munu menn hafa
óttazt, að svo kynni að far'a, að
Danir krefðust þess að hópur
íslendinganna yrði látinn hverfa
inn í raðir dönsku iþróttamann-
anna, án allra auðkenna. Þetta
munu þeir ungu, framsæknu
menn ekki hafa kært sig um.
Um þetta urðu menn sannspáir,
og verður vikið að því síðar.
íþróttasambandið
stofnað
Þá er það sem Sigurjón Pét-
ursson, kunnur glímukappi og
alhliða íþróttamaður, hefur frum-
kvæði um það að stofnað verði
samband allra íbróttafélaga í
landinu. Sigurjón fær í lið með
sér tvo, valinkunna menn þá Ax-
el Tulinius fyrrverandi sýslu-
mann og Guðmund Björnsson
landlækni. Var þessi liðveizla
ábyggilega mikið- happ ■ fyrir hið
nýja samband.
Ilaldinn var undirbúnings-
fundur 18. jan. 1912 að forgöngu
þremenninganna í Bárubúð og
mættu þar 30 fulltrúar frá 9
íþróttafélögum í Reykjavík.
Fundarstjóri var Axel Tulinius
og fundarritari Halldór Hansen
læknir. Sigurjón reifaði málið
og gerði grein fyrir bráðabirgða-
lögum fyrir samtökin. Var boðað
til stofnfundar hinn 28. janúar i
Bárubúð og sátu hann fulltrú-
ar frá þessum félögum: Glímufé-
laginu Ármanni, íþróttafélaginu
Kára, íþróttafélagi Reykjavíkur,
Fram, Knattspyrnufélagi Reykja-
vikur, U.M.F.R., U.M.F. Iðunn.
Önnur fimm félög sóttu um að-
íld oe teljast stofnendur: Skauta-
félag Reykjavíkur, Sundfélagið
Grettir, Reykjavík, og Akureyr-
arfélögin: íþróttafélagið Grettir,
Glímufélagið Héðinn og U.M.F.
Akureyrar. Á fundinum voru
samþykkt bráðabirgðalög sam-
bandsins og kosin stjórn: Axel
V. Tulinius, formaður, dr. Bjöm
Bjarnason frá Viðfirði, Guð-
mundur Björnsson, Björn Ja.
kobsson, og Halldór Hansen.
Sigurjón Pétursson skoraðist
undan kosningu vegna utanfar-
ar.
Á stofnfundinum tóku til máls
margir ágætir menn og þar á
meðal Ólafur Björnsson ritstjóri
og Tryggvi Þórhallsson, sem gat
þess f.vrir hönd ungmennafélag-
anna, að þau mundu verða mjög
fús að ganga í sambandið.
Þó mörg verkefni kölluðu
að hinu nýja sambandi þegar ' byggðarlög til
í byr.iun, var þó fyrsta stór- íþróttastarfið í
hugi fyrir stofnun íþróttafélaga
því að það ár voru skráð í ÍSÍ
60 félög, þar af 33 ungmennafé-
lög.
Á þessum árum ræðir stjórn
ÍSÍ mikið um stofnun bókasafns
og lestrarstofu.
Þá verður ÍSÍ-merkið til
(1914) og teiknaði Ríkarður
Jónsson það, en hugmyndina
mun Guðmundur Björnssqn hafa
átt.
Sambandsstjórninni varð fljótt
ljóst að íþróttafræðsla var þýð-
ingarmikill þáttur í starfinu, og
á árunum milli 1920 og 1930
gengst sambandið fyrir nám-
skeiðum sem hafa mjög mikla
þýðingu fyrir útbreiðslu íþrótt-
anna í landinu.
Margir þeir sem þaðan útskriL
uðust áttu eftir að verða for-
ustumenn víða um land.
Á þessu tímabili var hor.fið að
því að skipa ráð fyrir einstök
þess að annast
héruðunum, eða
verkefnið þátttakan í Olym- ^ sérstakar greinar. Elzta íþrótta-
píuleikunum í Stokkhólmi . ráðið, sem ÍSÍ skipaði, er Knatt-
var sámþykkt spyrnuráð Reykjavíkur, stofnað
1912, enda
nokkru eftir sambandsstofn-
unina að senda 7 glímumenn
og einn spretlhaupara til leik-
anna og auk þess átti Sigur-
jón að taka þátt í grísk-róm-
verskri glímu.
Frá þátttöku íslendinga í leik-
unum verður sagt í grein í næsta
blaði.
fflS lítca
f fyrstu grein hinna nýju laga
ÍSÍ, segir m.a.: „Tilgangur þess
er; Að auka félögunum afl og
samtök með því að þau lúti einni
yfirstjórn og hlíti allsherjarregl-
um“.
