Þjóðviljinn - 06.11.1962, Side 5

ÞJÓÐVILJINN
SÉÐA 5
Þriðjudag'ur 6. nóvember 1962
Hernámsliðið er orsök
tortímingarhættunnar
ÞINCSIÁ ÞIÓDVILIANS
„Þar sem augljóst er, að að bráðasta hættan, sem yf-
ir íslandi og íslenzku þjóðinni vofir, ef til kjamorku-
styrjaldar drægi, er bein afleiðing af staðsetningu þýð-
ingarmikillar herstöðvar og veru erlends herliðs í land-
inu, en hins vegar allsendis óvíst, hvort nokkrar vamir
geti að gagni komið í atómstyrjöld, verður ekki annað
séð en sá kostur sé einn fyrir hendi að krefjast þess
þegar, að orsök tortímingarhættunnar verði fjarlægð með
niðurlagningu herstöðvarinnar á Keflavíkurflugvelli og
herinn tafarlaust fluttur úr landi.
í trausti þess, að svo verði gert samkvæmt skýlausri
samþykkt Alþingis frá 28. marz 1956. sem enn er í fullu
gildi, og enn fremur með tilliti til þess, að í lögum eru
fullnægjandi heimildir til allra tiltækra varnaraðgerða
á styrjaldartímum, tekur þingdeildin fyrir næsta mál á
dagskrá11.
— Með þessari rökstuddu dagskrá leggur Hannibal
Valdimarsson til að frumvarpi ríkisstjórnarinnar um al-
mannavarnir verði vísað frá Alþinsi.
Önnur umræða fór fram um
þetta frumvarp rikisstjórnar-
innar í neðri deild_ i prær.
Gísli Jónsson (íhald) hafði
framsögu fyrir meirihluta heil-
brigðis- og félagsmálanefndar.
sem leesur til að frumvarpið
verði samþykkt
með smávægi-
’egum breyting-
um. Taldi hann.
að á síðasta
bingi hefði kom-
:ð fram eindreg-'
:nn vilji Alþine-
is til að taka
upp almárinavarnir hér á landi'*v
enda þótt frumvarpið hefði ver-
ið afgreitt með rökstuddri dae.
skrá, f pmræmi við þetta hefði
dómsmálaráðherrn einnig skip-
að forustumann almannavarna
hér á landi og væri hann fek-
inn til starfa, M.a. hefði nefnd-
i-n fengið hjá honum ýmsar
upplýsingar. •— Þá rakti Gísli
nokkuð lagasetningu um þetta
efni hér á landi. en fyrstu lög-
in eru frá 1941, Nokkrar breyt-
ingar hefðu verið gerðar á
þeim síðar og jafnan einróma.
og ÖU ákvæði eldri laga væru
tekin upp í betta frumvarp Því
næst gerði framsögumaður
nokkra grein fyrir meginköfl-
um frumvarpsins og brevtinga-
tillögum meiri hlut.a pefndar-
innar. Að lokum minnti hann
á:ná8~ lpTíirfeetfí' fy'rsHÍ ’Öffh
um be+ta efni vor» sambvkkt á
Alþingi. hefði núverandi 2
þitifiriáðui11' rRé,ykvikiPga Wvf tfpo
Olgeirsson verið eini maðurinn.
sem hefði haft eitthvað út á
þan að setia Hefði hann bá
talið að ekki væri geneið nósn
lanst, í þessum efnum nv ekk’
tr.yggt nægilevt fé tii fram.
kvæmda nauðsvnlegum rá*
stöfunum Væri baS pitilcor->'
•egt að Einar Olgeirsson væri
nú andvígur þessu frumvarpi.
Hlyti þeta að stafa af þjónkun
hans við Rússa og ætti sýnilega
að auðvelda Rússum innrás í
landið með þessu. Sagði Gísli.
að svo virtist sem ekki rynni
lengur íslenzkt blóð í æðum
þessa þingmanns og flokks-
manna hans og hafði um það
mörg fleiri gífuryrði
Hannibal Valdimarsson, fram-
sögumaður minnihluta pefndar-
innar. minnti í uophafi á hina
óvenjulegu málsmeðferð. sem
frumvarp þetta fékk á =-ðasta
uinvi. hegar dómsmálaráðherra
flutti sjálfur
fökstudda dag-
skrá um að
fresta máli. sem
'•ikisstjórnin
’-'afði lagt fram
Vannibal minnti
á að í gildandi
ino-nm væru all-
víðtæk ákvæðj um almanna-
varnir i stríðstilfellum og á
grundvelli þess hefði hann lag*
t.il að frumvarpinu -yrði vísað
frá með rökstuddri dagskrá á
síðasta bingi — Þá væri hað
út í hött. er framsögumaðu-
meiriblutans hefði ráðist á Ein.
