Þjóðviljinn - 24.05.1962, Síða 11

Charles Pannel (Verkamanna-
flokknum): Eg hygg ekki, að
samveldið horfi eins við Afríku
og okkur........Við kunnum
að sjá sameiginlegan markað
/komast á í Suður-Ameríku.
Kúba kann að marka upphaf
endaloka Bandaríkjanna og
Monroe-kenningarinnar ....
Þegar næga atvinnu handa öll-
um ber á góma, er mér ráð-
gáta, hvers vegna ávallt er
gefið í skyn, að aðild að Efna-
hagsbandalaginu tefli atvinnu
handa öllum í tvísýnu. Árið
1960 var atvinnuleysi að jafn-
aði í Vestur-Þýzkalandi 1,2%
og Frakklandi enn minna, og
í Bretlandi í fyrra að jafn-
aði .1,7%. .. . Ég vona einlæg-
lega, að samningaviðræður
þessar gangi að óskum.
Maurice Macmillan (fhalds-
flokknum): Eg held, að það sé
engum vafa undirorpið, ef við
hvikum ekki frá framsetning-
unni í þingsályktunartillögu
ríkisstjórnarinnar, að aðildar-
löndin að Fríverzlunarsvæði
Evrópu munu koraa í kjölfar
okkar. Eg held, að sú verði
raun á, að tengsl Bretlands við
Efnahagsbandalagið verði til
þess að gera löndum hægar
um vik að taka upp þau frem-
ur lauslegu tengsl, sem þau
kunna að þarfnast sakir hlut-
leysis síns. Ég vona líka, ,að
iþað verði til iþess, að gera
Efnahagsbandalaginu kleift að
horfa út á við.......Sagt hef-
ur verið, að lýðræðið sé komið
undir fullveldi þjóða. Eg er því
algerlega samþykkur. Það hefur
verið nefnt sem meginreglan
að baki hugmyndinni um ríkja-
bandalag (confederation), ....
Eg fellst á það, að ekki sé ger-
legt að stofna til tollabanda-
lags samveldisins. Eg mun stíga
framar og segja, að það væri
óæskilegt. Það sniði samveld-
inu of þröngan stakk, sem við
höfum ekki rétt til (að færa
það í).
E. Shinwell, fyrrum land-
varnaráðh. (Vcrkamannaflokkn-
um): Því er haldið fram, að
almennar þingkosningar geti
alls ekki snúizt um eitt ein-
asta mál, sem lagt sé fyrir kjós-
endur. Eg er ekki viss um, að
það sé rétt. Ég minnist þessi
að árið 1906 sótti ég fundi,
sem Bonar-Law heitinn ávárp-
aði, þegar hann var frambjóð-
andi í . . . . Glasgow. Hið eina,
sem Bonar-Law ræddi um á
öllum þessum fundum, var það
vandamál, hvort land þetta
væri undir iþað búið að taka
breytta stefnu í tollamálum . . .
Ef ríkisstjórnin kann einhverra
hluta vegna að verða það á,
að bindast Efnahagsbandalagi
Evrópu án þess að ráðgast við
kjósendur eða leita umboðs
þeirra, vara ég hana við því, að
hún getur komizt í talsverð vand
ræði... Meðal rita, sem mér hafa
verið send er eitt, sem heitii'i
Ccmmon Market Broád Shccl
......Eg hef lesið skjal þetta
með miklum áhuga. 1 því seg-
ir:
„Ef við getum ekki sclt um-
heiminum miklum mun meira,
verður hlutskipti ckkar tak-
markanir og skerðingar alla ó-
ltomna ævidaga okkar...........
Efnahagsbandalagið er ckki
trygging fyrir aukningu brczks
útflutnings.“
Eg hvet háttvirtan þingheim
að huga að, hverjir mæla þessi
orð. Þeir eru Plowden lávarður,
helzti sérfræðingur ríkisstjórn-
arinnar í efnahagsmálum. og
sir Geoffrey Crowther, fyrrum
ritstjóri Economist..........Ég
hef verið við ríkisstjórnir rið-
inn og skil þörfina á að leysa
30 milljó
Faxaverksmiðjan má teljast
sígilt dæmi um fyrirhyggju
íhaldsins og meðferð þess á
fjármunum borgarbúa. Verk-
smiðjan m.un hafa kostað um
30 milljónir króna, og nú
viröist fullreynt að ekki komi
úr henni cyrisverðmæti. Einn
kunnasti forsprakki íhaldsins
Sveinn Einarsson vcrkfræð-
ingur, sá um allan vélbúnað
verksmiðjunnar, en vélarnar
hafa reynzt þannig að hráefni
sem látið var í þær fyrir
mörgnm árum er ekki komið
út úr þeim enn. Eftir þá
reynslu var Sveinn sem kunn-
ugt er settur yfir Glerverk-
smiðjursa og varð hann engu
smátækari þar í afrekum sín-
um.