1 Það þurfti því þegar að semja
reglur fyrir iðkun íþrótta, skipu-
1922. Næst kom Ibróttaráð Ak-
ureyrar, stofnað 1922. Var þetta
orsök vaxandi starfs og áhuga
úti um bvggðir landsins. Fyrst
voru ráðin skipuð af stjórn ÍSÍ,
en það var ekki nógu lífrænt,
og síðar breyttist það þannig, að
byggðarlögin kusu sér sjálf
stjórn og formenn.
Árið 1928 réði stjórnin Jón
Þorsteinsson til þess að ferðast
meðal íþróttafélaganna, og varð
þetta til þess að meira samband
komst á milli félaganna o.g stjórn-
ar ÍSÍ.
Þegar á döfinni var byggingar.
mál Sundhallar Reykjavíkur, tók
ÍSÍ mjög virkan þátt í því að
knýja það mál fram, og boðaði
m.a. til borgarafundar 28. jan.
1927 í Iðnó og komu þangað
250 manns, og árið eftir efndi
febrúar og þá í Bárunni. o£
höfðu fundir þessir mikla þýð
ingu fyrir málið, sem gekk treg-
lega.
f sambandi við Alþingishátíð-
ina 1930 komu íþróttir mjög við
sögu og var ÍSÍ eðlilega forustu-
aðilinn í þeim málum, og vafa-
laust hafa þær sýningar haff
mjög hvetjandi áhrif á iþrótta.
starfsemina í landinu.
Skrifstofa og
starfsfólk
Fyrsti fundur stjómar íþrótta
sambandsins var haldinn á heim-
ili Guðmundar Björnssonar land-
læknis, og mun svo. hafa gengið
fyrstu 20 árin og meira til
Umræður um skrifstofu eru
tiðar og vaxand starfsemi krefst
þess, en fjárhagur leyfir það
ekki. Það er ekki fyrr en 1934
að sá draumur rætist, að fengi5
er herbergi á leigu í Mjólkur-
félagshúsinu. Árið 1943 flytur
stjórnin í húsnæðið á Amtmanns*
stíg 1. í fyrstu veitti Steindór
Björnsson frá Gröf skrifstofunní
forstöðu, Síðar gegndi Rannveig
Þorsteinsdóttir þessu starfi.
Einnig störfuðu þeir Brandujf
Brynjólfsson, Konráð Gíslason,,
Þorsteinn Bernharðsson og Þor-
steinn Þorkelssqn nokkra hrífj
á skrifstofunni.
Árið 1944 er það fyrst serif
stjórn ÍSÍ ræður fastan fram-
kvæmdastjóra, en það var Þoiv
geir Sveinbjarnarson, oe gegndí!
hann því starfi í 1 ár, en þá tólí
við Kjartan Bergmann. Hanp
gegndi því starfi þar til 1951,
að Hermann Guðmundsson tóK
við.
Siðar fluttist stjórn ÍSÍ í eig
ið húsnæði á Grundarstíg 2, c))
var þá stórum áfanga náð.
(
Skipulags- '
breytingar
Uppúr 1940 verða mikle-1
skipulagsbreytingar á íþróttamál-
um landsins, sem fyrst og fremst
byggjast á íþróttalögunum sem
það ár eru samþykkt, og fela >
sér aukin fjárframlög til íþrótta
og íþróttamannvirkja. Hingað tit
hafði það staðið íþróttamálunurr
mjög fyrir þrifum hve févanS
hreyfingin var.
Um sama leyti eru lög ÍSÍ end-
urskoðuð og þar verða líka gjör-
breytingar til betra skipulags.
Héraðssamböndin verða siterk-
ari og fá aukna athafnamögu.
leika.
Kosinn er einn maður i hverý
um landsfjórðungi til þess aíl!
eiga seeti í stjórn ÍSÍ. Þá er gerf
ráð fyrir að stofnuð verði sér-
sambönd þar sem starfsemi ein-
stakra íþróttagreina er orðin svo
mikil að stjórn ÍSÍ fær ekki vi5
ráðið, og fyrsta sambandið sem
stofnað er eftir þessum lögurrt
var Skíðasamband fslands, 1946,
en Golfsambandið hafði veri^
stofnað 1942. Nú eru sambönd,,
in 7 talsins.
leggja samstarf félaganna, semja sambandið til annars fundar í
Ýmis verkefni
Það lætur að likum að áhrii
og störf íþróttasambandsins séa
víðtækari en það, að hægt sé
að gera því nokkur skil í stuttrl
blaðagrein. Auk þeirra verkefna
?em nefnd hafa verið má geta
Framhald á 10. síðu.