Þjóðviljinn - 26.04.1962, Blaðsíða 5

um eftirlit með Ecjarna-
tilraunum haldið leyndum í USA
Bandarisklr visindamenn hafa sannað að hœgt er g5
fylgjast meS mörgum kjarnasprengingum neSanjarÖar
LONDON — Hinn kunni bandaríski blaö'amaður I. F.
Stone segir í grein í brezka vikublaðinu New Statesman
að Bandaríkjastjórn haldi leyndum tveimur skýrslum
sérfræðinga hennar sem sýna fram á að auðvelt er að
fylgjast með öllum kjarnasprengingum neðanjarðar.
Þessi uppljóstrun hefur vakið
geysilega athygli þar sem eina
xöksemd Bandaríkjastjórnar gegn
samkomulagi um bann við
hjarnasprengingum er sú að Sov-
étríkih 'vilja e-kki hleypa full-
■trúum vesturveldanna inn í land
sitt' til „eftirl;'tsferða.“ Sovét-
stjórnin héfur haldið pví fram
að slikt eftirlit á staðnum með
hanni við kjarnasprengingum sé
með öllu óþarft, i>ar eð hægðar-
5. MOSKVU 18/4 — Á blaða-
| mannafundi í Moskvu komu
;» í dag fram tveir Rússar sem
| áður höfðu stungið af vestur
1 fyrir tjald og komizt í tæri
j við bandarísku leyniþjónust-
5 una.
'■
! Menn þessir eru Alexei Gol-
[ ub og Nikolai Vokmiakov.
■ Báðir höfðu þeir neitað að
! fara heim er þeir voru á
j ferðalagi erlenidis. Féllu þeir
[ þá í hendur bandarísku leyni-
■ þjónustunni. Er þeir liöfðu
! svo kynnzt nánar hinu Vest-
5 ræna Freisi urðu þeir fyrir
■
! vonbrigðum og snéru heim.
• ■
•■
! Efnafræðingurinn Alexei
: Golub leitaði hælis sem póli-
• ■
• tískur flóttamaður í Hollandi
! í október í fyrra. Fyrir
■ skömmu sneri hann sér svo
S ti! sovézka sendiráðsins í
E Haag og óskaði eftir að fá að
■ fara heim aftur.
Segir hann að á meðan
[ hann dvaldist fyrir vestan
■ tiald hafi menn frá bandarísku
> leyniþjónustunni gert að hon-
[ um harða hríð og reynt að fá
hann til að Ijóstra upp ýmsu
um varnir Sovétríkjanna.
Rafroagnsfræðingurinn Nik-
olai Vokmiakov sótti um hæli
í bandaríska sendiráðinu í
Róm. Var honum síðan hald’ð
í stofufangelsi. Þar var hann
yfirheyrður stöðugt og þulinn
yfir honum áróður gegn Sov- s
étríkjunum. ■ Þegar ''r JöanáaJ- ‘j
ríkjamenn sáu fram á það að
ekkert var á honum að græða
var hann sendur til Vestur-
Þýzkalands. Þar var honum
haidíð ímáir v strangrj^'gæziu
þar til honum tókst að kom-
ast heim til Sovétríkjanna.
Blaðafulltrúi útanríkisráðu-
neytis Sovétríkjanrta sagði á
fundinum að framkoma. leyni-
þjónustumanna auðvaldsrikj- 5
anna gagnvart sovétborgurum :
erlendis einkenndist alltaf af ■
fjandskap við Sovétríkin.
leikur sé að fylgjast með' öllum
slíkum sprengingum í mikilli
fjarlægð, einnig þeim sem gerð-
ar eru neðanjarðar, og hefur
hún bent á að þannig hafi
sprengingar Bandaríkjamanna
neðanjarðar komið fram á mæli-
tækjum vísindamanna víða um
heim og Kjarnorkumálanefnd
Bandaríkjanna hafí einnig sam-
stundis vitað af því í fyrra þeg-
ar Sovétríkin gerðu eina kjarna-
sprengingu neðanjarðar. Krafa
Bandaríkjanna um eftirlit á
staðnum væri því aðeins sett
fram í þeim tilgangi að koma í
veg fyrir samkomulag um bann
við kjarnasprengingum.
Leyniskýrslurnar
Skýrslur þær sem Stone sakar
Bandaríkjastjórn um að halda
leyndum voru teknar saman af
landmælingaþjónustu hennar að
tilhlutan Kjarnorkumálanefndar-
innar.
Fyrri skýrslan fjallar um neð-
anjarðarsprengingar sem gerðar
voru í Nevada í fyrra. Land-
mælingaþjónustan segir að mæl-
ar í 23 stöðvum um víða ver-
öld, í Panama, á suðurskauts-
landinu, á ýmsum eyjum í
Kyrrahafi frá Guam til Okinava
hafi mælt „sprengingar sem
voru minni en kílóto.nn“.
Hin skýrslan fjallar um athug-
Bretar berjast
gegn sígarettum
LONDON — Brezka ríkisstjórnin
hefur nú hafið ákafa baráttu
gegn sígarettureykingum. 400.000
aðvörunarskilti hafa vcrið hengd
upp víðsvegar um allt Bretland.
Eru þetta fyrstu raunhæfu að-
gerðimar sem byggðar eru á
læknaskýrslunni frá síöastliðn-
um mánuði en þar var staðhæft
að beint samband væri á miíli
reykinga og lungnakrabba.
Skiltin eru í þrem mismuú-
andi gerðum og gefur þar að
líta áletranir eins og:
„Því fleiri sígarettur sem
reyktar eru, þeim mun meiri
hætta er á deyja úr lungná-
krabba, bronkitis eða hjarta-
sjúkdómum“.