o o O O
Gagnsleysi Faxaverksmiðj-
unnar er þcim mnn ömur-
legra sem Reykjavík er nú
að verða einn helzti síldarbær
á íslandi; ný veiðitækni er
búin að gera síldveiði í Faxa-
fióa árvissa, Hefði verksmiðj-
an getað orðið mikilvæg til
þcss að taka við því síldar-
magni sem ekki reyndist un;it
aö vinna á annan og verð-
meiri hátt. En í staðinn er
baslað við að selja síldina í
skip sem eiga að flytja hana
alla leið til Noregs til bræðslu
þar!
Fyrir nokkru var ákveðið
að leysa upp hlutafélag Rvík-
urborgar og Kveldúlfs um
Faxaverksmiðjuna, og hefur
hún verið auglýst til sölu.
Enginn mun hafa boðizt til
þess að kaupa hana sem verk-
smiðju. Ekkert tilboð mun
hafa borizt í vélarnar miklu,
Mynum er tékin á dögunum, þegar vélbáturinn Sæfarí fra 1
Tálknafirði lá í Reykjavíliurhöfn drckkhlaðinn og beið Inöd-
unar í nokkra daga. Löndun fékkst með því sklyrði að J
báturinn kæmi aldrei aftur til Reykjavíkur með síid. Faxa- i
verksmiðjan sést í baksýn.
sem Sveinn Einarsson bcr á-
byrgð á. Hins vcgar mun
Eímskipafc)ag Jslands hafa
boðizt til að kaupa hússkrokk-
inn með því ski’.yrð', að félag-
ið fái að athafna sig á þeim
stað — en samkvæmt skipu-
laginu er hann einvörðungu
ætlaður fyrir fiskvinnslu.
efnahagsleg og viöskiptaleg
vandamál,"sem hrjá land þetta
og önnur lönd. En allt annað
er uppi á teningnum,- þegar
til viðbótar gagnkvæmum hag-
ræðingum í viðskiptum, við er-
um beðnir að falla frá því, sem
nefnt er fullveldi okkar.
Arthur Holt (Frjálslynda
flokknum): Forsætisráðherra
flutti í gær mál, sem skírskot-
aði til skynseminnar, og hann
jb.ár fram rök,- sem veigur var
i.'fyrir inngöngu okkar í Efna-
hágsbandalag Evrópu. Hvers
vegna í óskcpunum flutti brezk-
ur forsætisráðherra ekki þá
ræðu fyrir mörgum árum? . . .
Það er alkunna, að Frjálslyndi
flokkurinn er hlynntur inn-
göngu okkar í Efnahagsbanda-
lagið . . . . Eg vona, lað samn-
ingaviðræðurnar gangi greið-
lega og við verðum brátt að-
ilar að Efnahagsbandalagi Evr-
ópu.
Miehael Fe-t (Verkamama-
flokknum): Eg er gefinn fyrir
albjóðleg samtök. En við höf-
um fullkomlega h'eimild ,ti.l að
spyrja, hvort albjóðleg samtök
eigi rétt á sér. Heilaga banda-
lagið var alþjóðleg samtök, en
góð ;voru bau ekki. Hin nýja
skinan Hitlers var albjóðleg
samtök a£ einu eða öðru tagi
.......En þesr; skyldi minnzt,
að ipfnvei í h;r”’.m verðugi’.stu
formum bandaríkis (federation)
eða ríkjabandalags (confederati-
cn hef.u.r a)ltaf vefi.ð metirgur
varðand.i jafnvægi. rojlli banda-
lagsins og verndar lýðréttinda
aði.lanna, sem að fcví standa.
