Þjóðviljinn - 15.01.1963, Side 6

0 SIÐA
ÞJÓÐVILJINN -----------------------
|j Enskur stórglæpamaður segir
Þriðjudagur 15. janúar 1963
BODINN HAR
Breytileik öldugangsins lýs-
ir Örn Arnarson í þessari
snilldaryísu:
Liggur blár í logni sær,
lítill gári steina þvær,
úfin bára byröing slær,
boðinn hár til skýja nær.
En lýsingar eins og þessar,
þótt merkar séu, eru sjó-
mönnum varla eins gagnlegar
og þurrar tölur, sem segja,
hversu háar öldurnar eru.
Menn hafa fundið snjallar að-
ferðir til þess að mæla öldu-
hæðina, jafnt á rúmsjó sem
á grunnsævi. Á skipum á
rúmsjó eru höfð mælitæki,
bæði eins, sitt hvorum megin
á bol skipsins, auðvitað uncl-
is sjávarmáli, og eru þau svo
haganlega innréttuð, að ve)t-
ingur skipsins og hreyfingar
hafa engin áhrif á þá öldu-
hæð, sem tækin sýna. Við
ströndina er þetta miklu ein-
faldara, þá er notað tæki,
sem mælir brýstinginn á
sjávarbotninum, en hann
eykst um leið og bára fer
yfir. Bæði á rúmsjó og grunn-
sævi má gera þessi mæh-
tæki síritandi, þannig að á
blaði komi fram hver einasta
bylgja, hæð hennar og tím-
inn sem líður frá því að ein
ríður yfir til þeirrar næstu.
1 hverju veðurskeyti frá
veðurskipunum, sem hafast
við á ákveðnum stöðum á
Atlantshafi (Alfa, India o. s.
frv.), eru svo þessar upplýs-
ingar sendar. Auk ölduhæðar
og öldutíma er skýrt frá þvi.
úr hvaða átt sjógangurinn
kemur.
Til þess að lesendur fái
hugmynd um háttalag At-
lantsöldunnar, eins og þessi
mælitæki sýna það, skal hér
lýst nokkuð niðurstöðum af
rannsóknum enska veður-
skipsins' „Weathér Exp!örer“
mánuðina september—febrúar
árin 1953, 1954 og 1959.
Bylgjutíminn, sem líður
meðan ein alda fer yfir, var
nokkuð jafn, aldrei minni en
5 sekúndur, og aldrei meiri
en 15 sekúndur. í 95 af hver j-
um 100 tilvikum var þessi
öldutími 7—11 sekúndur, og
geta sjóveikir af þessu ráðið,
hve tíðar óþægindahviður
þeir fá í magann.
ölduhæðin var afar breyti-
leg aftur á móti, þó ekki
minni en IV2 metri, en hún
komst upp í 19 metra, og er
þá reiknað frá öldudal ul
öldufalds. Til samanburðnr
má geta þess. að Engey er
rúmir 15 m^t’- v á hæð og
vesturhluti Viðeyjar rúmir 20
metrar. öldur sem þessar eru
því engin smásmíði. En al-
gengasta ölduhæðin var 4—7
metrar, viðlíka og hæð Akur-
eyjar.
Sumum kann að þykja eftir
þessu, að örn Arnarson kveði
fullsterkt að orði, að boðinn
nái til skýja. En ekki er þeim
láandi, sem er niðri í 20
metra djúpum öldudal, þótt
hann taki svo til orða.
Páll Bergþórsson.
VebriÖ
Sumstaðar nær 10.
hver atvinnulaus
Atvinnuleysið í Bretlandi hef-
ur skipt þjóðinni í tvo ólíka
hópa. I suðurhluta landsins er
bjargáina fólk sem hefur tekjur
sínar af nútímaiegum iðnaði,
svo sem plastgerð, léttum véla-
iðnaði og öðru siíku.
En fyrir norðan Trent-fljót er
önnur þjóð, gleðisnautt fólk í
sótugum borgum sem ekki hef-
ur aðrar tekjur en atvinnuleys-
isstyrkinn og enginn verður
hökufeitur af honum.