ar Olgeirsson og sakað hanm
um að hafa skint um skoðun '•
bessu máli og skoraði hann á
Gísla að færa sönnur á má’
sitt Það væri álit Alþýðu-
banda’agsins að i gildandi lög-
um væru nægilega víðtækar
heimildir í bessn efni 'Lýsti
hann því öll gífurvrði Gísla
•Tónssonar dauð og ómerk og
bað hann að nefna dæmi þess
hvar væri að finna kröfur Al-
bvðubanda’agsins um að dregi*
'íæri úr bessum vörnum —
Þá vék Hannibal að einstökum
liðum frumvarn=:-"- v minnti
sérstaklega á " ákvæði
fyrstu greinar þ°s' að með
bví eigi að ..koma í veg fyrir.
að a’menningur verði fyrir lík-
amst.ióni eða eigna af völdum
Leiða hættuna yfír þjóðina
—hjala síðan um öryggii
Nefndarálit Hannibals
Valdimarssonar um frumvarp
ríkisstjórnarinnar um al-
niannavarnir var lagt fram á
Alþingi í gær. Eftir að hafa
rakið nokkuð álitsgerðir Holt-
ermanns hershöfðingja og
Toftemarks j’firlæknis, en þær
voru prentaðar scm fylgi-
skjöi með frumvarpinu í
( fyrra, og rakið svör almanna-
| varnarstjóra við spurningum.
: sem fyrir hann voru lagðar.
segir svo í niðurlagi greinar-
gerðarinnar:
„Af þessum svörum er í
fyrsta Iagi Ijóst, að ægileg
bætta vofir yfir Islandi O''
íslenzku þjóðinni, ef kjarn-
orkustyrjöld brytist út. Þá er
jafnljóst, að bráðasta hættan
er bein afleiðing af því, að
erlent stórveldi hefur herstöð
• g herlið' í landinu.
Þetta kcmur berlega i Ijós
álitsgerð Holtermanns hers-
böfðingja, sem ráðleggur
brottflutning fólks og fénaðai
af Keflavíkursvæðinu og
iafnvel úr Hvalfirði, — h! ■"
sama er og viðurkennt *
kýrslu Toftcmarks yfirlækr
!s. og énn er þetta samn
ækilega staðfest mcð svör-
•m hins unga embættismanm-
Imannavarnarstjórans, hér
ið framan. „Varnarliðið'
-vokallaða er bættuvaldurinr
Hinn „varði' binti fslands
er hættusvæðið. sem ráðgert
er að flytja fólkið frá —
eða grafa það í jörð niður.
Ef hér væri engin herstöð,
væri engu meiri hætta vof-
andi yfir Reykjanesskaga og
Reykjavík en yfir þeim stöð-
um, sem nú er rætt um að
flytja fólkið til. Það skal
játað, að í kjarnorkustyrjöld
væri fsland ckki öruggt fyrir
hættu helryksins af sprcngj-
ingum í öðrum löndum og
álfum. Sú hætta vofir yfir
öllu mannkyni á vorum dög-
um. Og þeim háska ber að
verjast með öllum tiltækum
ráðum. En það sem gerir fs-
land líklegt skotmark í upp-
hafi kjarnorkustriðs. er Kefla-
víkurflugvöllur, um það verð-
ur ekki deilt. Það er því
Hersetan. sem leiðir hráðust't
hættuna yfir þjóðina.
Þetta vita núverandi vald-
Hafar fslands mætavel. Og
þeir hafa samvizkubit af þvi
að hafa leitt þessa tortim-
ingarhættu yfir land og þjóð
hess vegna segja þeir nú: Við
viljum skapa þjóðinni öryggi
Við viljum setja upp viðtæk'
almannavarnakerfi. Við setj-
'm lög, sem koma skulu í
eg fyrir „að almenningur
verði fyrir líkamstjóni". Við
skulum sem sagt sjá ykkur
borgið!
En hér cr farið mcð viðu'
tyggilegt fals og blekkingat
Meðan KeflavíkurflugvöIIui
er herstöð, er það á engra
manna færi að skapa þjóð-
inni öryggi á stríðstímum og
því síður að koma í veg fyrir,
„að almenningur verði fyrir
líkamstjóni", eins og komizt
er að orði í 1. gr. frumvarps-
ins. Það er heiðarlegum
mönnum sæmast að játa, að i
algeru kjarnorkustríöi eru
cngar varnir til sem verndað
geti mannslífin og komið í
veg fyrir tortímingu og dauða.
