Þjóðviljinn - 09.12.1962, Blaðsíða 14

- .. .... I
Könglóin
Framhald af 3. síðu.
fyrir þykka veggi klaustr-
anpa og beit sig fasta í þær
mánnverur, sem óræð forsjón.
in hafði lagt þá sk'ýldu á
herðar að halda dýrlingsár-
unni hrejnni — utan dyra
sem innan. Engu að síður
verða nú munkar, nunnur,
prestar, ábótar og prelátar
heillaðir af þessum verslegu
helgiathöfnum — og hafa orð-
ið uppistaða þverhandar-
þykkra skriflegra frásagna,
sem svo sannarlega eru fjarri
því að vera lestrarefni sunnu-
dagaskóla.
Það voru ekki aðeins tízku-
duttlungar, sem qIIu því. að
nunnur lögðu niður hinar
þröngu mittisólar sínar ein-
mitt á þessum tíma.
Æðstu forsvarsmenn kirkj-
unnar reyndu með ströngum
fyrirmælum að halda undir-
sátum sínum af kynjunum
tveim í sem hæfilegastri fjar-
lægð hvoru frá öðru. Biskup-
inn í Apúlíu, Baptista Quiz-
ata, gekk jafnvel svo langt í
því að berjast gegn því sem
honum fannst vera hindur-
vitni, að hann lét af fúsum
vilja tarantúlu bíta sig. En
því miður urðu æðri máttar-
völd honum ekki svo hjálp-
leg sem skyldi. Mannauming-
inn varð veikur. Og þar eð
hann mat meira tímanlega
velferð en eilífa, neyddist
hann loks ti] að senda eftir
nokkrum hljóðfæraleikurum
og láta heillast af æsilegri
hrynjandi þeirra.
Siðvendni kirkjunnar varð
fyrir áfalli. Munkar og nunn-
ur féllu á kné —- í samein-
ingu.
ÞJÓÐFÉLAGSLEGAR
FJARVÍDDIR
Nú, þegar vísindin hafa
komizt að raun um að áhrlf
bits hinnar eitruðu köngu-
lóar á fólk eru ekki banvæn,
vaknar sú spurning, hver hin
raunverulega sálræna orsök
var til tarantúlu-óttans. sem
lét lækna þoka um set fyrir
hljóðfæraleikurum og lyfja-
forðann fyrir danspallinum.
Ef við lítum á Ítalíu 14.
aldar frá þjóðfélagslegu
sjónarmiði, kemur landið okk-
ur fyrir sjónir sem eitthvert
hið aumasta i Evrópu, hvað
stjórnarfar snertir, þar sem
tvær stéttir bitust óaflátan-
lega um völd: Lénsaðallinn
annarsvegar, sem geymdi rétt-
lætisins í spjótsoddinum og
leyfði ekkj bændunum að
tóra lengur en á meðan þeir
gátu þrælað. Hins vegar var
kirkjan, sem í stað náungans-
kærleika æsti upp hugmynda-
flug auðtrúa fólks með hroll-
vekjandi fortölum. Þarna var
um að ræða kúgaðan almúga,
sem óttaðist jarðneska drottna
sína — og svo fjandann í
öðru lífi. Þar við bættist al-
ger skortur þessa tíma á
hreinlæti, enn fremur á öll-
um heilbrigðisráðstöfunum,
svo að hvers kyns sjúkdóm-
ar voru mjög algengir svo
sem bóla, svartidauði og
ho.ldsveiki
Þegar afvegaleiddar sálir
verða fyrir — eða stendur
ógn af — svo margvislegum
þjáningum, sem engin skýr-
ing er gefin á, verða þær að
sjálfsögðu fyrir sterkum á-
hrifum. ekki hvað sízt and-
legum. Og þessa holskeflu
vanmáttarins má sjá rísa hvað
eftir annað í miðaldamyrkri
Evrópu, endaþótt hún breyti
sífellt um nafn og það mark-
mið sem hún beinist að. En
hæst rís hún m.a. í tarant-
ismanum hinum ofstækis-
fulla trúaráróðri St. Jóhann-
esar-dýrkenda, eimyrju
galdrabrcnnanna, síðar meir
í gyðingaofsóknum o.fl.
Tilviljunarkennd trú á tar-
antismann sem eina allsherj-
ar-læknishjálp vjð margskon-
ar plágum, . sem á röngum
forsendum • voru raktar til
éitraðrar köngulóar, hefur
fyrir löngú lifað sitt fegursta,
en er athyglisverð sem sögu-
legt brot úr. samfeUu mann-
legra vona; vona þess fólks
sem bjó við'kúgunarsvipu og
örvæntingu á þeim tímum
þegar óskilgreindar raunir og
kristilegar særingar tröllriðu
Evrópu
Eftir stendur á sviðinu hinn
fátæki ítalski bóndi með þjóð-
félagsleg og fjárhagsleg
vandamál sín enn í dag, sem
ekki hafa 'svo ýkjamikið
breytzt frá þvi á miðöldum
— þótt inntak þeirra sé ann-
að — og á lausn sína undir
baráttunni við hinar raun-
verulegu tarantúlur: — stór-
jarðeigenduma og hina kaþ-
ólsku klerkastétt.
En það er allt önnur saga.
Torben Bjerg Clausen.
jJ4) — ÞJÖÐVILJINN