Áður fyrr stóð vagga iðnbylt-
ingarinnar í borgum Norður-
Bretlands, í Manchester, Bolton,
Liverpool, Newcastle og Glas-
Héta íhaldinu
að bjóða fram
LONDON — Samtök í Bret-
landi sem berjast gegn inn-
göngu í Efnahagsbandlag Evr-
ópu hafa í nýjársávarpi hótað
að bjóða fram við næstu þing-
kosningar ef ríkisstjórnin breyti
ekki stefnu sinni í markaðs-
málunum.
Samtökin buðu fram mann
við aukakosningar í South
Dorset og sköpuðu með því svo
mikla sundrung í liði íhalds-
manna. að stjórnarflokkurinn
tapaði þingsætinu til verka-
mannaflokksins.

gow. Úr verksmiðjum þessara
borga streymdu vörur sem lögðu
grundvöllinn að iðnaðarveldi
Breta. En nú virðast skipum
þeirra, vefnaðarvörum og stáli
vera ofaukið í veröldinni. Um
síðustu áramót voru um 600
þúsund verkamenn atvinnulaus-
ir í þessum landshluta.
Naumur styrkur
í Liverpool einni saman eru
37 þúsund atvinnulausir. Venju-
legur atvinnuleysingi með konu
og þrjú börn fær um 8 hundr-
uð krónur á viku til að sjá sér
og sínum farborða. Tvisvar í
viku neyðist hann til að standa
í löngum biðröðum og bíða eftir
vinnu sem alls ekki er fyrir
hendi. Þetta er formsatriði sem
allir atvinnuleysingjar verða að
taka til greina ef þeir ætla sér
að fá atvinnuleysisstyrk. ^
Til að drepa tímann og vinna
sér inn smáskilding hafa marg-
ir gripið til þess ráðs að
þramma á milli húsa og selja
bréíspjöld og aðra smámuni.
Og fjölmennur her kraftalegra
manna reikar um svæðið um-
hverfis höfnina og tínir upp
skran fyrir smávægilega borg-
Ný höfuðborg í norðri?
Sömu söguna er að segja um
allt Norður-Bretland. 92 þúsund
Skota er án vinnu. 1 Norðau*t-
ur-Englandi eru 5,2 prósent at-
vinnulaus. I sumum héruðum
nær tala atvinnulausra níu
prósentum.
Yfirvöldin hafa hvað eftir
annað gert tilraun til að fá iðn-
fyrirtæki til að flytja starfsemi
sína til þessara aumkvunar-
verðu staða en árangur hefur
enginn orðið. Vonleysisblær
norðursins er ekki freistandi.
Það getur farið svo að ríkis-
stjórnin hugsi sig um tvisvar
áður en hún vísar á bug til-
lögu frá hagfræðingi einum í
London. Hann hefur stungið
upp á því að byggð verði ný
og glæsileg höfuðborg á heið-
um Yorkshires. Þar ætti þingið,
konungsfjölskyldan og æðstu
dómstólar að hafa aðsetur. Ef
til vill myndi þá norðrið vinna
þann sess serp það hafði á
nítjándu öld.
Aldurinn
birtur líka
Um tíma hafa konur í Ung-
verjalandi lent áberandi minna
í umferðarslysum en áður. Sér-
fræðingar hafa nú skýrt frá á-
stæðunni: Fyrir nokkru fóru
blöðin að birta, auk nafnanna,
aldur þeirra sem brutu um-
ferðarreglumar.
Glæpaverk þurfa áreynslu
iðjusemi og einbeitingu!
Enda þótt refsilög séu nú
orðin miklu mannúðlegri en áð-
ur fyrr og sálfræðingar hafi
mjög reynt að grafast fyrir um,
hvað leiði menn til glæpaverka,
er í rauninni fjarska lítið vitað
um sálarlíf afbrotamanna.