„Þrátíu sinnum meiri líkur eru
tir'þbSís að’ sá 'feértt reykih hiiWð
af sígarettum deyi úr lungna-
krabba cn sá scm ekki reykir“.
Verkföll á Spáni
MADRID 24/4 — í gær gerðu
18.000 námaverkamenn í Astúr-
íu á Norðvestur-Spáni verkfall
í mótmælaskyni við það að
stjórnin hefur ekkert tillit tekið
til kröfu þeirra um launahækk-
un. í síðustu viku ráku eigend-
urnir 2000 menn. Verkföll erU
sem kunnugt er bönnuð með lög-
um á Spáni.
anir vegna tilraunar sem gekk
undir nafninu Gnome og gerð
var í saltnámu í Nýja.Mexíkó.
Sú sprenging kom fram á mæl-
um 90 stöðva víðs vegar um
heim. Stone bæt;r við að í
skýrslunn; standi að „miðun
sprengingarinnar og mæling á
öldunum hafi veitt vissu fyrir
því að um hafi verið að ræða
kjarnasprengjngu en ekki jarð-
skjálfta“.
Ekki fyrsta uppíjóstrunin
Þetta er ekk; í fyrsta sinn
sem I. F. Stone kemur upþ' um
tilraunir ráðamanna bandarískra
kjarnorkumála til að slá ryki í
augu almennings. Hann neyddi
Kjarnorkumálanefndina þannig
til að v.'ðurkenna árið 1958 að
fyrsta kjarnasprengingin sem
gerð var neðanjarðar í Nevada
hefði komið fram á mælum allt
norður í Alaska.
Hann bendir á í grein sinni í
New Statesman að Bandaríkja-
stjórn hafi að sjálfsögðu haldið
BONN — Fyrrverandi yfirmaður
öryggislögreglunnar í Bonn,
Oswald Heuchert, hefur verið
dæmdur í átta mánaða fangelsi.
Hann var ákærður og sekur
fundinn um að hafa átt mök við
eina af starfsstúlkum lögregíunn
ar.
þessum skýrslum vísindamanna
sinna leyndum vegna þess að
mðurstöður þeirra stangast al-
gerlega á við kenningar þær sem
fulltrúi hennar á afvopnunarráð-
stefnunni í Genf, Ðean. heldur
fram.
21 milljónari
á Bomiþingi
BONN — 21 þeirra 519
manna sem sæti eiga á vest
urþýzka þinginu er milljónar
í þýzkum mörkum. Það e
fréttaþjónusta Kristilegra
demókrata sem skýrir fra
þessu. Flokkur þeirra sem e
langstærsti flokkur þingsins
■ átta þeirra, sósíaldemókrata
■ sex, en hinir sjö eru úr lang
[ minnsta flokki þingsins
j Frjálsum demókrötum. Sjö
j undi liver þingmaöur þeirra
S cr milljónari.
a almannaYamaaroor!
KAUPMANNAHÖFN — Gallup-
stofnunin danska hefur gert at-
hugun á viðbrögðum almennings'
í Danmörku við áróðursbæk-
lingi fyrir almannavörnum, sem
danska stjórnin hefur sent á
hvert heimili í landinu og hafa
niðurstöðurnar verið birtar í
Berlingske Tidende.
Athugunin leiddi í ljós að
mikill meirihluti fólks er þeirr-
ar skoðunar jafnvel eftir að
hafa kynnt sér bæklinginn að
hinar svonefndu almannavarnir
séu gagnlausar í kjarnorkustríði.
Margir hinna aðspurðu höfðu
alls ekki haft fyrir því áð líta
á bæklinginn, eða 32 prósent. Og
aðeins 9 prósent höfðu talið á-
stæðu til að lesa hann oftar en
einu sinni. 1 bæklingnum, „Hvis
krigen kommer", eru margvís-
legar ráðleggingar um hvernig
menn eigi að bregðast við kjarn-
orkuárás.
Athugunin leiddi í ljós að há-
tekjumenn höfðu meiri áhuga á
ráðleggingum bæklingsins en al-
menningur. í þeirra hópi höfðu
aðeins 15 prósent ekki lesið
hann, en 23 prósent lesið hann
morgúm sinnum. Berlingske
Tidende hefur þá skýringu á
takteinum að hátekjumenn geti
frekar en aðrir fylgt ráðlegging-
um bæklingsins.
Éin spurningin sem lögð var
fyrir fólk var hvort bæklingur-
inn hefði breytt skcðun þess á
því hvort hægt sé að lifa af •
kjarnorkuárás. Mikill meirihluti
aðspurðra, eða 74 prósent, svör-
uðu því eindregið neitandi.
Hin langa reynsla sem leík-
fangaiðnaður í Thuringen
og Erzgebirge
á að baki
veldur þvi, að leikföng frá
þessum þýzku héruðum
hafa náð inikilli full-
komnun bæði hvað efni og
allan frágang snertir.
Framboðið ej- mjög fjölskrúð-
ugt og neer allt frá hinum
einföldustu leikföngum
til hinna margbrotnustu.
Þau eru því mjög ;vinsæl og
eftirsótt.
/g
&>emU'JíQf
B E R L I N W 8
y
Abt. D22/14
Deutsche Demokratische
Republik
Gerið fyrirspurnir yðar til:
Ingvars Helgasonar
Tryggvagötu 4,
Reykjavík.
Simi: 1 96 55.
ihmmtudagur 26. april 1962 — ÞJÓÐVILJINN —