Þingmenn Alþýðubandalags-
ins vilja a.m.k. ekki taka
neinn þátt í þeim blekkinga-
leik að Iciða fyrst hættuna
yfir þjóðina, eins og gert hef-
ur verið, en hjala síðan um
'iryggisráðstafanir, eins og
einkabyrgi og opinber byrgi,
byggingu og rekstur vara-
sjúkrahúsa, brottflutning fólks
af hættusvæðum tugþúsund-
um saman o.s.frv., o.s.frv.,
sem augljóslega eru engin tök
i að framkvæma og auk bess
vafasamt, að hverju gagni
kæmi, þótt framkvæmt yrði.
Auk alls þessa ,er nú aug-
Ijóst mál, að engin alvara er
hjá stjórnarvöldum landsins
um framkvæmd almanna-
varna. Embætti hefur að vísu
verið stofnað og ein milljón
tekin á fjárlög, en það er
'íka allt og sumt. Getur nokk-
'ir maður talið. að þetta skapi
hjóðinni öryggi?
Lög uni almannavarnir. sem
væru pappírsgagn eitt, eru
verra en ekkert. Slík laga-
setning gerir varnablekking-
una aðeins mn grófari og
■'•’vongilegri"
i samræmi við þetta lagði
Hannibal Valdimarsson til að
frumvarpinu væri vísað frá
með rökstuddri dagskrá.
væri af öllu, að slíkt vstfíi i-
hugsandi með öllu. ef um
kjamorkustríð væri að ræða.
Kæmi þetta m.a. glöggt fram
í álitsgerðum Holtermanns j
hershöfðingja og Toftemarks
yfirlæknis, en þær voru prent-
aðar sem fylgiskjöl með frum-
varpinu í fyrra. Báðir væru
þeir sammála um að styrjöld
yrði þegar i upphafi algjör.
Og jafnframt komi það fram,
að í slíkri styrjö’.d gæti aðeins
orðið um mjöe takmarkaðar að.
gerðir að ræða til varnar lífi
og eignum fólks á þeim svæð-
um, sem talin eru hættusvæði.
nema þá helzt að flytja fó’.kið
burtu. Þeir væru jafnframt
sammála um að hættusvæðin
á íslandi væru ; grennd við
bandarísku herstöðina í Kefla-
vik og jafnvel Hvalfiörð — og
af þessu svæði þyrfti að flytja
fólk. Það væri því augljóst að
herstöðin leiddi tortímingar-
hættuna yfir þjóðina í stað
þess að veita vernd í striði. Hið
sama hefði komið í ljós í svör-
um forstöðumanns almanna-
varna hér á landi við spum-
ingum. sem lagðar voru fyrir
hann. Orsök þessarar hættu
ætti að fjarlægja með því að
legeia niður herstöðina og Því j
legði hann til fyrir hönd þing- i
manna Alþýðubandalagsins að
sú leið yrði farin. enda væri
það raunhæfasta lausnin til bess
að bægja hættum af hernaðar-
aðgerðum frá íslandi.
Þingfundir í gær
Þingfundir voru í gær í báð-
um deildum. 1 efri deild var
til 3. umræðu frumvarp um
bráðabirgðabreytiftg og 'fram-
lenging nokkurra laga og var
það mál afgreitt til neðri deild-
ar. Þá fylgdi Ólafur Jóhannes-
son úr hlaði frumvarpi til laga
um breyting á lögum um erfða-
fjárskatt, og var þvi máli vís-
að til annarrar umræðu og
nefndar.
Á aukafundi í efri deild fór
einnig fram 2. umræða um
ríkisreikninginn 1961. Fjár-
hagsnefnd deildarinnar mælti
einróma með samþykkt reikn-
ingsins og var hann afgreidd-
ur til 3. umræðu.
1 neðri deild fór fram 2. um-
ræða um frumvarp til laga um
almannavamir og fluttu þeir
framsöguræður Gísli Jónsson,
f.h. meiri hlutans og Hanni-
bal Valdimarsson, f.h. minni
hlutans. en síðan var umræð-
unni frestað og önnur mál tek-
in út af dagskrá.
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósiatistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson. Magnús Torfi Ólafsson,
Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjórar: tvar H Jónsson. Jón Bjamason.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65.00 á mánuði.