Þetta er ástæðan til þess, að
enski blaðamaðurinn Tony
Parker ákvað að reyna að
kynnast sjónarmiðum og hugs-
unarhætti stórglæpamanns í
London, sem hann hafði
kynnzt. Samtöl þeirra voru
hljóðrituð og var þeim síðan
útvarpað um BBC-stöðina, og
nýlega voru þau gefin út í
bókarformi undir heitinu
„Frelsi giæpamannsins". Bókin
hefur vakið mikla athygli, enda
gefur hún skýra mynd af skoð-
unum afbrotamannsins á lífi
sínu og sambandi við umheim-
inn.
Sögumaðurinn í þessari ensku
samtalsbók, Robert Aiierton,
(sem er auðvitað dulneíni), hef-
ur fengizt við flestar tegundir
afbrota, t.d. rán, skápaspreng-
ingar, innbrot og árásir á lög-
regluþjóna.
Það var ekki auðvelt fyrir
blaðamanninn að vinna trúnað
Allertons. Eins og aðrir ósvikn-
ir glæpamenn var hann tor-
trygginn í garð þeirra, sem ekki
eiga heima í undirheimum
Lundúnaborgar. Þegar Tony
Parker tókst þetta, var það ein-
göngu sökum þess, að Robert
Allerton reyndist vera víðles-
inn og vel gefinn maður, sem
hafði alveg eins mikinn áhuga
fyrir sálarlífi glæpamannsins
og Tony Parker.
Allerton er ekki einn af þess-
um volandi glæpamönnum, sem
alltaf eru að vorkenna sjálfum
sér og iinna má í flestum
dómssölum. Hann afsakar sig
ekki með því, að hann. hafi
aldrei fengið nein tækifæri.
Hann hefur fengið nóg af þeim.
Hann skellir ekki skuldinni á
umhverfið, þar sem hann ólst^
upp, enda þótt segja megi, að
það hafi verið einkar vel til
þess fallið að fóstra lögbrjóta.
Hann er fæddur í einu
drungalegasta hverfinu í East
End, og hér komst hann í
kynni við íbúa undirheimanna.
Auk þess var móðurafi hans
vasaþjófur að atvinnu og sex
frændur hans voru óþokkar
hver á sinn hátt. Aðeins for-
eldrarnir voru heiðarlegir, en
móðir hans andaðist í loftárás
í seinni heimstyrjöldinni. Það
varð honum örlagaríkt. Hann
var settur í fóstur hjá frænku
sinni, sem skipti sér ekkert af
honum, og þarna ávann hann
sér þá eiginleika, sem leiddu
hann inn á afbrotaferilinn. Frá
uppeldishælinu lá leiðin í fang-
elsið. Robert Allerton er nú 33
ára gamall og hefur dvalið tólf
og hálft ár bak við múrana.
En þegar Robert Allerton
skyggnist eftir ástæðum til
þess, að hann valdi glæpabraut-
ina, reynist hann ekki í vand-
ræðum með að finna skýringar.
Hann elur í brjósti sér óslökkv-
andi hatur til hvers konar yf-
irvalda. Og þetta hatur hefur
komið honum í slíka andstöðu
við samfélagið, að hann hefur
enga löngun til að verða lög-
hlýðin borgari, jafnvel þó að
það kosti hann 8 ára tugthús-
vist í næsta skipti. Hann vill
ekki lifa eins og heiðarlegur
maður, af því að honum finnst
það leiðinlegt og hégómlegt, —
í einu orði: hræsni. Hann er
maður sem telur það rétt að
berjast gegn samfélagi. sem
sjálft beitir valdi.
Allerton hefur gott lag á að
rökstyðja sitt mál með því að
benda á órökvísi þjóðfélagsins,
t.d. þegar valdi er beitt í styrj-
öld. Hann segist sjálfur hafa
viðbjóð á valdbeitingu þrátt
fyrir allt og aldrei noti hann
skammbyssu í starfi sínu. Það
gerir enginn glæpamaður, sem
hefur virðingu fyrir sjálfum
sér.