Um betta fjc’Iuðu hinar sígildu
rökræður mi.IIi Alexanders
Hamiltons oa Thomas Jeffer-
sons í Banda.r.íkjvm Norður-
Ameriku . . . . . Fr'.rsæti.sráð-
herra sayði austan.vmdinn næða
um okkur og við þyrftum að
lei.ta undí.r sama kyrtilinn. Sú
er meginiíistæða þess að upp
var vakj.n hreyfing í Evrópu
í átt 1 i.l Efnaihagsbandalagsins
og ég held. að það sé megin-
ástæða þess, að forsætisráð-
•herr» er kappsmál, að gengið
sé í hað nú..........Eg held,
að tíihnrðir leiðtoga stjórnar-
an.ds.tcðunnar í umræðunum í
rmr . h.r.fi verið rokkur konar
i-'i.hvjyði v:ð hinu frægu- orð
iMarte’ns Lúthers ..... Þaðý
sem hæstvirtur .vjnur niinn, leiö-..
togi istjgrharand'stöðunnar,; virt,-
,‘ist Vern ;'rð ’ segja’ var betta:
„Héi: stend ég, en ef börf ger-
ist,_ get ég snnað.' Fg hlýt að
si’tia hiá. svó hiHr'i’' mér guð.
Amen“. Þetta held ég, að nægi
Emanuel Shinweii
Duncan, Sandys
ekki miklum stjórnmáfaflokkí,'
George Brown (Verkamanna-'
fiokknum): Mig langar til að
köma að einu., sem ég held ekki,
að fram hafi komið. Mál-stofan
ætti að hafa í huga, að mjög
veruleg breyting verður á sam-
setningu Efnahagsbandalags
Evrópu, ef við og Danmörfc
og Noregur göngu.m í það. Eg
segi við marga háttvirta vini
mína, að það. er athyglisverþ
hve margir sósíalistademókrat-
ískir vinir okkar í Evrópu, —
vissulega allirsósíaldemókrítisk-
ir vinir okkar, — se.'kia ,auð-
sjáanlega eftir að'Id okkar. Eg
held, að ein orsök bess, að þeiB
óska eftir aðild ckkar, sé sú
breyting á samsetningu Efna-
hagsbanda.lagsi..ns, sem hlytisfi
af því, að öll þrjú löndin gengjú
í það.
Duncan Sa"dys samveHismálar
ráób.err*.: F!ns <v* mátti
hefur skoðanaágreinihgur í um-
ræðu.num ékk* fylp.t 'kintingar.
í f.Iokka . . Ríki.ss+íArnin mun
ekki meðan samningavið-
ræður vara, gangast undir
neinar kvaði.r, óbe’.n+íni.s ná
með, ö^ru +--+) sn-n rknidbindai
mundu Bretland til að
ganga í evrópskt stiörnmála-
legt bandalag, og ég verð að
hæta við að éff <~r ekki. viss
u.m, að við verðu.m um það
beðni.r.
Tek+ð ui’ti ú.r Hansarfl, '
Reykjav’k, 7. maí 1962.
Háraldur Jóhanpn'+nn.

Heyrzt hefur að um það hafi
verið rætt í fullri alvöru hjá,
íhaldinu, að láta .Ijósprenta
Bláu bókina frá síðustu kosn-
ingum, engu væri í raun o.g
veru við að bæta loforðin, sem
þá voru g'ef.n og ekki heldur
um neinar efndir á beim að
ræða á kjörtímabiiinu, sem
máli skiptu. Gömlu nazistunum,
sem mestu réðu um skipun
íhaldsl.'stans að þessu sinni,
mun þó haía þótt orðalágið á
loforðum Bláu bókafinnar frá
’58 í daufara lagi Og auk þess
illa farið með "óðan efnivið
o c
frá Reykjavikursýningunni f
'sumar, ef ekkert yrð. notað a?
öllu því myndageri, sem tek-
ið var á kostnað Reykjavíkur-
bæjar í bví skyni að létta!
undir áróðrinum í kosninga-
baráttu íhaldsins. Von er því
á nýrri blárri bók bar sem
nýjar myndir af gömlum hlut-
um og gömul loforð í nýjunf
búningi munu sanna Reykvik-
ingum að svo vel, sem þeir
eldri kunnu t'.l áróðursverka,
séu þeir ungu þó sýnu meiri1
snUIingar.
Fimmtudagur 24. maí 1962 — ÞJÖDVILJINN
CTl!