Forngripur
Jjhnkennilegt er að Morgunblaðið skuli enn klifa
á þeirri kenningu að sósíalistar séu á móti
kjarabótum, því að þeir þurfi á neyðinni að
halda til þess að afla sér fylgis. Þetta er ævagöm-
ul kenning sem hvarvetna er búið að kasta
á öskuhauga; það lýsir fátækt Morgunblaðs-
ritstjóranna að þurfa á nýjan leik að bera því-
líkan grip inn í skrifstofur sínar og flíka honum
við lesendur. Hvergi er kenningin fráleitari en
einmitt á íslandi. Sú bót sem hér hefur orðið
á lífskjörum frá því á kreppuárunum fyrir stríð
er fyrst og fremst afleiðing af baráttu sósíalista.
Einu gildir hvar borið er niður; baráftan gegn
atvinnuleysinu; baráttan gegn húsnæðisskort-
inum; baráttan fyrir tryggingum og öryggi; bar-
áttan fyrir nýsköpun atvinnuveganna; barátt-
an fyrir sómasamlegu kaupi og viðunandi vinnu-
tíma; alstaðar hafa sósíalistar markað spor sem
hver landsmaður þekkir, andstæðingar sósíal-
ista.eþl&i.síður en aðrir.
^íðan heldur Morgunblaðið enn áfram að grafa
í hauginn: „Bezta móteitrið gegn hinum
kommúnísku sýklum er þannig bættur hagur
og betri afkomu þjóðfélagsþegnanna“. Ekki hefur
Sjálfstæðisflokkurinn farið eftir þeirri kenningú.
Hann hefur streitzt á móti hverri þeirri endur-
bót sem framkvæmd hefur verið; þá hefur hann
verið skárstur þegar hann hefur drattazt nauð-
ugur og klofinn til að vinna með sósíalistum,
eins og í nýsköpunarstjórninni. í tíð núverandi
stjórnar, þar sem forusta Sjálfstæðisflokksins
hefur verið ótvíræð, hefur verið lögð á það á-
herzla að rífa niður „bættan hag og betri afkomu
þjóðfélagsþegnanna“. Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur framkvæmt tvær gengislækkanir með árs
Breyting á lögum
um erfðarfjárskatl
Ólafur Jóhannesson og Ás-
geir Bjarnason flytja frumvarp
til laga um breyting ó lögum
um erfðafjárskatt.
í greinargerð, sem fylgir
frumvarpinu segir m.a. svo:
„Skattaákvæði laganna um
erfðafjárskatt eru óþarflega
margbrotin og eru auk þess
nú að sumu leyti orðin úrelt.
Or þeim ágöllum er fruinvarpi
þessu ætlað að bæta. Auk þess
er erfðafjárskattur lækkaður af
arfi, sem ráðstafað er til menn-
ingarmála, vísindalegra rann-
sókna, líknarstarfsemi eða á
millibili og hrundið þannig af stað óðaverðbólgu
sem er fordæmalaus í sögu landsins; hann hefur
skert kjörin svo mjög að fólk neyðist til að vinna
meiri eftirvinnu hér á landi en dæmi eru til
annarstaðar; hann hefur á nýjan leik dregið stór-
lega úr íbúðabyggingum þannig að sár húsnæð-
isskortur blasir við framundan; og það eru ekki
hans verðleikar — heldur síldarinnar — að ekki
er þegar hafinn atvinnuskortur á íslandi. Væri
kenning Morgunblaðsins rétt yrði maður að á-
lykta sem svo að Sjálfstæðisflokkurinn liti á
það sem hlutverk sitt í þjóðmálabaráttunni að
breiða út „hina kommúnistísku sýkla“.
annan hátt til almenningsnota.
Samkvæmt frumvarpinu er
ráðherra einnig heimilað að
fella niður með öllu erfðafjár-
skatt af slíku gjafafé, en f
núgildandi lögum er aðeins
heimild til lækkunar skattsins í
beim tilvikum".
Ekki er gert ráð fyrir breyt-
ingu ó upphæð (prósentu) erfða-
fjárskatts samkvæmt frumvarpi
þessu, en sá skattur nemur nú
5—25°4 af fyrstu 100 þús. kr.
og 10—50% af þeirri fjárhæð,
sem þar er framyfir og fer
eftir skyldleika erfingja og
hins látna.
Qagnstætt kenningu Morgunblaðsins er stað-
reyndin auðvitað sú að sósíalistum er það
keppikefli að afmá forsendur baráttu sinnar, en
Sjálfstæðisflokkurinn heldur dauðahaldi í rang-
látt þjóðfélagskerfi. Vildi Sjálfstæðisflokkurinn
hins vegar framkvæma kenningu blaðs síns. yrði
hann að vinna bug á sósíalistum með því að
hrinda stefnu þeirra í framkvæmd: vissulega
myndi enginn amast við svo ólíklegum sinna-
skiptum. — m.