Þegar talið beiott alé fórnar-
lömbunum, sem eru svo óhepp-
in að verða á vegi haris, reyn-
ist Allerton líta þessi mál
heimspekilegum augum — eig-
inlega undir nokkrum áhrifum
frá afstæðiskenningum. Hann
minnir á, að lífið er hálfgert
happdrætti, fólk eyðir stórfé
í veðhlaupahesta, fótboltaget-
raunir og alls kyns happdrætti
— sumir vinna, aðrir ekki. Og
hver er það sem tapar mestu,
þegar allt kemur til alls? Yfir-
leitt eru íórnarlömbin tryggð
fyrir áföllum, og það eru þá
tryggingarfélögin, sem verða að
punga út! Ætli þau muni nokk-
uð um það!
Það eru allir að stela, segir
Robert Allerton. Ég stel svona,
og aðrir stela hinsegin. Leigu-
salinn tekur peningana af fólk-
inu, um leið og hann leigir
því. Ef ég brýzt nú inn hjá
honum og stel þessum sömu
peningum, verður hann fok-
vondur, og lögreglan setur allt
í gang til að reyna að ná mér.
— En finnst þér ekki rangt
að vinna ekki fyrir peningun-
um? spyr blaöamaðurinn.
— Ég þarf nú svo sannar-
lega að vinna fyrir mínum pen-
ingum, svarar Allerton. Flest
glæpaverk krefjast mikillar
vinnu. Að skipuleggja innbrot
og framkvæma það í öllum
smáatriðum og hlaupa svo
milli þjófsnautanna, sem koma
þýfinu í verð, krefst umhugs-
unar, áreynslu og einbeitingar.
Svo sannarlega er það mikil
vinna. Þú getur verið viss um
það!
— Færðu aldrei samvizkubit?
— Ónei. Ég fæ nú ekki sam-
vizkubit af því að stela frá
þessum velbúnu hálfvitum, sem
aldrei hafa unnið ærlegt hand-
tak um ævina — já, satt að
..?egja oýt ,4g þess. að stela frá
þeim. Ég man vel eftir því,
þegar ég brauzt inn hjá her-
toganum af .... jæja, það er
kannski bezt að ég segi ekkk
hver hann er þessi hertogi. Ég
hef ekki enn setið inni fyrir
það.
— Og hvað heldurðu, að þú
hafir yíirleitt haft í árslaun,
spyr blaðamaðurinn. Eins mik-
ið og bankastarfsmaður?
— Ég veit nú satt að segja
ekki, hvað bankastarfsmaður
hefur á ári. Og reyndar er ég
ekki heldur viss um, hvað ég
hef aflað mér. Ég hef aldrei
þurft að færa bókhald vegna
skattheimtunnar. En ég gæti
gizkað á svona eitthvað á
þriðja þúsund pund (um 300.000
ísl. kr.).
Robert Allerton, atvinnu-
þjófur hefur sem sagt banka-
stjóralaun, en menn skyldu
minnast þess, áður en þeir
falla fyrir freistingunni, að
Allerton er mjög fær í sinm
grein!
Greip telpu ír
15 metra falli
Tveggja ára telpa í Stuttgart
slapp án nokkurra meiðsla er
hún féll 15 metra niður úr
glugga vegna þess að ungur
maður var nógu viðbragðsfljót-
ur að grípa hana í fallinu.
Litlum bróður telpunnar
hafði tekizt að færa rúmið sitt
að glugganum, og opna hann
með þeim afleiðingum að hann
datt út. Hann beið þegar bana.
Ungur maður sem rétt í þessu
gekk framhjá, leit upp og sá
þá telpuna hangandi yfir glugga
kistuna. Nokkrum sekúndum
síðar datt hún líka niður, en
honum tókst að grípa hana áð-
ur en hún kom niður á jörð-
ina.
//
Uppþot"
„Uijpþot" heitir myndin sem verið er að gera á Hawai og
hæti er v ð að hún eigii 'íka eftir að vakla uppþoti sums
staðar þai sem hún verðui sýnd, því þær koma fram Ieik-
k^iiiirnar Elsa Martinelli frá Italíu og Ceiy Carrillo: (snýr baki
í vélina) frá Hawai — aiisnaktar.
i

i

i